Tasarımı planlanan 5 nolu baraja ait jeolojik yapı genel olarak deneyimli jeoloji mühendisleri ve tarafından belirlenmiştir. Yamaçlar genel olarak tüf ve hemen altında ultrabazik kayaçlardan oluşmaktadır. Akarsu tabanı, alüvyon ve altında ultrabazik kayaclar yer almaktadır. Buradaki baraj temel kazılarının en fazla 10 m civarlarında olabileceği tahmin edilmiştir. HES civarının genel jeolojisi, deprem durumu, yapı yerlerinin mühendislik jeolojisi ve yapı için gerekli olabilecek doğal yapı malzeme olanakları ile ilgili detaylar, uydu görüntüleri ve bölgeye ait
1/500.000’lik sayısallaştırılmış Türkiye jeoloji haritası incelenerek daha ayrıntılı görülebilir (Şekil 2 ve 3).
Porsuk havzasında inceleme sonucu, baraj yapımı için uygun bulunan noktalardaki jeolojik, jeofizik ve geoteknik özelliklerinin tespit edilmesi çok önemlidir. Bu notalarda tasarlanacak barajların su tutma kapasitelerini, rezervuar alanındaki zemin ve jeolojik yapısı ile doğrudan ilişkisi vardır. Bu nedenle, jeolojik yapının belirlenmesi ve buna bağlı olarak meydana gelecek su kayıplarının tespit edilmesi çok önemlidir. Ancak, proje kapsamında tespit edilen baraj yerleri için ayrıca sondaj çalışmaları yapılamamıştır. Bunun başlıca nedeni, zaman, personel ve para yetersizliğidir. Jeolojik araştırmalar, ön inceleme aşamasında yapılan çalışmalardan sonra seçilen baraj, santral ve diğer mühendislik yapılarının yer alacağı alan ve çevresinin ayrıntılı jeolojik ve jeoteknik araştırmaları kapsar. Baraj yeri ve çevresi ile göl alanındaki kayaçların geçirimliliği ve dayanımı ile ilgili çalışmaların yapılması gerekir. Yapılacak araştırma sonuçlarının mühendislik jeolojisi raporunda yer alması gerekir. Bütün bu çalışmalar istikşaf, master plan, yapılabilirlik ve kesin proje aşamalarında bulunması gerekir. Dolayısı ile Sondaj logları olmadan, baraj aks yerindeki temel kayası ve jeolojik formasyon tam olarak belirlenemez. Bu tip projelerde, baraj aks yeri ve göl alanında pek çok sondajın açılması ve analizinin yapılması gerekir. Dolaysıyla, çalışma bu yönü ile yeni tasarlanacak barajlar için çok yüzeysel kalmıştır. Ancak unutulmamalı ki, havza bazında yapılacak çalışmaların hepsi için sondaj çalışmalarının yapılması mümkün olamaz. Bu işlemler son derece pahalı ve çok zaman gerektiren araştırmalardır. Bu çalışmada, DSĐ jeoloji mühendisleri ve danışmanların yerinde yaptıkları incelemeler, gözlemler, harita çalışmaları ve uydu görüntülerine göre belirlenmiştir.
Araştırma kapsamında, Stabilite analizi için paket program seti-GGU Software-GGU-SS-Flow 2D ile zemin porozitesi (neff:etkin porozite) permeabilite katsayısı (kx=1.10-3 m/sn, ky=1.10-3 m/sn,), zemin cinsi (kaya, toprak, vs) tanımlanarak, paket program kullanılmış ve özellikle baraj altında meydana gelmesi muhtemel sızma olayları incelenmiştir. Barajların gövdesi kaya dolgu ve önyüzü beton kaplamalı olarak düşünülmüştür. Burada, zemin cinsi (barajın oturduğu zemin tabakası) ve permeabilite değerleri, deneysel olarak belirlenemediği için, jeologların tavsiyesi ve havzada hakim durum (daha önce mevcut inşa edilmiş barajlar için bire bir yapılmış sondaj çalışmaları ile) göz önüne alınarak belirlenmiştir. Buna göre, 5 nolu barajın planlamasında daha önce kabul edilen ölçülere göre, baraj altında meydana gelecek Eşpotansiyel ve akım çizgileri aşağıda Şekil 20’de verilmiştir.
