Başlık: YENI DO(;MUŞ YAVRl: KÖPEKLERDE HİPOTERMİYazar(lar):SALMANOĞLU, Rıfat;KURTDEDE, A.;BÖRKÜ, K.;KILIÇOĞLU, Ç.Cilt: 37 Sayı: 3 DOI: 10.1501/Vetfak_0000001333 Yayın Tarihi: 1990 PDF

A. O. Vet. Fak. Der);. 37 (2): 467-475, 1990

YENI DO(;MUŞ YAVRl: KÖPEKLERDE HİPOTERMİ

Salınanoğlu,

:VI.R.l,

Kurldede,

A.3,

Po~t Natum Hypothcl'mic bd Wclpen

Börkü,

K.2,

Kılıçoğlu,

ç.4,

Zusammcnfassung:

Die vorliegende Studie erfapt die

Zusammen-hang zwischen den Körpertemparatur

und die Lehensfahigkeit

der

neu-gehorenen

Welpen.

Hierzu

wurden

40

neugeborener

Welpen

und

5

dercn

Mutterhünddinnen,

iıısgesamt

45

Tieren

eingesetzt.

Die

eingesetzte

Tieren

wurden

weder jeweils

10

m2

gro(3e Box

geheizt und noch

zusatlich gefüttert.

Die Körpertel1lparatur der gesamten Tieren wurden in kuzer Zeit

nach der Ceburt und in fOIRende LO Tagen von Reclaum gemessen.

Die Cruppenverteilung

eıfolgte

die Tieren, die post natunı in LO

Tage verendet sind (Cruppe i; n

=

18), die noch der Ceburt die

Unter-suchungszeitraunı

überlebten (Cruppe ii; n

=

22),

die die Mutterieren

(Cruppe

iii;

n

=-~

5) waren. Zur statistischen

AuswerlUng der

Me(3er-gebnissen wurde Student's

t-test angewendet.

Die

Körpertemparatur

der

Muttertieren

waren

höcher

als

erwaclısenen Hunden und neugeborenen Welpen.

(39,56

-i-

O, 13;

p<

0,05).

Die Uııtersuchungszeüraumwurden

die Körpertemparatur

bis zu den

normalen

Werten gesunken.

Im Hinblick

auf die Körpertemparatur

ist jedoch

festzustellen,

da(3 sit? in der Cruppe i und

1/

deutiiclı niedriger ıraren als deren

Mut-tertieren

«

34 oC;

p<

0,05).

Die Welpen in der Cruppe

konnten illle

Körpertemparatilr

nich kompensieren

und ıvaren in 6 Tage gesıorben.

i Dr. Arş. Gör., A.Ü. Veteriner Fakültesi Doğum ve Reprod. Hast. Bilim Dalı. 2 DI'. Aras. Gör., A.Ü. iç. Hastalıkla.! Bilim Dalı.

3 Doç. Dr.. A.Ü. Veteriner Fakültesi

iç

Hastalıkları Bilim Dalı.

468 M.R. SALMANOGLU-K. BÖRKÜ-A. KURTDEDE-ç. KıuÇOGLLJ

Die überlebende Welpen in der Gruppe II uııterschieden sich von der

Gruppe i (p< 0,05). Die Sterblichkeitsrate

der Neugeborenen betrif.ti

45

%

in der Gruppen.

Zur

Interpretation

der eigeneıı Ergebııisse

IFieselı daraıı( him,

dap die neugeboreneıı

Welpen niedrige

Körpertemparatur

«

34°C)

habeıı. Aus diesem Grund soılten die Körpertell1paraıur ııiCılt verbesserte

Welpen extra erwarmt werden. Die Welpeıı, von deren maııche vereııdet

(45

%)

sind uııd manche überlebt (55

%)

haben, olııe die Umweltbediıı

gungen werchseln. Die Welpen, die ihre eigene Körpertemparatur nicht

höher als 34 oC

ıt'ird,

mufitemaıı

diese Welpen iıı der ersteli

Lebeııs-woche noclı die Mühe gegeben werden.

