LÖSEMİ, damarlarımızda dolaşan kanın yapım yeri olan kemik iliğinin normal olmayan, kök hücrelerin doğurduğu blast isimli kötü hücrelerce istila edilerek kan yapımının duraklamasıdır. *******Çocuklarda en sık 2-5 yaşlarında görülmektedir
.****** Tahminen
Türkiye’de her yıl 1200-1500 yeni lösemi vakası ortaya çıkmaktadır.
Lösemi nedenleri henüz tam olarak
aydınlatılmamıştır. Sitogenetik ve
moleküler tekniklerdeki
yeni gelişmelerle; genetik yatkınlıklar,
radyasyon, benzen ve türevleri
(bali, vs.), böcek ilaçları gibi kimyasal
maddeler, bazı kalıtsal hastalıklar ve
bazı viral hastalıkların hep birlikte
lösemiye neden oldukları çalışmalarla
gösterilmiştir.
BLAST NEDİR?
Blast, lösemi hastalarında görülen kötü huylu hücrelerdir. Kemik iliğinde üretilen blastlar normal
kan hücrelerinin üretilmesine engel olur, ama normal kan
BELİRTİLERİ:
Çocuklarda lösemi hastalığının belirtileri:
İştahsızlık
Kansızlık
Zayıflama
Bacaklarda kemik ağrıları
Cilt altında kanamaları (kırmızı noktalar veya morarmalar)
Burun ve dişeti kanamaları
LÖSEMİ KALITSAL BİR
HASTALIK MIDIR?
Çok nadir görülen bazı
lösemi tiplerinde kalıtsallık
(aileden geçiş) söz konusu olsa
da, lösemi genel olarak kalıtsal
değildir.
LÖSEMİ BULAŞICI BİR HASTALIK MIDIR?
Lösemi kesinlikle bulaşıcı değildir.
LÖSEMİ BULAŞICI BİR HASTALIK DEĞİLSE, HASTALAR
NEDEN MASKE TAKAR?
Lösemide, lökositlerin sayısının düşük olması nedeniyle vücudu
dışarıdan gelecek mikroplara karşı koruyabilecek bir savunma sistemi
yoktur ya da zayıflamıştır. Bu yüzden dışarıdan gelebilecek hastalık
etkenlerine karşı kendilerini
koruyabilmek için maske takmak zorundadırlar
LÖSEMİ NASIL TEDAVİ
EDİLİR?
Lösemi, tanı konulduktan sonra
uzun süreli bir kemoterapi (ilaç
tedavisi)
ve sonrasında uzman
doktorlarca uygun görülürse %5
oranındaki vakalarda
LÖSEMİ TEDAVİSİNDE BAŞARI ORANI NEDİR?
Lösemi hastalığının grubuna göre başarı
oranı değişmektedir. ALL standart risk grubunda başarı şansı % 91?dir.
TEDAVİDE KEMOTERAPİ YANI SIRA NELER ÖNEMLİDİR?
Tedavinin uygun bir merkezde yapılması, temiz ve steril ortamın
sağlanması
, iyi ve dengeli beslenme ve psikolojik destekler tedavinin başarılı olmasında çok önemlidir.
KEMOTERAPİNİN YAN ETKİLERİ VAR MIDIR?
Evet. Her ilacın olduğu gibi, lösemi tedavisinde kullanılan ilaçların da yan etkileri vardır. Ağızda yaralar oluşması, bağışıklık sisteminin zayıflaması,
kan hücrelerinin sayısının azalması, kanama, ishal gibi yan etkiler
LÖSEMİ HASTALARININ SAÇLARI NEDEN DÖKÜLÜR?
Lösemili hastalara uygulanan
kemoterapi ilaçlarının yan etkilerinden biri de saç dökülmesidir. Tedavinin tamamlanmasıyla, diğer yan etkilerin yanı sıra saç dökülmesi de ortadan kalkar ve saçlar yeniden uzar.
LÖSEMİLİ ÇOCUKLARA AŞI YAPILABİLİR Mİ?
Lösemili çocukların aşı dahil tüm tıbbi uygulamaları kendi doktorunun
kontrolü altında yapılmalıdır. Özellikle, aşı kampanyaları
süresince tedavi gören lösemili
çocuklara doktoruyla konuşulmadan hiçbir aşı yapılmamalıdır. Kemoterapi süresince rutin çocukluk aşıları
ÇOCUĞUMU LÖSEMİDEN NASIL KORUYABİLİRİM? Ailelerin dikkat etmesi gereken en önemli nokta,
çocuklarının olabildiğince
dengeli beslenmesini sağlamak, katkı maddesi içeren yiyeceklerden
uzak tutmaktır. Kanserojen tüm gıdalar her türlü kanseri oluşturabilirler.
TEDAVİSİNDE HANGİ İLAÇLAR KULLANILIR?
