A. O. Veteriner Fakültesi Bakteriyoloji ve Salgın Hastalıklar Kürsüsü Prof Dr. Ömer Ertürk
NEWCASTLE ROAKİN SUŞU ıLE DOKU 'KÜLTÜRÜNDE
HAZffiLANAN AŞININ BAGIŞIKLIK DEGERİ
ÜZERİNDE DENEMELER
Hasan Başkaya *
Giriş
Mustafa Arda**
Yalancı Veba (Newcastle), kanatlı hayvanların çok öldürücü sey~ reden viral bir hastalığıdır. Tavuk yeti~tiren yabancı ülkelerde ve yur-muzda zaman zam:l.fi büyük epidemilere sebep olmu~tur (8). Hastalığı önlemek ve ekonomik zararlarını en dü~ük limidere indirmek için, yumurtadan a~ı hazırlamı. yolları aranmı~tır. Bu gaye için, embr-yolu yumurtaların allantois-am'lion keselerinde üretilen Newcastle virusları, canlı (9,21) veya muhtelif maddelerle, formalinle (20,29),
beta-Propiolactone'la (28,30), veya kristal violet'le (23,24) inaktive edi-lerek kullanılmı~tır. Hem canlı ve hem de in aktive edjlmi~ virusların bağı~ıklık dfğerleri üzerinde çok çalı~ılmı~ olup, bunlardan inaktive edilenlerin pratikte pck fazla tavsiyeye ~ayan olmadıkları ve iyi bir immunite vermedikleri tesbit edilm;~tir(15)' Canlı olarak kullanılan
ve embryodan elde edilen a~ınların da önemli bir mahzuru ortaya çıkmı~tır. Yumurta vasıtasiyle bir çok bakteriyel (13,19), PPLO (16)
ve viral (IO, 14,26,3 i) etkenlerin de a~ılara karı~tığı ve salgınıara sebep olduğu anla~ılm\~tır. Buna mani olmak için, a~ıları yumurtadan hazır-lam:ık yerine, doku kültürlerinden elde etme metodları denenmi~tir. Önceleri, Newcastle virusları, tavuk (mbryo hücrelerinde (2,18,22 25)
ve sonraları da çe~itli mem'2li hayvan hücrelerinde (3,i i, i8) üretilmi~
ve bu yolla modifiye a~ılar elde edilmi~tir.
Doku kültürlerir:.de üretilerek modifiye edilen Newcastle Virusu ile hazırlanan a~ıların bağı~ıklık güçleri, koruma durumları, a~ılı
• A.
o.
Vet. Fak. Bakteriyoloji ve Salgınlar Kürsüsü Profesörü, Ankara, Türkiye . •• A. O. Vet. Fak. Bakteriyoloji ve Salgınlar Kürsüsü Doçenıi, Ankara, Türkiye.:\'ewca,tle Roakin Susu Aşısı Bağışıklık De~eri 181
hayvanlardan saçılmaları ve yumurta prodük'iiyonuna etkileri üze-rine bir çok ara~tırcılar (2,4,5,6,7, 17) eğilmi~ler ve iyi sonuçlar aldık-larını bildirmi~lerdir.
Biz de, mezogenik bir virus olan Roakin Newcastle a~ı su~unu maymun böbrek hücrelerinde 20 pasajını yaparak, virusda mey-dana gelecek antijenik değj~meleri, bağı~ıklık gücünü ve yumurta prodük5iyonu üzerinde olan etkisini denemek gayesi ile bu ön ça1ı~-mayı ele aldık.
