“Çalgıların farklı ritmik yapıdaki müzikleri seslendirme kazanımlarına ulaşmasındaki etkisi nedir?” alt problemine ilişkin bulgular Tablo 16 ve Tablo 17’de verilmiştir. Bu alt probleme yönelik olarak deneysel müdahalenin 8. Haftası için belirlenen kazanım, “Farklı Ritmik Yapıdaki Müzikleri Seslendirir (6/8’lik Bileşik Ölçü)”, hedef “6/8’ lik bileşik ölçüyü seçilen okul şarkısı içerisinde uygulayabilme”; 10. Haftası için belirlenen kazanım, “Farklı Ritmik Yapıdaki Müzikleri Seslendirir (5/8’lik Aksak Ölçü)”, hedef ise “5/8’lik aksak ölçüyü seçilen okul şarkısı içerisinde uygulayabilme” olarak belirlenmiştir. Deney gruplarında uygulanan farklı çalgıların (blok flüt, bağlama, gitar) öğrencilerin farklı ritmik yapıdaki müzikleri seslendirir (6/8’lik bilkeşik ölçü) ve farklı ritmik yapıdaki müzikleri seslendirir (5/8’lik aksak ölçü) kazanımlarına ulaşmasındaki etkisi Başarı Testinde 8. Hafta kazanımı için sorulan iki soru, 10. Hafta kazanımı için sorulan iki soru ve Gözlem Formu aracılığıyla incelenmiştir.
Deney gruplarında yer alan öğrencilerin Başarı Testinde 8. Hafta ve 10. Hafta kazanımı için sorulan farklı iki sorudan elde ettikleri ön test puanlarına ilişkin tanımlayıcı istatistikler ile Kruskall-Wallis Varyans Analizi sonuçları Tablo 2’de
65 verilmiş ve gruplar arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılığın bulunmadığı vurgulanmıştı (p> .05). Deneysel müdahale sonrası belirlenen kazanımlara ulaşmada hangi çalgının daha etkili olduğunu saptamak amacıyla deney gruplarında yer alan öğrencilerin son test puanları arasındaki farkın istatistiksel olarak anlamlı olup olmadığı yine Kruskall-Wallis Varyans Analizi ile incelenmiştir. Analiz sonucu elde edilen bulgular Tablo 16’da sunulmuştur.
Tablo 14. Deney gruplarında yer alan öğrencilerin farklı ritmik yapıdaki müzikleri seslendirir (6/8’lik bileşik ölçü) ve farklı ritmik yapıdaki müzikleri seslendirir (5/8’lik aksak ölçü) kazanımlarına yönelik Başarı Testi puanlarına ilişkin Kruskall-Wallis Varyans
Bağımlı Değişken Grup n X SS Sıralar Ortalaması X2 p Başarı Testi (18. ve 19. Soru) (Kazanım 8) Flüt 25 .54 .24 41.38 2.227 .002* Bağlama 24 .39 .36 39.15 Gitar 24 .45 .44 36.29 Başarı Testi (20. ve 21. Soru) (Kazanım 10) Flüt 25 .64 .33 41.14 1.811 .003* Bağlama 24 .52 .34 34.31 Gitar 24 .54 .32 35.38 * p< .05
Tablo 16’ya göre, blok flüt, bağlama ve gitar kullanılan grupların son test puanları arasında 8. Hafta ve 10. Hafta kazanımları için anlamlı farklar bulunmaktadır (p< .05). 8. Hafta ve 10. Hafta kazanımları için çalgılar arasında ortaya çıkan fark blok flüt kullanılan grup lehinedir.
Blok flüt, bağlama ve gitar kullanılarak işlenen derslerin sonunda, hangi çalgının farklı ritmik yapıdaki müzikleri seslendirir (6/8’lik bileşik ölçü) kazanımı ile farklı ritmik yapıdaki müzikleri seslendirir (5/8’lik aksak ölçü) kazanımına ulaşmada daha etkili olduğunu belirlemek amacıyla 3 uzman görüşünden faydalanılmıştır. Bu amaçla geliştirilen Gözlem Formu’ndan elde edilen puanlar arasında uzman değişkenine göre istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunup bulunmadığını belirlemek amacıyla hesaplanan Tek Yönlü Varyans Analizi testi sonuçları Tablo 17’de verilmiştir.
