Turistler gittikleri bölgedeki yerel halkın kültürünü, giyimini, kiĢisel iliĢkilerini ve tüketim davranıĢlarını etkileyebilmektedir (Tayfun, 2002). Ancak yaratıcı turist farklı mekân ve kültürlere ait değerleri bizzat üreterek hem faaliyetlerden duyduğu memnuniyeti arttırmakta hem de bu değerleri kendi yerel kültürüne taĢıma imkânı bulmaktadır. Çünkü yaratıcı turizmin temelinde kültürel aktivitelerin içinde bulunmak yani özne konumunda olunmak vardır (ÖzdaĢlı vd., 2010, s. 3). Böylece turistler kültürel kimliklere ve geleneklere iliĢkin deneyimler kazanarak faaliyetlerden duyduğu hazzı yani kiĢisel tatminlerini arttırmaktadır (Prentice ve Andersen, 2007). Bu bağlamda yaratıcı turizm, turistlerin kültürel olarak farklı deneyimler yaĢamasına ve bu deneyim sonrası sahip olduğu edinimleri geliĢtirme fırsatı sunan bir turizm tipi olarak tanımlanabilir (Raymond, 2009).
Yaratıcı turistlerin kültürel aktivitelere aktif bir Ģekilde katılımı, yaratıcı turistleri kültürel turistlerden ayıran en önemli özelliktir. Yaratıcı turizmde bir grup aktif paydaĢ olan yaratıcı turistlerin katılımı olmadan yaratıcı deneyimlerin var olması mümkün değildir
(Ivcevic ve Mayer, 2009). Bu nedenle yaratıcı turistler “Maslow‟un hiyerarĢisine göre aidiyet, itibar ve öz yapabilirlik (Maslow, 1943) gibi en önemli insan ihtiyaçlarını karĢılamaya çalıĢmakta olan kiĢiler” olarak tanımlanmaktadırlar (Fernández, 2010). Ayrıca yaratıcı turizmin kültürel turizmin bir uzantısı ya da ona bir tepki olarak ortaya çıkmasının nedeni yaratıcı turistlerin, geleneksel kültürel turistlerin aksine kendi kiĢisel geliĢim ve kimlik oluĢumlarına yardımcı olacak daha aktif deneyimler arayıĢı içine girmeleridir (Richards, 2000; Richards ve Raymond, 2000).
Bunu örneklendirmek gerekirse; kültürel turistler çanak çömlek ya da yerel yiyecekler satın almaktan zevk duyarlarken, yaratıcı turistler çömlekçilik eğitiminde yer almaktan veya yerel yiyeceklerin nasıl piĢirildiğini öğrenmekten hoĢlanmaktadırlar. Katılımcı olarak yer alan yaratıcı turist bu Ģekilde öğrendiklerinde eğlenen ve yeni yetenekler geliĢtirebilen kiĢiler olarak ziyaret ettikleri ülkelerin insanlarına ve kültürlerine daha yakın olmaktadırlar (Raymond, 2003).
Yaratıcı turistler üzerinde yapılan araĢtırmalar bu kiĢilerin özellikleriyle ilgili birtakım bilgiler sunmaktadır. Bu çalıĢmalardan birinde; turistlerle yapılan görüĢmeler ve Tayvan‟da hizmet veren dört tane “Yaratıcı YaĢam Endüstrisi‟nde” yapılan gözlemler sonucu edinilen bulgular “dıĢsal etkileĢimlerin” ve “içsel yansımaların” turistlerin yaratıcı deneyimlerini oluĢturduğunu göstermektedir. Yaratıcı bir deneyim sadece “çevre”, “insan” ve “ürün/hizmet/deneyimi” içeren dıĢsal etkileĢimler ile değil “bilinç/farkındalık”, “ihtiyaçlar/güdülenim” ve “yaratıcılığı” kapsayan içsel tecrübeler ile de oluĢmaktadır (Tan, Kung ve Luh, 2013, s. 153). Ayrıca yaratıcı turistler yaratıcı deneyimleri farklı Ģekilde algılayan heterojen bir tüketici grubu olarak görülmelidirler.
Yaratıcı turistlerin algıları ve kiĢisel özellikleri üzerine yapılan bir araĢtırmada, bu kiĢilerin doğalarında/yaratılıĢlarında olan özellikleri; yenilik arayanlar, bilgi ve yetenek öğrenenler, seyahat partnerlerinin geliĢiminin farkında olanlar, çevresel konuların farkında olanlar ve dinlence ve rahatlama türü olmak üzere beĢ farklı grupta toplanmıĢtır (Tan vd., 2014).
1. Grup: Yenilik arayanlar; Bu bakıĢ açısına sahip kiĢiler kendilerini geliĢtirmek için yaptıkları seyahatlerin ve aktivitelerin diğerlerinden farklı ve yerel kültürü anlamalarına yardımcı olan deneyimler olmasını tercih eden kiĢilerdir.
2. Grup: Bilgi ve yetenek öğrenenler; Bu görüĢü benimseyen insanlar “yerel kültür” ya da “aile birlikteliğinden” çok “kiĢisel geliĢimi” önemsemekle birlikte yeni ve zorlu aktivitelere ilgi duymaktadırlar. Katılımcılardan biri evine dönmüĢ olduğunda sadece bir yeri gezerek değil yapmıĢ olduğu aktivitelerden “bir Ģeyler alarak” bir diğeri de “kazanarak” dönmüĢ
olmayı istediklerini belirtmiĢlerdir. Örneğin; “yaratıcı yemek piĢirme” gibi aktiviteler ile bunu sağlayabildiklerinden bahsetmiĢlerdir.