Enerji Tesis yerleri için de benzer jeolojik ön değerlendirmeler, yüzey jeolojisi çalışmasına göre hazırlanmıştır. Bu yapının uygulanabilir projelendirmesine geçilmeden önce, araştırma sondajı
ve jeofizik laboratuar deneylerini kapsayan jeoteknik araştırmaların yapılması zorunludur. Proje yapıları, bölgenin depremselliği göz önünde bulundurularak, deprem risk analizi yapılarak projelendirmeye geçilmesi gerekir.
Yapım için gerekli doğal yapı malzemelerinin, civardaki kum-çakıl ocaklarından temin edilebileceği belirlenmiştir. Ancak, projelendirme öncesi bu malzemelerin özellikleri ve miktarları detaylı araştırmalar ile belirlenmesi zorunludur.
Şekil 20. 5 nolu baraja ait (Kaya dolgu barajın-CFRD) eşpotansiyel ve akım çizgileri, (Eşpotansiyel akımların çizgi ve çizgiler arasındaki potansiyel dağılımları renk tonu farkı ile gösterilmiştir).
Tablo 7. 5 nolu barajdan çeşitli debiler geçmesi halinde meydana gelen
Tablo 8. Planlanan 5 nolu HES’ten aylara göre elektrik üretim miktarı
Ekim Kasım Aralık Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Toplam
VI. SONUÇLAR
Büyük hidroelektrik santral uygulamaları, Türkiye’de başarı ile yürütülmektedir. Ancak, Küçük Hidroelektrik Santraller yoluyla üretilen enerji uygulamaları son derece azdır. Güçleri 10 MW’ın altında kalan ve çoğunlukla birkaç MW’ı aşmayan bu tür potansiyellerin değerlendirilmesi de son zamanlarda büyük önem arz etmektedir. Bütünü ile yerli teknoloji kullanılarak değerlendirilebilecek bu tür olanakların araştırılması ve hayata geçirilmesi gerekir.
Bu araştırmada, Porsuk havzasına ait hidroelektrik enerji potansiyeli araştırılmıştır. Porsuk havzasına ait su kaynaklarının geliştirilmesi ve sürdürülebilir bir kalkınma için, mevcut akarsu potansiyellerinin yeniden değerlendirilmesi, su potansiyellerinin daha efektif olarak kullanılması amacıyla, Porsuk Çayı ve yan kolları üzerinde yeni planlaması yapılabilecek Küçük Hidroelektrik Santrallerin yapılabilir olup olmadıkları konusu araştırılmış ve elektrik üretme imkanının bulunup bulunmadığı ve ekonomisi incelenmiştir. Çalışma kapsamında elde edilen sonuçlar aşağıda Tablo 9’da özetlenmiştir.
Tablo 9. Porsuk havzasında planlaması öngörülen barajlardan üretilecek elektrik enerjisi miktarı ve yapılması gereken yatırımlar.
Baraj Adı Kurulu Güç
(MW)
Üreteceği Elektrik miktarı (GWh/yıl)
Gerekli Yatırım Miktarı (106US$)
1 Nolu Baraj 5x0,05(=0,25) 0,747 10,735
2 Nolu Baraj 5x0,15 (=0,75) 2,792 13,967
3 Nolu Baraj 4x0,5 (=2,00) 6,546 16,453
4 Nolu Baraj 3x0,5 (=1,50) 5,507 10,600
5 Nolu Baraj 4x0,5 (=2,00) 7,597 17,845
6 Nolu Akçaköy Barajı 4x0,10(=0,40) 1,38 0,4975
7 Nolu Baraj 4x0,25(=1,0) 3,403 4,49
8 Nolu Baraj 2x0,26 (=0,52) 2,24 1,060
Toplam 8,42 30,212 ∼∼∼∼75,65
Yukarı Porsuk havzasında 6 noktada, Orta porsuk havzasında 2 noktada, su potansiyeli ve topoğrafik şartları uygun baraj aks yerleri tespit edilmiştir. 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8 nolu baraj olarak isimlendirilen bu barajların toplam maliyetleri 75,65x106 US$’dır. Bu barajların toplam kurulu güçleri, 8,42 MW ve yılda üretecekleri elektrik miktarı, su potansiyellerinin %70 olması halinde bile 30,212 GWh/yıl olacaktır.
