riyet
Sahibi: Cumhuriyet Matbaacılık ve Gazetecilik Türk Anonim Şirketi adına Berin N»di İstanbul Haberleri: Şenay Kalkan, Dış Haberler: Ergun Balcı, Iş-Ekonomi: Şükran Ketenci, Yurt Basan ve Yayan: Cumhuriyet Matbaacılık ve Gazetecilik T.A.Ş. Türkocağı Cad. • Genel Yayın Yönetmeni: Özgen Acar • Genel Yayın Koordinatörü: Hikmet Çetinkaya Haberleri: Mehmet Saraç, Kültür: Celal Üsler, Makaleler: Sami Karaören, Spor: Abdülkadir 39/41 Cağaloğlu 34334 1st. PK: 246 İstanbul. Tel: 512 05 05 (20 hat), Telex:
• Yazı İşleri Müdürleri: Füsun Özbilgen (Sorumlu), Celal Başlangıç (Haber) • Görsel Yücelman, Düzeltme: Abdullah Yazıcı • Müessese Müdür V.: Erol Erknt • Koordinatör: 22246, Fax: (1) 526 60 72 • Bürolar: Ankara: Z. Gökalp Blv. İnkılap S. No: Yönetmen: Ali Acar • Düzenleme: Mustafa Saglamer • Ankara Temsilcisi: Cüneyt Ahmet Korulsan • Muhasebe: Bülent Yener • İdare: Hüseyin Gürer • İşletme: Önder Çelik • 19/4, Tfcl: 433 11 41-47, Telex: 42344, Fax: (4) 433 05 65 • İzm ir H. Ziya Blv.
Arcayürek, Haber Müdürleri: Mustafa Balbay, Işık Kansu, İzmir Temsilci V.: Serdar Kızık, Bilgi işlem: Nail İnal Bilgisayar Sistem: Mürüvet Çiler • Personel: Sevgi Bostancıoglu 1352 S. 2/3, Tel: 83 12 30, Telex: 52359, Fax: (51) 89 53 60 • Adana: İnönü Adana Temsilcisi: Çetin Yigenoglu • Reklam: Reha Işıtman • Dış İlişkiler: Hülya Akyol Cd. 119 S. No: 1 Kat 1, Tfcl: 19 37 52 (4 hat), Telex: 62155, Fax: (71) 19 25 78
T A K V İM :24 T EM M U Z 1992 lmsak:3.55 Güneş: 5.44 öğle: 13.15 İkindi: 17.12 Akşam:20.36 Yatsı:22.17 Basıldığı yer: Hürriyet Gazetecilik ve Matbaacılık A.Ş.
Dünyanın en büyük kütüphanesi için BM devrede
İskenderiye Kitaplığı yeniden kuruluyor
M U ST A FA BA LBAY ____
İSKENDERİYE -Çok sık saldırı lar ve doğa! felaketlerle yüz yüze ka lan İskenderiye Limanı’nda büyük bir yangın meydana gelir. Yangın gi derek yayılır. Kurtarma çalışmaları yetersiz kalır ve alevler limanın ya nındaki yeryüzünün en büyük kü tüphanesine de sıçrar. Papirüslere yazılmış 700 bini aşkın kitabı kurtar mak ne yazık ki mümkün olmaz. İn sanlar daha çok limanın hasar gör memesi için çaba harcar. Bu felake tin arasında bir kahya, kütüpha nedeki kitaplardan ikisini koltu ğunun altına alıp evine gider. Söy lenceye göre bu kitap Homeros’un İlyada ve Odysseia’sıdır.
Bir diğer söylenceye göre, Bizans’ ın İkonaklast (put kinciliği) döne minde, buradaki kitaplann tümü İskenderiye hamamlannın ısıtılması için kullanılır. Hamamlann yakıtı altı ay süreyle bu kitaplarla karşı
lanır. Hamama gelen bir çiftlik kah yası hesaplannı tutmak için arka sayfaları boş olan iki kitap alıp evine
f
ötürür. Bu kitaplar Homeros’un iki aş yapıtıdır.1Ö 47 yılında çıkan yangınla, o dö nemde dünyanın fikir merkezi ola rak kabul edilen İskenderiye Kütüp hanesinin yok olduğu acı bir gerçek ama İlyada ve Odysseia’nın günü müze kahyanın merakıyla mı kaldığı bilinmiyor.
