1. EKONOMİK VERİLER; ENFLASYON VERİLERİ
1.6. YURT DIŞI ÜRETİCİ FİYAT ENDEKSLERİ DEĞİŞİM ORANI, EKİM 2016
Ekim 2015 Ekim 2016
Bir önceki aya göre değişim oranı (%) -2,07 2,82
Bir önceki yılın Aralık ayına göre değişim oranı (%) 14,93 6,53
Bir önceki yılın aynı ayına göre değişim oranı (%) 13,17 2,80
On iki ayın ortalamalarına göre değişim oranı (%) 6,54 5,89
Kaynak: TÜİK
Aylık en fazla artış kok ve rafine petrol ürünlerinde gerçekleşti
Bir önceki aya göre endekslerin en fazla artış gösterdiği alt sektörler; %12,75 ile kok ve rafine petrol ürünleri, %8,84 ile bilgisayarlar ile elektronik ve optik ürünler, %5,29 ile kağıt ve kağıt ürünleri alt sektörlerinde gerçekleşti. Buna karşılık metal cevherleri %1,17 ile bir önceki aya göre endekslerin en fazla düşüş gösterdiği alt sektör oldu.
Ana sanayi gruplarında en fazla aylık artış enerji mallarında gerçekleşti
Ana sanayi grupları sınıflamasına göre 2016 yılı Ekim ayında en fazla aylık ve yıllık artış enerji mallarında gerçekleşti.
Yurt dışı üretici fiyat endeksi ve değişim oranları (2010=100), Ekim 2016
Sektörler ve Ana Sanayi Grupları
Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık
Yurt Dışı Üretici Fiyat Endeksi, Ekim 2016 (2010=100)
2015 2016
6 2.EKONOMİK VERİLER; GÜVEN ENDEKSLERİ 2.1.EKONOMİK GÜVEN ENDEKSİ, EKİM 2016
Ekonomik güven endeksi 80,6 oldu
Ekonomik güven endeksi Ekim ayında bir önceki aya göre %8,3 oranında azalarak 87,81 değerinden 80,56 değerine düştü. Ekonomik güven endeksindeki düşüş, reel kesim (imalat sanayi), hizmet sektörü, perakende ticaret sektörü, inşaat sektörü ve tüketici güven endekslerindeki düşüşlerden kaynaklandı.
Ekim ayında reel kesim (imalat sanayi) güven endeksi 103,8 değerine, hizmet sektörü güven endeksi 94,49 değerine, perakende ticaret sektörü güven endeksi 96,22 değerine, inşaat sektörü güven endeksi 81,32 değerine ve tüketici güven endeksi 74,04 değerine geriledi.
Kaynak: TÜİK
2.1.1.EKONOMİK GÜVEN ENDEKSİ, ALT KALEMLERİ VE DEĞİŞİM ORANLARI, EKİM 2016
Endeks Adı Endeks Bir önceki aya göre değişim
oranı %
Perakende ticaret güven endeksi 97,99 96,22 -3,2 -1,8
İnşaat sektörü güven endeksi 81,99 81,32 3,2 -0,8
Kaynak: TÜİK
AÇIKLAMALAR: Ekonomik güven endeksi hesaplamasında sektör ağırlıkları beş güven göstergesine doğrudan uygulanmamakta; her bir sektörün ağırlığı o sektöre ait güven endeksinin normalleştirilmiş alt endekslerine uygulanmaktadır. Normalleştirme, farklı ölçeklerdeki verilerin karşılaştırılabilir hale getirilmesidir.
Tüketici sektörünün ağırlığı tüketici güven endeksinin dört alt endeksine, imalat sanayi sektörünün ağırlığı reel kesim güven endeksinin sekiz alt endeksine, hizmet sektörünün ağırlığı hizmet sektörü güven endeksinin üç alt endeksine, perakende ticaret sektörünün ağırlığı perakende ticaret sektörü güven endeksinin üç alt endeksine ve inşaat sektörünün ağırlığı ise inşaat sektörü güven endeksinin iki alt endeksine uygulanmaktadır.
Ekonomik güven endeksini oluşturan endekslerden tüketici güven endeksi, Türkiye İstatistik Kurumu ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası işbirliği ile yürütülen tüketici eğilim anketi sonuçlarından, reel kesim (imalat sanayi) güven endeksi Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası tarafından, hizmet, perakende ticaret ve inşaat sektörü güven endeksleri ise TÜİK tarafından hesaplanmaktadır.
Ekonomik güven endeksinin 100’den büyük olması genel ekonomik duruma ilişkin iyimserliği, 100’den küçük olması ise genel ekonomik duruma ilişkin kötümserliği göstermektedir.
95,0 93,8
71,5 78,3 73,5 82,3 83,5 95,7
Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık
Ekonomik Güven Endeksi, Ekim 2016
2015 2016
7 2.2.TÜKETİCİ GÜVEN ENDEKSİ, EKİM 2016
Tüketici güven endeksi 74 oldu
Türkiye İstatistik Kurumu ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası işbirliği ile yürütülen tüketici eğilim anketi sonuçlarından hesaplanan tüketici güven endeksi, Ekim ayında bir önceki aya göre %0,3 oranında azaldı; Eylül ayında 74,29 olan endeks değeri Ekim ayında 74,04 oldu.
Kaynak: TÜİK
Hanenin maddi durum beklentisi endeksi 94,1 oldu
Hanenin maddi durum beklentisi endeksi bir önceki aya göre %2,2 oranında artarak Ekim ayında 94,09 oldu. Bu artış, gelecek 12 aylık dönemde hanenin maddi durumunun daha iyi olacağını bekleyenlerin oranının artmasından kaynaklandı.
