SEKSEN YI LSONRA PERDELERİ YENİ DEN ACILAN
Kimi kez Abdülhamit, gazetede okuduğu tuhaf bir olayın sahneye
konulmasını da isterdi. II. Meşrutiyet’in ilanından sonra Yıldız
Tiyatrosu bir süre halka da açıldı.
M e tin A n d
atılılaşmada girişim padişahlardan gelmiştir.
İtalyan sanatçı Ernesto Rossi’nin anılarında geçen avizeli tavan.”
18
Saray Tiyatrosu’nda, "kimsenin Sultan'a sırtı dönük oturmasına izin verilmediğinden” , salondaki koltuklar hep boş tutulurdu. (Fotoğraflar: NAZIM TİMUROĞLU)
/%
H
'
C^UswJfiU/*iO&
t
ÇJk^vgA
\
A/o
Batı Tiyatrosu’nun gelişi de böyle olmuştur. Ayrıca tiyatroya karşı softa ve gerici çevreler den kaynaklanan tepki de gene “Padişah- Halife”nin tiyatroya gösterdiği yakın ilgi ile söndürülmüştür, iki kalıcı tiyatro da Saray içinde yaptırılmıştır. Bunlardan biri, Abdülme- cit’in Dolmabahçe Sarayı’na bağlı, Dolmabah- çe Sarayı yakınında, Valde Camii muvakkit- hanesi karşısında, bugün İnönü Stadyurnu’nun bulunduğu yerde, Bayıldım Yokuşu’na çıkan yolun köşesindeki Dolmabahçe Tiyatrosu İkin cisi de 1889’da II. Abdülhamit’in Yıldız Sara yı içinde, Vasilaki Kalfa’nın oğlu mimar Yan- ko tarafından yapılan Yıldız Sarayı Tiyatrosu dur. Bu İkincisi, yıllardan sonra onarılıp, içinde bulunduğumuz günlerde yeniden hizmete açıl dığı için, yazımızda, sîzlere bu tiyatronun Yıl dız Sarayı Tiyatrosu’nun öyküsünü aktarmak istiyoruz.
Çelişkili kişiliğiyle II. Abdülhamit hem ti yatroya çok düşkündü hem de sıkı sansür dü zeniyle, tiyatronun gelişmesini baltalar durur du. Bir yandan sarayında bir tiyatro kurmuş, biri yerli öteki yabancı iki tiyatro topluluğu nu yaşatmış, oradaki oyunculara albaylığa ka dar varan rütbeler vermiş, yabancı sahne sa natçılarına olanak sağlamış, gösterimlerinden sonra onları parayla, nişan ya da değerli ar mağanlarla ödüllendirmiş, öte yandan Tanzi m at’ın başlangıcından beri büyük aşamalarla çok gelişmiş olan tiyatroyu baltalamıştır.
Yıldız Sarayı üzerine en canlı, en ilginç bil gileri, orada gösterimler vermiş olan ünlü İtal yan sahne sanatçısı Ernesto Rossi'nin
