“Suç” filmi bağlamında belgesel ve kurmacanın anlatım olanaklarının tartışılması

BELGESEL VE

KURMACANIN ANLATIM OLANAKLARININ

161177205

SANATTA YETER

Sanatlar Anasanat

Sinema Sanatta Yeterlik

man: Prof. Dr. Selahattin

161177205

Orcid: 0000 0002 4631 3390

Sanatlar Anasanat

Sinema Sanatta Yeterlik

Sanatta Yeterlik Tezi Sinema Sanatta Yeterlik Program

Prof. Dr. Selahattin

2020

tarihsel

nin ele

tarihine

omut liklerinin ele arakterin

belgesel tarz belgesel kategorileri ekseninde

i

ABSTRACT

DISCUSSION OF THE EXPRESSIONS OF DOCUMENTARY AND

FACILITIES IN THE CONTEXT OF THE 'CRIME' MOVIE

Proficiency In Art Thesis Department of Fine Arts Proficiency in Cinema Art Programme

Advisor: Prof. Dr. Selahattin

Maltepe University Graduate School, 2020

The objective of this thesis is to reflect on the relationship between real-life/fiction and representation, as well as to explore the relationships between fiction and documentary, and the potential possibilities of representation, based on an offender by the name of Mustafa of psychological and social theory in which I consider the historical developments of the theories concerned. The second part of the thesis deals with the relationship between cinema and reality with an emphasis on how reality is created in cinema. Cinema has adopted different practices and objectives at different periods over time. Fiction and documentary have endured as the two predominant currents of the seventh art over its history, and while each has influenced the other with respect to form and content, they have at times evolved along similar lines and at times diverged. Different interpretations of reality are fundamental to these approximations and divergences. As in the history of philosophy, the visual arts (of which film is one form) have tended to interpret reality in different ways. In short, the different film movements that have emerged in fiction and documentary over different periods are manifestations of this divergent interpretation of reality. This part includes an account of cinema history with all its differences and nuances, and of practices and structures relating to how reality is portrayed. I then begin to explore the practices applied specifically in the case of the docudrama, Crime. After detailing the production conditions and aesthetic choices involved in the making of this docudrama, I compare and contrast the film with various aspects of the documentary (from the production stage through to the finished product), its development and production style within cinema history. Within this framework, I discuss the areas where Crime overlaps with cinema history and aesthetics and the points where it tends to deviate. In addition, while Crime leans towards the documentary, I identify how the narrative qualities of fiction films are embodied within the docudrama. These examples are given by way of discussing tangible features of the film. To give an example, I explain how the ch

participant in the docudrama, is brought together with the conflict and concept (the idea and context in which the conflict is embedded) and how the structure is constructed. Thereafter, I consider the docudrama in the light of the various documentary modes put forward by Bill

conceptualization, it can be concluded that the observational, interactive (participatory), reflexive and performative documentary modes probably play a part in Crime, and that these different modes are used in combination and juxtaposition. In my opinion, this aspect has been beneficial in terms of capturing the truth and achieving authenticity of representation. Finally, based on the example of the docudrama Crime, I present various observations as to whether film, as an art form, can be used towards a more precise understanding and conceptualization of social phenomena. As a result of these observations, I conclude that it may be helpful to explore the possibilities of collaboration between social sciences and cinema given the capacity of film to portray emotion and feelings.

I ... ii UYUM BEYANI ... ii ... iv ... v ABSTRACT ... vii ... xi ... 1 ... 1 ... 2 ... 3 ... 4 ... 5 ... 8 ... 9 ... 9

ndaki Ahlaki Engeller ... 11

... 14 ... 14 ... 22 ... 23 ... 24 ... 24 2.2.4. Aile Etkileri ... 25 ... 27 ... 28 ... 28 ... 29 ... 31 ... 33 ... 36 ... 41 ... 44 2. ... 45

UZANTILARI ... 48 ... 48 ... 82 -Snopsis ... 82 ... 83 - ... 83 ... 89 ... 97 ... 102 ... 104 ... 112 ... 116 ... 127 ... 130

Sinema Sanatta Yeterlilik

Derece

Y.Ls. 1994 University of Warwick, , MA Ls. 1988 Lise 1982 2002 - 16 Bilgi 2006 11 2011 19 2013- 15 1996 2019 Marathon Film. 1992- 1993 u. Kurum 1998 -2020 2007 - 2020 1992 1996-2020

Your Focus Is Your Truth: Turkish Cinema,

Acceptance Shifting Landscapes. 86-109, 2008.

Ki

: Limasol, 1964 Cinsiyet: E z

1.1. , bulunan onun d kurmaca ve belgesel muhtemel olanaklar ,

ve ikincil amaca ek olarak bu

,

dan

konunun felsefi, ruhbilimsel, sosyolojik,

ile ele al .

Pro muhtemel nokta,

birinin perspektifinden bir edilmesine olgusunun merkeze otura

durumu, gergin bir

, ,

hususu bu

burada

ile bu

a , ci, , birbiri ile

zakere eden n ilerlemek, bir yol

bulmak kendisini

1.2.

p oldu aki Kaleburnu

i. Bu olumsuz hapishane

-4). hapishane

hapishane

M

1.3. Projeyi Motivasyon

Projede izlemeye gayret etti on

Ortadaki

toplumsal olan ile beraber ele almak

ak olabilmektedir. Toplumsal olan ile

onun si bir muhtemel, , olan ve toplumsal

ecimi sormama edebilirdi.

1.4.

Ailecek

bir Rum evine bizi ta bir erkek i

Hatta

onr Ben

-a du. Onun getirilip

koridorda

elerimizde belirtmektedir.

zamanlarda annemin onun . (

annemin bizzat kameraya

, yani (benim

) Hapishaneden

, r).

Hayal meyal nnesi ,

Baba ise filmde

sorulacak bahsedilebilir: Onu

mahkum etmemeye gayret un o n kendisini ve muhtemel sonucu

ana dek korumaya gayret ettim.

p n ediyorum.

seneler sonra, , ,

Aral Moral de mahkum

kitap nedeni ile devam ediyordu. Bu kitap

. B n Rum hapishane

konusunda .

n bir

ediyor kendi aleyhinde kanuni bir dair

, Rum

, (yani resmi izin sayesinde

), alternatif yollardan gizlice girecekti. m.