Genel ekonomik durum beklentisi endeksi 101,6 oldu
Eylül ayında 102,92 olan genel ekonomik durum beklentisi endeksi %1,3 oranında azalarak, Ekim ayında 101,62 oldu. Bu düşüş, gelecek 12 aylık dönemde genel ekonomik durumun daha iyi olacağı yönünde beklentisi olan tüketicilerin sayısının bir önceki aya göre azaldığını göstermektedir.
İşsiz sayısı beklentisi endeksi 77,2 oldu
İşsiz sayısı beklentisi endeksi bir önceki aya göre %4,1 oranında azalarak, Ekim ayında 77,16 oldu.
Bu azalış, gelecek 12 aylık dönemde işsiz sayısında düşüş bekleyenlerin azalmasından kaynaklandı.
Tasarruf etme ihtimali endeksi 23,3 oldu
Tasarruf etme ihtimali endeksi %7,2 oranında arttı. Eylül ayında 21,72 olan endeks, Ekim ayında 23,27 değerine yükseldi. Bu artış, tüketicilerin gelecek 12 aylık dönemde tasarruf etme ihtimallerinin bir önceki aya göre yükseldiğini göstermektedir.
2.2.1.TÜKETİCİ GÜVEN ENDEKSİ, ALT KALEMLERİ VE DEĞİŞİM ORANLARI, EKİM 2016
Endeks Bir önceki aya göre değişim
oranı %
Ağustos 2016 Eylül 2016 Ekim 2016 Eylül 2016 Ekim 2016
Tüketici Güven Endeksi 74,44 74,29 74,04 -0,2 -0,3
Hanenin maddi durum beklentisi 94,19 92,07 94,09 -2,3 2,2
Genel ekonomik durum beklentisi 101,95 102,92 101,62 1,0 -1,3
İşsiz sayısı beklentisi* 77,01 80,44 77,16 4,5 -4,1
Tasarruf etme ihtimali 24,62 21,72 23,27 -11,8 7,2
Kaynak: TÜİK
*İşsiz sayısı beklentisi endeksinin artması işsiz sayısı beklentisinde azalışı, azalması ise işsiz sayısı beklentisinde artışı göstermektedir. Sorgulamalar gelecek 12 aylık dönem için yapılmıştır.
AÇIKLAMALAR: Aylık tüketici eğilim anketi ile tüketicilerin kişisel mali durumlarına ve genel ekonomiye ilişkin mevcut dönem değerlendirmeleri ile gelecek dönem beklentileri ölçülmekte ve yakın gelecekte yapılması planlanan harcamalarına ve tasarruflarına ilişkin eğilimleri saptanmaktadır.
Anket sonuçlarından hesaplanan tüketici güven endeksi 0-200 aralığında değer alabilmektedir. Tüketici güven endeksinin 100’den büyük olması tüketici güveninde iyimser durumu, 100’den küçük olması tüketici güveninde kötümser durumu göstermektedir.
67,7
68,1
64,4 65,4 64,3 66,4 64,7
62,4 58,5 62,8
Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık
Tüketici Güven Endeksi, Ekim 2016
2015 2016
8 2.3.DIŞ TİCARET ENDEKSİ, EYLÜL 2016
İhracat birim değer endeksi %2 azaldı
İhracat birim değer endeksi Eylül ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %2 azaldı. Endeks bir önceki yılın aynı ayına göre, ''gıda, içecek ve tütün''de %4,5, ''ham maddeler''de (yakıt hariç) %2,3, ''yakıtlar''da
%6,9 ve ''imalat (gıda, içecek, tütün hariç) sanayi''nde %2,4 azaldı.
İthalat birim değer endeksi %4,8 azaldı
İthalat birim değer endeksi Eylül ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %4,8 azaldı. Endeks bir önceki yılın aynı ayına göre, ''gıda, içecek ve tütün''de %2,9, ''ham maddeler''de (yakıt hariç) %5,5, ''yakıtlar''da
%19,1 ve ''imalat (gıda, içecek, tütün hariç) sanayi'nde %2,4 azaldı.
İthalat birim değer endeksi 2016 yılı üçüncü çeyrekte bir önceki yılın üçüncü çeyreğine göre %6,7
İmalat(gıda, içecek ve tütün hariç)
95,0 92,7 -2,4 96,1 93,8 -2,4
SITC’de başka bir yerde
sınıflandırılmayan ürünler 97,5 114,1 17,0 77,1 96,4 25,1
İmalat(gıda, içecek ve tütün
hariç) 124,4 124,4 0,1 111,8 116,0 3,8
SITC’de başka bir yerde sınıflandırılmayan ürünler
407,5 154,7 -62,0 108,2 212,8 96,7
Kaynak: TÜİK
SITC: Uluslararası Standart Ticaret Sınıflaması İhracat miktar endeksi %3,6 azaldı
İhracat miktar endeksi Eylül ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %3,6 azaldı. Endeks bir önceki yılın aynı ayına göre, ''gıda, içecek ve tütün''de %2,5, ''ham maddeler''de (yakıt hariç) %18,8 ve ''imalat (gıda, içecek, tütün hariç) sanayi''nde %0,1 artarken, ''yakıtlar''da %13,6 azaldı.
İhracat miktar endeksi 2016 yılı üçüncü çeyrekte bir önceki yılın üçüncü çeyreğine göre %0,2 azaldı.