Mat e r ya
ı
ve Meto dAşı Virus u : Roakin Newcastle aşı virusu, m1.ymun böbrek hücre-lerinde üretilerek 20pasajı yapıldı ve bil son pasajdan elde edilen doku kültürü sıvısı, a~ı materyali olarak kullanıldı. Doku kültürü a~ı viru-sunun Embryo Letal Dozu, 10-;.;ELD;o
i
0.2cc. ve Hemaglutinasyon titresi (HA) i: 640 olarak tesbit edildi.Epriive Virusu: Eprüye için kullanılan patogen Newcastle yirusu, Etlik Veteriner Bakteriyoloji ve Seroloji Enstitüsünden temin edilmi~ ve kürsümüzde 2 yumurta pasaji yapılm'~tır. Bir virusun Embryo
Letal Doz'u, lo-e.5 ELD50
i
O. i cc. ve Hem"1glutinasyon titresi (HA) i :i60 olarak bulunmu~tur.Gerek Roakin aşı ve gerekse patogen virus, - 20o C. derecesinde
saklan.mıştır.
Piliçler: Denemderde, 6 haftalık erkek ve di~i Leghorn piliçleri kullanılml~tlr. Bunlar, kürsümüze ait aşısız hayvanların yumurta-larından elde edilmi~lerdir. Deneme sırasında hayvanlar, her biri 12 tane olmak üzere 3 grubu ayrıldılar ve kanat numaraları takılarak ayn ayrı kafeslere konuldular. Piliçler, Ankara Yem Sanayinden te-min edilen toz piliç yemi ile beslenm:şlerdir.
Tavuklar: Doku kültürü aşısının yumurta prodük~iyonu üzerine olan etkisini ölçmede, A. Ü. Ziraat Fakültesine ait, io aylık, Leghorn,
Newhemphire Ve melez (CornishxLeghorn) tavuklarından istifade edil-mi~tir. Aşıl<m :dan i5 gün önce ve aşıdan i5 gün sonraya kadar
olmak üzere, her üç ırk tavuk gruplarının yumurtalarının ortalaması alınml~tır.
Hücre: Roakin Newcastle virusunu üretmek Ye pasajlarını ,yap-mak için, Japonyadan temin edilen, Stabil Maymun (MS) böbrek hücreleri kullanılmıştır. Hücreler, 4 x i i cm. boyutlarındaki şi~elerde
Hanks-182 Başkaya - Arda
Laktalbumin kullanılmıştır. Virus ekimlerinde ve hücre idamesinde, serum oranı
%
2 ye indirilmiştir (ı).Virus Ekimi: Hücreler şişelerin tabanını tek tabaka (monolayer)-halinde kapladıktan sonra ılık buffer solusyonu ile 3 defa yıkandılar. Bir önceki pasaj sıvısır..dan (virus materyali), her şişeye ı cc. mik-tarında ekim yapıldı ve şişeler 3° dakika müddetle adsorbsiyon için 37°C. derecelik etüve konuldular. Bu zamanın sonunda
%
2 inaktif dana serumu ihtiva eden, 9 cc. besi yeri ilave edildi ve ağızları iyice kapatıldıktan sonra tekrar etüve bırakıldılar.Hücrelerde, virusdan ileri gelen sitopatik (CP) değişmeleri iyice görebilmek ve takip edebilmek için, hücreler her gün, sabah ve akşam, mikroskop altır.da kontrol edildiler. Hücrelerde
%
75-85 dejeneras-yon meydana geldiği zaman, şişeler -20°C dereceye konuldular.Her pasaj sonu alınan virus materyalleri, PPLO (Pleuropneu-monia-Like Organizma), aerob ve anaerob mikroorganizmalar yö-nünden uygun besi yerlerine ekilerek kontrol edilmişlerdir.
