Literatürde yenilikler, farklı çalışmalarda farklı sınıflandırmalara tabi tutulmaktadır. Utterback (1994); radikal ve adımsal kategorilerini kullanmaktadır. Radikal yenilik; firmanın tüm bilgi, yetenek ve stratejilerinin değiştirildiği, adımsal yenilik ise standardizasyon ve dengelerin korunduğu yenilikleri işaret etmektedir. Rothwell ve Gardner (1988) inovasyon ve reinovasyon tanımları üzerinde durmaktadır. İnovasyonlar gerçek yenilik getiren icatlar; reinovasyonlar ise mevcut ürünler üzerine yapılan iyileştirmeler olarak değerlendirilmektedir. Kleinschmidt ve Cooper (1991) yüksek, ılımlı, düşük yenilikçilik tanımlarını kullanmaktadır. Yüksek yenilikçilik içeren ürünler dünyaya yeni, pazara yeni ve firmaya yeni olarak sınıflandırılmaktadır. Ilımlı yenilikler firma yelpazesine sınırlı bir yenilik getirmektedir. Düşük yenilikler ise iyileştirmeler, maliyet indirimi ve yeniden konumlandırma içermektedir. Abernathy ve Clark (1985) ise teknolojik seviye ile pazar konumlandırmasını karşılaştırarak yenilik türlerini; niş, yapısal ve devrimsel olarak tanımlamaktadır. Niş oluşumda, mevcut teknoloji iyileştirilerek yeni bir pazar konumu hedeflenir. Yapısal, yeni bir teknoloji ile yeni pazarlar hedeflenmesini ifade etmektedir. Genel, mevcut teknolojik yeteneklerin geliştirilmesi ile mevcut pazarların hedeflenmesini ifade etmektedir. Devrimsel ise, mevcut teknolojik yetenekleri temelden değiştirerek yine mevcut pazarların hedeflenmesini ifade eder.
Yukarıda açıklanan bu yenilikçilik seviyelerinin dışında yenilikleri Garcia ve Calantone (2002) operatif yönden ayrıca dört değişik noktadan değerlendirmektedir:
1. Makro/mikro bakış açısı: Makro seviyede dünyaya yeni, pazara yeni ve endüstriye yeni olabilir. Mikro seviyede firmaya veya tüketiciye yeni olabilir.
2. Pazarlama ve Teknolojik Temelli Yenilikler: Bazı ürün veya servis yenilikleri yeni pazarların oluşmasını veya firmanın pazarlama stratejisinde, teknolojisinde, Ar-Ge yeteneklerinde, üretim tekniklerinde değişimi gerektirebilir.
3. Tek veya Çoklu Faktör: Yeniliğin kaç faktör göz önüne alınarak değerlendirildiği konusunu içerir. Tek faktör incelemesine örnek olarak makro/mikro incelemesi veya teknolojik pazarlama incelemesi verilebilir.
Çoklu faktör incelemesinde ise birden fazla faktör açısından inceleme yapılır. (Örneğin; firmaya yenilik, tüketiciye yenilik, pazara yenilik, teknik yenilik vb.)
4. Kategorik ve Sürekli Ölçütler: Yenilikçilik yönünü ortaya koyan yüksek/düşük ve ılımlı kategorilerine göre değerlendirilmesidir.
Yeniliğin süreklilik içeren tekrarlanma özelliği yeniliklerin geliştikçe farklı yenilikleri ortaya koymasına neden olur. Farklı yenilik türleri, farklı yenilikçilik faaliyetlerini ve farklı yenilik derecelerinin tanımlamasının yapılması gerekliliğini doğurmuştur. Garcia ve Calantone (2002) yenilikçilik derecesine göre yeni ürün geliştirme sürecinin önemli faktörlerinin değişim göstereceğini; bu nedenle, bu derecelerin firmalar tarafından iyi bilinmesi gerektiğini dile getirmektedir. Geçmiş araştırmalar, yenilik türlerini tanımlamanın ve anlamanın organizasyonun yenilik benimseme yaklaşımında ve etkenlerinin tanımlanmasında önemli bir rol oynadığını savunur. (Damanpour 1991:260).
Oslo Kılavuzu’nda (2005) belirtilen yenilik türleri genel kabul görmüş yenilik türleri olarak literatüre girmiştir ve ürün yeniliği, süreç yeniliği, pazarlama yeniliği, organizasyonel yenilik olarak sınıflandırılmaktadır.