Havadan sudan sohbet ettik.

da de bulunan

Hapishane KKTC

Sonunda oluru lara dair bir proje ya

hapishane ( iki

haftada bir

geliyordum). Hapishaneye ,

birbirini takip et ler sabah sekiz hapishane mesaisinin bitiminde

sona eriyordu.

hapishanenin

(Bu oda, film de mekan

olarak de izlene e . Mekan Hapishanede o oda da Hapishane bir hapishane ki Hapishane m hapishane ilerleme, , iyan or, onu

sinema salonunda, diyorduk. Bir

izni verince

hapishane sahneleri de bu sayede kameraya merkezi hapishaneden

nin evinde

fazla p

elimde net bir metin veya snopsis yoktu ama

( ) bulundu.

Kaza Mahkemesi . Ancak

kimi yerlerde mekan sahipleri (Ma bize

olumlu manada , zor

t

1.5.

Canon 5d mark3, Canon C200, Canon 5d Mark2, Sony A7 Mark2, iPhone 7, DJI, Osmo X3 kameral , DJI Inspire 1 X3 kameral drone, Custom drone (ilk

havadan cezaevi cekimi ).

Cenaze sahnesinde DJI Inspire 2 Pro drone

Custom gimbal, 18, 24, 35, 100 mm Carl Zeis lens seti, Zaman zaman C200 kameraya ait 24x105 mm Canon zoom lens de bunlara ek olarak

Ses: Sound devices 552, Zoom device 4HN.

edeb

KKTC aires ine, 2019 TC miktarda tir. mektedir. 1.6. S , un Bu nedenle o durmak mese modeli kullanmak

varolan kuram ve modellere ek abilme ihtimali bulunuyor

1.7. Marjinal,

a

nu kolayca itiraf etmemelerini,

a isteksizliklerini sayabiliriz. Resmi i

,

ler (Canter, 2011:31-34). yla ortada varolan

ifadeleri ile . taramalar devreye sokulabilir. , a bilir. Oysa m marjinallere marjinalin gizli . la subjeleri, abilecek ol .

bir olsa dahi

ihlal etmemek gizli

tutulabilir. A olarak

k

yollarla su

e onu bekleyebilecektir. muhtemel engellerden

temsil edilemeyeceklerdir (Farrington, 1987:33-61 aktaran Canter, 2011:32).

Ayr zaman zaman

Bahsettikler

denetleme sistemleri irlikte bu

, toplumsal (Canter, 2011:33). 1.8. ler , olguyu leme ahlaken , yebilme ihtimaline dezavantajl etik ve hukuki rak

i

ilerini

Bu nedenle mekan olarak evin da bir yeri k. Sahne

Sertt sahne, hem d nedenler (Becker,2017:204-207)

hakim olmayan ikincil esas al hapishane veya kliniklerde

ve konuya nedeni ile

temsil ve e bilimlerin

ek ihtimali dur.

s Bu umut,

teraktif, refleksif) olguya ya bilmesinden ve

belgesel- seyirciye sunabilme

potansiyelinden kaynaklanabilmektedir. g

sosyal bilimlere

ve bir araya getirip ifade edebilme kapasitesi sosyal bilimler yararlanabilir. sosyal duygu bulunabilir. lerin , katabilir. , konusun

i temsil etme konu ne psikoloji ve sosyal bilim

2.1. Bireysel

olgusunu

G lerine s

veya ;

(Canter (ed), Maria Ioannou; 2011: 49-50). alarda bulunanlardan birisi olan Cesare Lombroso

Lombroso etkili

ki . B

r a katmaya

daha isteklidirler (Canter (ed), Maria Ioannou, 2011: 51).

Lombroso bile

mesela Masters ve Graves (1969) sahip ol

Ancak

neden al verir

bir Ioannou; 2011:61).

, cinsiyet bezleri,

sahip ol da rastlanabilmektedir (Canter(ed), Maria Ioannou; 2011:62).

k

konomik ve sosyal etkilerinin ne (Canter(ed), Maria Ioannou; 2011:62-3).

ni

thanatos, haz , un nedenlerini leri

olan Aichhorn (1925) psikoanal duygusal gelgitlerin

uklarda bu

to sonucuna vara

toplulukla yla bu

nun

r sonucunda (Canter (ed),

Maria Ioannou; 2011:67).

Bronner (1936) i

ara

sevkedilmesi . ,

tatma konusunda eksiklik hissetmesinden

kaynaklan fa

in sonucunda belirlenmektedir un, tatmin edilemeyen, ilmesi nedeniyle hakimdir. ktir (Canter(ed), Maria Ioannou; 2011:67).

Benzer bir noktadan hareket eden Bowlby (1944)

vey

,

daki ve n test

edilebilmesi ile

ruhsal

yer alan

vurgulamakta

temel boyutu ri

edir (Canter(ed), Maria Ioannou; 69-70).

Gerek psikanal

inolojide artan bir ilginin sahip ol

- DZ) s

(Canter(ed), Maria Ioannou; 2011:71).

hapishane Mustafa hapishane eylemlerini ke , yo kaynak bulgu larda

rastlanan rzetmektedir (Canter(ed), Maria Ioannou; 2011:71).

bahset

hapishane

ahsetmek istiyoruz. t

Maria Ioannou; 2011:71). ,

e (Sykes G.

M. ve Matza D, 1957:664-673 aktaran Canter, 2011:72).

hareket edebilecekleri de ,

tehdit unsuru olarak

i ,

in , tikten ,

lar (Canter(ed), Maria Ioannou; 2011:72).

i kurmada

ne daha fazla 2011: 73).

endisi bu

gayret etmektedir. Fakat her ne kadar sel bir ahlaki

meka

ornish, D. B. ve Clarke, R. V. G (1986) aktaran Maria Ioannou; Canter (ed), 2011:74).

bedeli erli (Canter (ed), Maria Ioannou, 2011:74).

ine de h

,

a (Canter (ed), Maria Ioannou; 2011:74-5).

, i , 2011:76). 1.Evre: i , 2.Evre: , 3. Evre: 4.Evre: 5.Evre:

6. Evre: mayan evrensel ahlak ilkeleri (Canter (ed), Maria Ioannou; 2011:76).

l etmektedir (Canter (ed), Maria Ioannou; 2011: 77).

evrelerinin arak

hastaneden onu ziyaret edip helallik istemesi

a bu tip olumlu ahlaki hareketlerine

ler .

Ioannou; 2011:77).

n de etkilenebilir. D lir. o atmosferde Vettor; 2011:81). 2.2.1. Skinner (1953) , o eksenini r.

(Canter (ed), Maria Ioannou ve Shannon Vettor; 2011:82-3).

bulun , annenin de yoksulluk nedeni ile .

