Giriþ
U
adet piston bulunan (2) numaralý gövde parçasý ile gövdeye açýlmýþ kanallara pimlenmiþ 4 veya 6 adet (7) zun süreli ve çok sayýda yapýmý gereken montaj
n u m a r a l ý iþlerinin otomatik yapýlmasý maliyet avantajlarý
p a r m a k l a r d a n saðlayabilir. Örnek olarak aþaðýda basit bir
oluþmaktadýr. Ýlk montaj iþleminin yine basit bir otomasyon sistemi ile
þekilde görüldüðü çözümü tanýtýlacaktýr.
Sürekli yapýlan Þekil 1’de görülen M 18x1,5 vidalý kör gibi (9) numaralý O - R i n g ' d e n tapa parçasýna
f
2,5x15mm ölçüsünde O-Ringyapýlmýþ gergi takýlacaktýr. Bu iþlem montaj bölümünde manuel olarak
yayý parmaklarý Þekil 2’de görüldüðü gibi parçanýn baþýna uygun ölçüde
kapalý konumda yapýlmýþ ( 3 ) numaralý konik yüksük takýlarak O-Ringin bu
t u t m a y a parçanýn üzerinden iþ parçasý kanalýna kaydýrýlmasý
çalýþmaktadýr. (4) suretiyle gerçekleþtirilebilir. Kaydýrma iþleminin daha
düzgün yapýlabilmesi için O-Ringin þekilde görülen numaralý baský y a y ý ( A ) g i r i þ i tercihen PTFE veya benzeri özellikli malzemeden
yapýlmýþ (1) numaralý esnek malafa ile itelenmesi tavsiye basýnçlý havaya edilir. Üretim çok sayýda ve sürekli yapýlacak ise her iki baðlý deðilken (9) þekil çözümde de iþlemin personel ve zaman kullanýmý yayýnýn kuvvetini
açýsýndan ekonomik olduðu söylenemez. y e n e r e k
O-Ring takma Þekil 3’de görülen düzeneklere benzer parmaklarý bir sistemlerle otomatik olarak yapýlabilir. Sistem, içinde iki m i k t a r
a ç a b i l e c e k
kuvvettedir. Parmaklar O-Ringin içerisine girmeden önce (A) giriþi basýnçlý havaya baðlýdýr. (5) pistonu yukarý konumda olacaðý için parmaklar kapalýdýr. Parmaklar O-Ring içerisine girince (5) pistonu altýndaki hava tahliye edilir. (4) yayý (5) pistonuna baský yaparak parmaklarýn O-Ringi almasýna yetecek kuvvet ve ölçüde açýlmasýný saðlar. Sistem kör tapanýn üzerine inmeden önce ortadaki þekilde görüldüðü gibi (B) giriþinden basýnçlý hava verilerek (5) pistonunun tam kurs ileri gitmesine ve parmaklarýn kör
OTOMATÝK O-RÝNG TAKMA
A.Turan GÜNEÞ
Makina Mühendisi
Þekil 2. Manuel O-Ring Takma
gerçekleþtirilir. Sistemin aþaðý inme konumu parmak uçlarýnýn kör tapa O-Ring kanalýnýn üst kenarý hizasýna gelecek þekilde ayarlanmalýdýr. Bu konumda (C) giriþinden hava verilerek (3) pistonuna baðlý (10) numaralý sýyýrýcýnýn (H) mesafesi kadar aþaðý inerek parmak uçlarýndaki O-Ringin iþ parçasý kanalýna takýlmasý saðlanýr. O-Ring takma aparatý bu konumda kör tapa üzerinden kalkar (B) ve (C) tahliye konumuna açýlýrken (A) giriþi basýnca baðlanarak ilk konuma dönülür. O-Ringi tutan (7) numaralý kollarýn altý adet olmasý O-Ringin dairesel þekle daha yakýn biçimde açýlmasýný saðlar.
Çoðu zaman dört kol yeterlidir.
Þekil 3. Otomatik O -Ring Takma Düzeni (ATG) 1- Kapak 2- Gövde 3- Sýyýrýcý pistonu 4- Baský yayý 5- Kollarý açma pistonu 6- Pim 7- Kol 8- Açma kamý 9- O-Ring 10- Sýyýrýcý 11- Takýlacak O-Ring
Þekil 4. Çift Silindirli Taþýma Robotu
Mühendis ve Makina Cilt : 47 Sayý: 559
46
Þekil 5. O-Ring Takma Makinasý Montaj Aþamasýnda
Bu sistem Þekil 4’de görülen taþýma robotuna veya silindirlerle hareket ettirilen kýzaklarla noktalý çizgilerle benzeri ekipmana baðlanarak otomatik O-Ring takma gösterilen konumlara taþýnýrlar. (1) numaralý robot (yatay
makinasýnda kullanýlýr. ve düþey hareket yapan pnömatik silindir grubu
Otomatik O-Ring takma makinasý çalýþma senaryosu yazýmýzda robot olarak adlandýrýlmýþtýr) Daha önce O-Þekil 6’da verilen sisteme göre kurulmuþtur. O-Ringler ve Ring takma aparatýný (A) kadar yukarý kaldýrmýþtýr.
