belirtilmesi istenen hususlarda bazı değişiklikler yapılmıştır.
1.5 05.11.2014 2.2 Yazılım Uyumluluk Tanıtım Raporu
Dizin yapısında bazı ek bilgiler istenmiştir ve aynı aya ait dosyaların saklanma biçimi tek bir kurala bağlanmıştır.
İçindekiler
1 Genel Açıklamalar ... 5
2 Başvuru ... 6
2.1 Uyumluluk Başvurusunun Yapılması ... 6
2.2 Yazılım Uyumluluk Tanıtım Raporu ... 6
2.3 Başvurunun Kabulü ve Testlere Başlanması ... 9
3 Test Süreci ... 9
3.1 Testlerin İçeriği ... 9
3.2 Kaynak Uygulama Belirtim Standardı ... 10
3.3 e-Defter Dosyaları ve Test Adımları ... 11
4 Test Aracı Kullanımı ... 15
4.1 Test Aracına Giriş ... 15
4.2 Test Planı Oluşturma ... 18
4.3 Test Adımlarının Yerine Getirilmesi ... 21
4.3.1 Test Adımının Başarı ile Tamamlanması ... 23
4.3.2 Test Adımında Hata Oluşması ... 24
4.4 Test Senaryolarının Tamamlanması ... 25
5 Testlerin Tamamlanması ... 26
6 Taahhütname, Uyumluluk Onayı, Duyuru ... 27
1 Genel Açıklamalar
Bu belge, 1 Sıra No.lu Elektronik Defter Genel Tebliğinin “3.2 Yazılımların Uyumluluk Onayı” başlıklı bölümünde öngörülen yazılımların uyumluluk onayları ile ilgili test süreci ve test planının duyurulması amacıyla hazırlanmıştır.
İlgili Genel Tebliğ hükümlerine göre elektronik defter tutmak isteyen mükellefler defterlerini oluşturmada, kaydetmede, onaylamada ve muhafaza etmede kullanacakları yazılımların uyumluluk onayı almış bir yazılım olması gerekmektedir.
Belirtilen yazılım uyumluluk onayı, ticari amaçlı özel ya da paket program şeklinde olan yazılımlar için olduğu gibi, ticari amaç taşımaksızın mükellefin kendi kullanımı için geliştirdiği (inhouse) yazılımlar için de geçerlidir.
Müşterilerinin ihtiyaçları doğrultusunda özel ya da paket yazılım geliştiren yazılım üreticileri, geliştirdikleri e-Defter yazılımları için bu kılavuzda belirtilen esaslara göre uyumluluk onayı aldıktan sonra yazılım üreticileri ve ilgili yazılımın adı www.edefter.gov.tr internet adresinden duyurulacaktır. Bu yazılımlar aracılığıyla e-Defter oluşturmak isteyen mükelleflerin başvurularında ayrıca yazılım uyumluluk testi yapmalarına gerek bulunmamaktadır.
Mükellefin kendi kullanımına özel geliştirilen yazılımlardan uyumluluk testini geçenler ise ilgili sitede duyurulmayacaktır. Bu tür yazılım uyumluluk onayı sadece başvuruyu yapan mükellefe özgü olduğundan aynı yazılımın başka bir mükellef tarafından kullanılması istenmesinde dahi kullanmak isteyen her mükellef yazılım uyumluluk onayı başvurusunda bulunmalıdır.
Yazılım uyumluluk onayı için yapılan testlerin temel amacı, başvuru ekinde Başkanlığa bildirilen yazılım uyumluluk tanıtım raporu ve yazılımların Tebliğ ve ilgili teknik kılavuzlarda açıklanan format ve standartlara uygun biçimde e-Defter ve e-Defter beratlarını oluşturup oluşturamadığının tespit edilmesidir. Bu bakımdan uyumluluk testine girecek olan yazılım ile e-Defter dosyalarının nasıl oluşturulacağı sözkonusu yazılımı tanıtıcı dokümanlarda detaylı biçimde açıklanmalıdır.