2.2.2. teorisi, sosyal etkile , 1976:). , nega da

mevcuttur (Canter (ed), Maria Ioannou ve Shannon Vettor; 2011:84).

15). . 2.2.3. Far K ortaya , s . , renebilir ,

A s

nin dir. Son olarak

birlikte s , sadece bu unsurlara indirgenmemelidir. Mustafa

edebilme kapasitesine sahiptir. Ancak

(Canter (ed), Maria Ioannou ve Shannon Vettor; 2011:84-86). 2.2.4. Aile Etkileri

k

ailelerin

ailelerde a

hapishane

(adada mazbata sorunu diye nitelendirilen sorun nedeni ile)

bir (Tanger

sayan, ihtimam Ioannou ve Shannon Vettor; 2011:88).

iyi tepkilerde bulunur olumlu

an kural belirleyip

(ki ), verici ve istemci

r. (Jackson, C ve Foshee, V. A, 1998:343-359 aktaran Canter (ed), Maria Ioannou ve Shannon Vettor; 2011:88).

bahsetmektedir.

2. a

3.

(Hoffman, M. L. 1984: aktaran Canter (ed), Maria Ioannou ve Shannon Vettor; 2011:89).

l

Ioannou ve Shannon Vettor; 2011:88).

sedenler bulunmakla beraber bu tip bir tabloda bile tek ebeveyne sahip ol

(Canter (ed), Maria Ioannou ve Shannon Vettor; 2011:89). usund

ebeveynlerden

2.3. Okul ve

okulun s sahip ol

Vettor, 2011:91).

2.3.1.

birbirine ve West, O. J, 1990, aktaran Canter (ed), Maria Ioannou ve Shannon Vettor; 2011:91). Grup

in Ek olarak y farkedilmektedir. . in ise Pembe . Akran etkisinin a si . Ancak su varsa bile bu

ler (Canter (ed), Maria Ioannou ve Shannon Vettor; 2011:

, heyeca

, J. 1998, aktaran (Canter (ed), Maria Ioannou ve Shannon Vettor; 2011:92).

2.3.2. il

yla in yasal enzer niteliklere sahip ol

. 1979:588-608 aktaran Canter (ed), Maria Ioannou ve Shannon Vettor; 2011:93).

bu tip kanuni ve rutin faaliyetler

da belirlemektedir (Canter (ed), Maria Ioannou ve Shannon Vettor; 2011:93)

hedeflerin, yetersiz

(Canter (ed), Maria Ioannou ve Shannon Vettor; 2011:93).

edilebilir.

u

tarif etmekte yetersiz olabilmektedir.

,

(Canter (ed), Maria Ioannou ve Shannon Vettor; 2011:94).

2.4.

olursa g nimsemektedirler (Hirschi, T., 1969 aktaran Canter (ed), Maria Ioannou ve Shannon Vettor; 2011:94)

duygusal ile Bu meslek gibi a li

(Canter (ed), Maria Ioannou ve Shannon Vettor; 2011:95). hafifletilmesi

(Canter (ed), Maria Ioannou ve Shannon Vettor; 2011:95-96).

meslek sahibi olmak konusunda bir soruya subay olmak

hapishane

toplumsal kurallara uyan bir birey olma yolunda biri olarak addedilemeye .

oplumsal denetim mekanizmal

;

.

bir seviye lerin

kendini n diye adla

leri i bu

teoride hala daha

, daha fazla

gerektirmektedir (Canter, 2011:96). 2.5.

durumlar nedeni belli n

: 2730-2735 aktaran Canter (ed), Maria Ioannou ve Shannon Vettor; 2011:

, ima etmektedir (Canter (ed), Maria Ioannou ve Shannon Vettor; age, 97). ul fikirlerinin hapishane ide , olarak ce tekrar Canter (ed), Ioannu ve Vettor, 2011:97-8)

hapishane l) benzer

Gazeteci

teori sahi u geti Vettor; 2011:96). 2.6. Dam ,

bulunduranlar toplumda yla

Vettor; 2011:98). Damgalama

(Canter (ed), Maria Ioannou ve Shannon Vettor; 2011:99). Dam

ben imgesini belirlemekte ve bu imge de ilgili bireyin gelecekte . emeyebilmektedir. Becker, eylemi, Vettor; 2011:99). arici olmak ne anlama geliyor? (Outsider) terimi, ,

konusunda

(Howard S. Becker, 2017:21). dikkatlice

imali de kten de,

cin kendisi, hatta haricilik nitelemesinin ya bilmektedir

(Becker, 2017: 21). Bu nedenle takip

et iddia edil , zaman meseleyi k ta , ihlal edilmesi (Becker, 2017: 28-9). Becker, 2017:29) Becker, 2017:29). (Becker, 2017:29).

ine eklemektedir. Buna olarak nitelendirilmeye devam edilmektedir. Hatta bunun

tutuklanma

ememekte ve bu durum sapk nitelendirilenler kategorisinin l

(Becker, 2017:

nitelendirilmelerine verdikleri tepkiler kendisinin esas Becker, 3017:30).

ilgili eylemin sonucundan hissettiklerinin etiketlenmesi nd (Becker, 2017:33). Beck

devam ettirmektedir.

eylem ihlal olarak ihlaller ce

(Becker, 2017:34).

Bu saptama bizi

kurban gibi (Becker, 2017:37). kmakta

bu Becker, 2017:37). koyma ve

2.7.

etmektedir. Terim, toplumsal u

,

Becker, 2017:48-49).

hissediyor olabilir. bir stat

is insan , (Becker, 2017:50). Howard S. Becker, belirtmektedir. s z B , a bir

stekli iki inin,

(Gesham M. Sykes and David Matza, 1957:667-669 aktaran Howard S. Becker, 2017:50-51).

tmaya .

benimsemeye o Becker,2017:53-54).

yol alan b bile bazen

olmak ister (Becker, 2017:

etiketlenir ve bu rir.

grupta bulunma ihtimali olan

sapk mevcudiyetini

kabul ederler (Becker, 2017:56). a eylemleri her an yapabilme potansiyeli yapabilme ihtimali dur.

u

kategorisini sunmakta ve

belirtmektedir. Bir doktor,

(Becker, 2017:55-56).

olarak

(Marsh Ray, 1961:132-140 aktaran Howard S. Becker, 2017:57).

ci vermekte istekli davranmama

Becker, 2017:57-58).

lir.

i u

. temas etmesi sonucunda

abilme ihtimali r. nedeniyle

tarzdaki bir birey giderek marjinal

Becker, 2017:58-9). Gelinen bu

ivm ilgili bireyin

gelenekse

- DZ) Ortak bir ka kin perspektifler ve (Becker, 2017:61). , ona sahip ol lec (Becker, 2017:62-3). a birlikte, kendilerine ya (Donald R Cressey: 444-467 aktaran Becker, 2017:111).