kör tapalar küçük pnömatik silindirlerle kesik çizgilerle Robot, O-Ring takma düzenini (F) mesafesi kadar gösterilen konuma hareket eden (5) ve (6) numaralý aþaðý indirerek parmaklarý O-Ringi kavrama seviyesine taþýyýcý kýzaklara kadar (Mühendis Makina Mart 2006) getirir. Takma aparatýnýn (A) giriþinden hava tahliye sayýsýnda tanýtýlan vibratör düzenleri ile getirilir. Þekil 4’deki edilerek kollarýn bir miktar açýlmasý saðlanýr ve aparatýn robota benzer sisteme baðlanmýþ O-Ring takma düzeni O-Ringi kavramasý gerçekleþtirilir. Robot ucundaki ikinci (T) mesafesi kadar yatay ileri / geri ve O-Ringi alýp kör silindir takma aparatýný (A) ile gösterilen yönde yukarýya tapaya takacak kadar da düþey iniþ / çýkýþ hareketi kaldýrýlýr ve aparatýn (B) giriþinden hava verilerek kollarýn
yapar. tam açýlmasý saðlanýr. Robot, (B) yönünde (T) mesafesi
Vibratörlerden konumlanmýþ olarak gelen O-Ring ve kadar hareket ettirerek aparatý kör tapa merkezine taþýr. kör tapa parçalarý (5) ve (6) numaralý küçük pnömatik Bu konumda takma aparatý robot tarafýndan (C) kadar
aþaðý hareket ederek kör tapanýn üzerine indirilir. yanlýþ iþlemleri önleyen ve ikaz eden uygun þekilde Aparatýn (C) giriþinden verilen hava sýyýrýcý pistonu aþaðý yerleþtirilmiþ bir dizi mekanik, pnömatik, elektrik ve yönde harekete geçirilerek parmaklar üzerindeki O-Ringi elektronik ekipmanlar vardýr. O -Ring takma düzeni de parmaklardan sýyýrarak kör tapa kanalýna geçirilir ve (D) (Yazýda tanýtýlan düzenek çeþitli kaynaklardan yönünde yukarý kalkarak (E) yönünde baþlangýç faydalanýlarak iþe özgü tasarlanmýþtýr.) dahil olmak üzere pozisyonuna geri çekilir. Bu arada (4) numaralý silindir sistemdeki tüm ekipmanýn ilgili piyasalardan “hazýr devreye girerek O-Ring takýlmýþ kör tapayý toplama parça” olarak temini mümkündür. Hazýr parça olarak kanalýna iteler. Uygun þekilde O-Ring takýlmýþ parçalar bir temin edilebilen O-Ring takma düzenlerinin çeþitli kanaldan saðlam kutusuna akarken uygun olmayan, O- ölçülerdeki O-Ringleri takabilecek üniversal kullaným gibi Ring takýlmamýþ parçalar da elektronik gözün üstün özellikleri vardýr.
kumandasý ile kanalda açýlan kapaktan ýskarta kutusuna Otomasyon ünitelerinin bazý yerlerinde zaman
dökülür. zaman küçük boyutlu vibratörlere ihtiyaç duyulur.
Özet olarak anlatýlan sistemde olaylarýn belirlenen Maðnetik ve pnömatik tahrikli minyatür vibratörleri “hazýr senaryoya göre gerçekleþmesini saðlayan, denetleyen, parça” olarak ilgili piyasalardan temin etmek
Þekil 6. O-Ring Takma Makinasý Çalýþma Þemasý
mümkündür. Þekil 7’de R1/8” piston çaplý minyatür pnömatik vibratör görülmektedir. Bu tip vibratörlerin daha büyük boyutlu olanlarý da bulunmaktadýr. (A) gövdesi deliðinde kaygan hareket eden çift kanallý (B) pistonunda kanallarý piston baþlarýna baðlayan 1,5 mm çaplarýnda simetrik iki delik vardýr. M5 giriþinden 5 bar basýnçlý hava verildiðinde kanaldaki delikten piston sol ucuna ulaþan hava pistonu sað tarafa doðru iteler. Giren hava (D) çýkýþýndan tahliye olurken ikinci kanaldan piston sað ucuna giden basýnçlý hava pistonu bu sefer sola doðru hareket ettirir. Piston ucu ikinci tahliye deliði hizasýna gelince basýnçlý hava bu sefer sol piston ucuna etki yapar. Böylece gövde içindeki piston saða sola dakikada 10.000-16.000 defa hareket ederek (C) kapaðýndan baðlý olduðu sistemi titreþtirir.
Manufacturing Assembly Handbook Butterworths London
Humboldtstr. 32-36 75334 stroubenhard im Swarzwald Deutshland
OKU Automatic, Rosenstr. 15 D- 73650 Winterbach
Kaynakça
1. Bruno Lutter 2. Sommer Automatic, 3.
,
Þekil 7. Küçük Boyutlu Pnömatik Vibratör
A-Gövde B-Piston C- Kapak D- Tahliye delikleri E- Baský yayý F- Kapak
