Yeni Yedi Araç

Yeni yedi araç, yönetim öncelikli Kaizen’de kullanılan araçlardır. Birçok yönetim sorununda çözüm için gerekli bütün veriler mevcut olmayabilir ya da mevcut olabilecek veriler de genelde istatistiksel rakamlarla ifade edilemeyip kişilerin düşüncelerinde olabilir. Böyle sözlü verilerin mantıklı bir karara esas teşkil edebilmesi için anlamlı bir formda yeniden şekillendirilmesi gerekir. Yönetimde problemlerin çözümü çoğu değişik bölümlerde çalışan insanların işbirliğini gerektirir. Burada sayısal bilgiler çok azdır ve mevcut bilgilerin de subjektif olma olasılığı oldukça fazladır. Bütün bu durumlarda, analitik yaklaşımdan uzaklaşıp, problem çözme yönünde bir tasarım yaklaşımı yolu kullanmak gerekmektedir (Imai, 2003: 240).

Çoğunlukla yöneticilerin ve kısmen de çalışanların, problem çözme sürecinde yaratıcılıklarını ve becerilerini konu üzerinde yoğunlaştırmak için kullandıkları “Yeni Yediler” karmaşık problemlerin detaylı anlaşılırlığını sağlamada önemli rol oynamaktadır. Yeni yedi araçlar aşağıda açıklanmıştır (Çamkoru, 2003: 214).

İlişki Diyagramı: İlişki diyagramı, önemli konular üzerindeki sebep-sonuç ilişkilerinin belirlenmesini ve anlaşılır kılınmasını sağlayan bir analiz aracıdır.

İlişki diyagramı; birçok iç içe bağlantılı faktörün rol oynadığı kompleks bir durumda, ara ilişkilere açıklık getirir ve faktörler arası sebep-sonuç bağlantılarının açıklık kazanmasına yardımcı olur. Kalite kontrolünde kullanılan ilişkiler diyagramı, birbirinden farklı sonuçlar yaratan faktörler arasındaki mantıksal ve nedensel

A (% 9) _{B % 15}

C % 40 D % 21

43

ilişkileri göstermektedir (Diagram Definition,

http://www.businessdictionary.com/definition/interrelationship-diagram.html, 01.02.2013).

Yakınlık (İlgi) Diyagramı: Esas itibariyle bir beyin fırtınası metodudur. Her katılımcının kendi düşüncesini yazdığı, sonra da bu düşüncelerin konu ile ilişkili olarak yeniden gruplandırıldığı ve yeniden sıraya konduğu grup çalışması esasına dayanır (Imai, 2003: 242).

Bir konu üzerindeki fikirlerin ya da yazı halindeki verilerin sayısının çok olması durumunda, bu karmaşık yığından kurtulup daha düzenli ve anlaşılabilir bir birikim oluşturmak için kullanılır. Karar verme sürecine destek olarak, daha önce çözülememiş problemlerin çözülmesinde yardımcı olması beklenir. İlgi diyagramı, beyin fırtınası sonuçlarını düzenlemenin yanında, anket sonuçları ve görüşme sonuçları analizi için de kullanılabilir.

Ağaç Diyagramı: Ağaç Diyagramı hedefler ve önlemler arasındaki ilişkileri göstermek için kullanılır. Ağaç diyagramı uygulanırken, öncelikle hedef belirlenir. Bu aşamada hedefi sağlayacak gerekli veriler, sebep-sonuç diyagramı ya da ilişkiler diyagramı aracılığıyla elde edilebilir. Daha sonra elde edilen veriler ile temel başlıklar oluşturulur ve bu başlıklar detaylandırılır.

Ağaç diyagramı geniş bir hedefi daha detaylı seviyelere ayırmada yardımcı

olmaktadır (Ali Coşkun Dalgıç,

http://www1.gantep.edu.tr/~dalgic/TKY/TKY14.htm, 23.09.2007).

Matriks Diyagramı: Matris diyagramı iki veya daha fazla değişken arasındaki ilişkiyi analiz etmede kullanılan bir planlama ve yönetim aracıdır. Bu ilişkilerin birçoğu bağımlı ve bağımsız değişkenler arasında olup matris diyagramı aracılığı ile sebep-sonuç veya ne, nasıl ilişkisi şeklinde tanımlanır.