Özet: Çalışma yeni doğmuş köpek

yavrulanııııı

l'iicut Isl1an ile

yaşama güçleri arasındaki ilişkiyi saptamak üzere yapıldı.

Çalı~mada, 40 adedi yeni doğmuş yavru ve 5 adedi de bu yavrulartll

anası olan toplam 45 adet köpek materyalolarak

inceleııdi. Çalişmada

kullamlan ana ve yavru köpekler

birlik le

ı

o

ın

2

'lik bir oda içerisinde

muhafaza

edildiler. Ana köpeklere

özel bir besleııme reiimi

uygulan-maksızm

normal gıda ile besleııdiler ve kalellklan oda Islll1madl.

Tüm hayvanlann

vücut ısılarl, doğumdan hemen soııra lermometre

yardıııu i/e rektum' daıı almdı.

Elde edi/en ti'm parametreler doğumdan sonra

ı

O gün içinde öleli

yavru/ar

(Grup I, n

=

18),

doğum sonrası

LO

gün içerisinde hayvatta

ka/anlar (Grup

ll,

n

=

22) ve ana köpekler

(Grup

lll,

n

=C~

5) olmak

üzere 3 grupa aYIlIOl.ak gruplar için ve arası istatistik

yöntemlerle

değe//endirildi.

Çalışma sonuçlanna

göre ana köpek/erin

(Grup

1/1)

doğumdan

hemen sonra vücut lSl/an aym yaştaki

erişkin köpeklerden

ve hem de

yavru köpek/erden fazla idi (39, 56

+

O,

ı

3; p< 0,05). Aııa köpeklerin

vücut lSllarlıılıı çalışma süresi içiııde giderek aza/dığı ve ııorma/ düzeye

u/aştığı saptandı.

Doğumdan hemen sonra yavru köpek/erin

(Grup

i

ve ll),

vücut

ısı/an ana/ara oranla oldukça düşük

«

34;

p<

0,05)

bıııundu.

Bıınlar-dan I. gruptakiler

vücut Isl1arl/Ukompanse edemeyerek inceleme süresi

olan ilk 6 gün içerisinde öldü/er. İkiııci gruptakiler ise başlangıca ve I.

grupla katşl1aştmldığll1da daha yiiksek (p<

0,05)

viicut ısısma u/aşarak

yaşam/anm

devam ettirdi. Ölen köpekler

(I. G/up)

toplaııı çalTşl1an

sa)'l içi/1{/e

%

45 di.

YENİ DOGMUŞ YAVRU KÖPEKLERDE HİPOTERMİ 1{i)

SOIlUÇ olarak hemeli doğum soıırası yavru köpekferin vücut ISISI-larlJ1l11düşük olduğu saptandı. Bu yavru köpeklerdeli vücut ısısı düşük olanlart/ıın, Isıtt/maSlntn gerekli olduğu aç(fta çıktı. Bu yarrıt köpek-lerdeıı, çevre koşul/an de/I,işıııeksiziıı, bir kısmı ölürkeıı

(%

45),

diğer bir losllllda hayaııa kaleMar

(%

55).

Genelolarak post nalum

2.

gün riicut ısısı 34°C'nilı (lltmda kalanlarda bedeıi ısısl!w yaşamlanııın ilk lla/faslIıda özen gösterilme.ıi ve tak ibi gereklidir.

