Yeşil Ofis

Üretimde en çok etkilenilen faktörlerden biride doğadır. Sanayileşmenin arttığı dünyamızda daha fazla üretim için doğaya zarar verilmektedir. Bu tip üretimlerin sonucunda da doğadaki karbon oranı artmakta ve iklim değişiklikleriyle yüz yüze gelinmektedir.

Özellikle 2009 Küresel Ekonomik Krizi’nden sonra önemi artan yeşil ekonomi kavramı 2012 G-20 zirvesinden sonra ülkelerin ulusal planlarında ve uluslararası toplantıların metinlerinde kendine yer bulmaya başlamıştır.

En genel tanımıyla yeşil ekonomi;

1- İnsanın doğa üzerindeki zarar verici etkilerini en aza indirip bu sayede dünyadaki canlı yaşamını ve doğanın kalıcı olmasını sağlamayı amaçlayan, 2- “Küçük güzeldir” anlayışı çerçevesinde büyük ölçeklere karşı; doğayla uyumlu

üretim-tüketim ilişkilerini temel alan ekonomik anlayıştır (Şahin, 2012). Birleşmiş Milletler Çevre Programı (UNEP), yeşil ekonomiyi gelecek nesilleri önemli çevre risklerine ve ekolojik kıtlıklara maruz bırakmadan, uzun vadede insanların refahını artıracak mal ve hizmetlerin üretimi, dağıtımı ve tüketimiyle ilgili ekonomik etkinlikler sistemi olarak tanımlamaktadır (Anonim, 2011a).

14

Yeşil ekonomi, ekonomi ve çevre arasındaki bağlamı derinlemesine inceleyerek çevre üzerinde oluşabilecek tehditleri en aza indirgemeyi hatta yok etmeyi amaçlamaktadır. Her geçen gün artan nüfusla birlikte ekonomisinde üretimi arttırarak satış maliyetlerini düşüren ekonomi politikalarının çevreye çok büyük zararları olmaktadır (Kamber, 2014).

Yeşil ekonominin başlangıcı olan yeşil girişimciliğin, enerji de dahil olmak üzere oldukça geniş bir yatırım alanını kapsadığı, bu alanın niş alan olmasının da pek çok kişi tarafından kabul edildiği konusunda oldukça yaygın görüşler bulunmaktadır. Yapılan görüşmelerde enerji ve atık yönetim sektörleri dikkati çeken sektörler olduğu belirlenmiştir (Anonim, 2012). Yeşil girişimciliğe ileriki bölümlerde ayrıntılı yer verilecektir.

Son yıllarda gelişmiş ülkelerde bilinçli ve planlı bir yaklaşım ile insan ve çevrenin kazandığı bir model olarak yeşil bina kavramı ön plana çıkmaktadır. Yeşil bina düşük enerji tüketimi ve enerji tüketiminin sürdürülebilirliliği anlamına gelmektedir. Dünyada çapında yeşil bina uygulamasıyla önde gelen ülkeler İngiltere, ABD ve Avustralya olarak gösterilebilmektedir (Liang ve ark., 2014). Ancak yurtdışında yapılan araştırmalarda yeşil bina maliyetinin diğer binaların satış fiyatlarına oranla %16 fazla olduğu belirlenmiştir (Anonim, 2011a). Bunun için de yeşil binalara daha fazla kira ödenmektedir (Piet ve ark., 2009). ABD’de yapılan bir araştırmaya göre teknolojinin gelişmesi ve Ar-Ge ve yatırımın artmasıyla yeşil binalara olan ilginin daha da artacağı düşünülmektedir. Bunun tüm Dünyada da aynı olacağı düşünülmektedir (Gliedt, 2015). Yine Kore’de yapılan bir araştırmaya göre yeşil teknolojide yapılan Ar-Ge yatırımları devletin katkılarıyla, sanayi- üniversite iş birliği ile gelişmektedir (Lee ve ark., 2015).

