Marmara lletisin Dergisi, Sayt:4, Ekin 1993
KURUM
lgt tLErt$lM
ve
KURUMSAL IMA.IA KATKISI*
Dog.
Dr. Fitiz
Balta
PELTEKOCLU
MARMARA
IINIVERSITESI
Iletiqim
FaliUltesiEski bir deyiq olan "Public Relatiotts Begin at
Home"
kurum iEiileti-gimin onemini vurgulayan
orcmli
bir ifadedir.Hedef kitlelerintiimii
ileileti-gim gabalafl olarali tanrmlanan hallila
ili$kiler
ise bu gorevi iistlenmektedir.kuruluElarur
drq hedefkitlelerle
iletigimlerine verdikleri onem neyazili
ki
kurum iEiiletiqim
agnurdan go$u zaman eksik yada yetersizkalmaktadr.
Kurum igi iletiqimin 6nemi pek gok kuruluq tarafindan heni.izkavranmamr$-tr,
oysa kurumu kurum yapan tUm elemanlannbiitiintidiir.
Kuruluqun ydnetim yaprslna ve krsa ve uzun vadedeki hedeflerine pa-ralel olaratr olugturulacali kurum
kimli[i
ve kurum imajr, yonetim tarafindan bu amaglara ulagmadabir
arag olarakkullantlr.
Biz
buteblilde kurum igi iletiqimin
6nemi. amaglan ve yOntemleri iizerinde durarali ig iletigimin kurumsal imajr etkilemegiiciinii
tartr$acagz.Kurumsal
Imaj;
Kurum
kimli$i
bir kuruluqun kollektif bigimde kendisini kamuya na-srl sunduludur.Kurumsallasmamlf geleneksel kuruluq ve iqletmelerde bi-linEsiz olarak yada herhangibir
hedef amaglanmadan kurumkimli$i
oluqtu-rulmay
s$z konusu iken Eo-{u zaman ve kurumsallaqmrqbilyiik
iqletmelerdebilingli bir
bigimde kurumkimlili
olugturma gabasr gOr0lmektedir' Kurumsal imaj ise kamuya sunulan kigili$in kamu taratindan nastlgrlardr!rdr.
Ashnda kurum imajr
ve
kurumsalkimlik
birbiriyle dolrudan
ilgili
kavramlardr,ancali kurum imajr
bir kiqi
yadakigiler
grubununbir
kuruma gosterdigi duygusal oldugu kadar, rasyonel baldaqtrmalannbtitiinii
iken ku-rumsalkimlik
dalu
gokkurumun fiziksel
agrdannaul tanmdrlrdrr(l).
Bir. bagka deyigle kurum irnajr duygular, kurumkimlili
ise fiziksel goriintii ileil-gilidir.
Kurum
igi lletiEimin Onemi;1970'li yrllardan itibaren halkla
iligkiler
uygulamalan iginde rinemli yer tutrnaya baqlayan ig iletigim yada gahqanlarla iletigim , modem anlamdal.
Dtinya Savaqq0zellikle
2. Diinya Savaqr yrllannda sanayikuruluglannn
savaqr destekleme gabalan snasrnda igletmelere sadakatle
balh
olmayanga-h;anlann varhlmrn
farkrna vanlmasryla Onem kazanmaya baglamrgtrr(2). Iqletmelerin yaprcr ve benimsedili halklailigkiler
modeli ile kurulug igi iletiqime verilen rinem ve ydntemler arasmda belirginbir iliqki
$z
konu-sudur.Az sayda gahqanr olan kiigtik ve geleneksel igletmelerde gahganlarla iletigim daha gok yizy't'.ze iken bi.iytik iqletmelerde daha gok yazrh ve
$zlii
iletiqim
tekniklerinden halklailigkiler
yOntemi olarali yararlanrlmakta ve igiletiqim bir
yOnetim fonksiyonu olarakdelerlendirilmektedir.
Ig iletiEimde yaprlmasr gereken. hognutsuzluklann ortadan
kaldrnl-masr. azalfllmasrdr.