Porsuk havzasında, yılda toplam üretilebilecek elektrik enerjisi miktarı 32,212 GWh’tir. 1 kWh’lik enerjinin trafo çıkışında satış değeri 0.05 cent olduğu kabul edilirse, yıllık enerji üretim bedeli, 32,212x106x0,05≅ 1610600 US$ olacaktır. Bu durumda, toplamda elektrik üretimi amacıyla yapılacak yatırım, 75,65x106/2780.000=46,97 yıl’da kendini amorti edecektir. Yatırım bedeli çıkarıldıktan sonra, üretilecek enerji maliyeti sadece işletme, bakım ve tamirat giderlerini kapsayacağından, kWh enerji maliyeti bedeli, 0,01~0,02 cent’e düşecektir. Ancak, 1 kWh’lik enerjinin trafo çıkışında değil de, doğalgazda olduğu gibi, satış değeri 0,14 cent kabul edilir ise, 32,212x106x0,14≅ 4509680 US$/yıl olacaktır. Bu durumda, elektrik üretimi amacıyla yapılacak yatırım, toplamda, 75,65x106/4509680=16,77 yıl’da kendini amorti edecektir. Genelde 1 kWh elektriğin tüketiciye maliyeti düşünüldüğünde, bu tesisler yılda, 4,509 milyon US$’lık bir katkısı olacaktır. Enerjinin gelecekte daha da pahalı olacağı öngörüldüğünden, yatırım maliyetlerini daha kısa zamanda amorti edeceği açıktır. Ayrıca, bu planlamanın gerçekleştirilmesi halinde, bölgeye ve ülkeye tarım, enerji, çevre ve işsizlik anlamında önemli katkıları olacaktır.
VII. TEŞEKKÜR
Bu araştırma, Anadolu Üniversitesi Bilimsel Araştırma Komisyonu tarafından desteklenmiştir (Proje No: 050247/2008).
VIII. KAYNAKLAR
[1] ĐTÜ , Türkiye’de Enerji ve Geleceği, ĐTÜ Görüşü, Editör: Abdurrahman SATMAN, 182 s.
Đstanbul, 2007.
[2] R. Bakis, and A. Demirbaş, Sustainable Development of Small Hydropower Plants (SHPs), Energy Sources, Volume 26, Number 12, pp. 1105-1118, 2004.
[3] Đ. Atılgan, Türkiye’nin Enerji Potansiyeline Bakış, Gazi Üniv. Müh. Mim. Fak. Der.
(J. Fac. Eng. Arch. Gazi Univ. Vol 15, No 1, 31-47, 2000, ss. 32-47) Cilt 15, No 1, ss.
31-47, 2000.
[4] R. Bakış ve H. Tip, Zap Suyu Havzası Hidroelektrik Potansiyelinin Araştırılması, Eskişehir Osman Gazi Üniversitesi Müh. Mim. Fak. Dergisi, Cilt XX, S. 2, ss. 15-42, 2007.
[5] BHA, A Guide to UK Mini-Hydro Developments, The British Hydropower Association, p.
29., 2005.
[6] IHA, The Role of Hydropower in Sustainable Development, p. 162 International Hydropower Association (IHA), IHA White Paper, 2003.
[7] IHA, Hydropower and the World's Energy Future, The role of hydropower in bringing clean, renewable, energy to the world, International Hydropower Association (IHA), p.15, 2000.
[8] ESHA, European Small Hydropower Association -info@esha.be, 2008.
[9] Andersson B. and Haden E., Power Production and the Price of Electricity: An analysis of a phase-out of Swedish nuclear Power, Energy Policy, Vol.25, No.13, pp. 1051-1064, 1997.
[10] R. Bakis, Electricity Production Opportunities from Multipurpose Dams (Case Study), Renewable Energy, 32, 1723-1738, 2006.
[11] F. Adıgüzel, A. Tutuş, Small hydroelectric power plants in Turkey, Hydro 2002, Development, Management Performance, Proceedings, pp. 283-292, Kiriş Turkey, 2002.