Raflarında Mısır eserlerinin yanı sıra, Yunan, İran ve hatta Hint el- yazmalan da bulunan İskenderiye Kütüphanesi’nin bugün temelleri bile tam olarak çıkarılabilmiş değil. Ancak yeri kesin olarak biliniyor.
Yok olan İskenderiye Kütüphanesi’nin yeniden
oluşturulması için BM, dünya ülkelerine çağrıda bulunarak kütüphaneye kitap
desteği isteyecek. Raflarda bilinen her dilden
kitabın bulunması hedefleniyor.
ö 47 yılında çıkan yangınla yok olan İskenderiye Kütüphanesi’nin temeli olduğu tahmin edilen yere El Farabi Kütüphanesi kurulmuş.
Akdeniz’in hemen kıyısında ibra- himiya yolu üzerinde. Alanın bir bö lümünde İskenderiye Üniversitesi inşa edilmiş. Kanıtlarının ve temeli nin bulunduğu tahmin edilen yere de 1948 yılında El Farabi Kütüphanesi kurulmuş. Konferans salonu da bu lunan kütüphane tabu kı ilk çağlar daki görkemi yansıtmaya yetmiyor. Ama yine de Mısırlıların ve yabancı
ların ilgisini çekiyor. Turistler, tarih kitaplarından tanıdıkları kütüp hanenin aziz hatırası önünde eğilir gibi boş gözlerle cam binaya bakı yorlar. İskenderiye Üniversitesi’nin öğrencileri de zaman zaman turistle re rehberlik edip, “ Bir zamanların İskcnderiyesi” ni anlatıyorlar.
-Dünyanın yedi harikasından biri bizde. İskenderiye Feneri’ni duydu
nuz değil mi? -Eğer yanmasaydı kü tüphanemiz de dünyanın fikir mer kezi olurdu.
Öğrencilerin turistlere verdiği bir müjde de turistlerin sevinç gülümse- lemeleriyle karşılık buluyor:
-İskenderiye Kitaplığı yeniden ku rulacak.
Daha sonra üniversite yöneticile rinin de anlattığına göre, Birleşmiş
Milletler bütün dünya ülkelerine çağrıda bulunarak kütüphaneye ki tap desteğinde bulunmaya çağıra cak. Kütüphane binasının yapımını Mısır hükümeti ve BM üst lenecek. Raflarda bilinen her dilden kitabın bulunması hedefleniyor. Kütüphane okuma salonlan ve ki tap depolarının yanı sıra kültür hiz metlerinin tümünü üstlenebilecek
altyapıyla da donatılacak. K ütüpha nenin dış görünümü konusunda ise henüz kesin bir karar verilmemiş. Bunda en büyük handikap kütüpha nenin orijinalinin de tam olarak bi linmemesi. Mısır hükümeti de ayrıca bir kampanya açmaya hazırlanıyor. Bu hem ülke dışında hem içinde ola cak. Elinde eski basım kitabı olanlar buraya bağış yapmaya çağrılacak.
Mısırlıların elinde çok miktarda eski kitap bulunduğu sanılıyor. Mısır’daki kral mezarlarının çoğuna o kralın okuduğu kitaplar da konur muş. Bu mezarların talan edilmesi sı rasında daha çok alün ve benzeri eşyalarla heykeller yeğlenmiş. Me zarları yağmalayanların eserleri yurtdışma kaçırdığı biliniyor. An cak, pek çok tarihi eser hırsızının ki tapları elinde tutmuş olabileceği tah min ediliyor.
İskenderiye’nin bugünkü görünü müne bakıldığında kütüphanenin kısa sürede yaşama geçirilmesini beklemek zor ama üniversite öğren cileri, kitabı seven tüm insanların katkılarıyla bunu gerçekleştirmenin hayal olmayacağını söylüyorlar.
Tarih kitaplarına göre, İskenderi ye Kütüphanesi Ptolemaios Soter
tarafından milattan önce 350 yılla rında kuruldu. Oğlu Euergetes za manında genişletildi. Kütüphane sa rayın içindeki Krallık Akademisi’- nin önemli bir bölümünü oluşturu yordu. İskenderiye Limanı’na gelen yabancıların kitaplarının da bir bö lümüne kütüphaneye akjtarmak üze re el konulurdu. Bütün kitaplar eü- ketlenir hangi sınıfta yer alıyorsa oraya yerleştirilirdi. Kitaplar 120 sı nıfta toplanıyordu.
Kişisel Arşivlerde İstanbul Belleği Taha Toros Arşivi