İthalat miktar endeksi %4,3 arttı
İthalat miktar endeksi Eylül ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %4,3 arttı. Endeks bir önceki yılın aynı ayına göre, ''gıda, içecek ve tütün''de %22,6, ''ham maddeler''de (yakıt hariç) %26 ve ''imalat (gıda, içecek, tütün hariç) sanayi''nde %3,8 artarken, ''yakıtlar''da %10,2 azaldı.
İthalat miktar endeksi 2016 yılı üçüncü çeyrekte bir önceki yılın üçüncü çeyreğine göre %0,5 arttı.
9
Kaynak:TÜİK
Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış ihracat miktar endeksi %1,4 arttı
Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış seriye göre; 2016 Ağustos ayında 134,7 olan ihracat miktar endeksi %1,4 artarak, 2016 Eylül ayında 136,6 oldu. Takvim etkilerinden arındırılmış seriye göre ise;
2015 Eylül ayında 140,5 olan ihracat miktar endeksi %2 azalarak, 2016 Eylül ayında 137,7 oldu.
Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış ithalat miktar endeksi %1,7 azaldı
Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış seriye göre; 2016 Ağustos ayında 131,8 olan ithalat miktar endeksi %1,7 azalarak, 2016 Eylül ayında 129,5 oldu. Takvim etkilerinden arındırılmış seriye göre ise;
2015 Eylül ayında 118,8 olan ithalat miktar endeksi %7,6 artarak, 2016 Eylül ayında 127,8 oldu.
Dış ticaret haddi 2016 yılı Eylül ayında 112,7 olarak gerçekleşti
İhracat birim değer endeksinin ithalat birim değer endeksine bölünmesiyle hesaplanan ve 2015 yılı Eylül ayında 109,5 olarak elde edilmiş olan dış ticaret haddi, 2016 yılı Eylül ayında 112,7 oldu.
Dış ticaret haddi, 2016 yılı üçüncü çeyreğinde, geçen yılın aynı dönemine göre 4,3 puan artarak 112,3 oldu.
111,1
142,5 147,4 136,3 137,5 145,9
111,9
134,2
123,9
108,3
126,2 142,6
129,5 134,5 150,7
114,6 129,8 119,9
0,0 20,0 40,0 60,0 80,0 100,0 120,0 140,0 160,0
Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık
Dış Ticaret Miktar Endeksi, Eylül 2016
2015 İhracat 2016 İhracat 2015 İthalat 2016 İthalat
10 2.4.SANAYİ CİRO ENDEKSİ, EYLÜL 2016
Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış toplam sanayi ciro endeksi bir önceki aya göre %2,4 azaldı Sanayinin alt sektörleri (2010=100 temel yıllı) incelendiğinde; 2016 yılı Eylül ayında bir önceki aya göre madencilik ve taşocakçılığı sektörü endeksi %0,2 ve imalat sanayi sektörü endeksi %2,5 azaldı.
Takvim etkisinden arındırılmış toplam sanayi ciro endeksi bir önceki yılın aynı ayına göre %1,3 azaldı
Sanayinin alt sektörleri (2010=100 temel yıllı) incelendiğinde; 2016 yılı Eylül ayında bir önceki yılın aynı ayına göre madencilik ve taşocakçılığı sektörü endeksi %11,6 artarken imalat sanayi sektörü endeksi %1,6 azaldı.
Arındırılmamış Takvim etkisinden
arındırılmış Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış
Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık
Mevsim ve Takvim Etkisinden Arındırılmış Sanayi Ciro Endeksi (Toplam 2010=100), Eylül 2016
2015 2016
Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık
Takvim Etkisinden Arındırılmış Sanayi Ciro Endeksi (Toplam 2010=100), Eylül 2016
2015 2016
11
Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış ana sanayi gruplarında en fazla azalış dayanıklı tüketim malı imalatında gerçekleşti
Ana sanayi grupları (MIGs) sınıflamasına göre, 2016 yılı Eylül ayında bir önceki aya göre en fazla azalış %5,7 ile dayanıklı tüketim malı imalatında gerçekleşti.
Arındırılmamış Takvim etkisinden
arındırılmış Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış Ana sanayi grupları Endeks Endeks Yıllık değişim
%
Endeks Yıllık değişim %
Toplam sanayi 184,6 204,6 -1,3 194,8 -2,4
Ara malı imalatı 180,9 203,3 -2,4 194,3 -3,7
Dayanıklı tüketim malı imalatı
182,5 199,0 -0,3 184,2 -5,7
Dayanıksız tüketim malı
imalatı 177,6 194,4 -3,1 184,8 -1,9
Enerji 152,0 157,1 -1,5 145,4 3,6
Sermaye malı imalatı 217,3 243,1 3,7 233,4 -0,7
Kaynak: TÜİK
Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış imalat sanayi ciro endeksinde en fazla azalış makine ve ekipmanların kurulumu ve onarımında gerçekleşti
İmalat sanayi alt sektörleri incelendiğinde, 2016 yılı Eylül ayında bir önceki aya göre en fazla azalış
%19,2 ile makine ve ekipmanların kurulumu ve onarımında gerçekleşti. Bu azalışı %8,4 ile diğer metalik olmayan mineral ürünlerin imalatı ve %7,7 ile deri ve ilgili ürünlerin imalatı takip etti.
Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış imalat sanayi ciro endeksinde en fazla artış diğer ulaşım araçlarının imalatında gerçekleşti
İmalat sanayi alt sektörleri incelendiğinde, 2016 yılı Eylül ayında bir önceki aya göre en fazla artış
%59,9 ile diğer ulaşım araçlarının imalatında gerçekleşti. Bu artışı %9,3 ile bilgisayarların, elektronik ve optik ürünlerin imalatı ve %5,2 ile tütün ürünleri imalatı takip etti.
Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış toplam sanayi ciro endeksi bir önceki çeyreğe göre
%1,7 azaldı
2016 yılı üçüncü çeyreğinde bir önceki çeyreğe göre mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış toplam sanayi ciro endeksi %1,7 azaldı. Takvim etkisinden arındırılmış toplam sanayi ciro endeksi ise bir önceki yılın aynı çeyreğine göre %0,4 azaldı.
12 3.EKONOMİK VERİLER; DIŞ TİCARET 3.1.İHRACAT-İTHALAT, EYLÜL 2016
İhracat %5,6, ithalat %0,7 azaldı
Türkiye İstatistik Kurumu ile Gümrük ve Ticaret Bakanlığı işbirliğiyle oluşturulan geçici dış ticaret verilerine göre; ihracat 2016 yılı Eylül ayında, 2015 yılının aynı ayına göre %5,6 azalarak 10 milyar 935 milyon dolar, ithalat %0,7 azalarak 15 milyar 296 milyon dolar olarak gerçekleşti.
Dış ticaret açığı %14,1 arttı
Eylül ayında dış ticaret açığı %14,1 artarak 4 milyar 362 milyon dolara yükseldi.
İhracatın ithalatı karşılama oranı 2015 Eylül ayında %75,2 iken, 2016 Eylül ayında %71,5'e düştü.
Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış seriye göre ihracat %3 azaldı
Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış seriye göre; 2016 Eylül ayında bir önceki aya göre ihracat
%3 azaldı, ithalat %3,1 arttı. Takvim etkilerinden arındırılmış seriye göre ise; 2016 yılı Eylül ayında önceki yılın aynı ayına göre ihracat %6,6 azaldı, ithalat %1,4 arttı.
Kaynak: TÜİK
Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık
İhracat, Eylül 2016 (FOB, Milyon $)
2015 2016
16.646 16.941 18.726 18.373 17.869
18.200
Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık
İthalat, Eylül 2016 (CIF, Milyon $)
2015 2016
13
Kaynak: TÜİK
Avrupa Birliği’ne ihracat %0,4 arttı
Avrupa Birliği’nin (AB-28) ihracattaki payı 2015 Eylül ayında %47,1 iken, 2016 Eylül ayında %50,2 oldu.
AB’ye yapılan ihracat, 2015 yılının aynı ayına göre %0,4 artarak 5 milyar 484 milyon dolar olarak gerçekleşti.
En fazla ihracat yapılan ülke Almanya oldu
Almanya'ya yapılan ihracat 2016 Eylül ayında 1 milyar 137 milyon dolar olurken, bu ülkeyi sırasıyla İngiltere (784 milyon dolar), İtalya (653 milyon dolar) ve Irak (575 milyon dolar) takip etti.
İthalatta ilk sırayı Çin aldı
Çin'den yapılan ithalat, 2016 yılı Eylül ayında 2 milyar 221 milyon dolar oldu. Bu ülkeyi sırasıyla Almanya (1 milyar 668 milyon dolar), Rusya (1 milyar 47 milyon dolar) ve İtalya (699 milyon dolar) izledi.
73,9
72,2 66,9 72,7
62,0 65,7 61,1 69,0
75,2 78,3
73,1
65,3 71,0
79,4
71,9 73,9 70,6
66,3 67,3 71,7 71,5
0,0 10,0 20,0 30,0 40,0 50,0 60,0 70,0 80,0 90,0
Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık
İhracatın İthalatı Karşılama Oranı, Eylül 2016 (Milyon$)
2015 2016
14 3.2.İLİMİZDE DIŞ TİCARET (Milyon $)
Gümrük Müdürlüğü Adı
2013 2014 2015 Nisan 2015 Nisan 2016
İthalat İhracat İthalat İhracat İthalat İhracat İthalat İhracat İthalat İhracat Çerkezköy 1.144 2.121 1.489 1.776 1.299 1.563 105 142 81 125
Tekirdağ 495 4.722 440 6.533 418 3.414 9 495 48 363
ASB 175 493 176 419 161 466 14 39 21 48
Çorlu
Havalimanı 37 46 18 23 20 13 1 0 1 2
TOPLAM 1.851 3.132 2.123 8.751 1.898 5.456 129 676 151 538
Kaynak: Gümrük ve Ticaret Bakanlığı
3.3.İHRACATÇI FİRMALARIN KANUNİ MERKEZLERİ BAZINDA İHRACAT PERFORMANSI, EKİM 2016 (1000 $)
SIRA ILLER OCAK ŞUBAT MART NİSAN MAYIS HAZİRAN TEMMUZ AĞUSTOS EYLÜL EKİM KÜMÜLATİF
