Ungan M |Birinci basamak için gastroenteroloji ve ESPCG kuruluflunun tan›t›m› 216
Editöre Mektup
Say›n Editör,
Gastrointestinal (GI) flikayetler toplumda oldukça s›k görülmektedir. Avrupa nüfusunun %60’›ndan fazlas›n›n y›l içerisinde bir abdominal flikayeti oldu¤u bilinmektedir. GI flikayetleri olanlar›n yaklafl›k %20-40’› aile hekimine baflvurmaktad›r. Bir aile hekimi Avrupa’da her y›l ortala-ma 200-250 aras› dispepsili hasta görmektedir. Bu da tüm hasta görüflmelerini yaklafl›k %5’ine tekabül etmektedir. Avrupa birinci basama¤›nda y›ll›k insidans 103/1000 civa-r›ndad›r. Bu insidans toplam hasta muayenelerinin %10’dan fazlas›n› oluflturarak GI sistem hastal›klar›n› bi-rinci basamakta 4. s›radaki hastal›k grubu yapmaktad›r. GI hastal›klar morbidite, yaflam kalitesi ve sa¤l›k harcamalar› üzerine oldukça önemli bir etki yapmaktad›r.
GI hastal›klar›n klini¤inde dispepsi ve peptik ülser hastal›¤› (PUD, birinci basamaktaki hasta muayeneleri-nin %5’i), gastroözefageal reflü hastal›¤› (GERD, %1-2), ve irritabl barsak sendromu (IBS, %5) a¤›rl›kl› konular-d›r. Onkolojik bak›fl aç›s›ndan kolorektal kanserlerin baz› ülkelerde y›ll›k 100 binde 30’a kadar yükselmifl olmas› bi-rinci basamakta bu hastal›klar›n erken tan›nmas›n›n gere-¤ini önemle iflaret etmektedir.
Avrupa birinci basama¤› GI hastal›¤› olanlar›n büyük k›sm›n›n sorunlar›na cevap vermekte hastal›klar›n› yönet-mekte, yaklafl›k %5-10 aras› hastay› uzman bak›m› için sevk etmektedir. Prospektif çal›flmalar›n uzun dönemli ta-kip sonuçlar›nda da GI hastalar›n ancak %10-25 aras› en-doskopi ve/veya ileri tan› ya da giriflimsel tedavileri için ikinci basama¤a sevk edilmekte oldu¤u görülmüfltür.
GI hastal›klarla iliflkili k›lavuzlar ne Avrupa ne de ül-kemiz için birinci basama¤a yönelik de¤ildirler.
Özellik-le ülkemizde hemen hepsi “otorite temelli” k›lavuzlard›r ve do¤ald›r ki sadece uzman bak›fl aç›s›n› yans›tmakta-d›rlar. K›lavuzlar oluflturulurken dayan›lan yerel ya da ülke bazl› çal›flmalar genelde uzman klini¤e baflvuran ya-ni seçilmifl gruplardaki flikayet, bulgu ve tan›lara dayan-maktad›r. Halbuki, birinci basama¤a ayr›mlaflmadan bafl-vuran hastalar›n ilk flikayeti ve flikayetin terminolojisi (prezantasyonu) genellikle farkl› olur. fiimdiye kadar k›-lavuzlar›n uzmanlarca haz›rlanmas› normal karfl›lanmal›-d›r ve bir konuda yaklafl›m sistemati¤i ancak o konuda sayg›n uzmanlar taraf›ndan getirilebilir. Ancak aile he-kimli¤inin gerek bak›fl aç›s›ndaki farkl›l›k, gerekse içinde yer ald›¤› ve hizmet verdi¤i basamaktaki hastalar›n di¤er uzmanlar›n yer ald›¤› hastanelerdeki gibi seçilmifl olma-mas›, hastal›klar›n s›kl›k, safha vb. farkl›l›klar›, birinci basamaktaki poliklinik yükü, kaynaklara ulaflmadaki güç-lükler göz önüne al›n›nca, gerçekçi olmak, kolay ve etki-li kullan›lmak üzere aile hekimetki-li¤inde benimsenebilecek yeni k›lavuzlar›n oluflturulmas›n›n gere¤i anlafl›labilir. Bu arada ‹ngiltere, Hollanda, Finlandiya gibi baz› ülke-lerde birinci basamak uygulama k›lavuzlar›n›n iyi bir sis-temi oldu¤u halde bu k›lavuzlara uyum-ba¤l›l›k son de-rece zay›ft›r. Bu iyi tan›t›m olmamas›, sürekli yenileme ve gelifltirme yap›lamamas›, mâli yapt›r›mlar›n eksikli¤i, ülkelerin bölgesel kültürel ve co¤rafi de¤ifliklikleri ile aç›klanmaktad›r.