Girjş

Sıca.k b.nlı hayv,ı.nlarda doğunıdeı. ve doğumdan bir süre sonra

vücut ısısını düzenleyen mekanizma tam olarak gelişmemiştir. Buzağı,

kuzu. tay, ve civciv gibi hayvanlarda kaslar iyi gelişmis ve doğumdan

sonra hareketlidirier. Doğumdan sOl1l'eı.bu durum iyi bir ısı

düzen-lenmesi oluşturur. Bununb birlikte fö.re, sıçan, güvercin, kedi ve köpek

yavruları ise bir süre (y,ıklaşık 10-15 gün) gözleri kapalıdır v'~ bu

nedenle göremezler. Hareketl;ri ise karın doyurmak için sadece

memeye ve yiyeceğe doğru olm,'.k üzere kısıtlıdır. Bu nedenle vücut

ısılarıda büyük ölçüde çevreye bağlıdır. Yavru köpeklerin vücut

ısılarının hemen doğumdan sonra ve

ı

hafta süre ile saptanması hayatta

kalmaları açısından çok önemli olduğu bildirilmiştir (6).

Doğumda yavru köpekler intrcı.-uterin hayata geçerken. özellikle

38-39

oC

gibi stabil intra-uterin bir çevreden, mevsime göre değişmekle

birlikte ortalama 10-25 "C'lik dış ortalama çıkarlar. Yavru köpeklerde

özellikle ya5amın ilk iki gününde soğuğa karşı direnç kısıtlıdır ve

26,6 °C'den düşük çevre ısdarında, vücut ısıiarı süratle düşer. Yaşamın

3. ve 7. günleri arasındaki ısı kaybı esnasmd? ısı üretimi aşamalı olarak

gelişerek kompanse edilir (6). Vücut ısısıarını kompanse edemeyen

yavru köpeklerde bu durum çok tehlikeli olur ve hareketsizlik,

can-Idığın kaybolması, metabolizma depresyonu sonucunda yaşamın bu

ilk günlerinde yavru köpeklerin bir çoğu ölmektedir (I, 3, 6, 7).

Ölüm, vücut ısısının az olmasından değil, diğer patolojik olayların

ortaya çıkmasına bağlıdır (I, i

O,

18). Anderson (i), Cringhton (7)

ve Bowden (3) yavru köpeklerdeki ölüm oranını

%

30 olarak bil.

dirirken, Fox (8) ve Russc (19) ise

%

20'lik bir değer bildirmişlerdir.

Wilsman (22) yavru köpeklerde

%

10'luk ağırlık kaybının ölümle

sonuçlanacağını bildirmiştir. İşte bu nedenle yavru köpeklerin vücut

'170 M.R. SALMANOGLU-K. BÖRKÜ-A. KURTDEDE-ç. KIUÇOGLU

Doğum sonrası yavru köpeklerin vücut ısıları

>

35 oC (yüksek)

sağlanırsE., metabolik olaylar yeniden başlayarak canIrlık yeniden

sağlanabilir (I I).

Jncnm (I I), metabolizma olaylarının sürekliliğini sağlayan canlt

hücrelerin, aldıklan besini yararlı hale getirirken, artık yan ürünlerin

yanısıra bir miktarda ısı oluşturdukla.rını, iç ortam ısısında meydana

gelecek bir farkllla'jmal1!11 sadece metabolizmanın hızını değil, süre

gelen kimyasal ve biyolojik olayların niteliğini de değiştirebileceğini

ve bu biyolojik reaksiyonların canlılık kurallarına uygun bir biçimde

düzenlenmesinde beynin uyumlu iş görebilmesinin çok önemli olduğunu

ve bu nedenle sabit bir vücut ısısının gerekli olduğunu bildirmektedir.

Kanno (14)'nun yaptığı çalışmada yavru köpeklerin vücut

ısı-larının doğumdan sonra 5. günde 36,73

+

0,35 oC olarak bulmuş ve

bu değerin normalden düşük olduğunu vurgulamıştır. Yine

araştırı-cıların (14, 15, i7) yaptıkları çalışmalarda, doğum sonrası 10. günde

yavru köpeklerin rektumundan aldıkları vücut ısılarının, yetişkin

köpeklerle karşılaştırıldığında hala yetersiz olduğunu, 50-55 günden

itibaren yükselerek 38 cC'ye çıkabildiğini göstermişlerdir.

