Pandeli 75 yaşında

Fotoğ ra fla r: MUS TAF A SE V EN

+

*m*ı

m

Miniye!

h

P a z a r

22 Nisan 2001

Mısır Çarşısındaki

Pandeli Lokantası 75.

yılını kutluyor. Sahibi

Pandeli Çobanoğlu artık

yok ama adıyla anılan

efsane Mısır Çarşısında

hâlâ devam ediyor

Pandeli Lokantası Mısır Çarşısı'ndaki mekanına 6-7 Eylül Olayları sonrası taşınmış. Bugün lokantanın işletmeciliğini yapan Cemal Biberci ustası Pandeli'den "babam" diye söz ediyor. Mengenli ahçı İsmail Usta ise, tam elli yıldır "Pandeli'nin misafirleri" olarak kabul ettiği müşterileri için yemekler, tatlılar hazırlıyor.

MEHMET KENAN KAYA

B

ir öğle vakti, solunuzda Yeni Cami, Eminönü iskelesini arkanıza alıp Mısır Çarşısı’na doğru kıvrılırsamz, çarşının iskeleye bakan kapısının üzerinde

bir tabelaya rastlayacaksınız: Pandeli Lokantası... Bu Rumca isim, bir zamanlar “kozmopolit’Tiği

kimliğinin en tipik göstergesi olan İstanbul’un bugüne aktardığı nadir izlerden biri... Belki de bu yüzden, çok renkli ve zengin bir hikayesi var.

Pandeli Lokantası 1926 yılında, adını taşıdığı Niğdeli yoksul bir Rum olan Pandeli Çobanoğlu tarafından kurulmuş. Pandeli’nin 1900’lü yılların başında İstanbul’a geldiği; lokantacılığa da uzun yıllar Tahtakalc’de köfte-piyaz ve kuzu başı sattıktan sonra başladığı biliniyor. Ama onun kişisel tarihine bir milat koymak gerekirse, bunu Balık Pazarı’nda açtığı lokantaya dayandırmak yanlış değil. Çünkü bu mekanla birlikte ünü bütün şehri tutan Pandeli, Cumhuriyet tarihi boyunca

İstanbul’un en işlek mekanları arasında yer almış. 6-7 Eylül (1955) Olayları, Pandeli için bir başka dönüm noktası. Zira, bu olaylar sırasında sırf gayrimüslim olduğu için dükkanı yağmalanan Pandeli’nin lokantacılığı bıraktığı ve yıllardır emek verdiği İstanbullulara küstüğü biliniyor. Bugün lokantanın iki ortağından biri olan (diğeri Pandeli’nin oğlu Dr. Hristo Çobanoğlu) Cemal Biberci, Pandeli’nin bu kararma dönemin

başbakanı Adnan Menderes’in çok üzüldüğünü ve o günlerde yaptığı bir açıklamada “Pandeli Türkiye’ye lazımdır” dediğini anlatıyor.

Ahçısı 50 yıldır değişmiyor

M enderes’in, Pandeli’nin gönlünü almak için lokantanın Mısır Çarşısı’nda bulunan bugünkü m ekanm a taşınmasında etkin bir rol oynadığı da Cemal Bey’in aktardığı bilgiler arasında.

Yaklaşık yarım asırdır Mısır Çarşısı’ndaki bu “yeni” m ekanında hizmet veren Pandeli Lokantası’m bugün Cemal Biberci çekip çeviriyor. Türk olmasına rağmen, dili ara sıra

R um ca’ya sürtünüp geçen Biberci, bu işe 12 yaşında, Pandeli’nin yanında komi olarak başladığını ve bugün lokantanın iki ortağından biri olduğunu anlatıyor. Ve Pandeli’den

“babam ” diye söz ediyor hep. Lokantanın ahçısı Mengenli İsmail (Dem ir) U sta’ya gelince... O da tam yarım asırdır Pandeli’de çalışıyor. Ustaya, favori yemeklerini sorduğumda, çocuklarından birkaçını istiyormuşum gibi üzülerek, kağıtta levrek, her çeşit sebzeyle sebzeli incik, patlıcanlı börek, sarı hurm a ve Pandeli tatlısını sayıyor. Am a “hem Türk hem alafranga 60 çeşit yemek çıkar burada hergün” diye de ekliyor hemen.

Pandeli Lokantası, Mısır Çarşısı’nm açılış ve kapanış saatlerine bağlı olarak; her gün 11.30-16.30 saatleri arasında açık. Tabii Pandeli Çobanoğlu ve eski, ahşap , masalarından gelip geçen birçok ünlü artık yok. Am a tadı da, hikayesi de eskisi gibi sürüp gidiyor. Bu da, hikayenin bir gazete yazısına sığmayan bölümü işte...

Kişisel Arşivlerde İstanbul Belleği Taha Toros Arşivi