ESPCG
ESPCG (European Society for Primary Care Gastro-enterology), Birinci Basamakta Gastroenteroloji için Av-rupa Derne¤idir. 1996’da kurulmufltur ve halen 12 Avru-pa ülkesi ile 21 di¤er ülkeden 500’ün üzerinde üyesi
var-Editöre Mektup | Letter to the Editor Türk Aile Hek Derg 2008; 12(4): 216-218
doi:10.2399/tahd.08.216
Birinci basamak için gastroenteroloji ve
ESPCG kuruluflunun tan›t›m›
2008 © Yay›n haklar› Türkiye Aile Hekimli¤i Uzmanl›k Derne¤i (TAHUD)'a aittir. Her hakk› sakl›d›r. Deomed Medikal Yay›nc›l›k taraf›ndan yay›mlanmaktad›r. Copyright © 2008 Turkish Society of Family Practice. All rights reserved. Published by Deomed Medical Publishing, Istanbul.
Türkiye Aile Hekimli¤i Dergisi | Turkish Journal of Family Practice | Cilt 12 | Say› 4 | 2008 217
Editöre Mektup›
fiekil 1.Ayr›mlaflmam›fl dispepsili hastaya yaklafl›m.
d›r. ESPCG’de yeterli say›da üyesi olan ülkelerdeki bi-rinci basamak hekimlerinin oluflturdu¤u “ülke gruplar›” mevcuttur. Bunlar daha çok bilgi al›flverifli, konu hakk›n-da hakk›n-daha kolay güncel kal›nmas› ve bilginin kolay hakk›n- da¤›l-mas› aç›s›ndan fonksiyon görmekle birlikte örne¤in komflumuz Yunanistan’da ya da Hollanda’da oldu¤u gibi araflt›rma planlama yürütme ve araflt›rma a¤› fonksiyonu da görmektedirler. Ayr›ca ülkelerin tecrübelerinin de katk› sa¤lad›¤› genel k›lavuzlar Avrupa’da kullan›lmak üzere ESPCG taraf›ndan haz›rlanmakta ve yay›nlanmak-tad›r.
ESPCG komitesi “executive” görevliler ve “steering Group” diye adland›r›lan bir yönetim kurulundan olufl-maktad›r. Komite üyeleri y›lda en az iki kez yönetim top-lant›s› yapmaktad›rlar.