Mevcut özellikleri veya öngörülen kullanımlarına göre yeni ya da önemli derecede iyileştirilmiş bir mal veya hizmetin ortaya konulması ürün yeniliğidir. Bu; teknik özelliklerde, bileşenler ve malzemelerde, birleştirilmiş yazılımda, kullanıcı kolaylığında ve diğer işlevsel özelliklerinde önemli derecede iyileştirmeleri içermektedir (Oslo, 2005:52). Farklılaştırılmış ve yeni bir ürünün geliştirilmesinin yanı sıra mevcut üründe iyileştirmelerin yapılarak pazara sunulması olarak da tanımlanmaktadır (Lin ve Lin, 2010). Bu nedenle ürün yenilikleri, mevcut bilgi ve teknolojilerin kullanımıyla ya da yepyeni bilgi ve teknolojilerden de faydalanılabileceği gibi bu iki yöntemin birleşiminden de oluşturulabilir (Li, Lui ve Ren, 2007). Ürün yeniliklerine fayda perspektifinden bakıldığında firma ile birlikte tüm paydaşlara pozitif fayda ve gelişmiş yeni çözümler sunabildiği için önemlidir (Rainey, 2008). Firmaların ürün yeniliğine önem vermelerinin en önemli nedeni, pazarda var olan rekabetin yoğun olmasından, pazar bölümlerinin fazla olması ve hızla gelişen ve değişen teknolojiden kaynaklanmaktadır (Alegre, Lapiedra ve Chiva, 2006). Ürün yeniliği, müşteri istek ve ihtiyaçlarındaki değişimleri birebir yansıtmaktadır;
ancak üründe gerçekleştirilen her yenilik firmaya ekstra bir maliyet getirdiği için müşterilerin bu maliyeti karşılayacak değeri fark edip etmeyecekleri ve bunun için ekstra para ödemeyi kabul edip etmeyecekleri (Atuahene-Gima ve Evangelista, 2000); eğer pazarlama planı doğru yapılmazsa firma için bir risk olarak görülebilir.
Yeni veya önemli ölçüde iyileştirilmiş bir üretim veya teslimat yöntemindeki yeni ya da önemli derecede iyileştirmeleri içeren yenilikler, süreç yenilikleridir (Oslo, 2005:53). Yeniliklerin sadece son çıktı olarak ürün ya da hizmetlerde gerçekleşmediği düşünülürse, ürünlerin ortaya çıkması için gerekli olan süreçlerde yenilik yapılması gerekliliği de ortaya çıkabilmektedir. Ürün yenilikleri ile beraber yürütülen süreç yenilikleri, ürünlerde kalite ya da fiyatta bir fark yaratıyorsa müşteriler tarafından fark edilebilir. Temel noktası, firmanın ürün üretme ve sunma yeteneğinin geliştirilmesi, iyileştirilmesi ya da tamamıyla yenilenmesine dayalıdır (Baer ve Frese, 2003). Firmaların mevcut ürünlerine süreçlerinde gerçekleştirilen iyileştirmeler ve yenilikler sayesinde değer katması olarak da ifade edilebilen süreç yeniliği sayesinde firma imajı, markası ve dolayısıyla ürünleri yeniden yapılanmaktadır (Damanpour ve Gopalakrishnan, 2001).
Ürün tasarımında veya ambalajlaması, ürün konumlandırması, ürün tanıtımı (promosyonu) veya fiyatlandırmasında önemli değişiklikleri kapsayan yeni bir pazarlama yöntemi, pazarlama yeniliğidir (Oslo, 2005:53). Yenilikçi faaliyetlerin temel amacı rakiplerden farklı olabilmek ve pazar payını arttırabilmektir. Bunun için gerekli olan ürünlerde gerçekleştirilen yeni tasarımların, ambalajların farklı pazarlama yöntemlerinin kullanılmasıdır (Doyle ve Bridgewater, 1998). Firmaların pazar paylarını arttırabilmek, rekabet avantajı kazanabilmek için önemli bir yenilik türü olan pazarlama yeniliği müşteriler için yeni bir değer yaratır. Yenilik, icattan farklı olarak ticarileşme başarısını da gerekli kıldığı için pazarlama yeniliği sayesinde dağıtım kanalları, konumlandırma faaliyetleriyle firmalar bu ticari başarıyı elde edebilir (Xu, Chen, Xie, Liu, Zhemg ve Wang,2006).
Firmanın ticari uygulamalarında, işyeri organizasyonunda veya dış ilişkilerinde yeni bir organizasyonel yöntem uygulanması, organizasyonel yeniliktir (Oslo, 2005:55). Damanpour ve Evan (1984) organizasyonel yeniliklerin tüm paydaşların katkı ve desteği ile katılımcı bir yönetsel anlayışı gerektiren bir durum olduğunu ifade etmektedir.