T * v
sol H ^
—
iScip-scvr-Orhan Veli ve
- /■ , V .
esRı şnr.'./?y
Q smanlı devrinde divan şa irleri aruz veznini, halk şairleri de hece veznini kullanı yorlardı. Divan şairleri arasında yalnız Nedim ve Galip Dede gribi bir iki kişi hece vezniyle bir iki şiir yazdılar. Nihayet 1897 de Mehmet Emin Yurdakul hece vez nlni klâsik Tiirk edebiyatına tam m&naslyle soktu; 1912 de artıl; aruz vezninin tarihe karışması lâzım geldiğini iddia eden «he ceciler» belirdi. Yahya Kemal «H er İki vezin de Ttirktiir ve Türle kalacaktır; bizim şiirimizde iki vezin kullanılması zarar de ğil kârdır» dedi. Aruz vezniyle güzel şiirler yazdı; bir neokla- sizm yarattı; kendi neslinin di van edebiyatı neslinden kültür itibariyle geri olmadığını isbat etti; hattâ «Mahurdan gazel» şiiri klâsik şekillere yeni ruh ver mek mümkün olduğuna delildir.
Bazı yaşlılar, çoğu acayip bir dli kullanan ve acayip manzıuner l e r ( !) yazan yeni nesil cahil sa nıyorlar; klâsik şekilde yazamam d'klnn İçin bu tuhaf görünen şe killere, daha doğrusu şekilsizliğe saplandıklarını İddiaya kadar va rıyorlar. Yanıldıklarını söylemiş olsam yanıldığımı söyllyeblllrler; halbuki haksızdırlar. Delil mey danda: «N o k ta » İsimli edebi der ginin İkinci sayısında merhum Or han Velinin divan edebiyatı tar zında yazılmış bir şiirini buluyo ruz; adı «E fsane» dlr:
«B ir zamanlardı bu gamhanede bir dem vardı ; Gece sahilde sular fecre kadar çağlardı O çağıltıyla beraber döğünürken
def-U çenk
j
Bir güneş dalgalar üstünde doğar rengârenk Mavi bir gökyüzü titrerdi güzelbir histe Rindler muğbeçeler mest bütün
mecliste Ve o âletle bütün kahkahalar
nağmeleşir Dilde Yahya Kem al’in şarkısı
şehnameleşir O gürültüyle sular çalkalanır çağ
lardı Bir zamanlardı bu gamhanede
bir dem vardı Lâkin artık o hayal âlemi bir
efsane 3es şada yok bu değil sanld o
devlethane»! Bu manzumenin üstünde şu not okunuyor: «Avukat Mernıan özgütürk bize Orhan Velinin di van edebiyatı çeşnisinde Vuzmiiuş
bir şiirini verdi.. Orhan Veli bu şiiri, eski tarzın hiç de zorluk göstermediğini anlatmak için düzmiiştür herhalde. Anlatıldığı na göre şair sağl'ğında bu şiiri üstat Yahya Kemale okumuş, üs tat da kendisine «Siz biraz daha gayret etseniz bizi de geçeceksl- n 'z» demiştir. Orhan Velinin ver dîğl cevnn ise şudur: «Am an e- fendlm. b'z bunu alay olsun diye ynz'vonız.»
Mühim olan, »ekil değil mâna ve ruhtur: yeni tarzlarla da gü zel yazmak ve sanat yapmak mümkündür. Güzelin dünkü ve fvıırOpM! anlamı arasında ancak «ekil It’ boTİyle fark bulabiliriz; bu da b?r zaruret neticesidir. An las’kvor ki. Orhan Veli alay ol sun diye c’ ddt şevler yazmış, cid di olmak ifldipsl'dn alayü şeyler ba.ralanvşt'r. Abdüllmk Hâmldin vRİn-z eserlc'ndo kullandığı te zat, sonatını Orhan Veli bütün sa nat havatma tatbik etmiştir; fa kat tek taraflı olarak...
Iiadlrcnn KAFT.I
Kişisel Arşivlerde İstanbul Belleği T a h a T o ro s Arşivi