Kanno (13, 14), Mueggler ve ark. (17) ve Rüsse (20) yeni doğan

yavru köpeklerde daha çok dehidrasyon, hipoglikemi ve

hipotermi'-nin söz konusu olduğunu bildirmişlerdir.

Rüsse (20) vücut ısısını kompanze edemeyen ve vücut ısısı

35 °C'nin altında olan köpeklerde emme refleksinin azaldığını ve

metabolik asidoz'un görüldüğü belirtmektedir. Bu nedenle

Map-Jetoft ve ark. (16)'nın yavru köpekler de I. hafta 30-32 oC, 2. hafta

28-30 oC, 3. hafta 26-28 oC, 4. hafta 24-26 "elik bir çevre ısısı

düzen-lenmesinin gerekli olduğunu bildirmişlerdir.

Erişkin köpeklerde rektal vücut ısısı 38-39 "C'dir (9, 21). Ana

köpeklerde ise ante partum dönemde kanda progesteron azalmasından

dolayı bir fizyolojik hipotermi'nin olduğu bildirilmektedir (2, 4,

12, 23). Post partı.ım yüksek vücut ısısı, hem doğum esnasındaki

har-canan çaba ve oluşan hipoterıniye cevap hem de başlayan laktasyon

ile artan metabolizmanın yanıtı olduğu vurgulanmışııl' (5).

Bu çalı~maııın CLmacı yeni doğan yavru köpeklerin doğumdan

sonra ilk

Lo

gün içinde vücut ısılarının nasıl bir seyir izlediğini

belir-kmek. ilk birkaç gün içinde ölen yavrü kölekıCı'in vücut Jsılaı ı ilc

YENi DOGMUŞ YAVRU KÖPEKLERDE HİPOTERMlm

köpekler ile ölen yavru köpeklerin vücut ısıIarı arasında ne gibi

fark-lılıklar olduğunu orts.ya koymaktır. Ayrıca doğum yap,m ana

köpek-lerin vücut ısıIarında izlenmiştir.

Materyal

ve Metot

Çalışma Hniran 1989 ...HazirCl.n 1990 yıllarıtarsında A.

Ü.

Veteriner

Fakültesi Doğum ve Reprodüksiyoıı Hastalıkluı) Bilim Dalında

Yd-pıldı. Çalışmada klinik olarak sıhhatli görünen 40 yavru ve bunları

doğuran 5 adt t ana olmak üzere toplam 45 adet köpek incelendi.

Ana köpekler kliniğimize doğumlarından 10 gün önce getirildiler,

doğum öncesi ve sonrası i

O

m2'lik odalarda ekstra bir ısıtma

uygu-Ianmaksızın normaloda ısısındu, özel bir beslenme rejimi

uygulanmak-sızın barındırıldılar.

Çalışma süresince yavru ve ana köpeklerden hemen doğum

sonra-sından başlanan'k

ı

O.

güne kadar her gün saat

i i

oO'de beden ısıları

terl1lometre ile rektumdan alındı.

Elde edilen tüm vücut ısıları doğumdan sonra yavruların hayatta

kalıp kalmadıklarına göre ve ana köpekler diye aşağıdaki gibi

sınıf-landırıldı ;

Ana köpekler

Doğumdan sonra ilk iO günden fazla yaşayanlar Tablo I. <:alışmadaki köpeklerin gruplandırılması

: Doğumdan sonra ilk 10 gün içerisinde ölenler -ı-.-Grup (n = J 8) II. Grup (n =22) lll. Grup (N =5; Kontrol) Bulgular

Köpeklerin hiçbirinde güç doğum şekillenmedi ve köpekler

nor-mal sürelerinde doğumlarını yaptılar.

Yeni doğan köpek yavrularından (40 adet), 22 adet köpek

yav-rusu

(%

55)

deney süresi olan

ı

O

günden fazla yaşadılar (Grup ii),

18

adet köpek yavrusu ilk 6 gün içerisinde öldüler

(%

45; Grup i),

ölen yavru köpeklerin, çoğu en çok 2-3 gün yaşadılar.