2 Başvuru
2.1 Uyumluluk Başvurusunun Yapılması
Yazılımların uyumluluk onayı başvuruları bir dilekçe ile Gelir İdaresi Başkanlığı İlkadım Cad. 06450 Dikmen/Ankara adresine yapılacaktır. Başvuruda bulunulan yazılımın müşterilerinin ihtiyaçları doğrultusunda geliştirilen ticari amaçlı bir yazılım veya mükellefin kendi kullanımı için geliştirilen bir yazılım olduğu hususu dilekçede açıkça belirtilecektir.
Dilekçe ekinde;
a) www.edefter.gov.tr internet adresinde yayımlanan e-Defter Yazılım Geliştirici Taahhütnamesi,
b) Uyumluluk onayı alınacak yazılımı tanıtma amaçlı bilgilerin yer aldığı “Yazılım Uyumluluk Tanıtım Raporu ”
sunulmalıdır.
2.2 Yazılım Uyumluluk Tanıtım Raporu
Uyumluluk onayı alınacak yazılımı tanıtma amaçlı bilgilerin yer aldığı Yazılım Uyumluluk Tanıtım Raporu en az aşağıdaki bilgileri içerecek şekilde hazırlanmalıdır.
Uyumluluk onayının verilmesi durumunda Yazılım Uyumluluk Tanıtım Raporu, yazılım ile ilgili ortaya çıkabilecek her türlü inceleme, araştırma ve değerlendirmede temel belge ve ispat aracı olarak kullanılacaktır.
Raporda aşağıda sayılan hususlara mutlaka yer verilecektir. Uyumluluk onayı alınacak yazılımı tanıtma amaçlı bilgilerin yer aldığı Yazılım Uyumluluk Tanıtım Raporu en az aşağıdaki bilgileri içerecek şekilde hazırlanmalıdır.
Uyumluluk onayının verilmesi durumunda Yazılım Uyumluluk Tanıtım Raporu, yazılım ile ilgili ortaya çıkabilecek her türlü inceleme, araştırma ve değerlendirmede temel belge ve ispat aracı olarak kullanılacaktır.
Yazılım Uyumluluk Raporu yazılırken aşağıda belirtilen hususlara yer verilmelidir, bu hususlara yer vermeyen raporların revize edilmesi istenir:
• e-Defter yazılımının adı, versiyonu veya sürüm numarası gibi ayırt edici özellikleri,
• e-Defter yazılımın geliştirildiği programlama dili,
• e-Defter yazılımın çalıştığı işletim sistemi(leri),
• e-Defter yazılımının defter dosyalarını oluştururken deftere kaynaklık edecek verileri XML alanlarına nasıl map ettiğinin iş akış şemaları/izahı, (Yeni düzenlemeyle e-Defter yazılımlarının muhasebe programları ile entegre olma, bir muhasebe programına bağlı olarak çalışma zorunluluğu kaldırılmıştır.
“Platform Bağımsız” olarak da e-Defter yazılımlarına onay verilebilecektir.
Platform bağımsız yapıda muhasebe programından fiş girişlerinin nasıl yapıldığının, muhasebe programındaki kontrollerin ve de muhasebe programının tablo yapılarının anlatılmasına gerek yoktur. Muhasebe programlarından e-Defter yazılımına kaynaklık edecek veriler csv, xml vb.
