• Sonuç bulunamadı

XVIII. yüzyıla ait bir güfte mecmuası incelemesi

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "XVIII. yüzyıla ait bir güfte mecmuası incelemesi"

Copied!
36
0
0

Yükleniyor.... (view fulltext now)

Tam metin

(1)

M. Ü. İlilhiyat Fakültesi Dergisi 38 (2010/1), 137-172

XVIIT.

Yüzyıla Ait Bir Güfte Mecmuası İncelernesi

Özet

Yrd. Doç. Dr. Erol BAŞARA*-Ar§. Gör. Mehtap ERDOGAN**_ Zeynep YILDIZ***

Bu çalı§mada Yapı-Kredi Serınet Çifter Ara§tırma Kütüphanesi'nde 404 nurnarada kayıtlı olan ve kim tarafından tertip edildiği bilinmeyen bir güfte mecmuası incelenmi§tir. Mecmuada 20'si Fars-ça olmak üzere 212 güfte mevcuttur. Bu güftelerin tamamının ilk iki dizesi günümüz harflerine çevrilmi§ ve vezinleri saptanmı§tır. İncelenen güftelerin hiçbiri mecmuadaki §ekliyle TRT

repertuvarında kayıtlı değildir. Mecmuadaki güftelerden TRT repertuvarında farklı bir besteci, makam ve usillle kayıtlı olanlar ise dipnotta verilmi§tir.

Anahtar Kelimeler: Güfte, Beste, Güfte Mecmuası, Geleneksel Türk Musikisi Abstract

In this study, an anonymous lyrics magazine is analized which is registercd as number 404 at the

Yapı Kredi Serınet Çifter Research Library. In the magazine there are 2 ı 2 lyrich which 20 of the m are Farsi. The fırst two lin es of the remaining 2 ı 2 lyrics are translated and thcir m eter are determined. None of the lyrics are found in TRT repertoire with their form in magazine. The ones registered with a different composer, maquam and usul are especially mentioned at the foot no te.

Key Words: Lyrics, Composition, Lyrics Magazine, Turkish Traditional Music

Giri§

Büyük ölçüde söze dayalı olan geleneksel Türk müziğinde, sözün doğru hatır­ lanması gereği her zaman ön planda olmu§tur. Bundan dolayı zaman içinde birçok güfte mecmuası yazılmı§tır. Bu mecmualar Türk müziğinin önemli kay-naklarından olup, yazılı eserlerin makam, usul, besteci ve söz yazarlarını birinci elden doğru tespit etme imkanını sağlamaktadır. Bu imkanların yanında, Gültekin Oransay çe§itli güfte mecmualanndaki bestelerin sırasının, usullerin geleneksel sıralanı§ı konusundaki en önemli ipuçları olduğunu bildirmekte1 ve

Hanende

Mecmuası'ndan elde ettiği verilere dayanarak bu sırayı yazmaktadır. Bunlara ilaveten güfte mecmualarının hiçbir İslam ülkesi veya Ortadoğu müzik geleneğinde bizdeki kadar önemli olmadığını vurgulayan Cem Behar, güfte mecmuası yazma geleneği sayesinde müziğimizde "laedr!" ( -bestekarı- bilinme-yen) eserlerin azlığını, metodisi unutulsa bile eserlerin best.ecisinin ku§aktan

Cumhuriyet Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Müzik Bölümü Öğretim Üyesi. Cumhuriyet Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü. MÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Din Milsiklsi Bilim Dalı Yüksek Lisans Öğrencisi.

Gültekin Oransay, "Usulların Geleneksel Sırası Üzerine Veriler", Belleıeıı Türk Külıiirü Ar~tır­

(2)

138 ~ Erol Ba§ara, Mehtap Erdoğan, Zeynep Yıldız

ku§ağa aktarıldığını ifade etmektedir.2 Müzikoloji açısından böylesine önemli olan güfte mecmualarının nasıl incelenmesi gerektiği hakkında geni§ bilgiyi Recep Uslu'nun Müzikte 2000 SempozYumu'ndaki bildirisinde bulmaktayız.3 Adı geçen bildirideki metod, bu çalı§mamız için esas olmu§tur.4

Özet kısmında da belirtildiği gibi bu çalı§ma Yapı-Kredi Serınet Çifter Ara§-tırma Kütüphanesi 404 nurnarada kayıtlı ve kim tarafından tertip edildiği bilin-meyen bir güfte mecmuası üzerinedir. Bu çalı§mada takip edilen metod ve ula§ı­ lan bazı neticeler §öyledir:

incelemede varak numaraları belirtilmi§ ve her varaktaki eser veya eserler numaralandınlmı§tır.

Mecmuadaki 212 eser bugünkü harfiere aktarılmı§ ve bu eserlerin vezinleri tespit edilmi§tir. 196 eserin aruz, 16 eserin ise hece vezniyle yazıldığı görülmü§-tür.

incelemeye alınan eserlerden 183'ünün bestecisi belli olup 29'u laedridir. 123 eserin de güfte yazarı belli değildir.

Mecmuada makamlar sayfa ba§larına yazılmı§tır. Dolayısıyla ikinci makam ismi gelinceye kadar yazılmı§ olan güfteler bir önceki makamdan olduğu için çalı§mada bu makamlar her eserin ba§ında tekrar edilmemi§tir.

Mecmuda yer alan eserlerin 45'inin §arkı olduğu bildirilmi§, bir eserde Nakı§ Sema'! kaydına rastlanmı§, diğer eserlerin formları hakkında bilgi verilmemi§tir. Eser ba§larında "Sem'al"nin 76 defa geçtiği tespit edilmi§tir. Bu kelimeden kastedilen usulün, sadece üç zamanlı Sema '1 usulü değil, Aks ak Sema'!, Ağır Aksak Sema'!, Yürük Sema'!, Sengin Sema'! ve Ağır Sengin Sema'! usullerinin olduğu da dü§ünülebilir. Çünkü mecmuanın tertip edildiği dönem, Geleneksel Türk Müziği'nin §aheserlerinin verildiği bir dönem olup, bu dönemde üç zamanlı Sema'lden daha ziyade yukarıda zikredilen usullerin tercih edildiği bir gerçektir. Bunun yanında Ağır Sema'!, Yürük Sema'\' ve bunların nakı§lı hallerinin bir form adı olduğu dikkatten kaçmamalıdır. Bu görü§ümüzü destekler mahiyetteki bir durum varak 12a, 53. eser ba§lığındaki "Nakı§ Sema'!" ifadesidir. Bu sebeplerden dolayı çalı§mamızda Sema'! kelimesi form veya usul hanesine yazılmamı§, eser ba§lannda Sema'! olarak kaydedilmi§tir.

incelediğimiz mecmuada Devr-i revan usulüyle 47 eser bulunması

mecmua-nın tertip edildiği dönemin usul beğenisini ortaya koyması açısından dikkat çekicidir. (Kaynak olarak aldığımız TRT Sözlü Eserler Repertuarı kitabında Devr-i

Cem Behar, "Musiki Geleneğimizin Ayırt Edici Özellikleri", Zaman Gazetesi, 14.07.2002. Recep Uslu, "Türk Müziği Eğitim Tarihinde Güfte Mecmuaları ve İnceleme Esasları Üzerine Tespit! er", Müzikıe 2000 SempoZYıtmH, İstanbul 2000, s. 7 5. .

Bu makalenin hazırlanması sırasında kar§ımıza çıkan bazı problemierin çözümünde Prof. Dr. Mehmet Arslan'ın bilgisine ba§vurulmu§tur. Yardımlarından dolayı kendisine te§ekkür ederiz.

(3)

XVIII. Yüzyıla Ait Bir Güfte Mecmuası incelemesi --} 139

revan usulünde 46 eser bulunmaktadır.)

Mecmuada ismi geçen besteciler ve güfte yazarları hakkında bir yoruma gi-dilmemi§tir. Örneğin, mecmuada "Kürkçü" adıyla geçen bestecinin, lakabı "Kürkçü" olan "Zaharya" mı yoksa mecmuada adı geçen "Kürkçü Tahir" mi olduğu hakkında bir tespitte bulunulmamı§tır. Bu konuda örnekleri çağaltmak mümkündür. Böyle bir tespitin daha geni§ bir çalı§manın konusu olduğu dü§ü-nülmektedir.

Nüsha Tavsifi

Ta'lik hatla, Türkçe, 190x125 mm. ölçüsünde, 59 varakta, muhtelif satırlı, aharlı krem kağıda yazılmı§tır. XVIII. yüzyılda telif edilmi§tir. Sırtı me§in, üstü ebru kaplı cilt içindedir (Dağlı, ݧli, Serbest, Türe 2001: 171).

Mecmuada Adı Geçen Güfte Sahipleri ve Eser Sayılan

Adil (1), Agah! (1), Ahen! Çelebi (1), Ah! (1), Asım Çelebi (1), A§ık Ömer (1), Bak! (3), Burusev! Talib Efendi (1), Cab! Dede (1), Dürr! Efendi (3), Enis Efendi (1), Enver! (1), Es'ad Efendi (1), Fa'iz (1), Fasih! (1), Fenn! Çelebi (1), Fuzul! (3), Gavs! (1), Gevher! (2), Hafız-ı Ş!raz! (1), Haleti (1), Hayret! (1), Hıfz! (1), İmam Efendi (1), Madih Efendi (1), Mahtum! (3), Medh! Efendi (1), Na'!! (1), Na'il! (3), Nab! (2), Nah!fl (3), Nazim Çelebi (1), Nedim Efendi (4), Nedim-i KadNedim-im (1), Nerm! (1), Ne§at! (2), Nev'! (2), Nüzhet (1), Rah!m! (3), Ram! Mehmed Bey (1), Rasim (1), Ra§id Efendi (2), Rezıni (1), Rıfki (1), Rıza'! (1), Ruhi (4), Rü§di (2), Sa'd! Efendi (1), Sa'ida (1), Salim Efendi (1), Selım Giray Han (1), Şehri (2), Şerını (1), Şeyht (1), Tıfll (1), Ulvi (1), Vali (1), Vecdi (1), Yahya (2), Yemını (2).