Virus Titresinin Tayini: Virusların, buffer solusyonu içinde Lo-i
den başlayarak, 10-10 a kadar, Lo katlı sulandırılmaları yapıldı. Her
bir dilisyondan, 9 günlük kuluçkalanmış 4 adet rmbryonlu yumurtanın allantois boşluğuna, aşı virusundan 0.2 cc. ve patogen virusdan ise o.ı cc. miktarlarında ekimler yapıldı. Yumurtalar rutubetli etüve (37°C . derece) bırakıldılar ve her gün sabah ve akşam olmak üzere günde iki defa canlılık kontrolleri yapıldı. İkinci gündelOl iti-baren ölen yumurtalar buzdolabında (+ 4 oC. derece) 2-3 saat tutulduktan sonra mulune göre açıldı ve allantois - amnion sıvıları alındı. Lam üzerinde yapılan çabuk h<:maglutinasyonla, virusun varlığı tesbit edildi. Gerek patogen ve gerek~e aşı virmunun, yüzde elli embr-yo letal dozları, Reed ve Muench (27) metoduna göre tayinedilmiştir.
Serolojik roklamalar: Roakin ve patogen newcastle viruslarının Hemaglutinasyon (HA). ve serumların Hemaglutinasyon -İnhibisyon (HAt) titreleri, Cunningham (ı 2) tekniğine uyularak yapılmıştır.
Piliçleri Aşılama: Roakin newcastle virusu (20. pasaj) steril fizyolo-jik su ile ı: ıoo oranında sulandırılarak, i. grupta bulunanlara 0.2 cc. ve II.gruptakilerine de 0.4 cc. miktarlarında, göğüs kas ı içine, şı-rınga edilmiştir. III grup, aşılanmamış, kontrololarak bırakılmıştır.
Eprüve: Piliçler aşılandıktan ı5, 90(3 ay) ve ı80 (6ay) gün sonra olmak üzere 3 eprüvasyona tabi tutulmuşlardır. Her eprüveden önce, gruplardan, (rastgele) 4 cr tane hayvanın kanat altı venasından kan alınarak HAt testine tabi tutulmuştur. Eprüve için patogen virusdan
Newcastle Roakin Susu Aşısı Bağışıklık Değeri 183
hayvanların göğüs kası içine 0.5 cc(I 0000 ELD50/o.5 cc.) şırınga edildi ve her gruptan 3 hayvan denemeye sokuldu.
Sonuçlar
Roakin Newcastle virusu, maymun böbrek hücerelerine kolayca adapte olmuş ve üremiştir. tık pasajlarda virus 6 ci gün
%
7° - 80hücre dejenerasyonu meydana getirmesine karşılık, 18 - ıg
uncu pasajlarda bu süre, 5 inci güne inmiştir. Hücrelerin tam dejenerasyonu beklemeden, hücreler ve vasat alınmış ve böylece terrnal inaktivasyon oranı asgari limitlere indirilmİş ve inokulumlarda aktif virus miktarı yüksek oranda tutulmuştur. Patogen etlik virusun-un yüzde elli embryo letal dozu 10-8.5 / O. i cc., Roakin aşı virusunun
ise 10-5,5 / 0.2 cc bulunmuştur.
Meydana gelen hücre dejenerasyonlarının şekli bakımından, ilk pasajlarla son pasajlar arasında bir fark görülernemiştir. Hücrelerde, genelolarak, virusun etkisi ile yuvarlak1aşmalar, stoplazmalarında bü-zülmeler meydana gelmekte ve hücreler arası boşuklar artmaktadır. Ölen hücrelerin şişelere olan bağlantıları kopmakta ve vasata düş-düşmektedirler. Böylece, monolayer üzerinde gözle görülebilecek dere-cede büyük hücre aralıkları meydana gelmektedi~.
Hayvanlar aşılanmadan önce, rastgele 6 tanesinden kan alınarak, Nawcastle virusuna karşı passif Hemaglutinin durumları, HAl deneyi ile kontrol edildi ve hepsi negatif bulundu. Hemaglutinin tit-relerinin tayininde Beta-usulu kullanıldı ve virus, 2 HA Ünitesinde
(1/80) sabit tutuldu.