formatlarında gelebilir; muhasebe programının veritabanı tablolarından çekilebilir; ya da e-Defter yazılımının veritabanı tablosu da olabilir, bu tablolara önce veriler yazılıp sonra defter oluşturulabilir. Buradaki aktarım yönteminde/yöntemlerinde herhangi bir kısıtlama bulunmamaktadır. Burada dikkat edilmesi gereken husus şema ve şematron kurallarına uygun olarak XML alanlarını dolduracak verilerin alınmış olmasıdır. Örneğin, doküman tipi fatura seçilmişse doküman tarihi ve doküman numarası girilmiş olmalıdır. Bu tip örnekler çoğaltılabilir. e-Defter paketinde sch klasöründe bu kurallar ve hata uyarı mesajları bulunmaktadır. e-Defter yazılımı defterleri oluşturduktan sonra şema ve şematrondan geçireceğinden hatalar yakalanacaktır fakat ilk baştan kurallara uygun veriler getirilmesi bu ihtimali baştan elimine eder, hata alınmaz. Bu kısımla ilgili olarak raporda anlatılması istenen deftere kaynaklık edecek verilerin XML alanlarına map edilmesi işleminin nasıl yapıldığıdır. Platform bağımsız yapı için uyumluluk raporunun bu kısmının belirtilen formatta yazılması ön koşuldur lakin bir kereye mahsus
olarak Gelir İdaresi başkanlığına yapılacak olan demoda herhangi bir muhasebe programından örnek kasa/fiş/çek/teminat mektubu vb. girişlerin yapılması istenecektir. Demoda gerçek zamanlı defter oluşturulacağı için böyle bir gereksinim doğmaktadır.)
• Defter beratlarının imzalanmalarının (mali mühür sertifikası / e-imza ile) iş akış şemaları ve ekran alıntıları,
• Oluşturulan defter dosyalarının/beratlarının şema ve şematron kontrolünden geçirilmelerine ait iş akış şemaları ve ekran alıntıları, (Burada beklenen yazılımın oluşan XML dosyalarını şema ve şematrondan geçirdiğinden emin olunmasıdır, bir şekilde yanlış XML oluştuğunda e-Defter yazılımı şema ve şematron kontrolü safhasında bir uyarı mesajı vermeli ve hatanın düzeltilmesi için bir yönlendirmede bulunmalıdır. Bu kontrollerin yapılması Gelir İdaresi Başkanlığı’na gönderilecek beratın doğru ve tam olmasını garanti edecektir, böylelikle e-Defter yazılımı mükellef defterini yüklerken alabileceği olası bir şema/şematron hatası ihtimalini baştan elimine edecektir. Bu sürecin izahı ve uyarı mesajlarının ekran alıntıları yeterli olacaktır.)
• Parçalı defter oluştururken kullanılan bölme mantığının (200 MB kısıtına göre otomatik bölmenin ve manuel tarih seçerek isteğe bağlı defter bölmenin) iş akış şemaları ve ekran alıntıları,
• Yevmiye/kebir dosyalarının, yevmiye/kebir beratlarının ve GİB onaylı yevmiye/kebir beratlarının içinde tutulduğu dizin yapısının ekran alıntıları (Dizin yapısı standart ağaç yapısında olmalıdır ilgili ayın paketleri bir klasörde, tüm ayların toplamı yıl klasöründe ve yılların hepsi de aynı klasörde olacak şekilde bilgisayarın yerel depolamasında saklanmalı. XML dosyalarını mükellefin/denetim elemanının düzgün görüntüleyebilmesi için XSLT dosyaları da ilgili dizinlere konulmalı. Dizin yapısı …./VKN/YIL/AY/ altında Y-K dosyaları [defterler], YB-KB dosyaları [defter beratları], GIB-YB ile GIB-KB dosyaları [GIB onaylı defter beratları] şeklinde olmalıdır ),
• GİB’den inen ve başında GİB ön eki olan beratların (Örneğin, GİB-1234567890-201101-YB-0000.xml) içeriğinin dolu ya da boş olup
olmadığının kontrol edilmesi, XML içeriğinin şema ve şematrondan geçirilmesi, imza değerinin kontrol edilmesi ve aynı klasör ağaç yapısında ilgili dizine konması işlemlerinin akış şemaları ve ekran alıntıları,
• Son olarak ihtiyaç duyulan diğer açıklamalar.
Başkanlık gerek görmesi halinde onaylanması istenen yazılımın kuruluma hazır bir örneğini ve/veya yazılım ve uygulamasını tanıtabilecek teknik personel de isteyebilecektir.