Mecmuada Adı Geçen Besteciler ve Eser Sayılan

A'ma İbrahim (2), Abdülali (1), Abdülbakl Aga (5), Acemler (5), Aheni Çe-lebi (2), Ali Pa§a (1), Bekir Çavu§ (14), Burusevi İsma'il Aga (3), Çorbacızade (1), Dervi§ Ali (1), Dervi§ Mehmed (4), Diyarbek!r! (1), Es'ad Efendi (3), Hace Abdülkadir (8), Hafız (13), Hafız Kömür (3), Hafız Post (1), Hafız Rıf'at (1),

Hafız-ı Üsküdar1 (1), Haham (3), Hasan Aga (26), ltr! (ll), İmam (1), İmam-ı

Sagiri (1), Kaptan-zade (1), Keman! Mehmed Aga (2), Koca Osman (4), Kudümzen Dervi§ Ali (1), Kad!r! (1), Küçük İmam (1), Küçük Müezzin (4), Kürkçü (1) Kürkçü Tahir (1), Mehmed Aga (1), Mehmed Ef,endi Üsküda.ri (1), Memi§ Aga (2), Molla Efendi (4), Mücellid Mehmed (1), Müezzin-zade (1), Müezzin İsma'il Aga (1), Na'll (7), Naztm Çelebi (6), Naz!rizade Mü'min Ağa (1), Ömer Ağa (1), Receb (2) Rıfat (1), Serrac Hasan Çelebi(l), Seyfi Aga (1), Seyyid Nuh (5), Şehla Mustafa (1), Ta§cı Receb (1), Tosun (2), Tosun-zade (13), YusufÇelebi (2).

(4)

140 ~ Erol Ba§ara, Mehtap Erdoğan, Zeynep Yıldız

Mecmuada Adı Geçen Makamlar ve Makamların Kullanım Sayıları Acem (14), Acema§lran (20), Arazbar (14), Baba Tahir (6) BGselik (18), Eve (1), Gerdaniye (9), Hicaz (1), Hisar (18), Hüseynl (23), Irak (1), Kürdi (4), Mahur (9), Muhayyer (23), Nühüft (22), Segah (1), Şehnaz (1 1), Zirke§ (2).

Mecmuada Adı Geçen Usuller ve Usullerin Kullanım Sayıları

Aksak Fahte5 (1), Beref§an (1), Çenber (12), Devr-i kebir (1), Devr-i revan (47), Evfer (3), Evsat (1), Fahte (1), Fer'(2), Frenkçin (1), Hafif (10), Havi (2), Muhammes (13), Nim-devir (1), Nim-sakll (2), Remel (8), Sak!! (1), Sofyan (4), Türki Darb (1), Zincir (9), Usulü belirtilmemi§ eserler (15).

MECMUANIN MUHTEV ASI

vr. 2a

1) 4 kıt'a

1

Güfte: -

1

Beste: -

1

Makam: Mahur 1 Form: Şarkı

1

Usul: -(Fô.'ilô.tün Fô.'ilatün)

vr. 2b

Bir §Üh-ı nev-ho§-edadır Kaddi mevzCın dil-rübadır Bi-bedeldir o dil-rüba Her etvara can fedadır

2) 2 beyit 1 Güfte: Yahya 1 Beste: Küçük İmam

1

Makam: -

1

Form: -

1

Usul: Evfer

(Fô.'ilô.tün Fa'ilatün Fa'ilatün Fa'ilün)

Cuy-ı e§kim serv-kaddin çün ko aksun su-be-su Bustanın kuyun etrafın dolansun ku-be-ku

3) 2 beyit 1 Güfte: -

1

Beste: Hafız

1

Makam:-

1

Form: -

1

Usul: Çenber (Fa'ilatün Fa'ilatün Fa'ilatün Fa'ilün)

La'l-i mey-gunun §eha keyfiyyeti canımdadır Hem hayalin bir nefes hali degil yanımdadır

(5)

XVIII. Yüzyıla Ait Bir Güfte Mecmuası incelemesi~ 141

4) 2 beyit

1

Güfte6: Rami Mehmed Bey

1

Beste: Tosun-zade

1

Makam: -

1

Form: - 1 Usul: Muhammes (Mefulü MefB'flü Me[a'flii Fe'uliin)

Bir lahza nihan olsa o meh-rG nazarımdan B1-zar olurum hasılı nur-ı basanından

5) 2 beyit

1

Güfte7: Medh1 Efendi

1

Beste: Tosun-zade

1

Makam:-

1

Form:-

1

Usul: Zincir

(Mefa'ilün Fe'iliıtiin Mefa'ilün Fe'iliin)

Gözüme külhan olur sahn-ı gülsitan sensiz Cihanı neyleyim ey §Gh-ı dil-sitan sensiz

6) 2 beyit

1

Güfte: Vecdi

1

Beste: Ta§cı Receb

1

Makam: -

1

Form: -

1

Usul:

Hafif

(Mefulü Me[a'flü MefB'flü Fe'ulün) Dilde ki senin ate§-i a§kın eseri var Ah eylese kevneyni yakar bir §ereri var

7) 2 beyit

1

Güfte: -

1

Beste: Receb

1

Makam: -

1

Form: -

1

Usul: Devr-i revan (Me[a'flün MefB'flün Mefa'flün Mefa'flün)

Salını salını serv-i hıramanım safa geldin Taravet gül§eninde verd-i handanım safa geldin vr. 3a

8) 6 beyit

1

Güfte: -

1

Beste: -

1

Makam: -

1

Usul: -(Mefa'ilün Fe'ilün MefB'ilün Fa'lün)

Be-hod nisab ü harlf u ser yek-i nared Bayed ba'd ü pl§ ü rest çare neba§ed

9) 2 beyit

1

Güfte: -

1

Beste: Memi§ Aga

1

Makam: -

1

Sema'i (Mefulü Me[a'flü Me[a'flü Fe'ulün)

Nasih ko biraz kam alalım bezm-i cihandan Ayagımızı kesme bizim pir-i mugandan

10) 2 beyit

1

Güfte8: -

1

Beste: Şehla Mustafa

1

Makam:-

1

Sema'i (Müstefilün Müstefilün Müstefilün Müstefilün)

İçdim §arab-ı la'lini mestaneyim mestaneyim Oldum esir-i kakülün d!vaneyim divaneyim

Aynı güfte Saha makamında Darb-ı Fetih usulüyle Zekai Dede tarafından bestelenmi§.

Aynı güfte Suznak makamında Zincir usulüyle Zekai Dede tarafından bestelenmi§.

Aynı güfte Mahur makamında Türk Aksağı usulüyle Selanikli Ahmet Efendi tarafından

(6)

142 {>-Erol Ba§ara, Mehtap Erdoğan, Zeynep Yıldız

vr. 3b

ll) 2 beyit

1

Güfte: Gavsi

1

Beste: Hafız Kömür

1

Makam: Zirke§

1

Form: -

1

Usul: Evfer

(Mefll'flün Mefll'flün Mefll'ilün Mefa'fliin)

vr. 4a

Der-i dilher 'ibadet-hanedir meyhaneden sonra Ser-a-pa secd'ider a§ık iki peymaneden sonra

12) 4 beyit

1

Güfte: -

1

Beste: Hace Abdülkadir9

1

Makam:- /Form: -

1

Sema'i

(Mefulü Mefll'ilün Mefil'flü Fe'ul)

Der daire-i gamet fütadem çe konem Yek lahza nemi-revem ziyadem çe konem

13) 3 kıt'a

1

Güfte: -

1

Beste: Molla Efendi

1

Makam: -

1

Sema'i

(Mefulü Mefil'flü Mefil'flü Fe'ulün)

vr. 4b

Var mı haberin söyle meded ey dil-i §eyda Kimdir §U levendane-revi§ taze kimindir

14) 2 beyit

1

Güfte: Ruhi

1

Beste: Hasan Aga

1

Makam: Gerdaniye

1

Form:-

1

Usul: Remel

(Mefulü Mefa'flü Mefil'flü Fe'ulün)

Ey §i'r-i terimfeyz-i Huda'dan mı gelürsin Ey nazm"ı güher genc-i atadan mı gelürsin

15) 2 beyit

1

Güfte: -

1

Beste: -

1

Makam: -

1

Form: -

1

Usul:

-(Fa'ilatiin Fa'ilatün Fa'illltün Fa'iliin)

vr. Sa

RGyun üzre saye saldı saye-bandır perçemin Hüsnüne revnak virir bir ba§ka §andır perçemin

16) 2 beyit

1

Güfte: -

1

Beste: Nazim Çelebi

1

Makam:-

1

Form: -

1

Usul: Çenber

(Fa'ililtün Fa'ilatün Fll'ilatün Fa'ilün)

DGd-ı dildir bag-ı a§kı sünbül-i mü§gin demi E§k-i terdir gül§eni mihr-i mahabbet §ebnemi

17) 2 beyit

1

Güfte: -

1

Beste: Hasan Ağa

1

Makam: -

1

Form: -

1

Usul: Çenber

(Fe'illltiin Fe'illltiin Fe'ilatiin Fe'iliin)

Desr-i saklden o kim sagar-ı sohbet koparır

Bu güftede, "Hace Abdülkadir" olarak kaydedilen, Abdülkadir Meragi, daha sonraki güftelerin-de yalnızca "Hace" olarak kaydedilmi§tir.

(7)

XVIII. Yüzyıla Ait Bir Güfte Mecmuası incelemesi -9- 143

Şah-ı gülzar-ı tarabclan gül-i i§ret koparır

18) 3 kıt'a

1

Güfte: -

1

Beste: Abdülbaki Ağa

1

Makam: -

1

Form: Şarkı

1

Usul: Devr-i revan

(Mefô.'llün Mefô.'fliin Mefô.'flün Mefô.'llün)

vr. Sb

Güzeller içre mümtaz-ı cihansın ser-bülendimsin Müsellem tarz u tavrı dilber-i alem-pesendimsin

1 9) 3 kıt'a

1

Güfte: -

1

Beste: Abdülbaki Ağa

1

Makam: -

1

Form: Şarkı

1

Usul: Sofyan

(Fô.'ilô.tün Fô.'ililtün Fil'ilô.tün Fô.'ilün)

Fikr-i ruhsarınla ugratdın beni sevdalara Dü§meli §imden girü ahG gibi sahralara

20) 5 beyit

1

Güfte: -

1

Beste: Hasan Ağa

1

Makam: -

1

Form: Şarkı

1

Usul: Devr-i revan

(Mefô.'flün Mefil'flün Mefô.'flün Mefô.'flün)

vr. 6a

Bütün dünyaya degmez mi gönül bir yar-ı can koçmak Kavu§mak hasrete bir serv-i karnet nev-cüvan koçmak

21) 2 beyit

1

Güfte: -

1

Beste: Nazim Çelebi

1

Makam: -

1

Sema'i (MefCılü Mefô.'flü Mefô.'flü Fe'ıllün)

Hur§!d midir tal'at-i dilber mi nedir bu Ya cebhe mi yamah-ı münevver mi nedir bu

22) 4 beyit

1

Güfte: Fenni Çelebi

1

Beste: Abdülbaki

1

Makam: -

1

Sema'i (Mefıllü Mefô.'llü Mefô.'llii Fe'ıllün)