Qahganlarla iletigimde en gok gereksinim duyulan agalrdan yukanya
dolru
iletigimdir, bunun gergeklegmesiigin
ise geriiletim
kanallan olugtu-rulmahdrr. Bu konuda yaprlan araEtrrmalar gahganlann genellikle daha gokbilgi
istediklerini onaya koymalitaaynca
yonetim ile gahgarlann goriiEleri arasrndafarkhhk
oldu! unu ortaya koyma-[ita&r(3).ABD'de
yaprlanbir
aragtu.maya g6regahganlun
Vo 2g'i igletmenin kendilerine gereklibilgiyi aktardrlmvo
7}'iise
iglenne ydnetiminingahan-lan
dinlemek konusunda istekli olmadrgrnr belirtmektedir (4).Halkla
iligdler
uygulamalan ile elde edilen bilgiler, yoneticilere iglet-menin son durumunu gahganlann goziiyle gOrmelerine yardrmcr olaralimev-cut ve potansiyel sorunlann saptianmasrna yardrmct olmaktadlr(5). Qahganlarla
lletigimin
AmacuQahqanlar pek gok
alt
gruplar altrnda ele ahnabilmeklebirlikte
tilm
yoneticilerin bilmesi gereken Eah;anrn egosu kaprdangirdili
andan itibaren grkrncaya kadar hUcum altrndaolduludur.
Qahqanlarla iletiqimin amaglanndan Once insanlarm sosyal ve
psiko-lojik
gereksinimlerinden soz etmek gerekir. Howardwilson'a
gore Ealqanla-rrn bu ihtiyaglannr gu gekildesralamali miimkiindtir:
L Ait
olma ihtiyact 2. Baqan ihtiyact3. Kendini belenme ihtiYact
4. Kabul edilme
ihtiyact
5.
Giivenlik
ihtiyact 6. Yaratrcrhk ihtiyactQahganlarla
etliili bir
iletigim
kuracak olanlar, iqi onlann aqtstndan gOrecekyollar bulmaltdrlar.
Qahganlann
beklentileri
(6) ;Kurulug igi iletiEim politikasrm belirleyi etkisi nedeniyle galtqanlann beklentileri mutlaka [zerinde konuqulmau gereken
bir
konudur.Az once de
belirtildi$i
gibi gahqanlar birbirinden farkh ozellikler gdrs-termelerine karqrn hemen hepsinin gahghklan kurumdan ortalibeklentileri
soz konusudur.Bu beklentilerin baqrnda gahqtrklan kuruma giiven duymali gelir. Qahqan gerek kuruluqu gerekse iEguvenlili
konusunda huzurlu olmak istemektedir. Qahgtr[r donem iginde kurulugun kar yada zar-ar etmesi Eahgantetliilemekle
birlikte
gelece$e giivenle bahabilmek. haksz yere ige son ver-menin s6z konusuolmamasrdeliqimlerin
gahqanlan olumsuz yonde etliile-memesi iqletmeye duyulacak giiven konusunda temelkoqullardr.
Gorset -lgirsel rekniklen e-{itim.bilgilendirme ige uyum gibi kon ular-da bagvurulan cinemli kurum igi iletiqim yontemidir.
Kimi
zaman kuruluqun-taaliyetleri.diinii
vebugiiniinii
konu alanfilmler
imaj olugturulmasrndahul-lanilanbir tekniktir.
KiEisel
lletiqim;
iletiqimtekniklerindeki
siiratli geligim ve iglerrnele-rin biiytimesirre kargn kigisel iletigim hala bellii de en onemli kurum igiileti-qim yOntemlerinden
biri
olmadzellilini
korumalitadrr.Kargrhkh giivenin olugturulabilmesi taraflann
birbirini
tamyabilmesi igin ybnetim gahqanlara egit koqullar arhnda kigisel iletigim emkaniranrmah-du.Toplantrlar; Qahqanlan biraraya getirmesi ydnetim ve gahganlar ara-srnda yiizyiize
iletiqimi
sallamasr balnmmdanbiiyiik
6nem taErmalitadn.ABD'de yaprlan bir ara$trrma sonucuna gOre, gatqma yagam, boyun_ ca 9000 saatlik
bir
siire toplantilarda gegmektedir,bir bagka deyigleyaLiaq*
365 giinden daha fazlabir stre
toplantrlara aynlmaktadrr(9).Dilek Kutulan;
Qahqanlann gdriig,Oneri veyallnmalannr
dlrenebil_ mek iEin yararlarulan ve pahalh olmayanbir
yOntemdirsergi ve Gdsteriler: Kurulugun
faaliyetleri.iirenili
mal yada hizmet konusunda gahqanlannr aydrnlatmak amacrile
yararlandrgrkuium igi
ileti-gim ydntemidir.Qogu zaman
siireklilik
gOstercn sergiler gegici stire igin dediizenlene-bilirler.
