Yapılandırmacı Yaklaşıma Yönelik Tutum Ölçeği İçin Ön

Ön deneme çalışmasında ulaşılması düşünülen tahmini örneklem sayısı baz alınarak her sınıf düzeyinde eşit sayıda öğretmen adayına ulaşılmaya çalışılmıştır. Anketin yanıtlama süresi 15 dakika kadardır. Öğretmen adaylarının anketi yanıtlar samimi ve içten olduğu kararına varılmış ve elde edilen yanıtlar ölçeğin geçerlilik ve güvenirlik çalışmasında kullanılmıştır.

3.3.1.4 Yapılandırmacı Yaklaşıma Yönelik Tutum Ölçeği İçin Geçerlilik Aşaması

Bu bölümde yapılandırmacı yaklaşıma yönelik tutum ölçeği için yapılan geçerlilik aşamaları yer almaktadır.

3.3.1.4.1 Madde Analizi

Madde analizi kapsamında öğretmen adaylarının testten aldığı puanlar toplanmış, toplanan puanlara göre en yüksekten en düşüğe doğru bir sıralama yapılmıştır. Oluşturulan alt %27 ve üst %27’lik (n=69) grupların madde ortalama puanları arasındaki farkların SPSS paket programı sayesinde ilişkisiz t-testi sınaması yapılmıştır. Ölçeğin iç güvenirliğinin test edildiği bu sınama da analiz sonucunda istatistiksel olarak maddeler arasında anlamlı fark gözlenmiştir. Bu sebeple hiç bir madde testten çıkarılmamıştır. İstatistikî olarak anlamlı bir fark çıkmaması halinde bu maddenin testten çıkarılması yerinde olacaktır (Büyüköztürk, 2002).

24 3.3.1.4.2 Faktör Analizi

Geliştirilen tutum ölçeğinin yapı geçerliliği açımlayıcı faktör analizi yapılarak sağlanmıştır. Açımlayıcı faktör analizi, değişkenler arasındaki ilişkilerden yola çıkarak, ölçekte yer alan faktörleri bulma işlemidir (Büyüköztürk, 2002). Hazırlanan taslak ölçek 225 öğrenciye uygulanmış ve SPSS paket programı ile faktör analizi yapılmıştır. Ölçek 5’li likert tipidir ve “Tamamen katılıyorum” seçeneğine “5”, “Katılıyorum” seçeneğine “4”, “Kararsızım” seçeneğine “3”, “Katılmıyorum” seçeneğine “2” ve “Kesinlikle katılmıyorum” seçeneğine “1” puan verilmiştir. Ancak ölçekte yer alan olumsuz maddeler için tam tersi bir puanlama yapılmıştır. Ölçeğe faktör analizinin yapılıp yapılamayacağını belirlemek amacıyla KMO (Kaiser- Meyer-Olkin) değeri ve Bartlett’s Testi (Bartlett’s Test of Sphericity) hesaplanmıştır.

Tablo 3.2: Yapılandırmacılığa yönelik tutum ölçeğine ait KMO ve Bartlett’s testi değerleri

Kaiser-Meyer-Olkin Değeri 0,913

Bartlett’s Testi Değeri 2674,344

* p < 0,01

KMO değerinin 0,50’nin üstünde çıkmış olması (KMO=0,913, p<0.01) faktör analizi açısından örneklem kümesinin uygun olduğunu göstermektedir. Bartlett's testi sonucunun da (2674,344) p<0.01 düzeyinde anlamlı olması ölçme aracının faktör yapılarına ayrıştırılabileceğini göstermiştir.

Yapılan faktör analizinde temel bileşenlerin çözümlenmesi ve varimax döndürme tekniği kullanılmıştır. Öz değeri 1.00’den büyük 8 faktör olduğu gözlenmiştir. Bu faktör sayısının çok olduğu düşünülerek, Cattel’in Scree Plot testi yapılmıştır.