1 İSTANBUL 4.142.599,70 4.694.610,21 5.054.149,58 5.035.269,30 4.755.687,71 5.285.243,78 3.854.650,67 5.119.665,64 4.565.332,06 4.953.782,13 47.460.990,78 2 BURSA 767.247,42 1.054.296,62 1.092.220,44 1.131.283,66 1.192.565,98 1.252.596,75 896.873,52 950.182,58 1.077.064,27 1.176.988,71 10.591.319,95 3 KOCAELI 736.207,24 869.537,91 915.787,58 880.528,25 750.936,46 966.364,61 769.755,59 744.141,65 806.394,22 900.493,53 8.340.147,05 4 İZMIR 605.694,81 651.838,01 696.679,27 718.290,78 645.380,77 724.746,72 531.281,35 695.778,83 635.753,38 667.600,40 6.573.044,31 5 GAZIANTEP 426.672,28 530.904,55 578.800,11 535.729,21 517.449,86 549.126,53 370.493,66 574.824,07 483.412,19 577.437,94 5.144.850,39 6 ANKARA 480.599,96 552.962,26 577.808,27 592.596,71 484.729,07 545.715,32 401.229,82 482.253,09 472.170,24 515.262,42 5.105.327,16 7 MANISA 217.467,54 303.810,12 334.006,77 308.103,21 289.005,51 335.112,75 237.769,18 309.299,57 315.166,35 403.759,77 3.053.500,77 8 DENIZLI 198.301,03 213.078,32 226.782,32 234.675,00 228.314,16 243.320,07 199.680,14 265.750,60 234.857,97 239.683,70 2.284.443,32 9 SAKARYA 123.681,55 148.610,93 156.593,69 145.452,54 142.005,37 124.064,48 167.924,50 185.650,62 178.547,21 300.639,12 1.673.170,02 10 HATAY 129.839,89 130.922,19 156.267,22 120.860,56 121.045,68 129.863,05 100.484,12 133.417,40 149.362,34 176.659,48 1.348.721,93 11 ADANA 113.633,41 125.401,46 135.994,66 132.610,58 143.178,95 141.087,42 92.825,85 138.032,74 119.395,57 148.889,39 1.291.050,04 12 KAYSERI 109.391,70 119.025,24 134.379,39 128.689,79 123.641,27 140.331,15 100.145,09 135.788,40 112.043,13 132.223,39 1.235.658,56 13 MERSIN 101.037,06 118.233,02 107.580,52 118.465,36 115.098,95 124.991,39 80.044,47 104.460,39 97.462,95 158.188,10 1.125.562,21 14 KONYA 95.561,97 115.143,80 118.860,66 121.218,11 115.395,47 121.440,35 77.549,97 115.290,01 101.476,79 118.762,11 1.100.699,24 15 TRABZON 98.338,59 109.754,60 90.754,87 99.186,39 113.721,23 106.516,89 65.303,98 86.780,61 88.649,48 152.690,05 1.011.696,70 16 ANTALYA 66.305,82 84.980,73 88.328,08 76.469,71 83.430,80 93.492,70 56.448,30 76.368,35 72.417,40 87.750,18 785.992,08 17 MARDIN 52.346,51 88.830,26 91.500,10 79.606,46 79.197,67 64.491,42 55.726,68 85.114,84 70.651,88 84.921,10 752.386,92 18 ESKIŞEHIR 64.191,44 68.453,29 75.127,52 71.779,29 74.501,24 78.648,05 57.242,32 70.606,72 73.316,00 73.383,09 707.248,97 19 K.MARAŞ 67.833,20 71.502,60 75.221,16 68.594,20 73.763,49 76.833,54 57.715,83 71.096,49 66.740,63 75.744,80 705.045,95 20 TEKIRDAĞ 54.328,72 51.777,01 58.472,27 60.600,18 57.885,48 68.575,90 50.372,57 68.123,39 64.548,95 66.729,75 601.414,21 45 KIRKLARELI 10.147,04 6.011,88 8.427,63 9.460,97 13.335,37 13.365,10 12.881,88 17.149,16 11.450,83 13.402,09 115.631,95 62 EDIRNE 2.076,28 2.897,72 3.517,95 2.721,84 3.269,89 3.319,33 1.937,03 2.948,23 2.402,27 2.698,47 27.789,01 TOPLAM 9.158.121,28 10.746.930,02 11.440.120,54 11.412.107,61 10.770.935,21 11.858.622,34 8.751.910,52 11.133.666,07 10.441.280,85 11.726.679,41 107.440.373,83
Kaynak: TİM
15
3.4.İLİMİZDEKİ İHRACATÇI FİRMALARIN SEKTÖR İHRACAT PERFORMANSI, EKİM 2016 (1000 $)
6 Elektrik Elektronik
ve Hizmet 11.024,15 8.770,17 -20,45% 79.416,51 80.858,59 1,82%
Konfeksiyon 14.730,19 16.880,98 14,60% 123.883,09 140.727,51 13,60%
11 Hububat, Bakliyat,
Endüstrisi 4.831,44 6.503,47 34,61% 41.732,94 54.832,10 31,39%
21 Savunma ve
Hammaddeleri 8.740,24 8.171,36 -6,51% 83.018,02 87.074,03 4,89%
24 Yaş Meyve ve
Sebze 0,00 0,29 18,17 3,43 -81,12%
25 Zeytin ve
Zeytinyağı 0,00 0,00 0,00 0,52
TOPLAM 63.449,30 66.729,75 5,17% 548.114,10 601.414,21 9,72%
ÜLKE TOPLAM 12.291.787,3
16
3.5.İLİMİZDEKİ İHRACATÇI FİRMALARIN ÜLKE İHRACAT PERFORMANSI, EKİM 2016 (1000 $)
Sıra 1 - 31 EKIM 1 OCAK - 31 EKIM
ÜLKE 2015 2016 DEĞ. 2015 2016 DEĞ.