, , 2.7.1. , , Bu

toplumun dikkatine getirdikleri zaman bir dayatma vuku bulabilir

rol olgu

bir

dayat ebilmektedir (Becker,

2017:154).

u e sorusuna

an olabilecektir.

,

sahip ol hale getirmesi gerekmektedir.

hedef Becker, 2017:191). , zordur. , bizi geti Becker, 2017:191-2) (Becker, 2017: sahip ol g . ren

etiketlen , de (Canter, 2011:99). e ergenlik da damgalama ve orijine mensuptur. , daha fazla

bir durumdur.

umun

e

(ed), Maria Ioannou ve Shannon Vettor;

2011:99-100). i ,

i e

zamanda kurban haline de

2.8.

erkeklerce

, Ioannou ve Shannon Vettor; 2011:

i u sebeple

b

(Canter (ed), Maria Ioannou ve Shannon Vettor; 2011:101).

diril bireyler, gel

sergilerler. Mo ve

, 1993:674-701 aktaran Canter (ed), Maria Ioannou ve Shannon Vettor; 2011: l olgunluk Vettor; 2011:104). 2.8.1. Toplumsal Cinsiyet v ta n etim,

ki

(Smith, D. A. Ve Paternoster, R., 1987:140-172 aktaran Canter(ed), Maria Ioannou ve Shannon Vettor, 2011:105-6). Toplum 2.9. anomi ( ) bilecektir. Merton anomini uyumlu davranma neticesi

savunan Merton yetersiz imkanlar

(Merton, R., 1969:254-284 aktaran Canter (ed), Maria Ioannou ve Shannon Vettor: 2011:108).

yaln (Merton,

1969:254-284 aktaran Canter, 2011:108).

dar

(Canter (ed), Maria Ioannou ve Shannon Vettor; 2011:109).

in,

paralarla

b (

3.

atik, mekanik bir bi

az (Buckland, 2013: 23-4).

gi noktada

1995:162-165).

olarak

adeta anda ve o noktada

vuku buluyor Bu iki

n Elif

2014:24).

biri

incelemekten edecek olursak,

ele al maktan ,

( 2014:

l n filmi izlerken

bir his film

e u

Yeni D yecek

(Remi Fournier Lanzoni, 2015:226-7).

seyirciyi etkileme potansiyeli de tona, (Ken Dancyger ve Jeff Rush, 1995:208-32).

Sinema tarihinde g

, tir. Otuzlu

kinci D S be (Monaco James, 2001:376).

James Monaco ham malzemeyi

ham malzemeyi

ra nin dur.

Oysa

(Monaco James, 2001:373-8)

(Monaco James, 2001:378)

tutturabilecekleri muhtemel yollar nelerdir? Bu patikalar

ebilmektedir. B yola sinemada alanlar

planlar k a film

dilinde daha s ,

yandan kurgu ,

Yine de kurgu sayes

, ikincisi ise bunun ise .

, plan ,

rada varolan o metodun verebildikleri

ile a

belirsiz olabilir veya mese

olgu havada kalabilir. Bu nedenle

o plan sekans kullanmakla elde edilen

durabilir. S

, plan sekans metodunun yerine g i

kurguda bir araya get ,

2014:34-7).

Bu noktada g nin rine

helen yabilmektedir. Mesela

neyin ve kurgunun nedeni ile sadece ekranda

nedeniyle nu

(Konigsberg Ira, 1997: 131).

erek belgesel gerek kurmaca kategorisine giren filmler birbirlerinin uslup,

Aksine k

Bu durumda a

sadece e bakmaktansa, ama aramakta fayda r

gibi tam tersine belgesel gibi duran kurmaca r. Sahte belgesel kategorisine giren filmler ilk gruba dahil

edile ,

urmaca ve belgeselin her ikisinden

. (Ward Paul, 2005:9)

Bel k

si filmler, seyirciyi e yandan sosyal temsil belgesel bilecek filmler,

Bunu yaparken filmi :42).

drama

lsefi anlamda bir hakikat 1993:9-bir (Saunders, 2014:42-3). lar nesneye lm ve ona mesafe alabilmekt , 2014:49). Errol Morris,

edir (Morris, 1989:17 aktaran Winston, Vanston ve Chi, 2017:30).

lerden biri,

Sinem Manifestosu

in bir belirtisi olan bu etki, cek bir hava ile seyirciye

r. belgesel

a ,

Ama k

inde

nifestosu yer al . Rus konstruktivist Vertov

, , bu

fikir ve r .

Vertov s

savunur. (Dziga Vertov, 2007:74-94). Rus yolunda

Vertov, , t

n

-belirtmektedir.

ses cihaz sonucunda

veya

yakalama konusundaki yorumun Ama belgeselciler, iirsel G Saunders Dave, 2014:69). (Kuhn Anette, 2007:182-184) . Benzer , Kanada da 1958-nun (NFB) filmler ler eitner gelmektedir. S ,

da beliren ve benzer nitelikler birlikte Amerika dakinden Arada varolan inin estetik

daha .

nlemelerde Amerika daki benzerlerinden daha titiz hareket etmektedirler. A

( self reflective ) bir filmlerinde .

etmektedirler (Kristin Thompson, David Bordwell, 1994:569-70, 358, 390, 518, 520, 564-568, 522).

Direct Cinema Sinema) ile Fransa

v , varolan motivasyonu hareketin sayesinde n yakala

ifade etmesine izin verilir, filmi yapan

kendisi kettir (Thompson and Bordwell, 564-70, 667-72).

konusudur.

(Stella Bruzzi, 2000:217, aktaran Ward, 2005:79).

Kurmaca kategorisinde yer alan filmlerin

takip et lerden biri

sahip

olan bir endini konumlan

D

a S

Shiel, 2006:17). , nin Tutku Umberto D

tespit etmeye gayret ederken geleneksel anlat

bir finali, Peyami

ra yerine; 2005:84-5). araya gelmeleri takip etmekte ,

; yana bulunabilir.

a metakurmaca

a sahip , filmleri izlerken klasik

,

alarak bir film izl

duygusu ile takibeder.

aca kategorisini

Avrupa merkezli Avrupa ve Kuzey

Amerika i

ve r.