[12] R. Bakış and M. Bilgin, The examination of Potential Electricity Production at Porsuk Dam and Other Planned Concrete Faced Rockfill Dams in Porsuk Basin. Symposium on Concrete Face Rockfill Dam and the 20th Anniversary of China's CFRD Construction 19-26 September Yichang, China, 2005.
[13] DSĐ, Devlet Su Đşleri Genel Müdürlüğü, (http://www.dsi.gov.tr), 2008.
[14] TUĐK, Türkiye Đstatistik Kurumu, Ankara, 2008.
[15] ISHA, International Small Hydro Atlas, (http://www.small-hdro.com), 2003.
[16] IASH, International Association for Small Hydro, (http://www.iash.info), 2003.
[17] WEC., World Energy Council (http://www. worldenergy.org), 2008
[18] WCD., Trend in the Financing of Water and Energy Resources Projects. Thematic Review III.2, Economic and financial issue, p. 67., 2000.
[19] UNIDO., United Nations Industrial Development Organization (http:// www. unido. org), 2003.
[20] EĐE, Elektrik Đşleri Etüt Đdaresi, (http://www.eie.gov.tr), 2007.
[21] EĐE, Elektrik Đşleri Etüt Đdaresi, (http://www.eie.gov.tr), 2008.
[22] N. Bakır, Hidroelektrik Perspektifinden Türkiye ve AB Enerji Politikalarına Bakış, ERE Hidroelektrik Üretim ve Ticaret A.Ş. Ankara, 2008.
[23] DSĐ, Porsuk Havzası Su Yönetim Planı Projesi, Hidroloji Raporu, T.C. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, Devlet Su Đşleri Genel Müdürlüğü (DSĐ) III. Bölge Müdürlüğü (Hazırlayan: SU-YAPI Mühendislik ve Müşavirlik A.Ş.) Eskişehir, 2001a.
[24] DSĐ, Porsuk Havzası Su Yönetim Planı Projesi, Nihai Rapor, Cilt 1/3, Cilt 2/3, T.C. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, Devlet Su Đşleri Genel Müdürlüğü (DSĐ) III. Bölge Müdürlüğü (Hazırlayan: SU-YAPI Mühendislik ve Müşavirlik A.Ş.) Eskişehir, 2001b. [25] DSĐ, Porsuk-Eskişehir Darıdere Barajı Đlave Sahalar Planlama Raporu, DSĐ Genel
Müdürlüğü, III. Bölge Müdürlüğü, Eskişehir, 1986.
[26] DSĐ, Porsuk Eskişehir Projesi Beylikova Depolama Tesisi ve Sulaması Projesi Planlama Raporu, DSĐ Genel Müdürlüğü, III. Bölge Müdürlüğü, Eskişehir, 1983.
[27] DSĐ, Aşağı Porsuk Projesi Şevkatiye-Adahisar Arası Vadi Sulamaları Planlama Raporu, DSĐ Genel Müdürlüğü, III. Bölge Müdürlüğü, Eskişehir, 1982..
[28] DSĐ, Altıntaş Projesi Planlama Raporu, DSĐ Genel Müdürlüğü, III. Bölge Müdürlüğü, Eskişehir, 1981a.
[29] DSĐ, Kütahya ve Köprüören Ovaları Hidrojeolojik Etüt Raporu, DSĐ Genel Müdürlüğü, III.
Bölge Müdürlüğü, Eskişehir, 1981b.
[30] DSĐ, Porsuk Eskişehir Projesi Porsuk Barajı HES ve Gökçekısık HES Planlama Raporu, DSĐ Genel Müdürlüğü, III. Bölge Müdürlüğü, Eskişehir, 1980.
[31] DSĐ, Kütahya-Merkez Söğüt Projesi Planlama Raporu, DSĐ Genel Müdürlüğü, III. Bölge Müdürlüğü, Eskişehir, 1980c.
[32] DSĐ, Porsuk-Eskişehir Projesi Karakamış Pompaj Sulaması Ön Planlama Raporu, DSĐ Genel Müdürlüğü, III. Bölge Müdürlüğü, Eskişehir, 1978.