1 ALMANYA 12.113,78 11.228,64 -7,31% 95.835,19 117.648,31 22,76%
2 AVRUPA
SERBEST BÖLG. 1.073,83 855,52 -20,33% 8.081,89 11.242,05 39,10%
3 BELÇİKA 1.694,44 663,05 -60,87% 12.204,43 9.137,96 -25,13%
4 BİRLEŞİK
DEVLETLER 2.047,92 2.263,83 10,54% 17.908,13 23.466,42 31,04%
5 BİRLEŞİK
KRALLIK 3.638,13 4.416,19 21,39% 30.026,53 31.256,30 4,10%
6 BULGARİSTAN 1.652,92 2.351,62 42,27% 16.650,51 28.382,99 70,46%
7 ÇİN HALK
CUMHURİYETİ 544,93 1.631,07 199,32% 8.899,84 9.122,78 2,51%
8 DANİMARKA 1.229,69 1.907,97 55,16% 11.121,48 14.920,06 34,16%
9 FAS 398,03 1.512,46 279,98% 4.764,20 8.325,35 74,75%
10 FRANSA 3.493,31 3.150,03 -9,83% 31.921,85 29.915,30 -6,29%
11 IRAK 1.310,69 1.381,46 5,40% 7.727,07 10.463,29 35,41%
12 İRAN (İSLAM
CUM.) 1.760,31 1.275,54 -27,54% 8.860,34 7.210,20 -18,62%
13 İSPANYA 1.555,33 1.873,62 20,46% 20.239,61 18.737,70 -7,42%
14 İSVEÇ 630,65 785,83 24,61% 4.385,35 6.243,84 42,38%
15 İTALYA 2.499,29 2.250,09 -9,97% 27.552,45 30.109,12 9,28%
16 MAKEDONYA 166,01 290,44 74,96% 1.138,77 4.144,70 263,96%
17 MISIR 1.357,55 897,92 -33,86% 14.995,81 14.724,57 -1,81%
18 POLONYA 1.573,22 3.379,49 114,81% 12.780,92 14.327,40 12,10%
19 ROMANYA 2.413,71 2.765,65 14,58% 21.682,72 24.457,70 12,80%
20 UKRAYNA 313,31 380,57 21,47% 2.105,21 2.992,77 42,16%
TOPLAM 41.467,01 45.260,99 9,15% 358.882,30 416.828,80 16,15%
Kaynak: TİM
17
3.6.İLİMİZE GÖRE ÖNEMLİ ÜRÜN GRUPLARI BAZINDA ÜLKEMİZİN İLK 5 ÜLKE İHRACAT PERFORMANSI, EKİM 2016 (1000 $)
SEKTÖR Sıra ULKE OCAK-EKİM 2015 OCAK-EKİM 2016 DEĞ.
4 BİRLEŞİK KRALLIK 215.988,44 239.359,88 10,82%
5 IRAK 268.418,23 200.464,03 -25,32%
1 BİRLEŞİK KRALLIK 1.202.735,90 1.042.970,97 -13,28%
2 ALMANYA 901.984,02 894.319,04 -0,85%
3 FRANSA 595.676,46 627.865,96 5,40%
4 İTALYA 347.247,60 341.131,84 -1,76%
5 SUUDİ ARABİSTAN 342.949,76 296.809,71 -13,45%
Diğer 5.219.575,69 4.938.384,98 -5,39%
TOPLAM 8.610.169,44 8.141.482,50 -5,44%
Hazırgiyim ve Konfeksiyon
1 ALMANYA 2.670.589,92 2.660.117,93 -0,39%
2 BİRLEŞİK KRALLIK 1.803.471,04 1.706.177,18 -5,39%
3 İSPANYA 1.388.170,36 1.468.941,82 5,82%
2 BİRLEŞİK DEVLETLER 298.508,73 296.158,47 -0,79%
3 CEZAYİR 215.468,92 212.531,24 -1,36%
4 BİRLEŞİK KRALLIK 2.225.473,17 1.833.296,51 -17,62%
5 İSPANYA 900.962,75 1.085.422,50 20,47%
5 BİRLEŞİK DEVLETLER 286.635,13 255.277,90 -10,94%
Diğer 4.837.846,44 4.490.561,04 -7,18%
TOPLAM 6.661.456,88 6.533.556,44 -1,92%
TOPLAM 69416913,76 69076274,57 -0,49%
Kaynak: TİM
18
3.7.ÜLKE GRUPLARI İLE İHRACAT, EKİM 2016 (Milyon $)
Ülke Grubu 2013 2014 2015 2015 Ekim 2016 Ekim Dış Ticaret Dengesi Avrupa Birliği (AB 28) 63.040 68.514 63.998 6.263 6.312 -382
Genel İhr. İçindeki Payı (%) 41,5 43,5 44,5 47,2 49,0 -
İslam İşbirliği Teşkilatı 49.371 48.625 42.738 3.623 3.774 1.048
Genel İhr. İçindeki Payı (%) 32,5 30,9 29,7 27,3 29,3 -
Yakın ve Orta Doğu 35.575 35.384 31.086 2.644 2.886 1.068
Genel İhr. İçindeki Payı (%) 23,4 22,5 21,6 19,9 22,4 -
Komşu Ülkeler 33.934 24.470 19.820 1.896 2.030 940
Genel İhr. İçindeki Payı (%) 22,4 15,5 13,8 14,3 15,7 -
Diğer Avrupa (AB Hariç) 14.214 15.184 14.141 1.450 737 -1.220
Genel İhr. İçindeki Payı (%) 9,4 9,6 9,8 10,9 5,7 -
Kuzey Afrika 6.580 9.758 8.527 742 694 349
Genel İhr. İçindeki Payı (%) 4,3 6,2 5,9 5,6 5,4 -
Türk Cumhuriyetleri 6.908 7.108 5.290 435 357 81
Genel İhr. İçindeki Payı (%) 4,6 4,5 3,7 3,3 2,8 -
Diğer Afrika 4.104 3.996 3.922 339 259 46
Genel İhr. İçindeki Payı (%) 2,7 2,5 2,7 2,6 2,0 -
Genel İhracat 151.803 157.610 143.839 13.261 12.893 -4.145
Kaynak: Gümrük ve Ticaret Bakanlığı ve TÜİK
3.8.ÜLKE GRUPLARI İLE İTHALAT, EKİM 2016 (Milyon $)