Yatırımcılar için yeşil binaların olmaması nedeniyle potansiyel olarak daha yüksek getirisi olan yeşil ofis binaları ilgi çekmeye başlamaktadır (Isa ve ark., 2013). Bu durumda da Yeşil Ofis ön plana çıkmakta ve önem kazanmaktadır. Yeşil girişimciliğin bir alt dalı olan Yeşil Ofis programı, karbon emisyonu başta olmak üzere enerji tasarrufu, yenilenebilir kaynaklar, doğal kaynakların bilinçli kullanımı ve yaşam tarzının değiştirilmesi konusunda ofis çalışanlarında farkındalık yaratmayı hedeflemektedir. ISO 14001 ve Eko-Yönetim ve Denetim Programı (EMAS) ile

15

birçok ortak yanı bulunan yeşil ofis programının (Rauatmaa, 2011); şirketlerin ofis kaynakları sistematik bir şekilde değerlendirilerek ilgili tasarruf kriterlerinin belirlenmesine ve bu çerçevede ofislerin kendi çevre yönetim sistemini yaratmalarına olanak sağlamaktadır.

Yeşil Ofis programı ile iş yerlerindeki ofislerde gereksiz tüketim azalarak iş yerlerin tasarruf edilmesi sağlanmaktadır (Rauatmaa, 2011). Yeşil Ofis kullanımında malzeme ve enerji kullanımı azalır, daha az atık üretilir, birçok konuda finansal tasarruf içine gidilir (Anonim, 2015g).

Yeşil ofis kapsamı içerisinde enerji, atık, belgeleri posta ve yayınlar, satın alma, taşımacılık, farkında olma ve yenilikler girmektedir (Anonim, 2015h). Yapılan araştırmada ticari ve ev ofisler için bilgisayarlar ve monitörler enerji maliyetlerinin % 3-6, yanındaki yazıcı ve fotokopi makinesi ile enerji maliyetlerinin 85-95%’ini oluşturmaktadır (Metz, 2001). 1995 yılında ABD Enerji Bakanlığı (DOE) çalışmalarına göre aydınlatma normal bir ofis enerji kullanımının yaklaşık %29’unu oluşturmaktadır (Nichols, 2011). Başka bir örnek vermek gerekirse yeniden üretilmiş kartuşlar orijinal ekipman kartuşları %30 daha az kadar maliyetlidir. Yeniden üretilmiş kartuş ile eski kartuşun değiştirilmesiyle kartuş plastik yağ değerinde yarım galon (1 galon = 4.54609 litre) kazan çıkarılabilir (Anonim, 2015ı).

Doğaya sunduğu katkılara örnek vermek gerekirse ABD’de ofislerde küçük değişiklikler yapıldığında karbondioksit emisyonunda yaklaşık olarak %40 katkı sağlamaktadır (Anonim, 2015h). Yeşil ofis programını üzerine çalışmaları bulunan üniversitelerden olan Washington Üniversitesi, ofislerde kahve kullanımından elde edilen sonar kahve telvesinin biriktirilip bahçelerde doğal gübre olarak kullanılmasını önermektedir (Anonim, 2015k). Örneklerden de anlaşılacağı gibi Yeşil Ofis programı ofis çalışanlarının çevre dostu tercihler yapmalarını sağlayıp, daha fazla tasarruf yapmaları konusunda yönlendirmektedir. Bu sistem şirketlerdeki ofisler için bir tasarruf mekanizması oluşturmakta ve doğal kaynakların sürdürülebilir kullanımına katkıda bulunmaktadır.

Ayrıca 2009 yılından bu yana İngiltere’de her yıl mayıs ayının ikinci haftasında ofislerdeki geri dönüşüm ve tasarrufa dikkat çekmek için yeşil ofis haftası çeşitli etkinliklerle kutlanmaktadır. Bu haftada her gün farklı bir olgu üzerine dikkat

16

çekilmektedir. Bunlar pazartesi günü enerjide tasarruf, salı günü ulaşımda çevre dostu olma, çarşamba günü geri dönüşüm, perşembe günü satış zincirinde çevre dostu olmak ve Cuma günleri sürdürülebilirlik çalışmaları şeklinde oluşmaktadır.