Birinci gruptaki köpekler Tablo 2'de görüldüğü gibi, 3. ve 5.

günlerde 2 kez vücut ısdarını kompanse (p< 0,05) etmeye

172 M.R. SALMANOGLU-K. BÖRKÜ-A. KURTDEDE-ç. KIUÇOGLU

Tablo 2. Yavru ve Ana Köpeklerde Doğu:ııdan Sonra ilk LO giin Vücut Isıları

GÜNLER Köpekler i. 2 _3.

i

_4.

_i

_{5 ] 6} _7_._1~_ 9 LO ._--'---'- --- ".-- -- ---'---1 ___'O i. Grup Mx <34 <34 36.01 '4.ı;:! 36.23 <34 Sx 0.61 0-/(, _1.93 n 18 If)

~

_{4 3 i} i

i

i i i i i a a lı a b a

i

ii. Grup Mx <:34 35A4 36,95 36.72 36.' i 37,55 :7,'" i 37,52 37.38 37.46 Sx 1.62 0.59 1.01 0.66/ 0.31 0,32 0.29 0,27 0.18 n 22 22 22 22 22 22 22 22 22 22 i ? ~.c,dl 2

,

.c i i i i

a b b.d b,e.e,f b.c,e.g b,c.e,g b.c,e.g b,c,e,g b.c,e,g iii. Grup Mx 39.56 39.06 39,2 39,04 39,06 38.84 38.86 38,9~ 38.82 38,66 Sx 0.13 O.:?(ı 0,27 0.1'; 0.13 0.21 0.26 0.34 0.21 0.23 n :-; 5 5 5 5 5 5

,

5 5 5 2 3 3 3 2 3 2 2 2 2

ı

a b b.C b b b.d b b b b

--I, 2 Aynı rakam ile, aynı sütunda yer alan değerler birbiri ile önemli değildir

(P ;.0.05)

a,b,ı:... Aynı harf ile, aynı sırada yer alan değerler birbiri ilc önemli değildir (p>0.051

İkinci gruptaki köpeklerde I. gündeki < 34 "elik (düşük) ısı,

2. gün artmıştır (p< 0,05). Şekil i'de b<ı.kıldığında, ii grup köpeklerde

bu artış, 6. günden itibaren düzenlilik kazanmıştır.

~ekil I. Tüm Gruplardaki Isı Düzeyleri.

8, ...- D~- - ,{~,---0-- - 8-- -r::J----c:::::ı---O-- -0- --8 Lu

--c-- '--1---ı.l;rııp ıı.l;nil' III Grnp i' \ \ \ 4-..---- -1-.-,-1--.- -,-i--t ----I :1 i ' , ... / ... / '-'t-' • - __ -.e- ...__ e ...- - ~.• ' e

~""---.

•.

-

",// // ••••••••••• 1' / ;t, 't: , " ._-- , ---- ..- t .----/ / / ./ -t- -- .--t-f

"

.,--c---i II t

1

.t

v

Ü ;ı'l C u :11\ t .17

J

_:ıG

s

ı :~'i S J < ;j.l cC

YENI DO(;MUŞ YAVRU KÖPEKLERDE HiPOTERMi ,1,1

Birinci ve II. gruplarda doğumdan henmen sonra < 34 0Clik

düşük vücut ısısı saptanmıştır. ilk gün i. ve II. gruplarda

ııı.

gruptan

daha düşük ısısı (p<

0,05)

bulunmuştur.

Üçüncü grup köpekler ise ilk günden itibaren

ı.

ve ii. gruplardan

daha yüksek (p<

0,05)

vücut ısısı gösterdiler. II

ı.

gruptaki köpeklerde

ı.

gün

39,56 -i

O, i

3 oC

olan vücut ıslsl2.rt

2.

günden itibaren düz(;nli

bir düşme (p<

0,05)

gösterdi.

