Spor ve Kadın
Genç kıymetli Doktor Bayanlar,mızdan Perihan Cemil’in Spor Beden kültürü ve Kadın hak
kında konferansı
H a n ım lar, B eyler,
B ed en k ü ltü rü n ü n d o ğ ru d a n d o ğ ru y a k a d ın ı a lâ k a d a r e d e n cep h esin e tem as etm ed e n evvel o n u n la ne ifade e d ild iğ in i a n la tm a k isterd im . B ed en k ü ltü rü ta b iri yeni
b ir m e fh u m d u r ve b e d e n e bu gün v e rile n ehem m iyeti ifade e d e r . V a k ıa b iliy o ru z ki in sa n lar ta P re h is to rik z a m a n la rd a b ile b e d e n g ü c ü n e k ıy m e t v e rirle rd i, fa k a t o v a k it g ay e t a b ia ta k a rş ı m ü c a d e le d e en g üçlü o lm a k tı . E sk i Y u n a n lıla r cim - n a s tik ve d an sı v ü c u t g ü ze lli ğ in e ve m u h a rip liğ e erişm eğ e v a sıta k ıld ıla r . E sk i R o m a ve s o n ra O r ta ç a ğ d a b e d e n te rb i y esin in gayesi h a rb e h az ırlan ış o ld u ğ u için o z a m a n la r en re
v a ç ta o lan şek illeri esk rim ,
k o şu v e b in ic ilik ti . XIX a sırd a In g ilizler esk i F ra n s ız c a bir k elim e o lan “ D e sp o rte r ta lim e tm e k „ te n s p o r m ef h u m u n u y a r a ttıla r . O y u n , eğ len c e, b ilh assa m a h a re t, güç ve c e sa re t iste y e n b ü tü n b e d e n ta lim le ri v e o y u n la rı bu
- 43 —
I> *l t t o r Baı.v<*.tı P e r l l ı a ı ı C e m i l
m efhum un içinde to p la n ır . A m e rik a lıla r sp o ru re k o rc u - lu ğ a d ö k tü le r . H ülâsa sp o r bu g ü n o k a d a r m ühim b ir m esele o ld u ki şim d ik i h a ld e b ir ço k m e m le k e tle rd e sp o r h ek im leri b ile v a r d ır ve b u n la r b ire r m ü te h a ssıs tır . M odern te lâ k k ile re g ö re sp o r y a p m a k b e d e n için e s te tik bir h a r e k e t v e ifad e ih tiy a c ıd ır . B u nun için h a k ik î sp o rd a re k o rc u lu ğ u n yeri y o k tu r . A lm an terb iy ecisi S p ra n g e r sp o ru bu g ü n k ü senayi v e şe h ir asrı in san ın ın b ir h a y a t şek li o la ra k k a b u l ed iy o r . B azı y a z ıc ıla r ise o n a b ed e n terb iy e si v e sp o r y erin e bed en k ü ltü rü di y o rla r . Bu ta b ird e k i k u c a k la y ıc ı m an a derin liğ i k e n d i liğ in d e n an laşılır, n e te k im b ed e n k ü ltü rü n ü n ru h y ü k se lti- ciliği k a b u l ed ilm iş b ir h a k ik a ttir .