(Mefulü Fe'ı1lün)

vr. 6b

Kaddindeki halet hele tubada bulunmaz Ey serv-i bülendim

Keyfiyyet-i la'lin dahi sahbada bulunmaz Ey lebleri kandim

23} 2 beyit

1

Güfte: -

1

Beste: Koca Osman

1

Makam: Muhayyer

1

Form: -

1

Usul: Nim-Sakil

(Fe'ilô.tün Mefô.'ilün Fe'ilün) Nice bir gfı§ede hamG§ olalım Beri gel saki bade-nG§ olalım

(8)

144 {>Erol Ba§ara, Mehtap Erdoğan, Zeynep Yıldız

vr. 7a

24) 2 beyit

1

Güfte: -

1

Beste: -

1

Makam: -/Form: -

1

Usul:

-(MefUlü Fa'ilatü Mefa'flü Fa'ilün)

Reftar-ı kebge cünbi§-i reftar ögredir Tutiye çe§mi vadi-i güftar ögredir vr. 7b

25) 3 beyit

1

Güfte: -

1

Beste: Hace

1

Makam: -

1

Form: Nakı§

1

Sema'i

(Fa'ilatün Fa'ilün Fa'ilaıan Fa'ilün)

Evvela hfı§em ey §fıh berde hG§em §Ir-i ney Çün gilafet bende-i halk begG§em §ir-i ney

26) 2 beyit

1

Güfte: Tıfll

1

Beste: Kemani Mehmed Ağa

1

Makam: -

1

Sema'i

(Mefulü Fa'ilatü Mefa'flü Fa'ilün)

Hayran u mest ü tal'at-i alem-pesendinim Pa-mal-i rah-ı cilve-i kadd-i bülendinim

27) 2 beyit

1

Güfte: Baki /Beste: Hafız Kömür

1

Makam:-

1

Sema'i

(Mefulü Me[a'flü Mefa'ılü Fe'ulün)

Ba§lar kesilür zülf-i peri§anın ucından Kanlar dökülür hançer-i bürranın ucından

28) 2 beyit

1

Güfte10: Na'li

1

Beste: -

1

Makani: -

1

Sema'i

(Fe'ilatün Fe'ilatün Fe'ilatün Fe'ilün)

Severim gerçi seni bana vefa-kar olasın Korkarım gönlüm al up sonra cefa-kar olasın vr. Sa

29) 2 beyit

1

Güfte: -

1

Beste: Kürkçü

1

Makam: -

1

Sema'i

(Fe'ililtün Fe'ilatün Fe'ilatün Fe'ilün)

Çe§m-i merdüm-kü§i mey-hare degildir de nedir Mest-i hum dil-i bl-çare degildir de nedir

30) 2 beyit

1

Güfte: -

1

Beste: Hafız

1

Makam: -

1

Sema'i

(Fa'ilatün Fa'ilatün Fa'ilaıün Fa'ilün)

Hasretinle zar u nalan olduğum bilmez misin RGz u §eb hecrinle giryan olduğum biİmez misin

10 Aynı

(9)

XVIII. Yüzyıla Ait Bir Güfte Mecmuası İncelernesi ~ 145

3 1) 4 beyit

1

Güfte: -

1

Beste: Bekir Çavuş

1

Makam: -

1

Sema'11 1 (Fe'ilô.tün Fii'ilô.tün Fe'ilô.tün Fii'ilô.tiin)

vr.

Bb

O nühüfte gamzelerden bum kim red. iderdi Bu nigah-ı aşinayı (canım) neden iktiza iderdi

32) 2 beyit

1

Güfte: -

1

Beste: Hace

1

Makam: Segah

1

Form: Kar-ı Şeşavaz

1

Usul: Hafif

(Fô.'ilô.tün Fii'ilô.tün Fô.'iliitün Fô.'ilün)

Ey şehinşah-ı Horasan ya imam ibn-i hümam Ser feda-yi hak-i rahet şah All ınGserr-i za

33) 4 beyit

1

Güfte: -

1

Beste: Hace

1

Makam: -

1

Form: Kar-ı Murassa'

1

Usul: Hafif

(Mefulü Mefii'flü Mefii'llü Fe'ulün)

vr. 9a

Ruhsar-ı tu çün ayine-i suret-i ma'n!st Der subh-u ceb!nest-i bi-envar tecell!st

34) 4 beyit

1

Güfte: Rafız-ı Ş1raz1

1

Beste: Nazımade Mü'min Ağa

1

Makam:

-1

Form: N akış

1

Usul: Devr-i revan

(Mefô.'ilün Fe'ilô.tün Mefô.'ilün Fa'lün) Çü serv eger behiram! vü ml be gülzar! HGred ze-hasret-i rGy-i to her gül-i har!

35) 3 beyit

1

Güfte: -

1

Beste: Diyarbekiri

1

Makam: -

1

Form: N akış

1

Usul:

Devr-i revan

(Me[a.'ilün Fô.'iliitün Mefii'ilün Fii'ilün)

vr. 9b

Ma zahil-i 'alemem amma zi-'alem kar gam Ez gam ü şad ü nev rGz muharrem kar gam12

36) 2 beyit

1

Güfte: Adli

1

Beste: Derviş Mehmed

1

Makam: -

1

Form: -

1

Usul: Zin dr

(Mefii'ilün Fe'ilô.tün Mefô.'ilün Fe'ilün) Aceb ki aguşa ol kadd-i yar gelmez mi Bu taht-ı dil-keşe bir şehr-yar gelmez mi

11

TRT repertuvarında Ebubekir Ağa adına Beste-lsfahan makamında Aksak Sema'! usulüyle

kayıtlı. Aynı güfte varak 33a, 135'te bazı küçük farklılıklarla tekrarlanmı§tır.

(10)

146 ~Erol Ba§ara, Mehtap Erdoğan, Zeynep Yıldız

3 7) 2 beyit

1

Güfte: -

1

Beste: ltri

1

Makam: -

1

Form: -

1

Usul: Zincir (Mefa'ilün Fe'ilatün Mefô.'ilün Fe'ilün)

Gönül esir-i ser-i zülf-i yardır §imdi Henuz dama tutulmu§ §ikardır §imdi

38) 2 beyit

1

Güfte: -

1

Beste: Tosun-zade

1

Makam: -

1

Form: -

1

Usul: Muhammes

(Fe'iliıtün Fe'ilô.tün Fe'ilô.tün Fe'ilün)

Derd-i dilden nideyim yar haberdar degil A§ka zira ki benim gibi giriftar degil

39) 2 beyit

1

Güfte: -

1

Beste: Dervi§ Mehmed

1

Makam: -

1

Form: -

1

Usul: Ha vi

(Fe'iliıtün Fe'iliıtün Fe'ilô.tün Fe'ilün)

Anmaz oldun beni mihr ile mahabbet bu mudur Yılda bir kez görebilsem seni ülfet bu mudur

40) 2 beyit

1

Güfte: -

1

Beste: Kadiri

1

Makam: -

1

Form: -

1

Usul: Hafif (Me[ô.'flün Mefô.'flün Mefô.'flün Fa'lün)

Ecel endi§e ez an gamha-i pür fen ciared Fitne der glı§e-i çe§m-i tu ne§imen ciared

41) 2 beyit

1

Güfte: Baki

1

Beste: ltri

1

Makam:-

1

Form: -

1

Usul: Hafif (Mefulü Fa'ilô.tü Mefô.'flü Fa'ilün)

vr. lOa

Rlı§en gerekse hane-i dil aks-i yardan Ayine gibi sineni saf it gubardan

42) 4 beyit

1

Güfte:-

1

Beste: Acemler

1

Makam: -

1

Form: Nakı§

1

Sema'i (Müstefilün Fe'ilün Müstefilün)

Ev§an ciared dil-i men ev§an ciared Ev§an ki ser-zülf-ü peri§an ciared

43) 2 beyit

1

Güfte:-

1

Beste: Hace

1

Makam:-

1

Form: Nakı§

1

Sema'i (Fa'ilatün Fa'iliıtün Fii'ilün)

Ruz-i bahri residem ender-i hayli Güftem ki yar §evem zeva dad bell13

(11)

XVIII. Yüzyıla Ait Bir Güfte Mecmuası İncelernesi ~ 147

vr. lOb

44) 6 beyit

1

Güfte: Rahlmi

1

Beste: Abdülbaki Aga

1

Makam: -

1

Sema'i (Mefulü MefCi'iliin Fe'ulün)

Mest itdi beni §arab-ı la'li Pür-neşve imi§ hitab-ı la'li

45) 4 beyit 1 Güfte: -

1

Beste: Tosun-zade 1 Makam:-

1

Sema'i (Fa'ilatün FCi'ilatün FCi'ilatiin Fa'liin)

vr. 1 la

Ey şeh-i mülk-i ata muntazır-ı lutfunum Ahdine eyle vefa muntazır-ı lutfunum

46) 2 beyit

1

Güfte: -

1

Beste: -

1

Makam: -

1

Form: -

1

Usul:

-(Fa'ilatün Fa'ilatün Fa'ilatün Fa'ilün)

vr. llb

Nergis-i mahmurın açmış şive-i mestaneden Bilmem ol afet ne gördi bu dil-i divaneden

4 7) 3 kıt'a

1

Güfte: -

1

Beste: -

1

Makam: -

1

Form: -

1

Usul:

-(Fe'ilCitün Fe'ilatün Fe'ilün)

Mevsim-i köhne-bahar irdi yine Seyr-i gül-geşt-i çemen-zar ideJim vr. 12a

48) 6 beyit 1 Güfte: UM 1 Beste: Mü'ezzin İsma'il Aga 1 Makam: -

1

Form:

Şarkı

1

U sul: Devr-i reva n

(MefCi'ilün MefCi'ilün MefCi'ilün MefCi'ilün)

Şeha kuyunda gönlüm bir geda-yı müstemendindir irenler hakk can u başa bakmaz bir levendindir

49) 3 kıt'a

1

Güfte: Raşid Efendi 1 Beste: Tosun-zade 1 Makam: -

1

Form:

Şarkı

1

Usul: Devr-i revan (Fa'ilatün Fa'ilatün Fa'ilatün Fa'ilün)

vr. 12b

Sonuadın bir kerre hiç hal-i perlşanım benim Guşuna girmez mi yohsa ah u efganım benim

50) 4 bent 1 Güfte: -

1

Beste: Acemler 1 Makam: -

1

Form: N akış

1

Sema'i (Fe'ulün Fe'ıi.lün Fe'ul)

Dilem ra ber-i hubetem Nigehdar ki dad be dilem

(12)

148 -9-Erol Ba§ara, Mehtap Erdoğan, Zeynep Yıldız

5 1) 2 beyit

1

Güfte: Ruhi

1

Beste: M emi§ Aga

1

Makam: -

1

Sema'} (Mefulü Mefô.'flü Meja'flü Fe'ulün)