3. Grup: Seyahat partnerlerinin geliĢiminin farkında olanlar; Bu bakıĢ açısı “ailem/daha genç olan jenerasyon bu aktiviteden neler öğrenebilir” sorusunu vurgulamaktadır. Bu katılımcılar, çocuklarının yaratıcı deneyimlerden bir Ģeyler öğrenmelerini istediklerinden ve bunu baĢarma konusunda da eğitmenler önemli bir rol oynadığından, eğitmenle ilgili konulara önem vermektedirler. Ayrıca hijyen konusu da bu katılımcıları bir aktivitede yer alıp almama konusunda etkileyecek kadar önem teĢkil etmektedir.
4. Grup: Çevresel konuların farkında olanlar; Yaratıcılığın harekete geçirilmesi için bir güdüye, farklı bir Ģekilde düĢünebilmek için kiĢinin kendi iç benliğini harekete geçirmeye gereksinim olduğunu düĢünmektedirler. Yerel kültürün farkında ve çevresel konuların bilincinde olan bu kiĢilerin önem verdikleri konular arasında eğitmenin profesyonelliği, manevi kültürel mirasın korunması gibi konular yer almaktadır.
5. Grup: Dinlence ve rahatlama türü; Aktivitenin geçtiği mekânın tasarımı konusuna oldukça önem veren bu gruptaki katılımcılar dinlenmek, eğlenmek ve rutin yaĢamlarını unutmak için bir aktiviteye katıldıklarını belirtmiĢlerdir.
Görüldüğü üzere yaratıcı turistlerin yaratıcı deneyimleri farklı Ģekilde algılayan heterojen bir tüketici grup oldukları anlaĢılmaktadır. Yaratıcı turistler farklı yaratıcı deneyimler yaĢamak amacıyla eğitimsel aktiviteler, yaratım süreci ve yeteneklerini gösterme yoluyla yeni destinasyonlar aramaktadırlar. Diğer bir ifadeyle bir kültürü tecrübe ederken kendi özel ilgi alanlarını tatmin edebilecek destinasyonları ve aktiviteleri değerlendirmektedirler (www.creativetourismnetwork.org). Bu yaratıcı alanlar ya da destinasyonlar (Evans, 2007) turistin beklediği Ģekilde uygun atmosfere sahip ortam ve çevrelerden oluĢmalıdırlar (Loeffler, 2010). Ayrıca, bu kiĢiler sadece kültürel manzaraların gözlemleriyle tatmin olmayan, yaparak öğrenen ve yeni yetenekler geliĢtiren birer aktif katılımcılardır (Raymond, 2003; Ohridska-Olson ve Ivanov, 2010). Bu özellikler göz önüne alındığında yaratıcı turizmin potansiyel üç değiĢik yaratıcı turist grubuna hitap edeceği düĢünülmektedir. Bu gruplar;
1. Grup: Emeklilikleriyle birlikte maddesel rahatlığa ulaĢan bu kiĢiler, öncesinde fırsat bulamadıkları ancak ilgili oldukları Ģeylerin peĢine düĢme fırsatı bulan yaratıcı turist grubudur.
2. Grup: 30 yaĢ altı ve genellikle öğrenciler (Russo ve Sans, 2007), gezginler gibi kiĢilerin oluĢturduğu bu grupta bedenleri kadar akıllarını geliĢtirecek tecrübeler peĢinde olan insanlar yer almaktadır.
3. Grup: Üçüncü grup ise kendi ülkelerinin farklı yönlerini merak eden tüm yaĢ grubundan yerel halktır (Raymond, 2003).
Özetlemek gerekirse yaratıcı turistlerin sahip olduğu bazı özellikleri aĢağıdaki gibi sıralamak mümkündür (www.slideshare.net);
EĢsiz deneyimler edinmek isterler,
Bireysel olarak, çift olarak, ailece ya da gruplar halinde seyahat edebilirler. Bu seyahatlerini ya kendileri ya da bir tur operatörü tarafından organize edebilmektedirler,
Yaratıcı etkinliklere; öğrenme (kurslar, seminerler vb.), yaratıcı üretim (yerel sanatçılarla ortak (Maisel, 2010) üretim vb.) veya sunum (konser performansları, oyunculuk, sergi vb.) amaçlı katılmaktadırlar,
Yaratıcı turistler kültürel değerler ve yerel halk deneyimlerini yaĢamak için genellikle daha yaratıcı ve katılımcı etkinlikleri tercih etmektedirler,
Yaratıcı turistler deneyimlerini sosyal medya üzerinden paylaĢmaktadırlar,
Özel ilgi alanlarına giren seyahatleri deneyimlemek isterler,
Yaratıcı turistler bütçelerinin önemli bir kısmını bu aktivite ya da deneyimleri gerçekleĢtirmek için harcarlar,
Yaratıcı turistler aynı seyahat içinde mutfak turizmi, eko turizm, yavaĢ turizmi gibi turizmin birçok çeĢidini yaratıcı turizmle kombine ederler.