25

Şekil 3.1: Cattel’in Scree Plot testi grafiği

Faktör yükleri birden fazla faktöre dağılmış ve aralarında 0,1’den daha az fark olan maddeler çıkarılmıştır (Büyüköztürk, 2002). Tek başına faktör oluşturan maddelerinde çıkarılması sonucunda, 26 maddeden oluşan, 3 faktörlü tutum ölçeği benimsenmiştir. Bu 3 faktörde yer alan maddelere ilişkin özdeğerler, varyans yüzdeleri ve toplam varyans yüzdeleri Tablo da gösterilmiştir.

Tablo 3.3: Yapılandırmacılığa yönelik tutum ölçeğinin faktör yapıları Faktör Özdeğer Varyans Yüzdesi Toplam Varyans Yüzdesi

1 5,753 22,126 22,126

2 3,920 15,077 37,203

3 3,156 12,140 49,343

Bu 3 faktör toplam varyansın % 49,343’ünü açıklamaktadır. Faktör analizi sonucunda ölçekte kalmasına karar verilen maddelerin, faktörlere dağılımına ve faktör yüklerine ilişkin tabloları her faktör için ayrı olarak verilmiştir.

26

Tablo 3.4: Yapılandırmacılığa yönelik tutum ölçeğinin 1. faktöründeki maddelerin faktör yükleri

Değişkenler Tutum Maddeleri Faktör

Yükleri md5* Fen bilimlerini öğrenmekteki temel amaç dersten iyi not

almaktır.

,761

md24* Fen öğretiminde, öğrencilerin ön bilgilerinde doğru bildikleri

yanlışlar göz ardı edilir.

,739

md23* Fen derslerinde öğrendiklerimi, günlük hayat karşılaştığım

durumlarda kullanmam.

,717

md13* Fen bilimlerinde, konuyu ezberleyerek öğrenmek beni başarıya

ulaştırır.

,716

md7 Fen derslerindeki deneylerde, öğrenci ön fikirlerinin sınanması

için ortam hazırlanmalıdır.

,674

md25 Fen derslerinde öğretim aktivitelerini öğrencilerin kendi

hatalarını tanıyabilecekleri şekilde düzenlenmelidir.

,664

md10* Fen öğretiminin değerlendirmesi mutlaka not ile yapılmalıdır. ,621

md8* İyi bir fen öğretiminde bilimsel araştırma basamaklarından

faydalanmaya gerek yoktur.

,607

md2 Fen bilimlerinde gerçek bir öğrenme, öğrencinin kendisi

tarafından bir öğrenme engelini aşmasıyla mümkün olur.

,562

md36* Fen öğretiminde öğrenen merkezli bir değerlendirme

yaklaşımını tercih etmem.

,560

md33 Fen öğretiminde, kavramların tarihsel gelişim süreçlerini göz

önünde bulundurmam.

,560

*Söz konusu olumsuz maddeler tersten puanlandırılmıştır.

Ölçeğin birinci faktöründe 11 madde yer almakta olup, faktörde yer alan maddelerin faktör yükleri ,761 ile ,560 arasında değişmektedir. Faktörde yer alan maddelerin ölçeğin Öğretime yönelik tutumu belirlemeyi amaçladığı görülmektedir.

27

Tablo 3.5: Yapılandırmacılığa yönelik tutum ölçeğinin 2. faktöründeki maddelerin faktör yükleri

Değişkenler Tutum Maddeleri Faktör

Yükleri md16 Fen öğretiminde öğretmenler öğrencilerin hatalarının nedenlerini

araştırmakla yükümlüdür. ,671

md15 Fen öğretiminde gerçek öğrenme, kavramsal değişimin sağlanmasıyla

olur. ,659

md14* Fen öğretiminde değerlendirme sürecini öğrencinin neler bildiği

ölçmek için kullanırım. ,622

md30 Fen bilimlerinde esas olan yanlış cevapların nedenlerinin de

değerlendirilmesidir. ,609

md17 Fen bilimlerinde değerlendirmenin, öğrencinin bilmediklerini

öğrenmek için yapılması gerektiğini düşünüyorum. ,608

md22* Fen bilimlerinde öğrenmenin gerçekleşip gerçekleşmediğine karar

vermede doğru cevabın izini sürerim. ,603

md37 Fen bilimlerinde ne kazanıldığından çok, bunların nasıl kazanıldığının

değerlendirilmesi hoşuma gider. ,528

md32 Fen bilimlerinde değerlendirme sürecine kendimi de katarım. ,523

*Söz konusu olumsuz maddeler tersten puanlandırılmıştır.