Tartışma

ve Sonuç

Araştırmada doğumdan sonraki ilk LO gün içinde ölen (I. grup)

ve yaşayan (II. grup) yavru köpeklerin vücut ısıIarının beliılenmesi

amaçlanmıştır. Yazarların

(6,7,

18,20)

belirttikleri gibi yavru

köpek-lerde doğumdan sonra hipotermi saptanmışıır. Vücut ısıIarı < 34

-37,52 oC

arasında olmuştur.

Birinci grup köpeklerde

(%

45) doğum sonrası hayatta kaldıkları

ilk 6 gün, düzenli olmayan bir vücut ısısı eğrisi gösterdiler (Şekil I).

Bu grupta ilk 6 gün içinde

2

defa vücut ısısında bir yükselme (p<

0,05)

görülmüşse de bu yaşamlarını sürdürebilecek yeterlilikte olmadı.

Çeşitli yazarlar (6, 7, 18,

20)

vücut ısısı < 34

oC

olduğunda, yavru

köpeklerde emme refleksinin azaldığını ve metabolik asidozun

görül-düğünü bildirmişlerdir. Yavru köpeklerin doğumda pulmonal

hipo-tansiyondan, pulmonal hipertansiyona geçiş olduğunu belirtmişlerdir.

Bu metaboluzmada ani yıkılmalara neden olur. Bu durum ısı

düzen-lenmesine yük oluşturur (17). Bu nedenle yetiştiriciler yavru köpekler

için i. hafta

30-32, 2

hafta

28-30,

3. hafta

26-28, 4.

hafta

24-26

'Clik

çevre ısısını sağlamalıdırlar (16). Eğer bu duruma dikkat edilmezse

bazı araştırıcıların (I, 3) yavru köpeklerde ölüm oranını

%

30,

diğer-leride (8, 19)

%

20 olarak buldukları doğum sonrası ölümlerle sıkça

karşılaşılmaktadır. Bizim bulduğumuz doğum sonrası ölüm oranının

%

45 olması, yukarıda bahsedildiği gibi köpeklerin kaldığı yerlerin

ısısının yeterli olmadığı düşüncesini akla getirmektedir.

ikinci grup yavru köpeklerde post natum (p. n.) ilk gün düşük

olan

«

34

OC)

vücut ısısı düzenli olarak artmış ve doğumdan sonraki

ilk

ıo

günde normal değerine (> 37

cc)

ulaşmıştır. ilk günde

< 34 oC olan vücut ısısı 2. günde 35 °Cnin üzerine çıkmış ve LO.günde

37,46

+

O, i

8 oC

ile

2.

günden daha yüksek (p<

0.05)

bir vücut ısısı

göstermiştir. Bu bulgular Kanno'nun (13) yaptığı çalışmada yavru

köpeklerde

5.

günde saptadığı

36,73

--!-

0,35 oC

lik bulgu bizim

Araş-17,1 M.R. SALMANOCJLIJ-I<. nÖRKÜ ..A. KURTnEDE-(. KIUÇOGLU

tırıcıların

(13, 16)

ıo.

gündeki

değerleride

IT grup' un değerleri

ile

çelişmemektedir.

Yazarların

(14,

i

5,

i

7) belirttiğine

göre yavru

kö-pekIerde

doğumdan

sonra

ilk günlerde

rektumdan

alınan

vücut

ısıları düşüktür.

Bu düşük

vücut ısıIarı ancak 45. günde 38 °Cnin

üzerine

çıkmakta

ve 50-55.

günden

itibaren

biı düzenlilik

kaıan-maktadır.

Ana köpeklerde

Şekil

i

'e baktığımızda

genel olaıak

vücut

ısı-larının hem yavru köpeklerden

hem de diğer araştırıcıların

(5, 9, 13,

21) verilerine göre erişkin köpeklerden

yüksek olduğu görülmektedir.