Matriks diyagramı genellikle kalite taleplerine, birbirini tamamlayan karakteristiklerin içine ve sonra da üretim tanımlarına yerleştirilmek üzere kullanılır. Matris diyagramları gerekli sayıda satır ve sütunun birleşmesinden oluşur. Bu satır ve sütunların sayısı incelenen sorunlar veya konular ile bunlar üzerinde etkili faktör sayısına göre değişkenlik gösterir (Charantimath, 2003: 116).

44 Önceliklendirme Matriks Diyagramı: Önceliklendirme Matrisi aynı zamanda Matris Veri Analiz Diyagramı olarak da ifade edilir. Matris Veri Analizi "Principial Bileşen Analizi" adı verilen çok değişkenli analiz tekniğidir. Bu teknik, iç içe geçmiş büyük miktarda bilgilere netlik vermek ve daha genel göstergeler bulmak için bir matris diyagramında sunulan karmaşık verileri rakamlarla farklılaştırır ve düzenler (Charantimath, 2003: 116).

Bu diyagram, matriks tablosu yeterli bilgiyi vermediği zaman kullanılır. Bu yeni yediler içinde veri analizine dayanan ve sayısal sonuçlar veren tek metodudur.

Proses Karar Program Tablosu (PKPT): Proses Karar Program Tablosu (PKPT), bir sorunun çözüme kavuşturulması sırasında meydana gelebilecek muhtemel olayları ve ihtimalleri gösteren bir metottur. Yöneylem araştırmalarında kullanılan süreç karar programının uygulamasıdır. Belirgin hedefleri gerçekleştirmekte uygulamalar her zaman planlanan programa göre yürümediği için ve ciddi sonuçları olan beklenmeyen gelişmeler nedeniyle PKPT, yalnız optimum sonuçlara ulaşmak için değil aynı zamanda sürprizlerden kaçınmak için de geliştirilmiştir.

PKPT tahmin yapmayı kolaylaştırır, beklenmedik olayları ve problemleri tahmin etmek için geçmişi kullanır, problemlerin yerinin belirlenmesini sağlar (S. Kumar, http://tr.wikipedia.org/wiki/Yedi_y%C3%B6netim_arac%C4%B1, 04.02.2013).

Ok Diyagramı: Bu yöntem genellikle Program Değerlendirme ve Gözden Geçirme (PDGG) tekniğinde ve Kritik Yol Metodunda (KYM) kullanılır. Bir programı tamamlamak için gerekli basamakları göstermek amacıyla hazırlanmış is akış planlarıdır. Ok diyagramları en uygun günlük planı oluşturur ve bu planın gelişimini verimli olarak göstermeye olanak sağlar. Projeleri başarı ile yürütebilmek ve geliştirebilmek için zaman sıralı planların oluşturulmasında kullanılır (Mert Topoyan, http://kisi.deu.edu.tr/mert.topoyan/dosyalar/pc.pdf, 12.10.2012).

Yeni Yediler, verilerin olmadığı veya verilerin istatistiksel rakamlarla ifade edilemediği durumlarda analiz yaklaşımı yerine tasarım yaklaşımı yoluyla problemleri çözmede kullanılırlar. Kalite iyileştirme, kalite yayılımı, analiz ve teşhis

45 becerilerinin geliştirilmesi, maliyet azaltma, iş güvenliğinin iyileştirilmesi, rekabet analizi, şikayet analizi, üretim planlama, üretim yönetimi, verimliliğin iyileştirilmesi, yeni teknoloji geliştirme, yeni ürün geliştirme, otomasyon, kalite güvenliği sistemi iyileştirilmesi, kirliliği önleme, satış yönetimi, pazar analizi, ikmal yönetimi, politika yayılımı gibi pek çok alan için iyileştirmeye yönelik faaliyetlerde kullanılabilen yeni yedi aracın uygulama alanı hemen hemen sınırsızdır.

Yedi istatistiksel aracın kullandığı analitik yaklaşım, geçmiş deneyimlerden ders almaya çalışırken; yeni yedi aracın kullandığı tasarım yaklaşımı önceden belirlenmiş hedeflere daha iyi bir gelecek oluşturmayı ön planda tutar. Bu iki yaklaşım, her kademedeki yöneticilerin karar verme ve sorun çözme işlevleriyle birleştiğinde, Kaizen stratejisinin uygulanmasına yönelik güçlü araçlar olmaktadırlar. Kaizen stratejisi, tam olarak uygulandığında, işletmeleri başarıya taşıyan bir stratejidir (Imai, 2003: 242).