[33] DSĐ, Eskişehir-Alpu Hidrojeolojik Etüt Raporu, DSĐ Genel Müdürlüğü, III. Bölge Müdürlüğü, Eskişehir, 1977a.
[34] DSĐ, Aşağı Kuzfındık Projesi Planlama Raporu, DSĐ Genel Müdürlüğü, III. Bölge Müdürlüğü, Eskişehir, 1977b.
[35] DSĐ, Eskişehir-Alpu Ovası Hidrojeolojik Etüd Raporu, DSĐ Genel Müdürlüğü, III. Bölge Müdürlüğü, Eskişehir, 1977c.
[36] DSĐ, Altıntaş Ovası Hidrojeolojik Etüt Raporu, DSĐ Genel Müdürlüğü, III. Bölge Müdürlüğü, Eskişehir, 1976a.
[37] DSĐ, Porsuk-Eskişehir Projesi Planlama Revizyon ve Aşağı Porsuk Vadi Sulamaları Projesi Planlama Raporu, DSĐ Genel Müdürlüğü, III. Bölge Müdürlüğü, Eskişehir, 1976b.
[38] DSĐ, Altıntaş Ovası Hidrojeolojik Etüt Raporu, DSĐ Genel Müdürlüğü, III. Bölge Müdürlüğü, Eskişehir, 1976c.
[39] DSĐ, Eskişehir ve Đnönü Ovaları Hidrojeolojik Etüt Raporu, DSĐ Genel Müdürlüğü, III.
Bölge Müdürlüğü, Eskişehir, 1975a.
[40] DSĐ, Eskişehir ve Đnönü Ovaları Hidrojeolojik Etüt Raporu, DSĐ Genel Müdürlüğü, III.
Bölge Müdürlüğü, Eskişehir, 1975b.
[41] DSĐ, Musaözü Projesi Planlama Raporu DSĐ Genel Müdürlüğü, III. Bölge Müdürlüğü, Eskişehir, 1973.
[42] DSĐ, Porsuk Enne Projesi Planlama Raporu DSĐ Genel Müdürlüğü, III. Bölge Müdürlüğü, Eskişehir, 1972.
[43] DSĐ, Porsuk-Boğazkaya Projesi Planlama Raporu, DSĐ Genel Müdürlüğü, III. Bölge Müdürlüğü, Eskişehir, 1971.
[44] DSĐ, Akçaköy Projesi Planlama Raporu, DSĐ Genel Müdürlüğü, III. Bölge Müdürlüğü, Eskişehir, 1970.
[45] DSĐ, Eskişehir Çağlayık-Biçer Ovaları Hidrojeolojik Havza Etüd Rapor, DSĐ Genel Müdürlüğü, III. Bölge Müdürlüğü, Eskişehir, 1965a.
[46] DSĐ, Sakarya Havzası Đstikşaf Raporu, DSĐ Genel Müdürlüğü, III. Bölge Müdürlüğü, Eskişehir, 1965b.
[47] DSĐ, Eskişehir Sarısu (Đnönü) Ovası Hakkında Hidrojeolojik Ön Rapor, DSĐ Genel Müdürlüğü, III. Bölge Müdürlüğü, Eskişehir, 1962a.
[48] DSĐ, Eskişehir Sarısu (Đnönü) Ovası Hakkında Hidrojeolojik Ön Rapor, DSĐ Genel Müdürlüğü, III. Bölge Müdürlüğü, Eskişehir, 1962b.
[49] DSĐ, Köprüören Ovası’nın hidrojeolojik durumu hakkında rapor (Kütahya Vilayeti sınırları dahilinde bulunan), 1960a.
[50] DSĐ, Kütahya Vilayeti sınırları dahilinde bulunan Köprüören Ovası’nın hidrojeolojik durumu hakkında rapor, DSĐ Genel Müdürlüğü, III. Bölge Müdürlüğü, Eskişehir, 1960b. [51] MTA, Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü, 1/500.000 ölçekli Türkiye jeoloji
haritası, Ankara, 2007.
[52] MTA, Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü, 1/500.000 ölçekli Türkiye jeoloji haritası, Ankara, 2002.
[53] MTA, Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü, Orta Sakarya ve Güneyinin Jeolojisi, 1996.