Ölçeğin ikinci faktöründe 8 madde yer almakta olup, faktörde yer alan maddelerin faktör yükleri ,671 ile ,523 arasında değişmektedir. Faktörde yer alan maddelerin ölçeğin Değerlendirmeye yönelik tutumu belirlemeyi amaçladığı görülmektedir.

28

Tablo 3.6: Yapılandırmacılığa yönelik tutum ölçeğinin 3. faktöründeki maddelerin faktör yükleri

Değişkenler Tutum Maddeleri Faktör Yükleri

md21* Fen derslerinde laboratuarda deney yaptığımda, öğrencilere

deneyin tüm aşamalarını içeren föy verilmesini isterim. ,702 md28* Fen öğreniminde öğretmen, öğrencilerin hatalarını en hızlı

şekilde düzeltmelidir. ,697

md35*

Fen öğretiminde, teorik bilgi sınıf ortamında verildikten sonra laboratuar uygulamalarına geçildiğinde kendimi rahat hissederim.

,696

md26 Fen öğretiminin değerlendirilmesi, öğretimden ayrı olarak

düşünülmemelidir. ,655

md18 Fen öğretiminde, belirli bir programa sıkı sıkıya bağlı olmak

hoşuma gitmez. ,620

md31 Fen bilimlerinde değerlendirme nesnel(sabit) olmamalıdır. ,591

md29 Fen öğretiminde, bütünden parçaya doğru olarak kavramları

incelemek hoşuma gider. ,541

*Söz konusu olumsuz maddeler tersten puanlandırılmıştır.

Ölçeğin üçüncü faktöründe 7 madde yer almakta olup, faktörde yer alan maddelerin faktör yükleri ,702 ile ,541 arasında değişmektedir. Faktörde yer alan maddelerin ölçeğin Öğrenmeye yönelik tutumu belirlemeyi amaçladığı görülmektedir.

Faktör analizi sonucunda ortaya çıkan faktörler şu şekildedir; • 1. Faktör: Öğretime Yönelik Tutum

• 2. Faktör: Değerlendirmeye Yönelik Tutum • 3. Faktör: Öğrenmeye Yönelik Tutum

3.3.1.5 Yapılandırmacı Yaklaşıma Yönelik Tutum Ölçeği İçin Güvenirlik Çalışması

Cronbach alpha katsayısının hesaplanması elde edilen test puanlarının iç tutarlılığının incelenmesinde kullanılan bir yoldur (Büyüköztürk, 2002). Tablo da yapılandırmacı yaklaşıma yönelik tutum ölçeğinin cronbach alpha değeri verilmiştir.

29

Tablo 3.7: Yapılandırmacı yaklaşıma yönelik tutum ölçeği iç tutarlılık katsayısı Yapılandırmacı Yaklaşıma Yönelik Tutum ölçeği İç Tutarlılık Katsayısı 0,79

Sonuç olarak öğretmen adaylarının yapılandırmacı yaklaşıma yönelik tutumunu belirlemek amacıyla iç tutarlılık katsayısı 0,79 olan, öğretime yönelik tutum, değerlendirmeye yönelik tutum ve öğrenmeye yönelik tutum faktörlerinden oluşan ve 26 madde barındıran geçerli bir ölçme aracı geliştirildiği söylenebilir. Oluşturulan yapılandırmacı yaklaşıma yönelik tutum ölçeği (3YTÖ) Ek 7.1’de verilmiştir.