Dil bir güzelin vaslma ahir mahal aldı Sabr itdügimiz cevr ü cefaya güzel aldı

52) 3 beyit

1

Güfte:-

1

Beste: Acerrıler

1

Makam:-

1

Form: Nakı§

1

Sema'} (Mefulü Mefô.'flün Mefulü Mefô.'zlün)

Hemser çe pür ez nergis, nergis ne binem her giz Kurban-ı cihan-ı men, hayran-ı cihan-ı men

53) 2 bent

1

Güfte: -

1

Beste: Es' ad Efendi

1

Makam: -

1

Form: Nakı§

1

Sema'} (Mefulü Mefô.'ilün Fe'ulün)

Ey padi§eh-i diyar-ı i§ve

V' ey daver-i karn-kar-ı i§ve vr. 13a

54) 10 kıt'a

1

Güfte: -

1

Beste: Itrl

1

Makam: -

1

Sema'i (9'lu hece vezni)

Kar§udan gele gele geldi Canamın geldi canım geldi

55) 3 kıt'a

1

Güfte: -

1

Beste: -

1

Makam: -

1

Sema'} (II 'li hece vezni)

vr. 13b

Giderim giderim haberin olsun Ol yar benim idi var senin olsun

56) 2 beyit

1

Güfte14: -

1

Beste: Yusuf Çelebi

1

Makam: Nühüft

1

Form: -

1

Usul: Devr-i kebir

(Fô.'ilatün Fô.'ilô.tün Fô.'ilatün Fô.'ilün)

Mevsim-i gül fasl-ı bülbül nev-bahar eyyamıdır Devr-i sagar nu§-ı mey sebz-i kenar eyyamıdır

57) 2 beyit

1

Güfte: Alıeni Çelebi

1

Beste : Yusuf Çelebi

1

Makam: -

1

Form:

-1

Usul: Remel

(Mefulü Mefô.'flü Mefô.'zlü Fe'ulüri)

Her gah ki gül hasret ola bülbüle mahsus Gül§ende olur nale-i bülbül güle mahsus

14 Aynı güfte Nühüft makamında Devr-i keblr usulüyle Ahenl Çelebi, Karcığar makamında Ağır

(13)

XVIIl. Yüzyıla Ait Bir Güfte Mecmuası İncelernesi {> 149

58) 2 beyit

1

Güfte: N abi

1

Beste: ltri

1

Makam: -

1

Form: -

1

Usul: Remel

(Mefulü Me[a'flü Mefô.'flü Fe'ı1lün)

Çe§min gibi mest olmag içün cama mı dü§dün Aksin gibi cam-ı mey-i gül-fama mı dü§dün

59) 2 beyit

1

Güfte: İmam Efendi

1

Beste: Bekir Çavuş

1

Makam: -

1

Form: -

1

Usul: Çenber

(Fô.'ilô.tün Fô.'ililtün Fô.'ililtün Fô.'iliin)

Katredir meh zerredir mihr ab-ı tabından senin Ser-be-ebr-i hacler olmu§lar hicabından senin

60) 1 kıt'a

1

Güfte15: -

1

Beste: Bekir Çavuş

1

Makam: -

1

Form: -

1

Usul: Devr-i revan

(Ffl'ilatün Fa'ilfltün Fô.'ilô.tün Fa'lün)

vr. 14a

Sanma iklim-itene malik olan canımdır Sinede tir-i gamın gamze-i cananımdır

61) 2 beyit

1

Güfte: -

1

Beste: Hasan Aga

1

Makam:-

1

Sema'! (Mefô.'flün Mefô.'flün Mefô.'flün Mefa'flün)

Gönül ol §Gh-ı meh-ruhsarı gördün dicleler rı1§en Peyam ister iken didarı gördün dicleler rı1§en

62) 2 beyit

1

Güfte: -

1

Beste: Hasan Aga

1

Makam: -

1

Sema'! (Mefulü Mefô.'flü Mefô.'ilün Fa')

Bir §Gha dü§ürdüm dil-i mübtelayı A§üfte ider bir nigehi dünyayı

63) 2 beyit

1

Güfte: En veri

1

Beste: Na'li (Müstezad)

1

Makam: -

1

Sema'i (Mefulü Mefô.'flü Mefô.'flü Fe'ulün)

(Mefı1lü Fe'Glün)

Ey bülheves-i a§k yine sana ne oldı Dlvaneligin var

Kim bal ü perin §em'-i dil-efrı1z ile yandı Pervaneligin var

64) 2 beyit

1

Güfte16: -

1

Beste: Hasan Aga

1

Makam: -

1

Sema'i (Mefı1lü Fô.'ililtü Mefô.'ilü Ffl'ilün)

Sensiz cihanda a§ıka i§ret reva mıdır

ı; Aynı güfte Nihavend makamında Aksak Sema'! usulüyle Santurl Ethem Efendi tarafından

bestelenmi§.

16 Aynı güfte Rast makamında Sema'! usulüyle Necdet Sönmez, Ferahnak makamında Yürük

Sema'i usulüyle Zekai Dede tarafından bestelenmi§. TRT kayıtlannda güftenin Nah!fi'ye ait

(14)

150 ~ Erol Ba§ara, Mehtap Erdoğan, Zeynep Yıldız

Sensiz safa-yı ehl-i mahabbet safa mıdır vr. 14b

65) 2 beyit

1

Güfte17: Şehri

1

Beste: Detvݧ Mehmed (Küfe)?

1

Makam: Kürdi

1

Form: -

1

UsUl: Evfer

(Müstefiliin Müstefiliin Müstefiliin Müstefiliin) İçdim §arab-ı la'lini mestaneyim mestaneyim Oldum esir-i kakülün divaneyim divaneyim

66) 2 beyit

1

Güfte: -

1

Beste: Hasan Aga

1

Makam: -

1

Form: -

1

UsUl: Remel

(Mefı1lü Mefô.'ilü Mefô.'ilü Fe'ulün) Mestane hıramı nigeh-i mesti yerinde Hançer ne gezer bilmem o §fihun kemerinde

67) 2 beyit

1

Güfte: -

1

Beste: Dervi§ Mehmed (Kilfe)?

1

Makam: -

1

Form: -

1

Usul: Devr-i revan

(Mefô.'ilün Mefô.'ilün Mefô.'ilün Mefô.'ilün)

vr. lSa

Kerem kıl cismimi sad-pare-i t1g-ı itab itme Yakup ate§lere hecrinle ey meh-rfi azab itme

68) 2 beyit

1

Güfte: -

1

Beste: A'ma İbrahim

1

Makam: -

1

Form: Nakı§

1

Sema'i

(Fô.'ilatün Fe'ilatün Fe'ilatün Fa'liin)

Cennet-i ruy-i zemin bağ-ı hasin abadest Ber ki ni§eSt bedere§ ez derd ü gam azadest

69) 6 beyit

1

Güfteı8:

N ahin Efendi

1

Beste: Tosun-zade

1

Makam: -

1

Sema'i (Mefı1lü Mefô.'ilü Mefô.'ilü Fe'ulün)

vr. 15b

Cana seni ben mihr ü vefa sahibi sandım Sevdim seni bilmezlik ile ate§e yandım

70) 2 beyit

1

Güfte: Fasibi

1

Beste:

Im

1

Makam: Şehnaz

1

Form: -

1

Usul: Zincir

(Mefô.'ilün Fe'ilatün Mefô.'ilün Fe'ilün) Gehl hilaf-ı rıza gah saz-kara döner Bu asiyab-ı felek sanma bir karara döner

17 Aynı güftenin varak 3a'da Şehla Mustafa tarafından bestelendiği belirtilmi§tir. 16 Aynı

güfte Dilke§haveran makamında Yürük Sema'i usulüyle Hasan Fehmi Mutel, Bayati

(15)

XVlll. Yüzyıla Ait Bir Güfte Mecmuası incelemesi~ 151

7 1) 2 beyit

1

Güfte: Asım Çelebi

1

Beste: Burusev1 İsmail Aga

1

Makam: -

1

Form: - 1 Usul: Çenber

(Fa'ilô.tün Fa'ilatün Fa'ilatiin Fa'ilün)

Ruh-ı Cem cünbi§ler eyler bade-har oldukça sen CG§ ider meyler kadehden ne§' e-dar oldukça sen

72) 2 beyit

1

Güfte: Salim Efendi

1

Beste: Küçük Müezzin

1

Makam: -

1

Form:

- 1

Usul: Devr-i revan

(Fa'ilatün Fa'iliitün Fa'iliitiin Fa'iliin)

vr. 16a

Ne§' e-i meyle o dem ki rGyı alü'l-al olur Gamze-i a§ık-kü§i kanlar saçar katta! olur

73) 2 beyit

1

Güfte: Yemmi

1

Beste: Burusevi İsmail Aga

1

Makam: -

1

Sema'i (Mefa'ilün Fe'ilatün Mefa'ilün Fe'ilün)

Safa-yı bGse-i la'lin §araba naz eyler FürGg-ı mihr-i ruhun Mitaba naz eyler

7 4) 8 beyit

1

Güfte: Y emmi

1

Beste: Ha ham

1

Makam: -

1

Sema'i (Mefa'ilün Fe'ilatün Mefii'ilün Fe'ilün)

Ne dem miyanına kim yar hançerin sokunur Gönül tehi mi sanursın ucı sana takın ur

75) 2 beyit

1

Güfte: Vali

1

Beste: Seyyid Nuh

1

Makam:-

1

Sema'i (ll 'li hece vezni)

Benzer ki o §Gh yine kan itmi§dir Gözden ruh-ı alin nihan itmi§dir

76) 2 bent

1

Güfte: Agahl

1

Beste: Seyyid Nuh

1

Makam: -

1

Sema'i (Fe'iliitün Fe'iliitün Fe'iliitün Fe'Üün)

Sılzi§im itme füzGn hüsnüne zlnet virme Ate§im bana yeter sen de hararet virme

77) 3 beyit

1

Güfte: -

1

Beste: Mehmed Efendi Üsküdari

1

Makam: -

1

Sema'i (Mefa'!lün Mefa'flün Mefa'zlün Mefa'zlün)

vr. 16b

Gel açıl ey gül-i ra'na cemalin gülsitan olsun Hezaran bülbül-i §eyda dilinde dastan olsun

78) 3 kıt'a

1

Güfte: Sa' di Efendi

1

Beste: Bekir Çavu§

1

Makam: -

1

Sema'i (Mefulii Mefii'ilü Mefii'ilii Fe'uliin)

Dil rGyuna bakmakdan usansın mı efendim Nezzare-i ruhsarına kansın mı efendim

(16)