Aşılandıktan 14-gün sonra (I. eprüveden bir gün önce), her gruptan rastgele 4- hayvan tutularak kanları alındı ve Hemaglutinin antikorları yönünden teste tabi tutuldu. Bu defa alfa - I.Jsulükullanıl. dı. Serumları muayene edilen 12 hayvandan, kontrollet. hariç olmak üzere, i ve II. grup hayvanlar pozitif titre gösterrdilcr; Kontrollerin hepsi negatif buhmmuştur.
I. Eprüvasyon:
Birinci eprüve, aşılamadan i5 gün sonra uygulanmıştır. Kanı
alınan hayvanlar, eprüve üzerinde fena etki yapar düşüncesi ile, denemeye sokulmamışlardır. Eprüveye her gruptan (1., II., ve III.) 3 er hayvan iştirak ettirilmiş ve patogen virusdan, göğüs kası içine 0.5 cc. (10000 ELDso / 0.5 cc.) şırınga edilmiştir. Alınan sonuçlar tabela - i de gösterilmiştir.
184 Başkaya - Arda
TABELA-ı
I. Eprüvenin Sonuçları
Gruplar Aşı Miktarı i oran
i
Ö,.len Kalani
Ölüm Koruma% %
J~Gnı~--'
'-(O~2--;;--aşı-)
- -2/3-11-2"-
_'-i--'i~-
-3~lL. Grup (0.4 cc. aşı) 0/3 O 3 LO 100
ırI. Grup (Kçıntrol) 3/3 3 O i 100
-Eprüveden sonrailk ölümler 4. gün başlamış ve 8,gün içinde son bulmuştur. Çizelgeden de anlaşılacağı ÜZere,'0..2 cc. aşı verilen i. grupta 3 hayvandan ikisinin ölmesine (% 66.6), bir'tanesinin canlı kal-masına karşılık, 0.4 cc. aşı verilen II. grupta ise hiç bir hayvan ölme-miştir. Halbuki, Kontroııerin hepsi (% 100) ölmüştür. Bu durum,
i5 günlük çok kısa bir süre içinde , 0.4 cc. aşı virusunun, 0.2 cc. ye nazaran daha erken ve kuvvetli bağışıklık verdiğini göstermektedir.
JI. Eprüvasyon (3 ay sonra):
Eprüveden bit gün önce her grupt'an rastgele, 4 hayvandan kan alındı vehemaglutinin antikarları yönünden teste tabi -tutuldu. Yapılan HAl testinde (alfa - usulü) kontroııer hariç, diğer i. ve II. grup hayvanlarında hemaglutirıin tesbit edilmiştir. Kontroller ise ne-gatif bulunmuşty.r.
Bu eprüveye de ayni şekilde, her gruptan 3 hayvan iştirak ettiril-miş ve bir gün önce kanı alınan hayvanlar konulmamıştır. Hayvanlara, aynı miktar patogen virus şırınga edilmiş ve alınan sonuçlar tabda -2 de gösterilmiştir.
TABELA-2
ii. Eprüvasyonuh Sonuçları
Gruplar i Aşı miktarı i
i
i.
Grup-~i~c~-I
II. Grup (O .4 cc. aşı) .
III. Grup (Kontrol) i
Oran i Ölen
ı
Kalanı
Ölüm i Koruma:~ty-Iı-yl
Wg)lı_~_
3/3 i 3 i O i 100
-Bu eprüvede kontroller 4. gün ölmcğe başladılar ve 3 gün içinde hepsi ölmüştür. Buna karşılık aşılılara hiç bir şeyolmamıştır. Her iki grupta da (0.2cc ve0.4 Cc.) iyi bir bağışıklık meydana gelmiş ve koruma
%
100 olmuştur./ JI. Eprüvasyon (~ ay sonra):
Eprüveden bir gün önce, aynı tarzda, her gruptan rastgele 4 hayvandan kan alınarak, hemaglutinin yönünden teste tabi tutuldular.
l\ewcastle Roakin:SwmAşısı Bağışıklık Değeri 185
A~IIıolan (6 ay önce) i. ve
n.
grup hayvanların kanlarında bu uzun süre--içinde"'hamaglutininler dü~mü~ ve negatif sonuç vermi~lerdir. Kontrollerise tam olarak negatif idiler.. Eprüveyc her gr~ptan 3 hayvan i~tirak ettirjlmi~ ve ayni miktar patogen virus ~irıngaedilmi~tir. Sonuçlar tabela - 3 de gösterilmi~-tir.