Kemoterapi adını verdiğimiz ilaçla tedavide birbirinden farklı 10 çeşit kadar ilaç kullanılmaktadır. Bunların bir kısmı da çekirdek yapılarını
Çok yüksek doz, birbirinden farklı en az 6 çeşit ilacın 4-6 hafta içerisinde damardan ve ağızdan verilmesidir. Burada amaç, blast adı verilen kötü huylu ana hücrelerin yok edilmesidir.
BESLENME ÖNEMLİ MİDİR? Beslenme çok büyük önem
taşımaktadır. Kemoterapinin yan etkileri
nedeniyle ağızdan beslenme bozulmaktadır.
Ayrıca mide barsak sistemini koruyan mukoza hücreleri de yok olmaktadır. Kolay sindirilebilen, kaloriden zengin, steril beslenmeye dikkat edilmelidir.
TEMİZLİK VE HİJYEN ÖNEMLİ MİDİR?
Lösemili çocukların tedavileri boyunca ağız ve vücut temizlikleri çok
önemlidir.
Normalde bulunan bakteriler ve fırsatçı mikroorganizmalar vücut direncinin
çok düştüğü dönemlerde yaygın enfeksiyonlara neden olular.
Yine anal (makad) bölgesinin, el ve ayakların her zaman temiz tutulması gereklidir.
Kullanılan çamaşırların, giysilerin, yatak çarşaflarının, havluların,
çatal kaşık vs.nin özenle yıkanması ve sık değiştirilmesi gereklidir.
KEMİK İLİĞİ NAKLİ NEDİR?
Çocukluk çağı lösemilerinde esas olan ilaçla tedavidir.
Toplam 3-3.5 yıl süren kemoterapi sonunda % 85'lere varan oranda
tamamen iyileşme sağlanır. Tedaviye cevap alınamayan
vakalarda ve bazı özel durumlarda kemik iliği nakli uygulanabilir
KORDON KANI SAKLAMAK NE KADARA MAL OLUR?
İlk alma nakliye ve dondurma işlemi dünya standartlarında
1000-1200 USD civarındadır. Daha sonra yılda 80-100 USD kira ücreti alınmaktadır
KİMLERDEN KEMİK İLİĞİ ANA-KÖK HÜCRELERİ ALINIR? 1- Doku grupları (HLA) uygun kardeşlerden veya nadiren diğer aile bireylerinden
2- Doku grupları (HLA) uygun akraba olmayan vericilerden (Kemik İliği Doku Bilgi Bankası aracılığıyla).
3- Hastanın kendi kemik iliğinin dondurularak saklanması ve gerektiğinde verilmesi.
4- Damarlarımızda dolaşan kanın içindeki ana-kök hücrelerin özel bir yöntemle toplanarak hastaya verilmesi.
5- Göbek Kordonu Kanı: Yeni doğan kardeşin ana-kök hücrelerden
NASIL KEMİK İLİĞİ ALINIR?
Toplama işlemi ameliyathane koşullarında genel anestezi altında uyutularak yapılır. Özel iğneler kullanılarak kemik içine
girilerek ilik enjektörlere çekilir.
Belirli miktarda alınan ana-kök hücreler özel torbalarda, filtre edilerek
bekletilmeden
KEMİK İLİĞİ NAKLİNİN BAŞARI ORANI: Dünyanın gelişmiş hematoloji
merkezlerinde olduğu gibi ülkemizde de kemik iliği
nakli başarıyla yapılmaktadır. Löseminin cinsine ve vericinin uygunluğuna göre değişmekle birlikte sonuçlar olumludur. %43 ile %83 oranında başarı elde
Kemik iliği naklinden 1 yıl sonra, lösemili çocuklar sağlıklarına kavuşmakta ve
normal yaşantılarına dönebilmektedirler. Ülkemizde hasta başına ortalama 25.000 dolara malolan kemik iliği nakli,
yurt dışında bir sağlık turizmi haline getirilmişolup 100.000-250.000 dolar harcanmaktadır
. Bu nedenle; Türkiye'de daha çok sayıda özelleşmiş kemik iliği nakli merkezinin
LÖSEMİLİ ÇOCUKLAR VE AİLELERİNİN PROBLEMLERİ:
Okuldan uzak kalmak
Arkadaşları tarafından dışlanmak
Toplumun bu çocukların iyileşme şansının olmadığını düşünmesi
Maske yüzünden hastalığın bulaşıcı olduğunun düşünülmesi
Çocukların sosyal etkinliklere
katılamamaları (Sinema, tiyatro, ...)
Çocukların sevdikleri yiyeceklerden uzak durma zorunluluğu
Kan bulamamak Parasızlık
Hastanede çocuklarına refakat etmek isteyen ailelerin iş yerlerinden
çok sık izin almaları sonucu işlerine son verilmesi