152 ~.Erol Ba§ara, Mehtap Erdoğan, Zeynep Yıldız

79) 3 kıt'a

1

Güfte: Şeyhi

1

Beste: Mücellid Mehmed 1 Makam: -

1

Sema'i

(Mefulü Mefa'flü Mefa'flü Fe'ulün)

vr. 17a

Ey §ah-ı hüsün §imdi güzellikde meselsin Huban-ı cihanda bu dil-i zara bedelsin

80) 2 beyit 1 Güfte: -

1

Beste: Mehmed Aga 1 Makam: -

1

Form: -

1

Usul: Muhammes

(Fe'ilatün Fe'ilatün Fe'ilatün Fe'ilün)

vr. 17b

Bade-nı1§ ol güzelim çak-i girthan eyle Dilleri sine-i berrakına hayran eyle

81) 2 beyit

1

Güfte: -

1

Beste: Bekir Çavu§ 1 Makam: Nühüft 1 Form: -

1

Usul:

-(IS'li hece vezni)

vr. 18a

Yar o §Gh olur ise bana mihr-ban muradımca Yar müsa'id olmu§ olurdı zaman muradımca

82) 2 beyit 1 Güfte: -

1

Beste: Hasan Aga 1 Makam: -

1

Form: -

1

Usul: Muhammes

(Mefulü Fa'ilatü Mefa'flü Fa'iÜin)

Bir §eb mii§erref eylesen ey mah hanemiz Hur§ld olurdı buse-zen-i asitanemiz

83) 2 beyit 1 Güfte:-

1

Beste: Na'li

1

Makam: -

1

Form:-

1

Usul: Evsat

(Fa'ilatün Fa'ilatün Fa'ilatün Fa'ilün)

Eglenür seyr-i ruhun fikriyle dil bayrama dek Yohsa eylerdi sefer zülf-i gamınla Şam'a dek

84) 2 beyit 1 Güfte:-

1

Beste: Rafız-ı Üsküdarl 1 Makam: -

1

Form:-

1

Usul: Muhammes

(Fa'ilatün Fa'ilatün Fa'ilatün Fa'ilün) A§ıkın ol mah te§rif eyledikçe hanesin

Re§k-i burc-ı mihr-i alem-tabider ka§anesin

85) 2 beyit 1 Güfte: -

1

Beste: Hasan Aga 1 Makam: -

1

Form: -

1

Usul: Zincir

(Fa'ilatün Fa'ilatün Fa'ilatün Fa'ilün)

Zülf-i dilher sUnbiil-i bag-ı cinamındır benim Hatt-ı la'lin nüsha-i ta'vlz-i canımdır benim

(17)

XVIII. Yüzyıla Ait Bir Güfte Mecmuası incelemesi-} 153

vr. 18b

86) 4 beyit

1

Güfte: Selim Giray Han

1

Beste: Küçük Müezzin

1

Makam: -

1

Form: Şarkı

1

Usul: Fer' (Mefulü Fô.'ilatü Mefô.'flü Fô.'iliin)

Hayli siri§ki virdim akan kıly-ı dilbere Dil virdim anda bir gözi hı1n-ıiz kafire

87) 2 beyit

1

Güfte: -

1

Beste: Hasan Aga

1

Makam: -

1

Form: -

1

Usul: Muhammes

(Fô.'ilô.tiin Fô.'ilô.tiin Fô.'ilô.tün Fô.'iliin) Birbirine uysa rindanın aceb mi haleti Bir §arabın rengiyüz bir haclenin keyfiyyeti

88) 6 beyit

1

Güfte19: Nedim Efendi

1

Beste: Hasan Aga

1

Makam: -

1

Form: Şarkı

1

Usul: Devr-i revan

(Mefô.'fliin Mefô.'fliin Mefô.'flün Mefô.'flün)

vr. 19a

Tahammül mülkini yıkdın Hülagı1 Han mısın kafir Aman dünyayı yakdın ate§-i suzan mısın kafir

89) 6 beyit

1

Güfte: Ahi

1

Beste: Na'li

1

Makam: -

1

Form: Şarkı

1

Usul: Devr-i re van

(Fe'ilatiin Fe'ilô.tiin Fe'ilatiin Fe'ilün)

Came-i sebz ile bir serv-i bülendim var idi Serv gibi sebze-pG§ olmu§ efendim var idi

90) 6 beyit

1

Güfte: Rabimi

1

Beste: Abdülbaki

1

Makam: -

1

Form: Şarkı

1

Usul: Devr-i revan

(Mefô.'flün Mefô.'fliin Mefô.'fliin Mefô.'flün)

vr. 19b

Bir ate§-pare çıkdı tıfl-ı dil benden ıragolsun Sarayı §ehr-i yar-ı a§ka virdim bir çerag olsun

91) 6 kıt'a

1

Güfte: -

1

Beste: -

1

Makam: -

1

Form: Şarkı

1

Usul: Devr-i revan (B'li hece vezni)

Bizim yerde gurbet esdi Bulamadık nazlı dostı

(18)

154-{> Erol Ba§ara, Mehtap Erdoğan, Zeynep Yıldız

vr. 20b

92)

5 beyit 1

Güfte: -

1

Beste: Hace Abdulkadir 1 Makam: Hicaz 1 Form: Kar 1 Nim Sakil

(Mefa'ilün Fe'iltıtün Mefd'flün Fe'ildtün)

vr. 2la

Bez ari§ger ki ba'art diger cemal-i tu didem Zi-rehnümay-ı sa'adet bedin-i cenab residem

93) 4 beyit 1 Güfte: -

1

Beste: Tosun-zade

1

Makam: -

1

Sema'i (Mefulü Fa'ilô.tü Mefô.'flü Fô.'iliin)

Nar-ı firak-ı a§kın ile sfiz-nakinim

Azar-ı tir-i gamzen ile sine-çakinim

94) 4 beyit 1 Güfte20: Nedim Efendi 1 Beste: Molla Efendi 1 Makam: -

1

Sema'i

(MefUlü Mefô.'flü Meftı'flü Fe'ulün)

vr. 21b

Ey §fih-ı kerem-pl§e dil-i zar senindir Yok minnetin asla

Dil kan-ı güheranda ne kim var senindir Pinhan u hüveyda

95) 2 beyit 1 Güfte: -

1

Beste: ltri

1

Makam: Acemaşiran

1

Form: - /Usul: Zincir

(Mefô.'ilün Fe'iltıtiin Mefa'ilün Fe'ilün) Ne arz-ı hale meded var ne takat-i güftar Nolaydı hali bileydin sen ey peri-ruhsar

96) 2 beyit 1 Güfte: Yahya 1 Beste: Hafız

1

Makam: -

1

Form: -

1

Usul: Devr-i re van

(Fô.'ilô.tün Fa'ilô.tün Fô.'ililtün Fô.'ilün)

Eglenür seyr-i ruhun fikriyle dil bayrama dek Yohsa eylerdi sefer zülfün gamıyla Şam'a dek

97) 2 beyit 1 Güfte: Rüşdi'

1

Beste: ltri

1

Makam: -

1

Form: -

1

Usul: Remel (Me[Ulii Mefô.'flü Mefô.'flü Fe'ulün)

Bu fitne ki var gamze-i çe§m-i siyehinde Bin tir-i cefa olsa nola her nigehinde

10 Aynı güfte Huzi makamında Yürük Sema'! usulüyle Neyzen Ali Rıza Efendi, Suzidil makamında

(19)

XVIII. Yüzyıla Ait Bir Güfte Mecmuası İncelernesi {> 155

vr. 22a

98). 4 kıt'a

1

Güfte: -

1

Beste: -

1

Makam: -

1

Form: Şarkı

1

Usul: Devr-i revan (8'li hece vezni)

Yarimin kfıyuna vardım Gördüm rakibler dola§ır

99) 4 kıt'a

1

Güfte: -

1

Beste: Nazim Çelebi 1 Makam: -

1

Form: Şarkı

1

Usul: Devr-i revan

(8'li hece vezni)

vr. 22b

Aceb ol ka§ları keman Korkmaz m'ola Buda'sından

ıOO) 3 beyit 1 Güfte:-

1

Beste: Tosun

1

Makam: -

1

Form: Şarkı

1

Usul: Devr-i rev an

(Fii'iliitün Fii'iliitün Fa'iliitün Fii'ilün)

Ba§ komu§ balin-i naza nev-cüvanım uyhuda Halimi arz idernem §lrln-zebanım uyhuda

ıoı) 2 beyit 1 Güfte: -

1

Beste: Hafız Rıf'at

1

Makam: -

1

Form: -

1

Usul: Hafif (Mefi'ılü Fii'iliitü Mefii'flü Fii'ilün)

Bir §fıha a§ıkım bana bin mekr ü al ider Bir serve ma'ilim ki gamı kaddi dal ider

ı02) 2 beyit

1

Güfte21: -

1

Beste: Hasan Aga 1 Makam: -

1

Form:-

1

Usul: Hafif (Mefii'ilün Fe'iliitün Mefii'ilün Fe'ilün)

vr. 23b

S aba ki dest ura ol zülf mü§g-nab kokar Açarsa ukde-i pirahenin gül-ab kokar

ı 03)

5

kıt'a

1

Güfte: Hıfzi

1

Beste: Kemarıi Mehmed Aga 1 Makam: -

1

Sema'i (Mefii'fliin Mefii'llün)

Aceb ol §fıh-ı mümtazım Visale ka'il olmaz nu

ı 04) 4 kıt'a

1

Güfte: Malırumi

1

Beste: Hasan Aga 1 Makam: -

1

Sema'i (I 1 'li hece vezni)

Du'adan unutma bu mehcfırunı

Nur-ı çe§m-i canım du'alar seni

21

TRT repertuvarında Enfi Hasan Ağa tarafından Acem makamında bestdendiği bildirilen eserin §5iri de Nedim olarak belirtilmi§tir.