TABELA-3
I. 111._Epruvasyonun Sonuçları • -
i
---;-
---Gruplar Aşı miktarı Oran Ölen Kalan
i
Ölüm i Koruma--- --- --- - o - -- -(%)
-1-
(%)--i. Grup (0.2 cc. aşı) 'o/3 O 3
i
O i ı00II. Grup (O.4.cc. a.şı) 0/3 O 3 O
i
100III. Grup (Kontrol) 3/3 3 O 100
A~ıdan 6 ay sonr';',' hayvanları~ kanları'nda hamaglutinin anti-korları tesbit edilememesine rağmen , a~ıIıhayvanlar, patogen virusun 10000 ELD 50 / 0.5 cc. sine kaqı mukavemet göStermi~lerdir. Buna
kar~ıIık hiç a~ıhinmamı~ ve HAl testi, aynı ~ekilde, negatif olan kont-roller tamamen ölmü~lerdir.
. E'prüveye ahnan- hayvanlar'20 gün gözlenmi~ler ve bundan sonra dı~arı çıkarılmi~lardtr. Ölen hayvanların otopsilerinde Newcastle
tesbit edilmiştir. '..1
Roakin ;Newcastle virusunun maymun böbrek hücrelerinde 20 pasajı yapılarak elde edilen modifiye virus, . piliçlerde, 0.2 cc. ve 0.4 cC.miktiılarında 6 ay gibi UZUIl bir süre bağı~ıklık 'vermi~tit. Eprüve
dozunun yüksek tutulması sonunda alın~n bu sonuçlar, 'a~ının değeri ve imm un izasyon kudreti bakımİndan önem ta~ımaktadır. Her ne kadar 15 günlük eprüvede, 0;2 cc. a~ı miktim, 0.4 cc. a~ı'ya nazaran daha az bir koruma sağladığı ortaya çıkmı~sa da, tavuklar, tabii şartlarda bu kadar yüksek dozla ve bir def~da enfekte olma ihtimalleri çOk zayıftır: Diğer bir değimle, hayvanlara ~ırınga edilen 10000 ELD50 / 0.5 cc. miktarı hattı zatında yüksek bir enfeksiyon dozudur.
Bu bakımdan, 0.2 cc; 'lik a~ı,tabji ko~uııarda bulunan hayvanları koru-yabilir "nhe1iktedir.
-A~ının yumur.dayan tayuklarda yumurta üzerine olan etkisini tesbit etmek için, leghorn, Newh.empshire ve melez (Qornishxlegh<;>rn)
tav.uklarına, i/100 sulandırılmı~ olan virusdan 0.2 cc. intramuskul.ar olarak verilmi~tir. Şırıngadan i5 gün önce alınan yumurta
ortalama-ları ik, LS gün sonraya ,kadarki ortalamalar arasında hemen hemen hiç bir fark bulunamamı~tır. Alınan sonuçlar tabela - 4 te
186 Başkaya. Arda
TABELA-4
Aşının Yumurta Prodüksiyonu Üzerinde Etkisi
___ .. . .. 1
Tavuk Irkıarı
Aşıdan i5 gün önceki i Aşıdan i5 gün
sonra-ortalama ya kadar ortalama
Leghorn Newhempshire
Melez (Cornish x Leghorn)
24.6 52.7 118 25 48.2 117.8 ---'
Doku kültüründ~n elde edilen aşının, yumurta produk.siyonu üze-rine her hangi bir zararlı etkisi tesbit edilememiştir.