Doğumdan

24 saat önce progesteron

düşmesini

takiben ana

köpek-lerde vücut ısısının azaldığı (0,8

+

0,

i

oc) yazarlarca

(2, 4, 5, 12, 23)

bildirilmiştir.

Burada

yüksek

olan

değer

ana

köpeklerde

doğum

esnasında

oluşan

kontraksiyonlar

ve çabanın

sonucu ve oluşan

fiz-yolojik hipotermiye

(5) cevap olduğu inancıdayız.

Sonuç olarak ana köpeklerde doğumu izleyen ilk

i

°

gün içerisinde

yüksek,

yavru

köpeklerde

de düşük

vücut

ısısı saptanmıştır.

Ana

köpekleri n başlangıçtaki

bu yüksek vücut ısısıları, yavrularının

vücut

ısılarını kompanse etmeye yönelik görülsede, barınılan yerin zemininin

soğuk olması,

yavrular

üzerine olumsuz

etki yapabileceğini

düşün-dürmektedir.

Genelolarak

post natum

2. gün vücut

ISLSI

<

34 oC

olan köpeklerin

bakımına

özen gösterilmesi

ve bunların

doğumdan

sonra birkaç gün vücut ısılarının yakından

takibi önemlidir.

Araştırı-cıların da (I, 3, 6, 7, i0, i8) belirttiği gibi hastalıklara

karşı en çok

hipotermi predispozisyon

yaratmaktadır.

Bu nedenle bizim öneı imizde

doğum yapacak olan köpeklerin kaldıkları yerlerin zemin izolasyonuna

ve oda ısısına özen gösteı ilmesi gerekli

olduğu

şeklindedir.

Vücut

ısısı post natum 2. günden itibaren düşük

«

34 oc) olan yavru

köpek-lerin ayrıca ısıtılarak, vücut ısıIarını artırılması

(>

35 oc) gereklidir.

Böylece

metabolik

olayların

yeniden

başlıyabileceği (I i),

emme

refleksinin

norınalleşebileceği,

düşünülmekte

ve vücut ısısının yavru

köpeklerin

yaşama

güçlerinin

belirlenmesinde

gerekli bir parametre

olduğu kanısına

varılmıştır.

Kaynaklar

I. Andersen, A.C., Mc Kclvie, D.H. and Phemister, R. (i962). Rçdllf/il'e Fiıl/ess of ıite

Fell/ali.' Beag/e. J.A.V.M.A., 141: [451-14)4.

2. Astwood, E.B. (1970). £Sımgeııs a/1 pmgesıi/1s. p. 1538-1565. Ect. S.L. Goodman. and R. Gilnıan "7lıe I'lto/'llwc%giCll/ lJasij' oj' Therapeıııics." The Mc. Millan Co., New York.

YENi DOGıvlUŞ YAVRU KÖPEKLERDE Hir'OTEPMi

3. Bowden, R.S.T., Hodgrnan, S.F .•I. and Hirne, .I.M. (1963). Neo-ııalo! Morıa!in' iıı Dogs. Proc. World Yel. Con!; .. i009-10113.

4. Concannon, P.W. (1986). Caııiııe pragııoııcy aııd porııırilioıı. Yel. elin. of Nortlı Amcr. Smail Anim. Pract., Iti: 453-476.

5. Concannon, P.W., Powers, M.E., Holder, W. and Hansel, W. (1977). PregllOııe}' o/1d parıliriali iıı ılıe Biıclı. Bio!. of Rcprod., 16: 517-526.

6. Cringhton, G.W. (1962). Tlıerma! Ba!aııee i/1 New-bom Pupies. Yet. Rcc., 74:

474-481.