(20)

156 {- Erol Ba§ara, Mehtap Erdoğan, Zeynep Yıldız

vr. 24a

105) 4 kıt'a

1

Güfte: Mahtiımi

1

Beste: Hasan Aga 1 Makam: -

1

Form: Şarkı

1

Usul: Sofyan

(Fe'iliitün Fe'ilatün)

vr. 24b

Beni hicranına şayan Yeter itdin yeter itdin

106) 2 beyit 1 Güfte: -

1

Beste: Hasan Aga 1 Makam:-

1

Sema'i (Mefulü Mefa'ilü Mefa'flün Fa')

vr. 25a

Ol mugbeçe-i ferve-fürı1ş-ı dil-cu

Aşıklannın itmede zahmına rı1

107) 6 beyit 1 Güfte: Rahimi 1 Beste: Bekir Çavuş

1

Makam: -

1

Form: Şarkı

1

Usul: Safyan

(Mefı!lü Mefa'ilü Mefa'ilü Fe'ulün)

vr. 26a

Çokdan bana rahm eyler idi yaremi görse Bir kerre eger sine-i sad-paremi görse

108) 2 beyit

1

Güfte: Nev'i

1

Beste: Receb 1 Makam: -

1

Form: -

1

Usul: Remel (Mefulü Mefil'ilü Mefa'ilü Fe'ı1lün)

Meclisde öpüp la'lini rindana duyurma Ol haleti agzındaki dendana duyurma

109) 2 beyit 1 Güfte: -

1

Beste: Es' ad Efendi 1 Makam: -

1

Form: -

1

Usul: Remel

(Mefulü Mefa'ilü Mefa'ilü Fe'ulün)

Gel gonca gibi dünne yüzün olma cefa-cı1 Bir pare açıl ey gül-i ra'na nice bir bu

1 1 O) 2 beyit 1 Güfte22: Fuzuli 1 Beste: Koca Osman 1 Makam: -

1

Form: -

1

Usul: Hafif

(Fa'ilatün Fa'ilatün Fa'ilatün Fa'ilün)

Aşiyan-ı murg-ı dil zülf-i perişanındadır

Kande olsam ey per! gönlüm senin yanındadır

21 Aynı güfte Şedaraban makamında Ağır Aksak usulüyle Kanuni Ama Nazım Bey, Isfahan

(21)

XVIII. Yüzyıla Ait Bir Güfte Mecmuası incelemesi~ 157

ll 1) 2 beyit 1 Güfte: -

1

Beste: Hafız

1

Makam: -

1

Form: -

1

Usul: Devr-i re van

(Fii'ilatün Fa'ilatün Fa'ilatün Fa'ilün)

Gözlerim ya§ına meyl itse nola ol gül-'izih Kim periler cilve-gahıdır kenar-ı çe§me-sar

1 12) 2beyit 1 Güfte: -

1

Beste: Itrl 1 Makam: -

1

Form: Beste 1 Usul: Muhammes

(Fa'ilatiin Fa'ilatün Fô.'ilô.tün Fa'iliin)

Sanma ol gül-çihre ey dil hüsnüne magrGrdur A§k-bazım bade-i dü-§enbeden mahmGrdur

113) 2 beyit 1 Güfte23: -

1

Beste: Kürkçü Tahir

1

Makam:-

1

Form: -

1

Usul:

Çenber

(Fa'ilatiin Fa'ilatün Fa'ilatün Fa'ilün)

vr. 26b

Çe§m-i mey-gGnunı bezm-i meyde canan döndürür Saki-i gül-çihre gGya cam-ı rah§an döndürür

114) 2 beyit 1 Güfte: -

1

Beste: Burusevi İsma'il

1

Makam: -

1

Form: Şarkı

1

Usul: Devr-i revan

(MefEı'flün Me[a'flün Mefa'flün Me[ll'flün)

Nedir CÜID1Üm neden azürdesin cana aceb bilmem Neden ey bl-vefa böyle gazablar bi-sebeb bilmem

1 15) 2 beyit 1 Güfte: -

1

Beste: -

1

Makam: Hisar 1 Form: Beste 1 Usul:

-(Fa'ilô.tiin Fa'ilatün FEı'ilatün Fô.'ilün)

Hamdülillah çün iri§di vakt-i nev-baharımız Bülbül-i gül-ve§ açıldı gülümüz gülzarıınız vr. 27a

116) 5 beyit 1 Güfte: -

1

Beste: -

1

Makam: -

1

Form: -

1

Usul:

-(Me[a'fliin Me[ll'flün Fe'ıtlün)

vr.27b

Beri gel beri gel aslın Tatar mı Kulun um söz disem sultan du tar mı

117) 2 beyit

1

Güfte: -

1

Beste: Hafız

1

Makam: -

1

Sema'i

(Miistefilün Fe'ıtliin Müstefilün Fe'ıtlün)

Bi-fikr-i vuslat-ı yar leyl ü neharım olmaz Ey gülbün-i lerafet sensiz baharım olmaz

23 Aynı

güfte Segah makamında Ağu Çenber usulüyle Zaharya tarafından bestelenmi§. TRT

(22)

158 ~Erol Ba§ara, Mehtap Erdoğan, Zeynep Yıldız

118) 2 beyit

1

Güfte24: -

1

Beste: Nazim

1

Makam: -

1

Sema'i (Mefulü Mefa'flü Mefa'flü Fe'ı1lün)

vr. 28a

Agü§a çekerdün seni pfrahenin olsam Pa-busuna §ayeste idim damenin olsam

11 9) 6 beyit

1

Güfte: Nahifl

1

Beste: Na'li

1

Makam: -

1

Form: Şarkı

1

Usul: Devr-i revan

(Fa'ilfitün Fa'ilatün Fa'ilatün Fa'ilün)

vr. 28b

Gül-ruhun seyr eyleyen alemde gül-zar istemez Andelibi gör ki gülden gayri bir yar istemez

120) 2 beyit

1

Güfte: -

1

Beste: -

1

Makam: -

1

Form: -

1

Usul:

-(Fa'ilfitün Fa'ilfitün Fa'ilatün Fa'ilün)

Meh-cemale zülfün itme perde Allah a§kına Ruyını göster bana her yirde Allah a§kına

vr. 29a

121) 2 beyit

1

Güfte: -

1

Beste: Koca Osman

1

Makam: -

1

Sema'i

(Mefulü Me[a'flün Mefii''ilü Fe'ul)

Ba cam-ı lebet çenanki mestane §Odern Ez fikr-i hat ü hal-i tu b!gane §odern

122) 2 beyit

1

Güfte: Ruhi

1

Beste: İmam

1

Makam: -

1

Sema'i

(Fa'il.atün Fa'ilatün Fa'ilfitün Fa'ilün)

Mest olup gül gül açılmı§sın bu fettanlık nedir Alemi kırmakdasın a§ub-ı devranlık nedir

123) 2 beyit

1

Güfte:- /Beste: Haham

1

Makam:-

1

Sema'i

(Mefa'flün Mefa'flün Mefa'flün Mefa'flün)

vr. 29b

Hayal-i anzın çıkmaz dü-çe§m-i hun-fe§anımdan Lebin yad-ı muhassal bir nefes çıkmaz dehanımdan

124) 3 beyit

1

Güfte: -

1

Beste: Hace

1

Makam: Irak

1

Form: Kar

1

Usul: Hafif

(Fa'ilatün Fa'ilatün Fa'ilatün Fa'ilün)

Suznak uftade çün pervane ender pay-i tu Had be mi suzem be yadi, la'l-i §ekker hay-i tu

24

Aynı güfte Muhayyerkürdi makamında Yürük Sema'! usfılüyle Zekiii Dede tarafından bestelen-mi§.

(23)

XVIII. Yüzyıla Ait Bir Güfte Mecmuası incelemesi~ 159

vr. 30a

125) 3 kıt'a

1

Güfte: A§ık Ömer

1

Beste: -

1

Makam: -

1

Form: Şarkı

1

Usul: Devr-i revan

(Fil'ilatün Fil'ilatün Fil'ilatün Fa'ilün)

Y eti§ ür cevr eyledin ey nazlı yarim yeti§ür Göklere çıkdı benim feryad u zanm yeti§ür

126) 3 kıt'a

1

Güfte: -

1

Beste: -

1

Makam:-

1

Form: Şarkı

1

Usul: Devr-i revan (ll 'li hece vezni)

vr. 30b

Yar gelse meclisde güller açılur Surahi döndükçe gönlüm §en olur

12 7) 4 kıt'a

1

Güfte: -

1

Beste: -

1

Makam: -

1

Form: Şarkı

1

Usul: Safyan

(ll 'li hece vezni)

vr. 3la

İstanbul'un dilberieri sevi§ir Yardan ayrılanlar nice kavu§ur

128) 2 bent 1 Güfte25: Fuzuli 1 Beste: Seyyid Nuh 1 Makam: -

1

Form: Nakı§

1

Usul: Aksak Fahte

(MefCtlü Fa'ililtün Mefulü Fil'ililtün)

Mushaf dimek hatadır ser-safha-i cemale Bu bir kitab sözidir fehm iden ehl-i hale

129) 3 kıt'a

1

Güfte:-

1

Beste:-

1

Makam:-

1

Form:-

1

Usul:-(MilStefiliin Mü.stefilün)

HGrl tedanem ya per! Ferzende adem ya melek

vr. 31b

130)

5 beyit 1

Güfte: -

1

Beste: Hace

1

Makam: -

1

Form: Kar 1 Usul: Muhammes

(MilStefilün Fa'ilün Müstefilatiin Fa'ilün)

Ey çah-ı dil, devr-i zan ruhsar-ı gerdan mü§kilest Ey dil ki §üd çah-ı G ra çah-ı gerdan mü§kilest

15 Aynı

güfte Şehnaz-Bilselik makamında Lenk Fahte usulünde Dede Efendi tarafından

(24)

··~·

160 -9-Erol Ba§ara, Mehtap Erdoğan, Zeynep Yıldız

vr. 32a

131) ı Beyit

1

Güfte: Rezmi 1 Beste: Alıeni Çelebi

1

Makam: -

1

Form: -

1

Usul: Fahte

(Fa'iliitün Fil'iliitün Fil'iliitün Fa'ilün)

Bülbül ağlar bağda gördüm tebessüm goncada Ah id üp andım dehanın kaldı gönlüm goncada

13ı) ı beyit 1 Güfte: -

1

Beste: -

1

Makam: -

1

Form: -

1

Usul: Devr-i revan (Fa'iliitün Fii'iliitün Fii'iliitün Fii'ilün)

Afitabım virme sılret aya zibalanmasın

Yüz bulup §yine-i hüsnün tema§alanmasın vr. 32b

133) 3 kıt'a

1

Güfte: Nermi 1 Beste: Serrac Hasan Çelebi 1 Makam: -

1

Form: Şarkı

1

Usul: Devr-i revan

(Mefii''ilün Mefii''ilün Mefii''ilün Mefil''ilün)

vr. 33a

Ne serve meyl ider tab'ım ne ar' ar seyr ider canım Hayal-i kadd-i yarimdir benim serv-i hıramanım

134) 3 kıt'a

1

Güfte26: -

1

Beste: Hasan Aga 1 Makam: -

1

Sema'i (Mefülü Mefii'flü Mefil'flü Fe'ülün)

Yetmez mi sana hister ü balln kucağım Serd oldı heva çıkma koyundan kuzucağım

135) 4 kıt'a

1

Güfte: -

1

Beste27: Bekir Çavuş

1

Makam: -

1

Sema'i (B'li hece vezni)

O nühüfte gamzelerden (canım) Bunu kim reca iderdi

136) ı beyit

1

Güfte28: -

1

Beste: Hasan Aga 1 Makam: -

1

Sema'! (Mefii''ilün Mefii'flün Mefii'flün Mefô.'flün)

Sözi canlar bağı§lar cana bir cananımız vardı Yüzi hur§!de benzer bir meh-i tabanımız vardı