Tartışma
Roakin Newcastle virusu çeşitli hücrelerde (HeLa, Hep- 2, İn-san kalp, tavuk embryo fibroblast ve s'ğır embryo börek hücreleri) kolaylıkla üretilmiş (I 8) ve ayni virm, maymun böbrek hücrelerinde adaptasyon güçlüğü göstermeden üremiştir.
Newcastleviruslarının hücreler üzerinde seri pasajlarını yaparak modifiye suretile, araştırıcılar tarafından iyi immunite sağlayan aşılar elde edilmiştir. Bankowski (4), Calif i1914 Newcastle suşunu tavuk
fragmant kültürlerinde seri pasajiarını yaparak bir aşı hazırlamıştır. Aşı, piliçlere intramuskülcr veya intravenöz verildiğinde yüksek bir bağışıklık vermiştir. Bankowski ve ark. (5,6), BaI'.kowski ve Corsvet (7), doku kültürlerinde modifiye.ettikleri newcastle virus u ile yaptık-ları bağışıklık denemelerinde iyisonuçlar aldıklarını, aşılılardan kont-rollere virusun bulaşmadığını ve aşıdan ileri gelen herhangi bir semp-torna tesadüf etmediklerini bildirmişlerdir. Ayni şekildeki çalışmalar Gale ve ark. (I 7) tarafından da yapılmıştır.
Denemelerimizde, Roakin virusunun, maymun böbrek hücre-lerinde üretilerek yapılan 20 pasaji sonunda elde edilen aşı virusu,
piliçleri 0.2 cc. ve 0.4 cc: miktarında 6 ay bir süre, patogen virusun 10000 ELD50 sine karşı korumuştur. Her ne kadar 15 günlük eprüve
de, 0.2 cc. aşı, 0.4 cc. aşı kadar bir bağışıklık vermdi isede, 3 ve 6 ay sonra yapılan eprüvelerde her ikisi de aynı dercede bulunmuştur.
Bu çalışmada ortaya çıkan bir önemli nokta da, aşılı hayvanların serumlarında, 6 ay sonra, hemaglutiniler pozitif seviyenin altında
(I /80, i/40 ve 1/20 ) olmalarına ramen, patogen virusa karşı
muka-vemet göstermeleridir. Nitekim, buna benzer denemeler, Bankowski(4) tarafından da izlenmiştir. Araştırıcı, HAl titresi, i/80 olan piliçlerin
intramusküler yolla patogen newcastle virusunun 200.000 embryo Minimal Letal Doz'una (mld) tahammül ettiklerini ve i/40 titre
göste-='Iewcastle Roakin Susu Aşısı Bağışıklık Değeri 187
renlerin ise
%
95 inin ayni derecede yüksek bir bağışıklığa sahip oL-duğunu müşahade etmiştir.Doku kültürü aşılarının, hayvanlarda yüksek bir immunite gös-termesi, yumurta produksiyonunu etkilememesi, aşı virusunun etrafa bula~ma ihtimalinin olmaması, hazırlanmalarının kolayolması ve kanatlılar için her hangi bir patogen etkene sahip olmaması bakım-ıarından, yumurtadan elde edilenlere tercih edilmelidirler.
Özet
Roakin Newcastle virusunun maymun böbrek hücrelerinde 20 pasajı yapılmış ve elde edilen sıvı aşı materyali olarak kullanılmıştır. Virusun hücrelere adaptasyonunda herhangi bir güçlük görülmemiş-tir. Virus
%
i oranında sulandırılarak hayvanlara 0.2 - 0.4 cc. miktar-rında intramuskuler olarak verilmiştir. Eprüveler, patogen virusun IO.OOO ELDso / 0.5 cc. ile yapılm;ştır. Her iki doz aşı ile aşılanmış hayvanlar 6 aylık süre içinde bağışık bulunmuştur.Aşının yumurtlayan tavuklara tatbikinde, yumurta verimine hiç bir kötü etkisi görülmemiştir.