7. Cringhton, G.W. (1969). Tlıerma! Reglı!olİrJIIiıı ılıe Nell'-b()1'IIDog. Müd. Yet. Pr~c., 50: 35-46.

8. Fox, M.W. (1963). Neol/{ııa! Morıa!ily iıı ıhe Dog. J.A.Y.M.A., 143: 1219-1223. 9. Fraser, M.C. (1986). "Tlıe merc Veıeriıım'.\' M,IıI/1I1e/." Merck an Co., Inc. Raiıway.

NJ. USA.

LO. Himrne, J.M. (1961). Hypoıhermid iıı ıhe Neıı'bol'll Puppy. Yet. Rec .•73: 727.

ı

i. Ineran, D.L. (: 980). 1IIermoreglılaliolı., "Scientific Fourdations ofYeterinary

medicine" William Heinemann Medical Books limites, London.

12 Johnston, S.D. (1986). ParlııriıiOlI oııd Dysıoei" iıı ılıe Bile!/. p. 500. jn: Ed. D.A. Morrow. "Curreııl T/ıerap.\' i/1 Theriogeııo!oKY 2." W.B. Saunders Company, Phile-delphia. London.

ı

3. Kanno, Y. (1977). Experiıııe/1la! .çıl/dies 011 hod;: ıempamlııre rlıyllım iıı dogs. Jap. J. Vet. Sci., 39: 69-76.

ı

4. Kanııo, Y. (1978). E.tperiıııel1lal sıudies 011 h{)(~v ıemparalııre rhyıhll1 iıı dogs JI. Dero!opmeııı of eircadiaıı r!ıyılım afıer hirılı. Jap. J. Yet. Sci., 40: ';QI-602.

15. Kanııo, Y. (1982). fo~tperimeıııel sıııdies on hod)' ıempamıure rlıyılım iıı dogs IJI. Thermo/.!eııic}i'egueııcy aııd hoıırs esseıılia! fOl oııarrziııg ı!ıe eircadiaıı bo(~r ıemparalııre r!ıyılım. Jap. J. Yet. Sci. 44 (4): 645-652.

16. Mapletoft, R.J., Schlitte, A.P., Coııbrogh, R.1. and Klihile, R.J. (1974). Tlıe peri-ııatal period of dogs. Nulriıioıı aııd /lul/lagıııeııl iıı ıhe !umd-reariııg olpııppies. J. South Afric. Assoc., 45 (3): 183-189.

17. Mııcggler, P.A., Peterson, J.S., Kolcr, R.D., Metcalfe, J. and Black. J.A. (1979). Poslııalal regıılaıio/l oL delivery: Heıııoıologic parameters of postnalal dogs., Amer. J. of Physiol 237: 1171-H75.

18. Niephage, H. (I 979). Die indiı'idl/elle Schımııkııııgshreiıe haıııolo!ngisc!ıe,' Werle beim Hill/d. Kleintierpraxis, 24: 389-393.

19. Russe, T. (1966). Üba die ml/ııel'lose AI/fzl/chı \'{ll/ Hııııdeıı'elpeıı. Zentralh!. Yet.-med. 13B: 127-111.

20. Rüsse, M. (1980). Erkraııkuııgeıı ııel/gehnl'eııel' Il/mde- I/ııd Koızelt'elpel/. Fortschrt. Yetmed .. Heft 30: 13. Kongresbcr. 123-127.

21. Sabourin, S., Staııley, P. and Chartrand, C. (1975). NOl'mollfÇrammc hemalologiqııc eı ı'erioıiol/s ql/oıdieııl/es des paraml'leres de hase chez le elıieıı /101'ןiı01.,Can. J. of

Comrar. Med., 39: 397-401.

22. Wilsrnan, N.J. and Sickle, D.Y. van. (1973. Weighı chaııge pullems as ahasis far predicıiııg sııniral ofııell'bol'Jl pointer pııhs. J.A.Y.M.A. 163 (8): 971-975.

23. Winding, W. (1977). Die /Jell'ell/mg der Gehıırl del' Hııl/dili. Wien. ticrarzt!. Mschr. 1: :~2-20.