[54] MTA, Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü, Kütahya-Çifteler-Bayat-Đhsaniye Yöresinin Jeolojisi, 1984.
[55] MTA, Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü, 1/500.000 ölçekli Türkiye Jeoloji Haritası (Ankara ve Đzmir paftaları), 1975.
[56] R. Bakış, Porsuk Havzası Su Potansiyelinin Hidroelektrik Enerji Yönünden Araştırılması, Araştırma Projesi No.:AUBAP 050247, 255 s., Eskişehir, 2008.
[57] DSĐ, Yılı Program, Bütçe Takdim Raporu DSĐ Genel Müdürlüğü, III. Bölge Müdürlüğü, Eskişehir, 2004, 2005.
[58] DSĐ, Porsuk Havzası Su Yönetim Planı Projesi, Hidroloji Raporu, T.C. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, Devlet Su Đşleri Genel Müdürlüğü (DSĐ) III. Bölge Müdürlüğü (Hazırlayan: SU-YAPI Mühendislik ve Müşavirlik A.Ş.) Eskişehir, 2001a.
[59] DSĐ, Porsuk Havzası Su Yönetim Planı Projesi, Nihai Rapor, Cilt 1/3, Cilt 2/3, T.C. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, Devlet Su Đşleri Genel Müdürlüğü (DSĐ) III. Bölge Müdürlüğü (Hazırlayan: SU-YAPI Mühendislik ve Müşavirlik A.Ş.) Eskişehir, 2001b. [60] DSĐ, Devlet Su Đşleri Genel Müdürlüğü (http://dsi.gov.tr), 2002, 2005, 2008.
[61] DSĐ, Devlet Su Đşleri Genel Müdürlüğü, III. Bölge Müdürlüğü, Eskişehir. (http://dsi.gov.tr), 2007.
[62] DMĐ, Devlet Meteoroloji Genel Müdürlüğü, Anakara, 2007.
[63] Yanık, B.ve Avcı, Đ., Bölgesel debi süreklilik eğrilerinin elde edilmesi, ĐTÜ dergisi/d, Mühendislik, Cilt:4, Sayı:5, ss. 19-30, 2005.
[64] M. Bayazıt, Hidroloji, Đkinci baskı, ITÜ Matbaası, 155 s., 1979.
[65] R. Montanari, Criteria for the economic planning of a low power hydroelectric plant, Renewable Energy, 28 (2003) 2129–2145, 2003.
[66] ESHA, Layman’s Guidebook, on how to develop a small hydro site, second edition, European Small Hydropower Association (ESHA) (Author, Celso Penche), p.204, DG XVII-97/010, European Commision, Belgica, 1998.
[67] R.K. Linsley and J.B. Franzini, Water Resources Engineering, McGraw-Hill Kogakusha LTD, London, 1976.
[68] K. Yıldız, Hidroelektrik santraller, hesap esasları ve projelendirilmesi. DSĐ Barajlar ve HES Dairesi-HES Şube Müdürü, Ankara, 1992.
[69] C.R. Head, Multipurpose Dams, Contributing Paper, Draft I, pp. 1-4, Knight Piesold Limited, UK (For further information see http://www.dams.org), 1999.
[70] T.C. Bayındırlık Bakanlığı, 2006-2007. Đnşaat ve Tesisat Birim Fiyatları, Đller bankası [71] M.U.Becerik, The Kurtun concrete-faced rockfill dam nears completion. International
Journal on Hydropower & Dams. Vol. 9, no. 5, pp. 81-83. 2002.
[72] G. Hunter and R. Fell, Rockfill Modulus and Settlement of Concrete Face Rockfill Dams, J. Geotech. and Geoenvir. Engrg., Volume 129, Issue 10, pp. 909-917, 2003.
[73] P. Choi, Design criteria for the Bakun CFRD, International Journal on Hydropower &
Dams. Vol. 3, no. 6, pp. 36-39, 1996.
[74] JB. Cooke, Development of the high concrete faced rockfill dam, International Water Power & Dam Construction, Vol. 44, no. 4, pp. 7-9, 1992.
[75] TEMSAN, TEMSAN, Türkiye Elektromekanik Sanayi A.Ş., 2005.