SUDlDlary
Studies on the Iınnıunogenic Values of the Newcastle Virus (Roakin Stram) grown in Monkey Kid~ey Cells (MS)
The Virus was subcultured 20 times in monkey kidney cells with-out any difficulties. Virus matertial, in0.2 ml and 0.4 ml quantities was inoculated by i. m. route. Animals were challanged against the
IOOOO ELDso/0.5 ml dose of the pathogenic virus strain. The animals vaccinated with two different doses of the vaccine strain were found immune in a period of 6 months.
Reduced egg production were not observed af ter vaccination of layinghens.
Teşekkür: .Mesainin yapılmasında yardımları dokunan Müte-hassıs adayı Sevim Güneri, Selahattin Can ve Yavuz Kurtul'a teşek-kürlerimizi sunarız.
Literatür
1- Arda, M. 1959. Doku Kültürü Laboratuvar Metodları. A. Ü. Vet. Fak. Yayın No. I07, Tatbikat Kılavuzu : i
188 Başkaya. Arda
2- Bankowski, R. A. 1957. A Modified Live Neweastle Disease Virus Vaeeine. Proc. Soc. Exp. Bio!. Med., 96: 114 - iıB .
. 3- Bankowski, R.A., and Hyde,
J.
1957. Cultivation and G)topathoge-nieity of Neweastle Disease Virus in Hela and Bovine Kindney Cell Cul-ture. Am.J.
Yet. Res., 18: 743 - 746.4- Bankowski, R. A. 1958. A Tissue Culture Modified Neweastle Dise-ase Virus. I. Modifieation, Propagation and Charaeteristies of the Tissue Culture Neweastle Disease Virus. Avian Dis., 2: 197 - 209.
5- Bankowski, R. A., Corstvet, R., and Fabricant,
J.
1958. A Tissue Culture-Modified Neweastle Disease Virus. II--Immunogenieyity of the Live Tissue Culture - Modified Neweastle Disease Virus in Chiekens. Avian Dis., 2 : 227 - 240.6- Bankowski, R. A., Corstvet, R., and Fabricant,
J.
1958. A Tissue - Culture Modified Neweastle Disease Virus III. The Immunit)l Indueed by the Modified Virus and Cr)'Stal Violet Inaetivated Vaccines in Laying Birds. Avian Dis., 2: 466 - 495.7- Bankowski, R. A., and Corstvet, R. 1960. Immunity and the Reproduetive Traet of Laying Hens Vaeeinııted With the Tissue - Culture Newcastle Dissease Vaeeine. Am. j. Yet. Res., 21: 610 - 617. 8- Başkaya, H. 1969. Kümes Ha)'van Hastalıkları Ders Notları.
Ankara Üniversitesi Yet. Fak. Bak. ve Salgınlar Kürsüsü. 9- Beaudette, F. R., Bivins, J. A.,and Miller, B. R. 1949.
Newcastle Disease Immuni:;.ation with Live Virus. Cornell Yet., 39: 302 - 334.
10- Burnıester, B. R., and Waters, N. F. 1955. The role of the In-Jeeted Egg in the Transmission Visceral Lymphomatosis. Poult. Sci.,
34: 1415 - 1429.
11- Chanock, R. M. 1955. G)ropathogenie EJfeet of Neweastle Virus in Monkey Kidney Cultures and Inteıference with Poliom)'elitis Viruses. Proc. Soc. Exp. Bio!. Med. B9: 379 - 38i .
12-- Cunn1nghanı, C. H. 1952. A Laboratory Guide in Virology. Burgess Publishing Company. Revised Ed.
13- Dtchfield,
J.,
and JuIian, R.J.
