SUBMANDİBULAR BÖLGEDEKİ RADYO-OPAK KİTLE (PERİFERAL OSTEOMA): OLGU SUNUMU

(1)

Cumhuriyet Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Dergisi

Cilt: 9 Sayı: 2 2006

*_{Dicle Üniversitesi, Diş Hekimliği Fakültesi, Ağız Diş Çene Hastalıkları ve Cerrahisi Anabilim Dalı, DİYARBAKIR.}

107

SUBMANDİBULAR BÖLGEDEKİ RADYO-OPAK KİTLE (PERİFERAL OSTEOMA): OLGU SUNUMU

A RADIOPAQUE MASS IN THE SUBMANDIBULAR REGION (PERIPHERAL OSTEOMA): A CASE REPORT

S. Serhat ATILGAN* Ferhan YAMAN* U. Nezih YILMAZ* Behçet EROL*

ÖZET

Bu çalışmamızda periferal osteoma vakasını sunmaya çalışırken, periferal osteomaya ait teşhis ve tedavi kriterleri de literatür analiziyle birlikte gözden geçirilmiştir.

25 yaşındaki erkek hasta, bir diş hekimi tarafından sağ submandibular bölgedeki sert, ağrısız kitlenin değerlendirilmesi için kliniğimize gönderilmiştir. Alınan anamnezde hasta, kitlenin net olarak hatırlamamakla beraber en az 3 yıldır mevcut olduğunu, büyüklüğünde herhangi bir değişiklik olmadığını ve kendisinin de yüzündeki bu şişlikten rahatsız olduğunu belirtti. Hasta lokal anestezi altında ve sedasyon eşliğinde periferal osteoma ön tanısı ile opere edildi. Kitle eksize edilip histopatolojik inceleme için gönderildi. Periferal osteomalar çenelerde oldukça nadir görülür. Osteomanın tedavisi parçası olduğu kortikal kemikten tam olarak eksizyonudur. Anahtar kelimeler: Radyo-opak kitle, periferal osteoma, maksillofasiyal bölge

SUMMARY

In this study we aimed to offer one case of peripheral osteoma and to review the diagnosis and present treatment of peripheral osteoma with an analysis of the literature.

A 25-year-old man was referred to our clinic from a medical dentist for evaluation of a hard painless mass on the right inferior border of the mandible. The patient reported that the mass had been present for at least 2 years, but had no change in size over the recent years. The lesion was also found to be asymptomatic. The patient also reported no history of trauma of the region and his complaint is about facial asymmetry. Patient was operated under local anesthesia with pre-diagnosis of osteoma. The mass was removed and sent for histopathological evaluation.

Peripheral osteomas of the jaws are uncommon. Treatment of osteoma consists of complete surgical removal at the base where it unites with the cortical bone.

Key words: Radiopaque mass, peripheral osteoma, maxillofacial region

GİRİŞ

Osteoma, kompakt ve spongioz kemiğin

proliferasyonu ile karakterize benign osteojenik bir lezyondur. Kemikle olan ilişkisine göre santral

yerleşimli, periferal yerleşimli ve ekstra iskeletsel (yumuşak doku) yerleşimli olmak üzere üç tipte

olabilir. Santral tip osteomalar endosteumdan

kaynaklanırken, periferal tip osteomalar periosteumdan gelişmektedir. Yumuşak doku osteomaları ise genelde

kas içinde gelişirler.1,2 Klinik olarak periferal osteoma

şişlik oluşturup, fasiyal asimetriye neden olurken, bu

semptomların dışında asemptomatik seyreder.3

Radyolojik olarak lezyon iyi sınırlı radyo-opak kitle olarak görülmektedir. Histolojik olarak ise osteomalar

lameller kemik trabekülüne benzer görüntü arz eder.4,5

Periferal osteomanın patogenezi net olmamakla birlikte bazı araştırmacılar, bu lezyonu gerçek bir neoplazm olarak değerlendirirken diğerleri ise gelişimsel anomali

olarak sınıflandırmaktadır.6 Yine bazı araştırmacılar,

Periferal osteomaya neden olan reaktif mekanizmanın

ise travma veya enfeksiyon ile tetiklendiğini

belirtmişlerdir.7 Ayrıca maksillofasiyal bölgede oluşan

osteomalar, Gardner sendromu ile ilişkili

olabilmektedir, bu yüzden özellikle tanıda çok dikkatli

olunmalıdır.8

OLGU

25 yaşındaki erkek hasta sol alt çenesinde yüz görünümünü bozan şişlik şikâyeti ile kliniğimize başvurdu (Resim 1). Hasta anamnezinde yaklaşık 3 yıl önce şişliği fark ettiğini ve bu amaçla birçok doktora gittiğini ve doktor tavsiyesi üzerine kullandığı ilaçlardan fayda görmediğini ve en son başvurduğu hekim tarafından da kliniğimize yönlendirildiğini belirtti. Ayrıca hasta öyküsünde, bu üç senelik süre

(2)

108

içinde veya daha öncesinde şiddetli bir enfeksiyon geçirmediğini ve travmaya uğramadığını belirti.

Resim 1. Preoperatif ekstra-oral görünüm.

Hastanın klinik muayenesinde, sol alt çenede mandibular bazisi, vestibülden linguale doğru saran sert konsistanlı 1.5 x 1.0 x 0.5 cm boyutlarında ağrısız kitle palpe edildi. Radyolojik muayenede ise panoramik ve postero-anterior kraniografilerde iyi sınırlı radyo-opak görünümlü, mandibula korteksinden bağımsız, mandibular bazisi saran kitle saptandı (Resim 2A, 2B). Radyolojik ve klinik muayeneler sonunda kitlenin ekstra-oral yaklaşımla eksizyonuna karar verildi.