Telefonla Haberleqme; ABD'de
biiyiik
igretrnererdehayli
yaygrnla-qan bu teknilile Onceden belirlenen numarayl geviren gahganlann kuruluqlailgili
haberleri almalan mi.imkiin olmaritadrr.Daha gok bilgilendirme amacr-na ydnelik olan bu yOntemlekimi
zaman gahganlara sorulan sorulara ahnan cevaplar:uacrhgrile dilek
ve Oneriler hakkrnda yclnetim bilgilenmektedir.Sonug
olarak;
DahaO'ceki
yrllarda dnemininbilinci'e
vanlmamrgolar
kurum igi iletigim giiniimiizde yOnetimlerin Onemini kabul etrnek zorun-da kaldrgrbir
olgu olarak yOnetim planr iginde yerini almrgtrr.Gdz ardr edilemeyecek
6'emri
birdiler
konu ise kuruluqlann olu$tur-208mali istedilileri kurulufun fiziksel
goriiltiisii
olan krrumsalkimlik
vekurulu-Sun daha Sok nasd
algrtand$
ile
ilgili
olankunmsal
imajrn gergeklegebit-mesi igin iqletmeler ig ileti$ime onem vermek zorundadr.Kurum iqi hedef kitlede bir ba$l(a deyi$le galDanla.r
iizerinde
tam ak-sinin sdz konusuoldulu
durumlarda drE hedef kitle iizerindeolugwulmak
is-tenen kurumsal imajrn baqanh olmast imkansrzdr. Daha 6nce debelirtildili
gibi
kurumu kurum yapanttm
elemanlannbiitiiniidur
ve kurulu$ft$mda
olumlu imaj oluqturabilmek ancali gaftganlardayamt
an olumlu imaj ile ger-geklegtirilebilir.Qahganlar tzerinde olumlu imaj yaratabilmek igin ise beklentilerine cevap
vemek, karq
rkl
iletiqimikunnal
bu iletigimihlabilmek
igin de ku-rum igiiletifim
yontemlerinden yararlanmali gerekmektedir.Dipnotlar:
l.Constantin Lougovoy. Denis Huismann.
Trait€
de RelationsPubliques,
Paris: Presses Universitaires de France, 1981, s.84.
2.Grunig
Denny. W. Jetl'ers SDavid
Bateman, "Redefin€ the Roleof
the CompanyMagazine".
Public Relations Review, 6. Summer, 1980, ss.ll-29.
3.Cutlip.Scott M.$ Center
Allen
$ Brcom,GlenM,Effectiv€ Public
Relati-ons,6.ed.,New
Jeney:hentice
HallInc.
1985, s.312.4.Lawrence W. Nolte, Fundamentels of
Public
Relations. NewYork:
Per-gamon Presshc..1979,
s. 184.5.Aynntrh
bilgi
iqin Bkz.. Garyl-.keps.
"R€flexivity
andInternal
Public
R€lations:
The Roleoflnformation
in Dir€cting Organizational
D€velopment",
Ca
Botan
$Vincent
Hazelton,Public Relations Theory, Hillsdale.New Jersey: Lawrence Edbaum Ass. Publishers,1989. s. 266.
6. John E. Marshton. The
Nature of Public Relations,Mccraw
Hill
Book Company.Inc.,USA,1963,ss.4143
.T.Center $
Cutlip
$ Broom, age,s.3l78.H. Gordon Lewis. How to Handl€
Your
Orvn Public R€lations, Chicago: Nelson-Hall
Inc.Publishers. 1976 .s.83.g.Michael Doyle. David
Straus,How to
make Me€tings
Work,
Chica-go:Playboyhess,
s. 4.*Bu
maliale 15$ubat 1993 giinii, Tekel Genel