Sinema l

ihtimali n , fikri temelini, sanatsal

toplumda varolan sosyal, politik, ekonomik sinema teorisi halindedir , 2013: 13-29).

( 2013:20). Devrimci Fernando Birri, Brezilya kadar olarak niteleyip kendi

ebilir. her zaman riayet edilmeyebilir.

u elde kamera

olabilir. Stilin g

( ) daha fazla

yer verilebilir. Oysa teki sinema uygulamalar da

pozisyonuna rastlamak daha fazla dur ( 2013:28-9).

filmi farkl

kurmaca stili ile bir

, refleksif, edimsel (performatif)

e ilgilenir (Nichols, 2001:102-4). ,

objektif olma

e seyirciye

fikir olan , konum

olarak daha in (Rain-1929) 2001:107). tutmazlar. filmciler konum da sanki ,

bir

belgesel tarz daki gibi belgesel seyi

ta bir seyir deneyimi

seyircinin olan biteni seyrediyor olmaktan al muhtemel zevk, sa, o noktadan itibaren

izleyicinin . Bu soru

tarz ilkesi nedeni ile de

veya onu nin

gibi konular .

, ,

dan muvafakat

u kritik konudur. kat

y

meselesi de ekrandaki edir. uvafakat

yarar oldu

Two Laws- .

a kesip ne gibi durumlarda gibi konular

indendir ,

a . Benzer his,

zaman dilimin ,

duygusunu .

meselesinden o denli emin olmamakta yarar

ursak,

olsa idi, ekrana da sorulabilecek ek

sorulardan biridir. (Nichols, 2001:109-115) p

izlenimi veren de

dur. filminde

olay ve karakterleri

alar seyirciden aktif bir

unsurlar mevcuttur. Mesela film ekibi sey

girebil filmi

bildiklerini belirtir

de - lar.

kimi yerlerde kendisini . Londra da

leri hem kendisi, hem de

kamuoyundaki

zenginlerden .

A

durumlar, diyaloglar yaratmaya gayret ettik. Bu

ontajda Tavurinin olumlu, olumsuz temsiliyetine filme

devrede

, zaman zaman

Bu gibi duru . Ama tersi

devreye girmesi

uhtemel , bu yoldaki fikrini la ve am, bir devam ediyorsa eseleyi, , o a in ni cak durum zorunluluklar araya ,

yakalamakta yetersiz Nichols bu

c ge (Bill Nichols, 1989:33).

a, mesela interaktif belgesel, refleksif ne,

.

, bizzat nde

ve

hesaba katmakta , bu

in objektiflik iddia yorumcu bir . Keza, belgesel tarzda yap n aksine,

. Yine kendi

irebilir. Bu nedenle . V

B tercih edilmez,

ebilir. Seyirci, kendisini

izlerken onun s

bu nedenle ,

prova na sahip olarak

kendisi iddia edilememektedir.

a

sonucun ya denk

, sonucunda bel

orta bir kamera

ktad Yani interaktif belgesel tarz a ,

noktalardan biri, ki

bir arada tut n ama

lar. , belgeselde oyuncu ile nteraktif belgeseller, tarihi, abilmektedir (Nichols, 2001:115-124). interaktif e .

teki tekniklerden bahsetmek

hapishane yap cenaze

. Londra da esi de

lar. ve ekibin Bu noktada hapishane

sahneye biraz daha bakmak S hapishane mahkum

l belgeselde maskelenirken, interaktif belgeselde gibi)

a rin kendilerini tam olarak ifade etmesin

(Buckland, 2013:172).

takip et (Belgeselde yer alan

si in

monta tir). s periyodu

deni

bile isteye

kendini sonuna kadar ifade etmesine

e , olumlu bir saptama veya veya olumlu veri,

kendisi ile ilgili temsil , ortadaki bilgileri ve imaj yeni bir

bir konu idi. gelen yerlerden, a

sahneler anlar, nihai ilgili

yerlerin

filmde ki Belgeselde

ne

e ge .

sayesin y

filmin

Filmde yer alan ve interaktif belgesel stili hususu kayda

ayak p yla tekerlekli sandalyed

,

in sinde ona bizler tara veya monolog metni kurbanlar konusundaki etik

ni

tip sahnede

yetiniyorduk. Bu manada sahne, inte

nihai filmde

ileride s yeni

kategorilerin (Refleksif veya Edimsel ) girme ihtimali bir .

r

Refle interaktif belgeselin

e

sorular bu ler, kleri

temsil

dirler.

ekrana sorunsuz bu

kabullerin altlar

e ait , bize onun inanmaya sevketmektedir? B otantiklik inan ortadan Belgeselin

lere

yeni bir bilgiyi seyirciye Tam bu nedenle ve

muhtemel bir belgesel daha refleksif hale

gelebilmektedir. zaman refleksif tarz seyircinin dikkatini ,

fikirler tarza

eyircide varolan durumun bilgisi ile talep edilen daha iyi farkedil er. Bu neden

(Nichols, 2001:125-130).

hapishane

s

era grubu refkesif tarza hizmet edebilme

hapishane

yapar ve traftakilere

daha ima ede

u bulunur. Bu a, maya problema perspektifinin

etmektedir. k, filmin meselesine k ktedir.

ortada sosyal veya politik bir nden ortaya ebil , hapishane hapishane , disiplinini hastane reddetmektedir. hastaneye anca Oysa g

hastanesinde mevcuttur. Oda devam ettiriyor hep devam etmesi nedeni ile sorulabilecek bir s Bu ? aki gibi midir?

n ha

yorum,

hapishane r. Onun itaat

yi bu noktada, Foucau

nma sorusunun

(Hilmi Yavuz, 2010:14) u

makul midir?

bir si bir bilince ve motivasyona sahip ol pek

olmayabilir. Lakin bu u

k mize miz

ik bir ihtimal olarak belirtmekle . Ancak ecek olursak Tavuri ve eylemlerinin

esi hasebiyle, belgeselin

seyircide yarat .

e

durumlar ihtimali belirmektedir. Tavuri Introduction To Documentary

sorular da Edimsel stil kendi s Bilgi;

yukardaki n

aksine; haller alabilecek midir?

Bilgi

kleri durabilir mi? Edimsel belgesel ikinci

, tikel, daha y bulur.

B sayesinde seyircinin

nlam, ndan da belirlenen bir fenomendir.

vs kullanarak bizi saran sosyal pratiklerin, ler

kabul edilmekle birlikte,

tmek, onlara mak dur.