Y›ll›k genel toplant›lar, ‹stanbul - WONCA 2008’de de oldu¤u gibi her y›l WONCA - Avrupa Kongresi esna-s›nda tüm üyelere davet gönderilerek gerçekleflmektedir. Üyelik birinci basamak ve gastroenterolojiye ilgi du-yan herkese aç›kt›r ve halen “ücretsizdir”. E¤er üye olmak isterseniz kaynaklardaki web sayfas›na ulaflarak formu doldurabilirsiniz. Sekreterli¤e gönderilen forma en k›sa
H. pylori aramak için s›ras› ile karbon-13 üre nefes testi, d›flk› antijen testi ya da performans› ölçülmüfl yerel geçerlili¤i çal›fl›lm›fl laboratuvar seroloji.testi kullan›labilir. Eradikasyon: PPI, amoksisilin, klaritromisin 500 mg veya PPI, metronidazol, klaritromisin 250 mg rejimlerinden birini 7-14
gün sure ile kullan›n. Dispepsi devam etse dahi çok güçlü bir klinik kan›t olmad›¤› sürece tekrar HP testi yapmay›n. Baz› yan›t vermeyen ya da az yan›t veren hastalar› uzmana ikinci bir görüfl aç›s›ndan göndermek uygun olacakt›r. Dispepsinin benign tabiat› oldu¤unu hastaya vurgulamak gerekir.
Ungan M |Birinci basamak için gastroenteroloji ve ESPCG kuruluflunun tan›t›m› 218
Editöre Mektup
sürede yan›t verilecektir. Ayr›ca mungan@metu.edu.tr adresine de üyeli¤inizi yapt›¤›n›z› bildirseniz size gerekli bilgiler ve güncellemeler gonderilecektir. Ülkemiz baz›n-da “aile hekimli¤inde gastro” ad› alt›nbaz›n-da bir araflt›rma a¤› kurulmaktad›r.
ESPCG’nin tan›t›m› ile tüm aile hekimlerinin birçok kaynaktan yararlanabilece¤i bir konu oldu¤u kanaati ile belirli bir sistematik içerisinde k›sa baflvuru kayna¤› ak-tarmay› ve okuyan› ihtiyaç duydu¤u detaylar için de çe-flitli kaynaklar› kullanmaya teflvik etmeyi amaçlad›k. Bu amac›m›za ulaflmak için buraya bir denenmifl, kan›ta da-yal› birinci basmak k›lavuzu da yerlefltirerek okuyucumu-zu üzerinde düflünmeye ve birinci basamakta aile hekim-li¤i bak›fl aç›s› ile k›lavuzlar›n oluflturulmas› çabas›na da-vet etmek istedik.
Kaynaklar
1. www.espcg.org adresinden 11/09/2008 tarihinde eriflilmifltir.
2. Gisbert JP, Khorrami S, Carballo F, Calvet X, Gené E, Dominguez-Muñoz JE. H. pylori eradication therapy vs. antisecretory non-eradication
therapy (with or without long-term maintenance antisecretory therapy) for the prevention of recurrent bleeding from peptic ulcer. Cochrane review
The Cochrane Library (ISSN 1464-780X). http://www.cochrane.org/
reviews/en/ab004062.html, adresinden 11/09/2008 tarihinde eriflilmifltir. 3. European Society for Priamry Care Gastroenterology (ESPCG) website
(Guidelines link): http://www.espcg.org/?pag=47 adresinden 11/09/2008 tarihinde eriflilmifltir.
4. Quick reference guide, Management of dyspepsia in adults in primary care Issue date: August 2004, National Institute for Clinical Excellence, MidCity Place, 71 High Holborn, London WC1V 6NA, www.nice.org.uk adresinden 11/09/2008 tarihinde eriflilmifltir.
5. Talley NJ, Vakil N. Guidelines for the management of dyspepsia. Practice Parameters Committee of the American College of Gastroenterology. Am
J Gastroenterol 2005; 100: 2324-37.
6. Veldhuyzen van Zanten SJ, Bradette M, Chiba N, ve ark. Canadian Dyspepsia Working Group; Evidence-based recommendations for short-and long-term management of uninvestigated dyspepsia in primary care: an update of the Canadian Dyspepsia Working Group (CanDys) clinical management tool. Can J Gastroenterol 2005; 19: 285-303.
7. American Academy of Family Physicians: www.aafp.org adresinden 11/09/2008 tarihinde eriflilmifltir.
Doç. Dr. Mehmet Ungan European Society for Primary Care Gastroenterology Yönetim Kurulu Üyesi