S p o r ve k a d ın . . . İşte asıl m ev zu a g iriy o ru z . K a d ın u m um î h a y a tta e rk e k le y a n y a n a d u ru y o r . A ynı ta h sile k o şu y o r, ay n ı ta rla y ı ça p alıy o r, ay n ı fa b rik a d a m a k in e leşiyor, aynı d im a ğ y o ru cu ve b ed en y ıp ra n d ırıc ı m ü ca deleleri g e ç iriy o r . O h ald e on u n d a e rk e k gibi b ir m ua- v a z a y a ih tiy a cı v a r ve o da s p o r y a p a c a k tır . Y aln ız bu h u su s ta ik i c e p h e alışın ve n o k ta i n a z a rın ç a rp ıştığ ı g ö rü lü y o r . S p o r y a p a n k ad ın ı y alnız sa ğ lık la ve iyi o la ra k geçen d ev resin d e g ö re n sp o r hekim i o n u n b ir ta k ım ih tiy a ts ız lık la rın a göz y u m u y o r, h a ttâ çok za m a n o n ları k o n tro l etm eğ i b ile a k lın d a n g e ç irm iy o r . B unun için b u n lar, k a d ın h e k im le ri ta ra fın d a n y e rin d e k u lla n ılm a y a n b ir op tim izm ile ith am ed iliy o rla r . H a lb u k i d iğ e r ta ra f ta n k a d ın h ek im i sp o r y ap m ış k a d ın ı a n c a k s p o rd a ih ti y a tsız lık d o lay ısile fen a bir a k ib e te u ğ ra rsa g ö rü r, b u n d an d o lay ı lü zu m u n d an fa zla te la ş a d ü şe re k k a d ın ın y ap a c a ğ ı sp o r şek illerin i ve b u n la rın ta tb ik d erece le rin i ve za m a n la rım ta h d it e tm e k is te r . Bu gibi k a y ıtla r çi z e rk e n iki cinsin a ra s ın d a k i bünyevî, b iy o lo g y aî fa rk la rı ileri sü re re k te n in san v a rlığ ın ın iki g ay e liliğ in i te s b it ed iy o r ve “K a d ın ın y a p a c a ğ ı sp o rd a bu ik iliğ i g ö ze tm e k lâzım dır,, d iy e re k b azen m ü b a lâ ğ a y a g id iy o r .
H e r iyi sp o rcu b ilir ki s p o rd a en m ühim m esele b e d e n in a n tre n m a n ıd ır ve en iyi a n tre n m a n ifra ta v a r d ırılm a d a n , m u n ta z a m o la ra k y a p ıla n ıd ır . G en e h e r sp o rc u b ilir ki b ed e n a n tre n m a n a n e k a d a r e rk e n o la ra k a lıştırılırsa o k a d a r d a y a n ık lı o lu r ve k işi, a n tre n m a n n isp e tin d e a r ta n b edeni k a b iliy e t k a z a n ı r . A n tre n m a n d a n en b ü y ü k istifa d e y i eld e e d e b ilm e k içinse m u n ta z a m ve s a ğ lık k a id e le rin e m u v afık b ir h a y a t sü rm e k lâ z ım d ır . İşte bu ş a r tla r ç e rçe v esin d e o lu rsa k a d ın sp o rd a n değ il z a ra r, y aln ız fa y d a g ö rü r, ve fe rd î b e d e n k a b iliy e tin e g ö re sp o r y a p a r ve y a p m a lıd ır . T e k r a r e d iy o ru m iyi a n tre n e o lan v e cin sin in icap e ttird iğ i bazı h u su sî s a ğ lık k a id e le rin e ria y e t e d e n n o rm a l k a d ın ın k ü re k çe k m e k , a ta b in m ek , y ü zm ek , esk rim y a p m a k v e s a ire gibi s p o r la rd a ç e k in e re k b u n la rı y a ln ız ve y aln ız hiç b ir v a k it b ü y ü m ey en b ir çerçeve içersin d e y a p m a s ın a m a h a l y o k tu r. Ç ü n k ü bu g ü n s p o rd a n m a k s a t b ed en i en y ü k s e k k a b i liy e t b a sa m a ğ ın a ç ık a rm a k tır . B u ra d a y e rin d e sa y m a k m evzuu b ah is o lam az . F a z la sp o rla u ğ ra ş a n k a d ın la rın , a d e le le ri y u m u şa k k a lm ış sp o r y a p m a y a n k a d ın la ra n is p e tle d a h a g ü ç d o ğ u rd u k la rın ı sö y lem ek le k a d ın ın sp o r y a p m a sın a e n g e l k o y a n k a d ın h e k im le rin e Ingilizlerin 1924 y ılın d a y a p tık la rı b ir ista tistiğ i h a tırla tm a k isterd im . B u n d a 224 evli b e d e n terb iy e si m u a llim in in d iğ e r sp o r v ey a b ed en te rb iy e sile u ğ ra ş a m a y a n k a d ın la r k a d a r k o lay ve sık d o ğ u rd u k la rı te s p it ed iliy o r .