Edimsel belgesel, oto-etnografi , temsil

nu

bilgi sa

dimsel belgesel,

edimsel tarz . Deneysel sinemaya da . alan (Nichols, 2001:130-7). nin yeniden avantgard , deneyimlemeye ve hissetmeye (Buckland, 2013:179). sekans a ait rilmesinden sonra filme

r). Keza; Sertta

sakat halde iken birini t anonim bir

de erek kendisini . Tekrarlamak gerekirse, lar zamanda,

net senaryolarla , . E

ihlal etmiyorsa, nin edimsel tarzdan da

. Bu hususu not ettikten sonra yine belgesel tarz

. ancak

onun kategorilerinin Sahte Belgesel

documentary, faux documentary, pseudo documentary, mockumentary, quasi documentary, meta belgesel

2014:84).

deneyimlerdir. Roscoe ve Hight, sahte belgeseli, kurmaca

kullanmakla

a , (Juhasz Alexandra, 2006:8- 2014:86). , 2014: ahte belgesele belge gibi Saht 2014:86).

diye nitelenecek bir b k )

buluna iyisi ve

z melez

filmlerin ihtimal dahilindedir. Macdonald ve Cousins bu

--

edilemez binlerc

(Macdonald, Kevin ve Mark Cousins, Imagining Reality, 1998:311 aktaran Saunders, 2014:91-2).

(kurmaca (ama

yolundaki buna (Bruzzi Stella, 2005:217, aktaran Ward, 2005:79).

Bu noktada, ma e

? zaman

, kurmaca bir gibi

dur

) kurmaca stili ile

2014:80). Ta

2014:80).

gibi Keza melezlik

(kimi zaman ar (Saunders, 2014: (Stuart Hall, 2017:23).

-Snopsis

h hapishane

Hapishane

avsiyede bulunur. O da bundan sonra hapishane Tavuri h

disi ile ilgili bir

ambulansla hastaneye sevkedildikten sonra Tavuri ile kar

. Ara

son demlerindedir. Ondan hellall Tavuri b hapishane hapishane hapishane hapishane daha hissederiz.

Mahkemede ona tekrar bir da Hapishanede bu kez bir

sonunda

avlusunda, sonra mezar 4.2.

-hapishane

hapishanede ziyaret eder. TV hapishane

nin hapishanedeki

Hapishane psikologuna gidip rahatlamak

bilgi ediniriz. Hapishane

hapishane

hapishane

sorulur. Mesela eski hapishane amirini ve hapishane

Bu esnada gazeteci bab

i

yer.

girmez. Uzaktan bakmakla yetinir. mek

ziyaret ederler. Buckingham S

bahis ofisind

ri

a gelince rahatlar. Evde kahve keyfi yapar.

hapishane

hapishane hapishane

otopa hapishane

4 Y S

takip et filmin

devam ettirilecek bir m. Bu nedenle da, pek

halde, filmi kurgularken dahi,

eyleminin n, uygulamalar

gibi bir

( fikir

Stuart

, dan yararlan r. Hall, temsil

, akabinde temsilin anlam

(Hall, (ed) Hall, 2002:15). ,

belirtir. tirilmesi sayesinde anlam belirmektedir (Hall, (ed Hall), 2002:234). Serpil l,

Hall), 2002: 2018:406). reylerin aptama bizi . msillerin her

, soru sorulmayan bir 018:407). inceler. Onun , vurgudur. - ve daima (Hall, 1989:68 aktaran 2018:418).

verinin gibi tarih, ihlal ediyor,

hem

-lere maya gayret edildi.

aktaran 2018: de

lar olarak yer buldu. Bu manada

belgeselde up konusu, pratik ve

in 2009:33-5). bahsedilebilec Filmde k genellikle ya n da bir yerlere

. karakterlerle ve objelerle

n in ve objelerin alan da iken)

getirememektedir. (Filmde insanlardan

kendi .

Ancak birlikte ol sahnelerinde hem onun, hem de

in ilgili e

Filmde (extra diegetic) bak , yani

, , a

edimsel ve reflektif belgesel kanaatindeyiz.

Gayatri Chakravorty Spivak, madun konusun ken madun problemini,

Suzanna Milevska, 2007:55-6 aktaran 2018:434).

(Milevska, 2007: 2018:435) demektedir.

filmde

(Sarayda- DZ) bir

her ikisi de durmaya devam ederler, mekana bakarlar ve susarlar.

onun hayatta iken yerel medyada denebilecek

, , bir 22 Mart 20 ekrandan hapisaneden , ya olsun, ik lmesi - hapishanenin

n bir odada makla yetinildi genellikle tek sadece soru soran veya arada yorum yapan sesi (kamera

g sosyal, ruhsal,

ihtimaldi.

ve olgusunun psikolojik se kendimizi mutlu hissedecektik.

n bu malzemey dair izlenim edinince, belgeselin Bill Nichols melezlik bize hakikati daha derin ve

gerekiyordu

).

Se n belgeseli geli tirmek

kullana

evcuttu. Onun

Nitekim belgesele ve bu teze giren baz ve durumlar , Mustafa di. bilgiler ve hem etik, hem de estetik e K aylar sonra , hapishane seyirciyi ve bizi

. zni fikir eyleme

belgesel tarz la yetinmemek, onu da dan olabilecek

, drama

eler Tavuri hapishane hapishane

devam etti. Herhangi ,

karakterizasyon meye gibi ise , onun

.

yerlerin

, . Bu

gibi olumsuz hallerde

tirilmes devam edildi.

yer al un

Kla

bu tip sahneler) ler. D in ilgili yerleri ilk zamanlarda dahi

4.4.

ekimlerin :

Hapishanede dayak yemesinin hapishane hapishaneye ikinci i,

hapishanedeki ve sohbetleri, sohbetleri bu tip Hapishaneden tahliye edilmes S bu kategoriye girmektedir. Ancak bu rildi

diyaloglar onunla beraber, ortak

mahkeme idaresi

nezaret veya akabinde ,

sahnelerde, kendisi hukuki bilgisi nedeni ile , Mahkeme sahnesi a dan organik n lar, sahnede ona

yorumumuz ile , kendi fikrini beyan etmesinden

sonra fikri ya kab

tip teatilerden sonra belirlenirken zaman zaman

zamanlarda mizansen .

B bir nu,

- eni sahne sunuldu.

bu tip kategoriye girmektedir.

ak

benzer ahlaki, hukuki

kendisinin bize bildirmesi veya medyadan, sayesinde

lar ile dair a onu y kategoriye girmektedir.