1958. A ease Report £~gg - Borne Pullorum InJeetion in Adult Hens. Canad.J.
Comp. Med. Yet. Sci., 22: 181 - 183.14-- Fabricant, O., and Levine, P. R. i95i. Tlze 'Persistence of InJee-tıous Bronehitis Virus in Eggs and Traeheal Exudates of Infeeted Chi-ckens. Cornell Y ct., 4i: 24° - 246.
Newcastıc Roakin SU5U Aşısı Bağışıklık Değeri IB9
15- Fabrieant,
J.
i955. The Present Status oj Killed Vaccine in the Con~trol oj Newcastle Disease. Proceedings A. Y. M. A., 92 th Annua! Meeting, 326 - 329.
16- Fahey,
J.
E., and Crawley,J.
F. 1954.Studies on Chronic Res-piratory Disease oj Chickens. III. Egg Transmission oj Pleuropneumonia-Like Organisms. Canad.J.
Comp. Med. Yet. Sei., 18: 67 - 75. 17- Gale, C., Gard, D. 1., Ose, E. A., and Berkman, R. N. 1965.Evaiuation oj a Tissue - Culture Newcastle Disease Vaccine.Avian Dis., 9: 348 - 358.
18- Gelenezei, E., and Bordt. D. 1960.Studies oj Newcastle Disease Virus Strain in Various Cell Cultilres. Am .
.J.
Yet. Res., 2i:987 - 991.19- Hall, W.
J.,
Legenhausen, D. H., and MeDonaId, A. D.i949. Studies on Fowl 1)phoid. I. Nature and Dissemination. Pou!t. Sci., 23: 344 -362.
20- Hofstad, M. S. 1953.Immunization oj Chickens Against Newcastle Disease b~vFormalin Inactivated Vaccine.Am .
.J.
Yet. Res., 14: 586-589'2 i - Johnson, E. P. i955. The Results from Various MetllOds of
Admi-nistering Bı Newcastle Disease vaccine. Proceedings A. Y. M. A., 92
th Annua! Meeting. 329 - 330.
22- Kohn, A., and Goldwasser, R. 1957. Multiplication oj New-castle Disease virus in Embryo Tissue Culture. Proc. Socc. Exp. Bio!.
Med., 96: 198 - 200.
23- Legenhausen) D. H., and Sinkiewlez R.J., 1959.Studies oj New-castle Disease. II. Evalution of T wo Killed NewNew-castle Disease Vaccine.
Avian Dİs. , 3: 3 - i i.
24- Legenhausen, D. H., Sınkiewiez, R.
J.,
and SulHvan,J.
F.i959. Studies of Newcastle Disease. III. Furtlzer Studies of a Killed
Newcastle Disease Vaccine. Avian Dis., 3: 12 -22.
25- Mason, E.
J.,
and Kaufman, N. 1955.Newcastle Disease Virus in Cultm'es of Chick Ambryo Tissues. Its Multiplication, Titration and CytojJathogenicity. Am ..1.
PathoL., 3i: 883 - 9°0.26- Prier,
J.
E., MiHen, T. W., and Alberst,J.
O. 1950.Studies on Newcastle Disease. IV. The Presence oj Newcastle Disease Virus in l!-ggs of Hens Vaccinated With Live Vacciııe..1.
Amer. Yet. Med. Asso., 116: 54 - 55.27- Reed, L.
J.,
and Muenclı, H. 1938,A Simple Methods oj Esti-mating Fifty Percent Endpoints. Am.J.
Hyg., 27: 493 - 497.190 Başkaya - Arda
28- Siınnıins, G. B., and Baldwm, B. A. 1963. Studies on Beta-Pm-piolactone Inactivated Newcastle Disease Vaccine. Res. Yet. Sei., 4:
286 - 293.
29- Waller, E. F., and Gardier, M. R. 1953. Newcastle Disease. Response to Formalized Vaccille. Pou!t. Sei., 32: 405 - 41I.
30- WinınUl, A.