S p o r y a p a n k a d ın , h er k a d ın ın ta ço c u k lu ğ u n d a n b eri b ilm esi lâzım o lan cinsî sa ğ lık k a id e le rin i tu ts a ay b a ş ın d a k i b ir çok s ık ın tıla rd a n k u rtu la c a k , h a ttâ bu za m a n d a bile, y ü z m e k gibi sp o rla r m ü ste sn a , arız a sız o la ra k a n tre n e o ld u ğ u sp o ru y a p a b ile c e k , B u n lar te n a sü lî k ısım ları ü şü tm e m e k , ay b a şı za m a n ın d a ılık su ile y ık a n m a k , id ra r to rb a s ın ı v e b a rsa ğ ı ic a p e ttik ç e b o ş a ltm a k tır. A n a la rın d ik k a t n a z a rın ı bu h u su s ü z e rin e b ilh a ssa cel- b e tm e k iste rim . A lelû m u m ç o c u k la r o y u n a d a la r ve
te stin i tu tm a ğ a a lışırla r. K ız ç o c u k la rın d a ise k e n d ile rin e p ek y a n lış o la ra k te lk in ed ilen u ta n g a n ç lık y ü z ü n d e n bu b ü sb ü tü n b ir a d e t h ü k m ü n e g e ç e r. B ilm elid ir ki id ra r to rb a s ı ve b a r s a k a ra s ın d a b u lu n a n ra h im , b u n la rın d o lu b u lu n d u k la rı m ü d d e tç e fen a h a ld e sık ıştırılır. Bu hal k a n ın rah m i iyi su la m a sın a ve b eslem e sin e m âni o lu r, ayni z a m a n d a ra h im d a im a dolu o lan b ir id ra r to rb a sı ta ra fın d a n a r k a y a d o ğ ru itilir v e n o rm a l v a z iy e tin d e n çık m ış o ld u ğ u için a y b a ş la rın d a a ğ rı v e re b ilir. B u n la rd a n ra h m in d in çliğ in in k a d ın için ne k a d a r m ühim o ld u ğ u ve n e le re tâ b i o ld u ğ u a n la şılır. M untazam sp o r y a p a n k a d ın ın b ü tü n k a n ı d a h a iyi işleyecği için ra h m i d e d a h a iyi b e sle n e c e k ve d in çliğ in i d a h a iyi s a k la y a c a k tır. D inç ra h im , g e v şe k , fe n a b eslen m iş b ir ra h im d e n d a h a iyi ço c u k ta ş ır, d a h a iyi d o ğ u ru r; d in ç ad eleli ve d erili k a rın d a h a az ç a tla r. O h a ld e b ed e n k ü ltü rü u m u m î s a ğ lık ve b ed e n i m u a v a z a y a y a r a m a k ta n b a ş k a k a d ın vü c u d u n u o n u n en u lv î vazifesin e h a z ırla r. K a d ın v ü c u d u n a g ü zelliğ in i ve d in çliğ in i s a k la ttırm a k için k a d ın a g e b e liğ in d e ve lo sa lığ ın d a m u ay y en b e d e n h a re k e tle ri y a p tır m a k b u g ü n k a d ın h ek im in in yazifesi o lm alıd ır. Ç ü n k ü bu s u re tle v ü c u t eski h a lin e d ö n er.
A n c a k ve a n c a k s p o r y a p a n k a d ın ın g ay e si m ü frit re k o rc u lu k o lm a m a lıd ır. Z ate n a r tık cid d î sp o r m eha- filin d e b u n a eskisi gibi k ıy m e t v erilm iy o r, çü n k ü b u n u n k a d ın için o ld u ğ u gibi e rk e k için d ah i a rz u y a d e ğ e r b ir g a y e o lm a d ığ ı ta s d ik ed iliy o r. En m e ş h u r re k o rc u la rm ço k zam en m ü te n a sip , e s te tik ve sa ğ la m b ir v ü cu d a m alik o lm a d ık la rı an laşıld ı. D em ek o lu y o r ki işi h ü lâsa e d e rse k .
1. K a d ın sp o r y a p m a lıd ır.
2. K a d ın sp o ru n u n g ay e le ri fa y d a, g ü ze llik ve eğ len ce o lm alıd ır, y ân i sp o r k a d ın için h a k ik î b ir b e d e n k ü l tü rü hed efley en b ir h a y a t şek li h a lin e gelm elid ir.
B u n la ra erişm ek için kız ç o c u k la rın ı tâ k ü ç ü k y a ş ta n itib a re n bu g a y e y e d o ğ ru y ü rü tm e li, ç ü n k ü a ğ a ç g e n ç k e n eğilir.
— 46 —