Zavallı
Nedim l
Henüz o rta d a n k alk am ay an tu lû atçı k um p an y alard an birinin ( lâle d e v ri) ni tem sil edeceğ ini d u v a rla rd a okuyunca g arip bir zevksizliğe k a p ıld ın . O piyeBİ görm eye gittim . İş lediğim bu suçun cezasını hâlâ çeki« yorum . Ç ünkü gördüğüm şeylerden idrakim , hissim ve vicdanım p a ra la n dı. Na gördüğüm ü, iştS u tan a u tan a yazıyorum . Y am alı isk arp in giyen bir İbrahim paşa, şehzade kavuklu bir N edim , Sulukule çingeneleri gibi kirli ve soluk e n ta rile r altın d a iki gözde!.. İbrahim paşanın ne sorguçlu k av u ğ u n a gilidüm , ne de yam alı is k arp in in e acıdım . K adınların gülUnç k o stü m lerd e de ilgilenm edim . B unlar ayrı ayrı b irer acın ( facia ) o lm akla berab er N edim in m askaralığı yanında dile alın acak d eğ erd e şeyler değildi* Ban r e benim gibi zevksizlik buhranı İçinde orad a to p lan an ları çileden çı k a ra n N edim in hali id). O piyesi ya zan zat, Zülâ’î H aşan efendiyi şey- hislâm y ap m ak la tarihi ve lâle dev rini b altalam ay a b aşlayarak N edim i "k ati,, etm eye k a d a r ilerliyor. G erçi büyük şairim izi boğdurtm uyor, k estirtm iyo r, fa k a t öldürüyor. Ç ünkü âdi, hayasız, k ü sta h bir soytarı o larak tasv ir ediyor.
E debiyatın gözbebeğini böyle çamur* lar içinde sü rü n dü ren kalem ler, bizim gözbebeklerim iz için birer n e şte r olmaz da ne olur?
Ben Nedimi, Ölüm ünden iki yüz yıl sonra sahne üzerinde katled en lerin şu ağır suçlarına ta n ık olurken F ran sızların m eşhur a k tö rü C oqueIin’in bir hikâyesini h a tırla m a k ta n geri k a lm a d ım ;
tkisl bir tiy atro d a hüner g ö steren Coquelin k a rd e şlerd e n büyüğü mü, küçüğü mü bilm iyorum , fa k a t onlardan biri bir köyden g eçerken yoi o rtasın d a büyük b ir kalab alık görür, sokulur. M eğ ir bir adam , bütün Fransız s a n a t kârlarının, nazırlarının filan tak litin i yopıyorm uş. K öklen m erak edip seyre d a la r ve k endinin de b e rb a t bir bi çim de ta k lit edildiğini görünce doya- n am ıy arak atılırı
— Efendi, der, hâpsl iyi am m a K okleni becerem edin. M üsaade e t de onun' tak litin i b in yapayım .
G e r ç e k te n d i en sevdiği oyundan bir parçad ak i rolünü yapar, Lâkin halk beğenm ez, ıslık çalar ve öbür tak litçinin K okleni daha iyi can lan dırdığı kendisin e a n la tılır.
A caba N edim de K a racaah m ettek i k abrin den k alk ıp Şu tu lû atçı sahne sinde görünseydi ve bize bir şiir oku- saydı, seyirciler “olm adı,, diye ıslık mİ ç ila rla rd ı?
Kişisel Arşivlerde İstanbul Belleği Taha Toros Arşivi