Ülke Grubu 2013 2014 2015 2015 Ekim 2016 Ekim Dış Ticaret Dengesi Avrupa Birliği (AB 28) 92.458 88.784 78.681 6.500 6.694 -382
Genel İth. İçindeki Payı (%) 36,7 36,7 38 38,5 39,3 -
İslam İşbirliği Teşkilatı 32.074 29.107 22.407 2.366 2.726 1.048
Genel İth. İçindeki Payı (%) 12,7 12 10,8 14 16 -
Yakın ve Orta Doğu 22.214 20.480 13.575 1.469 1.818 1.068
Genel İth. İçindeki Payı (%) 8,8 8,5 6,6 8,7 10,7 -
Komşu Ülkeler 47.694 17.631 11.015 1.271 1.090 940
Genel İth. İçindeki Payı (%) 19 7,3 5,3 7,5 6,4 -
Diğer Avrupa (AB Hariç) 41.319 36.367 28.112 2.036 1.957 -1.220
Genel İth. İçindeki Payı (%) 16,4 15 13,6 12 11,5 -
Kuzey Afrika 13.953 3.436 3.007 333 345 349
Genel İth. İçindeki Payı (%) 5,5 1,4 1,5 2 2 -
Türk Cumhuriyetleri 3.600 2.997 2.688 340 276 81
Genel İth. İçindeki Payı (%) 1,4 1,2 1,3 2 1,6 -
Diğer Afrika 2.523 2.502 2.092 203 213 46
Genel İth. İçindeki Payı (%) 1 1 1 1,2 1,2 -
Genel İthalat 251.661 242.177 207.234 16.904 17.038 -4.145
Kaynak: Gümrük ve Ticaret Bakanlığı ve TÜİK
19 4.SOSYAL EKONOMİK VERİLER; NÜFUS
4.1.İLİMİZ VE İLK 10 İLİN NÜFUS, ALDIĞI GÖÇ, VERDİĞİ GÖÇ, NET GÖÇ VE NET GÖÇ HIZI, 2015
İLLER Toplam nüfus Aldığı göç Verdiği göç Net göç Net göç hızı(‰)
2014 2015 2014-2015 2014-2015 2014-2015 2014-2015
Sıra Toplam 77 695 904 78 741 053 2 720 438 2 720 438 0 0
1 İstanbul 14 377 018 14 657 434 453 407 402 864 50 543 3,5
2 Ankara 5 150 072 5 270 575 204 048 153 001 51 047 9,7
3 İzmir 4 113 072 4 168 415 126 238 105 389 20 849 5,0
4 Bursa 2 787 539 2 842 547 84 253 64 558 19 695 7,0
5 Antalya 2 222 562 2 288 456 96 441 68 374 28 067 12,3
6 Adana 2 165 595 2 183 167 52 647 64 192 - 11 545 -5,3
7 Konya 2 108 808 2 130 544 56 817 57 056 - 239 -0,1
8 Gaziantep 1 889 466 1 931 836 46 435 48 858 - 2 423 -1,3
9 Şanlıurfa 1 845 667 1 892 320 40 135 50 580 - 10 445 -5,5
10 Kocaeli 1 722 795 1 780 055 87 158 56 927 30 231 17,1
23 Tekirdağ 906 732 937 910 54 482 33 937 20 545 22,1*
Kaynak: Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi sonuçları, 2008-2015
*Tekirdağ net göç hızında %22,1 ile birinci sırada yer almaktadır.
20
5.SOSYAL EKONOMİK VERİLER; YAŞAM ENDEKSİ 5.1.İLLERDE YAŞAM ENDEKSİ İL SIRALAMALARI, 2015
İl
AÇIKLAMLAR: Yaşam endeksi bireylerin ve hane halklarının yaşamını objektif ve subjektif göstergeler kullanarak yaşam boyutları ayrımında il düzeyinde ölçmeye, karşılaştırmaya ve zaman içinde izlemeye yönelik bir endeks çalışmasıdır. Çalışmanın amacı, ildeki yaşamın tüm boyutları ile izlenmesine ve iyileştirilmesine altlık oluşturacak bir gösterge sistemi geliştirmektir.
21 6.BEŞERİ EKONOMİK VERİLER; İSTİHDAM
6.1.İLLER İTİBARİYLE İŞ BAŞVURULARI VE YERLEŞTİRMELER, MAYIS 2016
Başvurular İşe Yerleştirme
Nisan 2016 Mayıs 2016 Değişim
22
Başvurular İşe Yerleştirme
Nisan 2016 Mayıs 2016 Değişim
6.2.İLLER İTİBARİYLE ENGELLİ VE ESKİ HÜKÜMLÜ-TMY'LERİN
İŞ BAŞVURULARI, AÇIK İŞLER VE YERLEŞTİRME DAĞILIMI, MAYIS 2016
İLLER
Etkilenen Engelli Eski
23
İLLER
BAŞVURULAR AÇIK İŞLER
İŞE
24
7.KÜÇÜK VE ORTA BÜYÜKLÜKTEKİ GİRİŞİM İSTATİSTİKLERİ
7.1. KÜÇÜK VE ORTA BÜYÜKLÜKTEKİ GİRİŞİM İSTATİSTİKLERİ, 2016
Ülkemizde KOBİ, ilgili mevzuat gereği ikiyüzelli kişiden az yıllık çalışan istihdam eden ve yıllık net satış hasılatı veya mali bilançosundan herhangi biri kırk milyon Türk Lirasını aşmayan girişim olarak
tanımlanmaktadır. Ancak, bu haber bülteninde, mali büyüklüğe (yıllık net satış hasılatı veya mali bilanço) ilişkin herhangi bir kriter uygulanmaksızın sadece çalışan sayısı 250’den az olan girişimler KOBİ olarak tanımlanmıştır. Haber bülteninde KOBİ’lerde girişim sayısı, çalışan sayısı, ciro, dış ticaret, teknoloji kullanımı gibi istatistiklere yer verilmektedir.