(sanki bir ) bizim

, masaya otururken Mustafa , yi o e

birisi o yeme

Dola bozan vs

sahneler) Birincisi;

varolacak kimi a ne,

olarak da drama, konsept ve karakterizasyon

sun r. Ancak b tirilmesi ya

r.

durumun nezaketi ,

Yasin Acar ile Tavuri fiziki olarak biraraya getiril nin sahneleri

olgusunu ortaya sermek i kurgu dahilinde sonradan r.

K aba Yasin Acar,

Yasin Acar ve ailesi

y lar

baba , ailesi ile beraber

tir. lek

girebilecek bu sahneler tir.

sahnelerdir. tarza girebilecek olan bu tip lgili sahneler daha sonra

dikkat sarfetmek ilkeleri en sonra hapse nin film ni Filmde g ilmesi nokta

laf verme Yani Keza, tir. 4.5. varo izan hareketini,

lternatif ile mizansene 2013:3-7).

uygula a Su filminde m

prova

ilk olarak nin min ge Kamera gen ir. la h rdir. i

alar ve karma temsil, filmdeki

4.6. gelm

u nedenler yla projenin s mesi dirayeti gayret ettim.

Mustafa da genel olarak

Ancak olumlu tav her zaman,

Mesela ikten sonraki zamanlarda her an ve onu

ki imlere

Tahliyeden sonraki

zaman bizimle yapma konusunda

hapishaneden

.

m ender durumlarda meye B si organizas

aradaki

Bu meyanda s

. Arada

g , zor veya talepkar sahnelerin

Bu tip sekanslar

. Birbirini izleyecek nin gayret

enderdir. Ama kimi hallerde . , esneklik olabildi istekle in adada

hakim ola , isim

on, 2010:14-5).

sosyal bilim k,

atabilecektir? kimi anl

kuruma tehlikesi problemini

nin in sindeyiz. Bunu Sosyoloji Okulu i , in Durkhe t

Bu bilimsel anlay

(Coulon, 2010:15).

nesneler, gruplar

eklenmesi gereken nokta e

bi

2010:16)

, n tarif s (Coulon, 2010: 28) Oysa evrilebilmektedir (Coulon, 2010:28). hipote (Coulon, 2010: 28-9).

a

i

(Coulon, 2010:29) Etnometodolojinin bu s sosyal ni

temel kavramlara

Etnometodoloji terimlere eski

Coulon, 2010:27).

,

, u tamamlanmalar der (Pharo, 1984:152 aktaran Coulon, 2010:31). Normal hayat e eylemler

yelpazesini abili in yerine

in yolu ile kur belirtirler.

il

olma bizi t

kuran temel durumlardan biridir

bilgisin

rden birisi olarak kabul ederler.

, dilin

yla bu

ifadelerden

(Benson and Hughes, 1983:115 aktaran Coulon, 2010:33).

z olgusu

nedeniyle

negatif manada dili ve bilmesi

bir olguyu zaman mekan birlikteli kaydedebilmektedir.

kapasitesini

onu

varolan durumu hem tarif etme hem de kurma si refleksif bir konumda olabilmektedir. mevcuttur (Coulon, 2010:36).

ne

ele a r.

(Coulon, 2010:39).

muhtemelen avantaj yla,

eylemlerimizin sonucunda kuruluyorsa ilimi

-41). 4.7.

i

ldir. , objektiflik gerektirir.

Bu as

(Ogien, 1984:70 aktaran Coulon, 2010:45).

Etnometodolog pratik bil

le etnometodolog,

meselelere

(Coulon, 2010:46-47).

Etnometodologlara

Howard Garfinkel toplumu anlama yorumlama yol

,

(Garfinkel,1967/1984:78 aktaran Coulon, 2010:48).

gayret ederiz. Aksi h

yorum

ot sayesinde

etnometo k

yabilmektedir. , aynen bir etnometodolog bilir

bilir.

S

onun psikolojik

olojik boyutu meseleyi daha

da Mustafa

yoksul bir mahalle ve evde

olarak ileri

. Hoffman (1984)

u etmektedir.

ilki olan g iziki ceza , sert tutum, maddi

diye ilgisiz sevgide kesintiye gidilmesini kategorisidir. Bu grup ebeveynlerin a hareketlerinin ve (empati) ge

.

S

i zaman zaman paralel Ancak bahsedilmektedir. ilkoku i arzetmektedir. fazla grup halinde hareket

farkedilmektedir.

olan Rum sakinlerde mahallesinde kendisinden birka

Her zaman y etkinlikler ile s

b

ergen

a itilme anlama

Toplumsal Denetim kuram

benimsemektedirler.

i

kendi a

etmektedir.

konusu da cezadan kork

gerektirmektedir.

. Damg d . un, ilgili t olabilece . bir . Damgal rmesi sonucunda

belirsizlik adada sadece belirli b

, ve

Psikolojik etmenler:

enetim lirse denil

n kimi zamanlar

kendi eylemlerinden sorumluluk almamak gibi

gerek ilimi irmekten Yine de onun

menfaatleri ile uyumlu olacaksa potansi

Gelenek Burada

yetke (yani

temellenir. vresinde ise a

de g plumsal y evrede k vrede de y de g bire evrede

evrede insanlar, her zaman topl

l etmektedir

eden ,

, lerde dir.

e gibi bir izlenim yaratm

5.1. Projenin ve Estetik Boyutuna Dair S

nin

takip etmeye dramatik belgesel olma ihtimali nedir?

ile belgesel cek

sahip ol

, mize yaray

ki nedensellik ve ,

emektedir. ile filmde belgesel , yan yana kurma, olaylar ge gibi denemelerin veya hakikate filmin A nin oturtu filmde

yerine, veya fail kim olursa olsun, oyuncu- lar

projesinin bir drama belgesel

sorusu r.

filmi

docudrama) a

elde edilen malzemelerin ilmesi ndan ibaret . Varolan sahne ve durumlar,

, ekleme erek Sertta Bu bir Bahsedilen melez belgesel

belgesel tarzlar bu filmde yan yana, karma veya

, ebilece Bu tarzlardan

tegoriye girenlerinin

filmin interaktif, refleksif, edimsel tarzlar

lmektedir.