66 Tablo 15. Gözlem Formu puanlarının uzman değişkenine göre karşılaştırılması
Uzman 1 Uzman 2 Uzman 3 Genel
F p X SS X SS X SS X SS Kazanım 8 Flüt 4.66 .51 3.66 .51 3.66 1.63 4.00 1.08 1.874 .188 Bağlama 3.50 .54 4.00 .00 4.83 .40 4.11 .67 17.500 .000* Gitar 2.83 .98 2.66 .51 5.00 .00 3.50 1.24 24.730 .000* Kazanım 10 Flüt 3.83 .75 3.50 .83 3.50 1.51 3.61 1.03 .187 .831 Bağlama 3.66 .51 4.00 .00 4.83 .40 4.16 .61 15.000 .000* Gitar 4.16 .75 3.00 .63 5.00 .00 4.05 .99 18.793 .000* * p< .05
Tablo 17’ye göre, kazanım 8 için blok flüt kullanılan grupta (F(2-17)= 1.874; p> .05) Gözlem Formu’ndan elde edilen aritmetik ortalamalar arasında uzman değişkenine göre belirlenen farklar istatistiksel olarak anlamlı bulunmamıştır. Bağlama kullanılan grup (F(2-17)= 17.500; p< .05) ve gitar kullanılan grup (F(2-17)= 24.730; p< .05) için elde edilen ölçek puanlarında uzmanlar arasında istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmuştur. Yapılan Scheffe testi sonucu hem bağlama hem de gitar grubu için uzman 1 ve uzman 3 arasındaki fark ile uzman 2 ve uzman 3 arasındaki fark anlamlı bulunmuştur. Bu duruma göre uzmanlar birbirlerinden farklı görüşler öne sürmüşlerdir. Kazanım 8 için 3 uzmandan elde edilen puanların genel aritmetik ortalamaları arasındaki ilişki Pearson Korelasyon katsayısı ile incelenmiştir. Analiz sonucunda, uzmanların genel ortalamaları için bağlama ve gitar grupları arasında .69 düzeyinde pozitif yönlü yüksek ilişki tespit edilmiştir (p< .05). Bununla birlikte, uzmanların genel ortalamaları için blok flüt ve bağlama gruplarının puanları arasında - .48 düzeyinde negatif yönlü bir ilişki bulunmuştur (p< .05). Buna göre bağlama ve gitar gruplarının puanları paralel olarak yükselmekteyken, bağlama grubunun puanı yükselirken blok flüt grubunun puanı düşmektedir. Bu bulgu ve Tablo 17’de yer alan genel aritmetik ortalama değerleri birlikte incelendiğinde, uzmanlara göre “Farklı Ritmik Yapıdaki Müzikleri Seslendirir (6/8’lik Bileşik Ölçü)” kazanımına ulaşmada en etkili çalgı bağlamadır, yorumu yapılabilir.
Tablo 17’ye göre, kazanım 10 için blok flüt kullanılan grupta (F(2-17)= .187; p> .05) Gözlem Formundan elde edilen aritmetik ortalamalar arasında uzman değişkenine göre belirlenen farklar istatistiksel olarak anlamlı bulunmamıştır. Bağlama kullanılan grup (F(2-17)= 15.000; p< .05) ve gitar kullanılan grup (F(2-17)=
67 18.793; p< .05) için elde edilen ölçek puanlarında uzmanlar arasında istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmuştur. Yapılan Scheffe testi sonucu hem bağlama hem de gitar grubu için uzman 1 ve uzman 3 arasındaki fark ile uzman 2 ve uzman 3 arasındaki fark anlamlı bulunmuştur. Bu duruma göre, bu kazanım için de bağlama ve gitar grupları için uzmanlar birbirlerinden farklı görüşler öne sürmüşlerdir. Kazanım 10 için 3 uzmandan elde edilen puanların genel aritmetik ortalamaları arasındaki ilişki Pearson Korelasyon katsayısı ile incelenmiştir. Analiz sonucunda, uzmanların genel ortalamaları için anlamlı ilişkiler saptanmamıştır. Ancak, Tablo 17’de yer alan genel aritmetik ortalama değerleri incelendiğinde, uzmanlara göre “Farklı Ritmik Yapıdaki Müzikleri Seslendirir (5/8’lik Aksak Ölçü)” kazanımına ulaşmada en etkili çalgı bağlamadır, yorumu yapılabilir.