Sanayi ve hizmet sektörlerinde 2 milyon 677 bin girişim faaliyet gösterdi
Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmeler (KOBİ), 2014 yılında toplam girişim sayısının %99,8’ini oluşturdu. Buna karşılık; istihdamın %73,5’ini, maaş ve ücretlerin %54,1’ini, cironun %62’sini, faktör maliyetiyle katma değerin (FMKD) %53,5’ini ve maddi mallara ilişkin brüt yatırımın ise %55’ini oluşturdu.
KOBİ’ler en fazla ticaret sektöründe faaliyet gösterdi
Ekonomik faaliyetlerin istatistiki sınıflamasına (NACE Rev.2) göre 2014 yılında KOBİ’lerin; %39,2’si toptan ve perakende ticaret, motorlu kara taşıtlarının ve motosikletlerin onarımı, %15,4’ü ulaştırma ve depolama, %12,4’ü ise imalat sanayi sektöründe faaliyet gösterdi.
KOBİ’ler ticaret sektöründe istihdamda da en büyük paya sahip oldu
Toptan ve perakende ticaret, motorlu kara taşıtlarının ve motosikletlerin onarımı faaliyetindeki KOBİ’lerin 2014 yılında istihdam payı %26,9, maaş ve ücret payı %23, ciro payı %49,6, faktör maliyetiyle katma değer payı %26,1 ve maddi mallara ilişkin brüt yatırım payı ise %19,4 olarak gerçekleşti.
İmalat sanayindeki KOBİ’ler düşük teknoloji ile çalıştı
Küçük ve orta büyüklükte imalat sanayindeki girişimler teknoloji düzeylerine göre sınıflandırıldığında,
%59,7’si düşük teknoloji ile çalışırken, bu girişimler istihdamın %54’ünü, faktör maliyetiyle katma değerin ise %43,4’ünü oluşturdu.
99,8
73,5
54,1
62
53,5
0,2
26,5
45,9
38
46,5
0 20 40 60 80 100 120
Girişim Sayısı Çalışan Sayısı Maaş ve Ücretler Ciro Faktör Maliyetiyle Katma Değer
Büyüklük Grubuna Göre Temel Göztergeler, 2014
1-249(KOBİ) 250 +
25
İmalat Sanayinde KOBİ'lerin Büyüklük Grubu Ve Teknoloji Düzeyine Göre Payları, 2014
Büyüklük Grubu Teknoloji Düzeyi
Yüksek Teknoloji
Orta-Yüksek Teknoloji
Orta-Düşük Teknoloji
Düşük Teknoloji
Toplam 0,3 9,1 30,9 59,6
1-19 0,2 8,3 31,1 60,4
20-49 0,9 17,6 28,4 53,0
50-249 1,5 17,4 31,4 49,7
KOBİ (1-249) 0,3 9,1 31,0 59,7
250+ 2,6 18,8 24,7 54,0
KOBİ’ler büyüklük grubu ayrıntısında incelendiğinde,1-19 kişi çalışan girişimlerin %60,4’ü düşük teknoloji, %31,1’i orta-düşük teknoloji, %8,3’ü ise orta-yüksek teknoloji ile çalıştı. Buna karşılık 20-49 kişi çalışan girişimlerde bu paylar sırasıyla %53, %28,4, %17,6 iken 50-249 kişi çalışan girişimlerde
%49,7, %31,4 ve %17,4 oldu.
KOBİ’ler ihracatın %55,1’ini gerçekleştirdi
İhracatın, 2015 yılında %55,1’i, ithalatın ise %37,7’si 1-249 çalışanı bulunan girişimler tarafından gerçekleştirildi.
İhracatta, 1-9 kişi çalışanı olan mikro ölçekli girişimlerin payı %17,7 iken, 10-49 kişi çalışanı olan küçük ölçekli girişimlerin payı %20,3, 50-249 kişi çalışanı olan orta ölçekli girişimlerin payı ise %17,1 oldu.
Çalışan sayısı 250+ olan büyük ölçekli girişimlerin payı ise %44,8 olarak gerçekleşti.
Girişimin ana faaliyetine göre, KOBİ’lerin ihracatının %59,3’ü ticaret sektöründe,%36’sı ise sanayi sektöründe faaliyet gösteren girişimler tarafından yapıldı.
KOBİ’lerin ithalattaki payı %37,7 oldu
İthalatta, 2015 yılında 1-9 kişi çalışanı olan mikro ölçekli girişimlerin payı %6,3, 10-49 kişi çalışanı olan küçük ölçekli girişimlerin payı %13,1, 50-249 kişi çalışanı olan orta ölçekli girişimlerin payı ise
%18,2 oldu. Çalışan sayısı 250+ olan büyük ölçekli girişimlerin payı ise %62,3 olarak gerçekleşti.
%18,2 oldu. Çalışan sayısı 250+ olan büyük ölçekli girişimlerin payı ise %62,3 olarak gerçekleşti.