S

osyal bilim metodolojilerinin elde etmekte zorlanabilecekleri duygusal alan gibi anlam yaratma de bulundurabilmektedir. metodlar ile sosyal bilimlerin

ihtimali to

okulmak

ve (kimi durumlarda n uygulama

teoriler ile beraber kullanarak) , hisleri daha fazla olabilir

Sinemada Anlam ve : Akbal, T. (2009). Tarihin Uzun Bekleyenine,

Methodos-- : Anahtar Kitaplar

Alexandra, J. (2014). Phony Definitions, in F is for Phony, University of Minnesota Press,

Aral Moral, 2014, Tavuri : Khora

Bandura, A. (1976). -Inesta

and Bandura (Yay. Haz.), Analysis of Delinquency and Aggression. Hillsdale, NJ: Lawrence Erlbaum

Bazin, A. (1995). : .

Benson, D., and Hughes, J., (1983). The Perspective of Ethnomethodology, Londra: Longman

Bruzzi, S. (2005). New Documentary: A Critical Introduction : Routledge, aktaran Ward

Buckland, W. (2013). Optimist

C. R. (1999). Psychology and Crime: An Introduction to Criminological Psychology. Londra: Routledge, aktaran Maria Ioannou; Canter (ed).

Canter, D. (2011 Psikolojisi Ankara:

Cohen, L. E. ve Felson, M., (1979). Social Change and crime rate trends: A routine activity approach. American Sociological Review, 44, 588-608 aktaran (Canter (ed), Maria Ioannou ve Shannon Vettor.

Cornish, D. B. ve Clarke, R. V. G, (1986). The Reasoning Criminal: Rational Choice Perspectives on Offending. New York: Springer Verlag ile Hollin

Coulon, A. (2010). Etnometodoloji

Craig, H. and Jane, R. (2018). Faking It: Mock-Documentary and the Subversion of Factuality, Manchester: Manchester University Press, s

2-Cusson, M., (2001), (Yay. Haz.),

International Encyclopedia of the Social and Behavioral Sciences. Oxford: Elsevier Science, 2730-2735 aktaran Canter (ed), Maria Ioannou ve Shannon Vettor

P. (2005). Toplumbilim

:

Dancyger, K. ve Rush, J. (1995). Alternative Scriptwriting, ABD: Focal Press, Dave, S. (2014). Belgesel : : Kollektif

E. (2014). ,

Kitabevi

Donald, R. Cressey, (1962). The Role, Theory Differential Association, and Interactionist Approach (Boston: Houghton Mifflin Co.) aktaran Becker, Hariciler.

Errol, M. (1989). (with Peter Bates), Cineaste, 17:1, Winter aktaran Brian Winston, Gail Vanstone, Wang Chi, The Act Of Documenting, Documentary Film In The 21st Century, 2017, Bloomsbury: New York,

Farrington, D. P.

Juvenile Deliquency, Chichester: Wiley, (1987).

33-: .

Farrington, D.P. ve West, O. J, (1990). The Cambridge study in delinquent

development i de G. Kaiser and H.J. Kerner

(Yay. Haz.), Criminal Personality, Behaviour, Life History. Heidelberg: Springer-Verlag aktaran Canter (ed), Maria Ioannou ve Shannon Vettor

Garfinkel, H. (1984). Studies In Ethnomethodology, Cambridge: UK: Polity Press,

Englewood-Coulon, 2010:22-3.

Gesham, M. Sykes and Matza, D. (2017).

-669 aktaran Howard S. Becker, Hariciler

Hall, S. (2002). Representation-Cultural Representations and Signifying Practices, ge Publications, 5. Edition

Hall, S. (2017). Temsil : Pinhan

Harrower, J., (1998). Applying Psychology to Crime. Londra: Hodder and Stoughton aktaran Canter (ed), Maria Ioannou ve Shannon Vettor

Hirschi, T. (1969). Causes of Deliquency. Berkeley, CA: University of California Press aktaran Canter (ed), Maria Ioannou ve Shannon Vettor

Hoffman, M. L., (1984).

Kurtines and J. Gerwitz (Yay. Haz.), Moral Bahviour and Development: Advances in Theory, Research and Applications. New York: Wiley aktaran Canter (ed), Maria Ioannou ve Shannon Vettor

Howard S. Becker, (2017). Hariciler

- :

Jackson, C ve Foshee, V. A., (1998). Violence-related behaviours of adolescents: Relations with responsive and demanding parenting. Journal of Adolescent Research, 13, 343-359 aktaran Canter (ed), Maria Ioannou ve Shannon Vettor

James, M. (2001). :

S. (2018 :

Konigsberg, I. (1997). The Complete Film Dictionary, second Edition, USA: Bloomsbury publishing.

Kristin Thompson, David Bordwell, 1994, Film History, New York: McGraw Hill Kuhn, A. (2007). The Cinema Book, Pam Cook (ed), London: BFI, 3rd edition. Macdonald ve Cousins, Macdonald, Kevin ve Mark Cousins, (1998). Imagining Reality: The Faber Book of Documentary, Londra: Faber and Faber, aktaran Saunders

Merton, R., (1969).

Ward (Yay Haz), Delinquency, Crime and Social Process. New York: Harper and Row,

254-Metz, C. (2012). :

Milevska, S. (2007). Gayatri Chakravorty

Spivak- : Agora

Moffit T. E., (1993). Adolesence limited and life course persistent anti social behaviour: A developmental taxonomy. Psychological Review, 100,

674-Canter (ed), Maria Ioannou ve Shannon Vettor (2015).

Nichols, B. (1989). Representing Reality: Issues and Concepts in Documentary, Bloomington: Indiana University Press.

Nichols, B. (2001). Introduction to Documentary, Bloomington: Indiana University Press

B. (2013). : .

Pharo, P., (1984).

(Etnometodoloji ve Yorum Problemi), Argumements ethnomethodologiques. Problemes -EHESS, 1984, s.145-169.

Ray, M. (2017). The Cycle of Absistence and Relapse Among Heroin Addicts, Social -140. Aktaran Howard S. Becker, Hariciler, Ankara: Heretik Shiel, M. (2006). Italian Neorealism: Rebuilding The Cinematic City, ABD: Columbia University Press

Smith, D. A. Ve Paternoster, R., (1987). The Gender Gap in Theories of Deviance: Issues and evidence. Journal of Research In Crime and Delinquency, 24, 140-172, aktaran Canter (ed), Maria Ioannou ve Shannon Vettor

Vertov, D. (2007). Sine- , : .

Ward, P. (2005). Documentary: The Margins of Reality, London: Wallflower

Williams, L. (1993). Mirrors Without Memories: Truth, History, and the New .

Winston, B., Vanstone, G., Chi, W. (2017). The Act Of Documenting, Documentary Film In The 21st Century, New York: Bloomsbury