26 TRT kayıtlarında güftenin Nedim' e ait olduğu belirtilmektedir. Aynı güfte Muhayyer makamın­

da, Curcuna usulünde Rahmi Bey, Hisar-Buselik makamında, Curcuna usulünde Hüseyin Fah-rettin Dede tarafından bestelenmi§. ·

17 TRT repertuvarmda Ebubekir Ağa adına Beste-lsfahan makammda Aksak Sema'! usulüyle

kayıtlı. '

28

TRT Repertuvarında Ferahnak makammda Aksak Sema'! usulü ile bestecisi bildirilmeden

(25)

·:(

XVIII. Yüzyıla Ait Bir Güfte Mecmuası incelemesi~ 161

vr. 33b

137) 3 kıt'a 1 Güfte: Raşid Efendi 1 Beste: Hasan Aga 1 Makam: Acem 1

Form: Şarkı 1 Usul: Devr-i revan (Fil'ilatün Fil'ilatün Fll'ilatün Fil'ilün)

Çekmem el bin cevr ederse ol büt-i b!-daddan Kam alır sabr eyleyen baht-ı sitem-mu'taddan

138) 3 kıt'a 1 Güfte: -1 Beste: Aheni Çelebi 1 Makam: -1 Form: Şarkı 1 Usul: Devr-i revan

(Fil'ilatün Fll'ilatün Fll'ilün)

vr. 34a

Şeb ki canamın gelüpdür yadıma Koy meni men yarim andım aglarım

139) 2 beyit 1 Güfte: Na' ili 1 Beste: Hafız 1 Makam: -1 Form: -1 Usul: Nim-Devir

(Mefll'ilün Mefll'ilün Mefil'ilün Mefll'ilün) Dil-i a§üfte kim ol anber!n glsGya bağlanmı§ Sanurlar sebze-i hod-restedir şebbGya bağlanmı§

140) 2 beyit 1 Güfte: -1 Beste: Na'li 1 Makam: -1 Form: -1 Usul: Muhammes (Mefulü Fll'illltü Mefil'flü Fil'ilün)

Nam-ı visalin anmayayım himmetim budur Bezm-a§ina-yı hecr olalı niyyetim budur

141) 2 beyit 1 Güfte: N edim-i Kadim 1 Beste: Hafız 1 Makam: -1 Form: -1

u

sul: Çenber

(Fil.'ilatün Fil'ilatün Fll'ilatün Fil'ilün)

Andellb itmezdi §ekve gonca-i gülzardan Olmasa ger sinesi azürde zahm-ı hardan

142) 2 beyit 1 Güfte: Ruhi 1 Beste: Hasan Aga 1 Makam:-1 Form:-1 Usul: Çenber

(Fe'ilatün Fe'ilatün Fe'ilatiin Fe'ilün)

vr. 34b

Dil ki şem'i ruh-ı canana ola pervane Ate§-i a§k ile yanmaktan ana perva ne

143) 6 beyit 1 Güfte:-1 Beste: -1 Makam:-1 Form: Şarkı 1 Usul: -(Mefll'flün Mefil'flün Fe'uliin)

Eger can görmek istersen bedensiz Gör ol ruh-ı revanı p!rehensiz

(26)

162 ~Erol Ba§ara, Mehtap Erdoğan, Zeynep Yıldız

vr. 35a

144) 2 beyit

1

Güfte: -

1

Beste: Nazim Çelebi

1

Makam: -

1

Form: -/Usul: Zincir

(Mefa'ilün Fe'iliitün Mefa'ilün Fe'ilün)

o

serv-i naz kaçan baga çıksa naz iderek Ayağına dökilür cGylar niyaziderek

145) 2 beyit

1

Güfte: -

1

Beste: Halıarn

1

Makam: -

1

Form: -

1

Usul: Zincir (Fe'iliitün Fe'ilatün Fe'ilatün Fe'ilün)

vr. 36a

Olmada ne§ve-dih-i nG§-ı mey-i cam bana Fikr-i bGs-ı leb-i yar-i gül-i endam bana

146) 6 beyit

1

Güfte: Nedim

1

Beste: Çorbacı-zade

1

Makam: -

1

Sema'! (Mefa'zlün Mefa'zlün Mefii'zlün Mefa'zlün)

Cihana pertev-i mihr-i cemalin lem'a-tab olsun Sipihr-i hüsne nur-ı veeh-i pakin afitab olsun

14 7) 3 kıt'a

1

Güfte: Dürri

1

Beste: Tosun-zade

1

Makam: -

1

Sema'i (Fa'iliitün Fil'ilatün Fa'ilatün Fa'ilün)

vr. 36b

Cevr idüp U§§ak-ı zara ey meh-i na-mihr-ban Lutf idersin bi-sebeb agyar-ı hare her zaman.

148) 3 kıt'a

1

Güfte: Haleti

1

Beste: Acemler

1

Makam: -

1

Sema'i (Mefulü Mefa'ilün Mefa'flü Fa'ul)

Serge§te-i kakül-i peri§anın olam Kurban-ı dü-zülf-i anber-ef§anın olam

149) 6 beyit

1

Güfte: Baki

1

Beste: Tosun-zade

1

Makam:-

1

Sema'i (MefUlü Mefa'zlü Mefa'zlü Fe'ulün)

Ayine gibi saf gerek safha-i sine Gün gibi ziya-güster ola rGy-ı zemine vr. 37b

150) 2 beyit

1

Güfte: -

1

Beste: ltri

1

Makam: Bilselik

1

Form: -

1

Usul: Çenber (Mefa'zlün Mefa'flün Mefa'flün Mefa'zlün)

Arak-çinin çıkar ey meh-lika zülfün perl§an it Ne yüzdendir dil-i divanenin kaydın nümayan it

151) 2 beyit

1

Güfte: Na'ili

1

Beste: Hafız

1

Makam:-

1

Form: -

1

Usul: Çenber (Fe'ilatün Fe'iliitiin Fe'iliitiin Fe'ilün)

(27)

XVIII. Yüzyıla Ait Bir Güfte Mecmuası incelemesi ~ 163

Gül için ittigi feryada pe§iman olsun

152) 2 beyit 1 Güfte: Ne§atl 1 Beste: Hafız

1

Makam: -

1

Form: -

1

Usul: Sakil (MefUlü Fô.'ilatü Mefô.'flü Fô.'ilün)

vr. 38a

Dil pare pare zahm ile pürdür derunumuz Şahid degil mi gözden akan efiy-ı hunumuz

153) 3 kıt'a

1

Güfte:-

1

Beste: Hasan Aga 1 Makam:-

1

Sema'! (Mefô.'flün Mefô.'flün Fe'ii.lün)

Görüp hüsnün çün oldum sana meftun Nola dirlerse §imdi bana mecnun

154) 6 beyit 1 Güfte: Şehri

1

Beste: Tosun-zade 1 Makam: -

1

Sema'! (Mefô.'flün Mefô.'fliin Mefô.'flün Mefô.'lliin)

Bahar irse yine sahra ser-a-pa lale-zar olsa Bize nu§ itmege sakt §arab-ı ho§-güvar olsa vr. 38b

155) 6 kıt'a

1

Güfte29: Es'ad Efendi 1 Beste: Es'ad Efendi 1 Makam: -

1

Semii'i (B'li hece vezni)

Benim afet-i cihanını

y olma feda bu canım

156) 4 kıt'a

1

Güfte30: -

1

Beste: Hasan Aga

1

Makam: -

1

Sema'i

(Mefô.'flün Mefô.'flün) İri§sün kadd-i dildarını Bülend olsun da seyr eyle vr. 39a

157) 3 kıt'a

1

Güfte: Rıfki

1

Beste: Kaptan-zade 1 Makam: -

1

Form: Şarkı

1

Usul: Devr-i revan

(Mefô.'fliin Mefô.'flün Fe'ii.lün)

Benim nahl-i dilim v'ey serv-i dalım Hıramın naz ile aldı meciilim

29 Birinci mısraı aynı olmak üzere TRT repetuvarında, güftesi Yahya Nazim Efendi'ye ait olan

Delial-zade'nin Yegah Aksak Sema'l'si mevcut. Farklı olan mısralar §öyle: Dili dost kalbi

düşmanım agam etme bu edayı 1 Pa§am etme bu cefayı.

30

TRT kayıtlannda aynı güfte bestecisi bildirilmeden Isfahan makamında ve Evsat usulünde yer

(28)

164 ~ Erol Ba§ara, Mehtap Erdoğan, ZeynepYıl d ız

vr. 39b

158) 13 beyit 1 Güfte: 1 Beste: Hasan Ağa /Makam: Acem 1 Form: Şarkı

1

Usiil: Devr-i Revan

(Müfte'ilün Müfte'ilün Müfte'ilün)

vr. 40a

(Ey) pend-i ser-i zülf-ü tu der pay-ı dilem {V ey} kand-i lebet §erbet-i gamha-yı dilem

159) 4 kıt'a

1

Güfte31: -

1

Beste: A'ma İbrahim

1

Makam: -

1

Form: Şarkı

1

Usı11: Devr-i revan (Fa'iltlıün Fa'ilatün Fa'ilün)

Fasl-ı gül'dür nev-bahar eyyamıdır Goncasın ey nev-civanım gel açıl

160) 6 beyit 1 Güfte: Hayren 1 Beste: Müezzin-zade 1 Makam: -

1

Form: -

1

Usul: Devr-i revan

(Mefi'ılü Mefa'llü Mefa'llü Fe'ulün)

vr. 40b

Ey dil yine canımdan ayırdı beni devran Göz göre cenanımdan ayırdı beni devran

161) 4 kıt'a

1

Güfte: Gevheri 1 Beste: -

1

Makam: -

1

Form: Şarkı

1

Usul: Devr-i revlin

(Mefa'llün Mefa'llün) Kokumu yare gönderdim Kokum eglendi gelmedi

162) 4 beyit Güfte:-

1

Beste:-

1

Makam:-

1

Form: Şarkı

1

Usul: Devr-i reviirt (Fe'ilatün Fe'ilatün Fe'ilatün Fe'ilün)

vr.4la

Azm-i rah eyle ki dağ üsti bana bağ olsun Her dırahtı sayesi bir suret-i efzağ olsun

163) 3 kıt'a

1

Güfte: Madih Efendi 1 Beste: Molla Efendi /Makam:-/Form: Şarkı

1

Usul: Beref§an

(Fe'ilatün Mefa'ilün Fe'ilün) Eyleyüp ç!de tarf-ı damanı Yüri ey serv-i ho§-hıram yüri

31 Aynı

(29)