Osteoma ön tanısıyla lokal anestezi ve sedasyon altında submandibular yaklaşımla lezyona ulaşıldı. Daha sonra osteotom ile kitle mandibuladan çıkarıldı (Resim 3A, 3B). Histopatolojik inceleme sonucu ön tanıyla uyumlu olarak subperiosteal osteoma olarak rapor edildi (Resim 4).

Resim 2A. Preoperatif P-A kranio grafi.

Resim 2B. Preoperatif panaromik grafi.

TARTIŞMA

Periferal osteomalar sıklıkla frontal, etmoid ve

maksiller sinüslerde oluşmaktadır.3,9 Maksillofasiyal

bölgede rapor edilen diğer alanlar ise; dış kulak yolu, orbita, temporal kemik, pterygoid proses ve nadiren de

olsa çene kemikleridir.7,10,11 Son 30 yıla ait İngiliz

literatüründe yapılan inceleme sonunda sadece 16 adet çene kemiklerini tutan periferal osteoma vakası olduğu rapor edilmiştir. Bu vakaların 15’i mandibulada

(3)

109

görülürken sadece bir vakada maksiller tutulum söz

konusudur.7 Mandibulada ise en çok tutulan bölgeler;

angulus, mandibular bazis, mandibular notch, genial tüberkül ve kondildir. Genellikle, çenelerde periferal osteoma görülen bölgeler kas ataçmanlarına oldukça yakındır. Bu durum, kas traksiyonunun bu lezyonun

gelişmesinde rol alacağını düşündürmektedir.6,7,12

Resim 3A. Intra-operatif görünüm.

Resim 3B. Biyopsi örneği.

Osteomanın tedavisi, parçası olduğu kortikal kemikten tam olarak eksizyonunu gerektirmektedir. Periferal osteomaya ait rapor edilmiş hiçbir malign transformasyon bulunmamakla beraber çok nadir de

olsa rekürens rapor edilmiştir.13 Bu nedenle periferal

osteomanın cerrahi eksizyonundan sonra klinik ve radyolojik takip gerekmektedir.

Resim 4. Histopatolojik görünüm.

Subperiosetal osteoma benign bir tümör olmasına rağmen olgumuzda olduğu gibi lokalizasyonuna bağlı olarak hastalarda estetik kaygılarla birlikte kanser

fobisi oluşturabilmektedir. Olgumuzda periferal

osteoma cerrahi olarak çıkarılarak hastanın estetik kaygıları ve kanser fobisi giderildi (Resim 5A, 5B, 5C).

(4)

110

Resim 5B. Postoperatif P-A kranio grafi.

Resim 5C. Postoperatif panaromik grafi.

KAYNAKLAR

1. Regezi JA, Sciubba J. Oral Pathology 2 nd ed. Philadelphia: PA, Saunders; 1993. p. 407.

2. Junquera GL, Lopez AJS, Albertos CJM, De Vicente RJC. Odontogenic tumors: Classification, clinical features, diagnosis and treatment. Med Oral 1997; 2: 94-101.

3. Zaccardi VB, Smith JA. Osteoma of the maxillary antrum. Oral Surg Oral Med Oral Pathol 1995; 80: 378.

4. Richardson PE, Arendt DM, Fidler JE. Radiopaque mass in the submandibular region. J Oral Maxillofac Surg 1999; 57: 709.

5. Delbalso AM, Werning JT. The role of computed tomography in the evaluation of cemento-osseous lesions. Oral Surg Oral Med Oral Pathol 1986; 62: 354.

6. Sayan NB, Ucok C, Karasu HA, Gunhan O. Peripheral osteoma of the oral and maxillofacial region: a study of 35 new cases. J Oral Maxillofac Surg 2002; 60: 1299-301.

7. Kaplan I, Calderon S, Buchner A. A peripheral osteoma of the mandible: A study of 10 new case and analysis of the literature. J Oral Maxillofac Surg 1994; 52: 467-70.

8. Lew D, De Witt A, Hicks RJ, Cavalcanti MG. Osteomas of the condyle associated with Gardner’s syndrome causing limited mandibular movement. J Oral Maxillofac Surg 1999; 54: 1004-9.

9. Varboncoeur AP, Vanbelois HJ, Bowen LL. Osteoma of the maxillary sinus. J Oral Maxillofac Surg 1990; 48: 882.

10. Ishikawa T, Yashima S, Hasan H. Osteoma of the lateral pterygoid plate of sphenoid bone. Int J Oral Maxillofac Surg 1986; 15: 786.

11. Cutilli BJ, Quinn PD. Traumaticallly induced peripheral osteoma: Report of a case. Oral Surg Oral Med Oral Pathol 1992; 73: 667.

12. Lucas RB. Pathology of tumors of the oral tissues. Edinburgh: Churchill Livingstone; 1984. p. 191-4.

13. Bosshardt L, Gordon RC, Westerberg M. Recurrent peripheral osteoma of mandible: Report of a case. J Oral Surg 1971; 29: 446.

Yazışma Adresi:

Dr. S. Serhat ATILGAN Dicle Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi

Ağız Diş Çene Hastalıkları ve Cerrahisi Anabilim Dalı 21280 DİYARBAKIR

Tel: 0 412 2488101-06 / 3496

0 505 468 96 09

Faks: 0 412 2488100