XVIII. Yüzyıla Ait Bir Güfte Mecmuası incelemesi~ 165

164) 6 beyit 1 Güfte: Nedim 1 Beste: Bekir Çavuş Aga 1 Makam: -

1

Form: Şarkı

1

Usul: Devr-i revan

(Mefô.'llün Me[a'flün Mefô.'!lun Me/ô.'flün)

vr.41b

HücGm-ı nale-i şeb-girden zalim haber-dar ol Beni btmar-ı hicran eyledin sen dahi blınar ol

165) 6 beyit 1 Güfte: Dfurl Efendi /Beste: Tosun-zade 1 Makam:-

1

Form: Şarkı

1

Usul: Devr-i revan

(Fa~ilatün Fa'ilatün Fii'ilatün Fii'ilün)

Hasret-i rGyınla sinem dag dagdır sevdigim Subha dek her gece karun ah u zardır sevdigim

166) 3 kıt'a

1

Güfte: Dürri Efendi 1 Beste: Küçük Müezzin 1 Makam: -

1

Form: Şarkı

1

Usul: Fer'

(Fa'ilatün Fa'iliitün Fii'iliitün Fii'ilün)

vr. 42a

Gün gibi gösterdi rfıyın bir melek-sima güzel Eyledi uşşakı hayran bir güzel amma güzel

167) 4 beyit 1 Güfte: Sa'ida 1 Beste: Bekir Çavuş

1

Makam: -

1

Sema'i (Fe'ilatün Fe'ilatün Fe'ilatün Fe'ilün)

Bag-ı alemde efendim gül-i handanımsın Bülbül-i nev-heves-i aşka gülistanımsın

168) 2 beyit 1 Güfte: -

1

Beste: Haham 1 Makam: -

1

Sema'i (Fii'ilatün Fii'ilatün Fii'iliitün Fii'ilün)

vr. 42b

Raz-ı pinhanız ki fehm-i nüktedan bilmez bizi Nokta-i canız ki evrak-ı cihan bilmez bizi

169) 6 beyit 1 Güfte: -

1

Beste: Abdulali 1 Makam: Eve 1 Form: Kar 1 Usul: Hafif

(Fe'ulün Fe'ul Fe'ulün Fe'ul) Bi imrfız heva heva mi başet Mi nGş ki bayed der aya haset

(30)

166 {>-Erol Ba§ara, Mehtap Erdoğan, Zeynep Yıldız

vr.43a

170) 6 beyit

1

Güfte32: Burusevi Talib Efendi

1

Beste: -

1

Makam: Hüseyni

1

Form: - 1 Usul:

-(Mefa'zlün Mefa'zlün Mefa'zlünMe[a'zlün)

Sana benden efendim tuhfe-i canım selam olsun Kabul eyle ne var bu yadigarun i§ tamam olsun

171) 3 beyit

1

Güfte: -

1

Beste: Bekir Çavu§

1

Makam: -

1

Form: -

1

Usul: Devr-i revan

(Fii.'ililıün Fa'ilii.ıün Fa'ilün)

vr. 43b

O kaliyoncı kesimli nev-cüvan Gamzesi pinyali sinernde ni§an

172) 3 kıt'a

1

Güfte: Rasim

1

Beste: Bekir Çavu§

1

Makam: -

1

Form: Şarkı

1

Usul: Devr-i revan

(Fil'ilaıün Fa'ilii.ıün Fü'ilfııün Fa'ilün)

Hasretinle gül§en-i bezm olmasın bt-ab u tab itme ah§am olmadan naz ile azm-i came-hab

173) 3 kıt'a

1

Güfte: Fa' iz

1

Beste: Ömer Aga

1

Makam: -

1

Form: Şarkı

1

Usul: Devr-i revan

(MefEı'flün MefEı'zlün Fe'ıtlün) Benef§e tazedir vakt-i gülistan · Anın çün giydi yarim mor hare vr. 44a

174) 6 beyit

1

Güfte33: Şermi

1

Beste: Bekir Çavu§

1

Makam: -

1

Sema'i

(Ffı'iliııün Ffı'iliııün Fa'ilaıün Fa'ilün)

Bülbül-i dil ey gül-i ra'na senindir sen benim Berg-i gülde bfıy-ı istigna senindir sen benim 175) 2 beyit

1

Güfte: -

1

Beste:-

1

Makam:-

1

Sema'i (Fil'iliııün Ffı'ilc!ıün FEı'ilün)

Bir cefa-cfı yar imi§sin bilmedim Hem-dem-i agyar imi§sin bilmedim

ız Aynı güfte Muallim İsmail Hakkı Bey tarafından Hüseyni makamında Aksak Sema'i usulünde

bestelenmi§. ·

33 Aynı

güfte Beyari-Arahan makamında Hafif usulünde Hacı Sadullah Aga tarafından bestelen-mi§.

(31)

XVIII. Yüzyıla Ait Bir Güfte Mecmuası incelemesi~ 167

176) 2 beyit

1

Güfte:-

1

Beste:-

1

Makam:-

1

Sema'l (Mefulii Fô.'iliitiin MefUlii Fô.'iliitiin)

Lezzet-dih olsa la'lin ser-çe§me-i zülale Canlar bagı§lar idi dil-te§ne-i visale

177) 2 beyit

1

Güfte: -

1

Beste: -

1

Makam: -

1

Sema'l (Fe'ilô.tiin Fe'iliitiin Fe'iliitiin Fe'iliin)

Tar-ı zülfünde gönül beste-i zincirindir Kurtulur mı güzelim dam-geh-i nahdrindir

178) 2 beyit 1 Güfte: -

1

Beste: Ali Pa§a 1 Makam:-

1

Sema'l (Mefulii Fa'ilatii Mefa'flü Fô.'iliin)

A§ık odur ki naz geçe dil-rübasına

Dilher odur ki ma'il ola mübtelasına vr. 44b

179) Güfte: -

1

Beste: -

1

Makam: -

1

Form: -

1

Usul:

-Çultutmazoğlu (Güfte yazarı mı yoksa bestekar mı olduğu belirtilmemi§.) (Mefa'fliin Mefa'fliin Mefô.'fliin Mefa'flün)

vr. 46a

Gel ey §ilh-ı cihanım gel benim taze nihanımsın Enis-i hatının canım efendim mihr-banımsın

180) 4 kıt'a

1

Güfte:-

1

Beste: Tosun 1 Makam:-

1 Form:

Şarkı

1

Usul: Devr-i re van

(8'/i lıece vezni)

Güzel Allah'ı seversen Koy salınsın zülüflerin

181) 4 kıt'a

1

Güfte: Mahruml 1 Beste: Hasan Aga 1 Makam:-

1

Form: Şarkı

1

Usul: Devr-i revan

(Mefa'fliin Mefô.'fliin)

vr. 46b

Firakınla dil ü canı Feramu§ eyledin gittin

182) 5 beyit 1 Güfte: -

1

Beste: Hafız Kömür 1 Makam: -

1

Form: Şarkı

1

Usul: Devr-i revan

(Fe'ilatün Fe'iliitün) Mekr ile aklımı aldı Beni ferdalara saldı

(32)

168 ~Erol Ba§ara, Mehtap Erdoğan, Zeynep Yıldız

183) 3 kıt'a

1

Güfte:-

1

Beste:-

1

Makam: -

1

Form: Şarkı

1

Usul: Devr-i revan

(9'lu hece vezni)

vr. 47a

Be güzel seni sevmi§im (ben) Mah yüzündeki benlerinle

184) 2 beyit

1

Güfte:-

1

Beste: Seyfi Aga

1

Makam:-

1

Form:-

1

Usul: Çenber

(Fe'ilittün Fe'ilittün Fe'iliitün Fe'ilün) Ate§-endaz olalı hane-i a§k içre o yar

TutU§UP sakf-ı derGnum yanar amma ne yanar vr. 47b

: 185) 3 kıt'a

1

Güfte: Nüzhet

1

Beste: Molla Efendi

1

Makam: -

1

Form: Şarkı

1

Usul: Muhammes

(Mefulü Fô.'iliitü Mefô.'llü Fô.'ilün)

Ey hüsni §U'!e-sGz-ı cihan mah-peykerim Hasret nezare rGyına mihr-i münevverim

186) 3 kıt'a

1

Güfte: Fuzuli

1

Beste: İmam Sagiri

1

Makam: -

1

Form: Şarkı

1

Usul: Devr-i revan

(Mefô.'llün Mefô.'llün Mefô.'llün Mefô.'flün)

vr. 48a

Perl§an halin oldum som1adın hal-i perl§anım Gamınla derde dü§düm kılınadın tedbir-i de~anım

187) 6 beyit

1

Güfte: -

1

Beste: Na'u

1

Makam: -

1

Sema'i

· (Mefô.'ılün Mefô.'llün Fe'ulün)

Bugün §adım ki yar aglar benim çün Çemende murg-ı zar aglar benim çün

188) 3 kıt'a

1

Güfte: -

1

Beste: Na'li

1

Makam: -

1

Sema'i

(Mefô.'llün Mefô.'llün Fe'ulün) Sabah oldı peri-zadım uyanmaz Uyan hey aga-zadem aziz ba§ın çün vr. 48b

189) 4 beyit

1

Güfte: Gevheri

1

Beste: Tosun-zade

1

Makam: -

1

Sema'i

(8'li hece vezni)

Canıın ne zlba gösterir Çe§m-i nergis-i §ehlan sene4

Referanslar

Benzer Belgeler

Bakırgan Kitabı, Hoca Ahmet Yesevî’nin üçüncü halifesi olan ve Yesevî tarzında hikmetleri ile tanınan Süleyman Hakîm Ata’ya isnad edilen bir kitaptır.. Bu kitapta

Öğretmenlerin, eğitimi süresince okulöncesi eğitimde fen konulu ders alma durumu ile fen öğretimine yönelik tutumları arasındaki ilişkisine yönelik olarak “Lisans

Yayım âleminde çok defa yazarların yarattıktan birta­ kım kahramanların ölmesine okuyucular razı olmazlar.. Nitekim meşhur tngiliz yazan Conan Doyle’nin kahramanı

ka şiirlerinde hep kısayı aradı. Bir gün de onu yüzüne karşı avi dikten istifa etmişti. Kendi beğenmek istedim. zırı haksız yere onun derecesi­ ni

Tsonev Bulgaristan Milli Kütüphanesi el yazmaları envanteri üzerinde çalışırken Pavlikan koleksiyonlarının özel bir çalışmayı hak ettiğini not eder (Tsonev, 1923:479). Son

Most generally, they stress the importance of a reliable auditory input, one that provides consistent information on the salient acoustic cues subserving speech (Kuhl,

Nous allons nous rencontrer ce soir au Kurfürstendam avec les Süleyman Sirri, et nous prendrons notre repas ensemble.. Il paraît qu.Emin est très occupé avec

Bu çalışmada, yığma duvarların mikro model ile analizinde 3 boyutlu sabit doğrultulu yayılı çatlak modelinin etkinliği incelenmiştir. Duvarın harç ve tuğla