2. UZUNKÖPRÜ İLÇESİNİN GENEL ÖZELLİKLERİ
2.3. Yapılan Kazılar ve Yüzey Araştırmaları
Edirne İline daha doğrusu daha geniş bir şekilde Doğu Trakya’nın araştırma tarihçesine bakıldığı zaman, bölgeyi ziyaret eden seyyah ve bilim adamları, işgal kuvvetlerinin yaptığı yağma amaçlı kazılar, 1930’lu yıllardan itibaren başlamış olan bilimsel kazı ve yüzey araştırmaları karşımıza çıkmaktadır19
.
Arif Müfid Mansel, 1936-1938 yıllarında Lüleburgaz, Kırklareli ve Vize, Edirne illerinde tümülüsler üzerinde kazı çalışmaları gerçekleştirmiştir20.
Doğu Trakya bölgesinde bilimsel kazı çalışmaları gerçekleştirilen; Aşağı Pınar21, Hoca Çeşme22, Yarımburgaz Mağarası23
, Ainos24, Yenikapı25, Toptepe26, Karaağaçtepe27
ve Kilisetepe28 gibi alanlar önemli arkeolojik yerleşim yerleridir.
önemli yer altı suyu bulunduran birimi olarak bilinmektedir. Bkz.
https://docplayer.biz.tr/amp/6127508-Edirne-valiligi-il-cevre-ve-orman-mudurlugu-edirne-2004-il- cevre-durum-raporu.html (11.04.2019).
16 Alüvyon: Trakya yöresinde akarsu vadilerinde oluşmuş genç çökeller olup, kalınlıkları akarsu
yatağının konumuna bağlı olarak değişir. 2 - 20 metre arasında kalınlık arz eden alüvyonlarda killi, siltli kum ve çakıl birimleri gözlenir. Bkz. https://docplayer.biz.tr/amp/6127508-Edirne-valiligi-il- cevre-ve-orman-mudurlugu-edirne-2004-il-cevre-durum-raporu.html (11.04.2019).
17 ÇŞB, Edirne Valiliği Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü İl Çevre Durum Raporu,
https://webdosya.csb.gov.tr/db/ced/editordosya/Edirne_icdr2012.pdf/ (11.04.2019), s. 22.
18 Gös. Yer. 19
Ergün Karaca, Arkaik, Klasik ve Hellenistik Dönem’de Doğu Thrakia, (Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Arkeoloji Ana Bilim Dalı, Klasik Arkeoloji Bilim Dalı, Basılmamış Doktora Tezi), İzmir 2016, s. 6.
20 Arif Müfid Mansel, ‘Grabhügelforschungen im östlichen Thrakien’, Archaeologischer Anzeiger,
1980’li yıllarda sonra Mehmet Özdoğan tarafından ‘Marmara ve Trakya Araştırmaları’ adlı sistematik yüzey araştırmaları çalışmaları gerçekleştirilmiştir. Prehistorik Dönem yerleşimlerinin tespit edilmesinin amaçlandığı bu araştırmalar sayesinde birçok Paleolitik, Neolitik, Kalkolitik, Tunç ve Demir Çağı yerleşimleri ve az da olsa klasik dönem yerleşimleri tespit edilip kayıt altına alınmıştır29
.
Mustafa Hamdi Sayar, 1990 ve 2000’li yıllarda ‘Trakya’ da Epigrafi ve Tarihi Coğrafya Araştırmaları’ adlı yüzey araştırması çalışmalarını gerçekleştirmiştir30
.
Burçin Erdoğu, 1993-1995 ve 2000 yıllarında Edirne Merkez, Süloğlu, Havsa ve Meriç ilçelerinde yüzey araştırması çalışmalarını gerçekleştirmiştir.
21 Aşağı Pınar höyüğü Mehmet Özdoğan tarafından 1980 yılında yüzey araştırmaları sırasında tespit
edilmiş ve 1993 yılından beri yine Mehmet Özdoğan’ın kazı başkanlığında kazısı gerçekleştirilen höyük, Kırklareli il merkezinin hemen güneyinde yer almaktadır.
22
Hoca Çeşme höyüğü Sait Başaran tarafından 1984 yılında saptanmış ve Mehmet Özdoğan başkanlığında 1990 yılında kazılmaya başlamış ve 4 yıl sürmüştür. Enez ilçe merkezinin 4 km güneydoğusunda yer almaktadır.
23
Yarımburgaz Mağarası, ilk defa 19.yy ortalarında Abdullah bey tarafından bilim dünyasına tanıtılmış ve ilk dönem kazıları Şevket Aziz Kansu önderliğinde Kılıç Kökten tarafından 1963 yılında yapılmıştır. 1964 ve 1965 yıllarında Kansu, Kökten ve N. Dolunay yönetiminde gerçekleştirilmiştir. 1986 yılında M. Özdoğan ve 1988-1990 yılları arasında Güven Arsebük tarafından kazıları yapılmıştır.
24
Ainos, günümüzde Enez ilçesinin olduğu yer olarak bilinmektedir. Ainos’ta ilk kazı çalışmaları 1971-1972 yıllarında A. Erzen başkanlığındaki bir ekip tarafından gerçekleştirilmiştir. 1979 yılında tekrar başlatılan kazı 1994 yılından itibaren Sait Başaran başkanlığında devam etmektedir.
25 Yenikapı, Yenikapı Batıkları kazıları 2004 yılından beri İstanbul Arkeoloji Müzeleri Müdürlüğü
başkanlığında gerçekleştirilmektedir. İstanbul Boğazı’nın altından geçecek olan demiryolu hattının Yenikapı bölgesindeki aktarma istasyonunun olduğu yerde gerçekleştirilen kurtarma kazısıdır.
26 Toptepe Höyüğü, Marmara Ereğlisi’nin 4 km batısına yer alan ve ilk defa 1966 yılında D.H. French
tarafından tespit edilmiştir. 4 evre ve 14 yapı katından oluşan höyüğün kurtarma kazısını, M. Özdoğan 1989yılındagerçekleştirmiştir.
27 Karaağaçtepe, ilk olarak H. Schliemann tarafından Tümülüs zannedilerek 1982 yılında kazılmış,
ikinci defa ise Fransız işgal kuvvetleri adına 1921-1923 yıllarında R. Demangel tarafından yapılmıştır. 1982 yılında M. Özdoğan, 2008 yılında ise O. Özbek tarafından yüzey araştırması sırasında ziyaret edilmiştir. Gelibolu ilçesinin güneybatısında Seddülbahir köyünün 3 km kuzey-kuzeybatı tarafında yer almaktadır.
28 Kilisetepe (Maydos) Höyüğü, 1982 yılında M. Özdoğan tarafından yüzey araştırmaları sırasında
tespit edilmiştir. 2010 yılından beri G. Sazcı başkanlığında kazı çalışmaları gerçekleştirilmektedir. Eceabat ilçe merkezinde yer almaktadır.
29 Mehmet Özdoğan, ‘Tarihöncesi Dönemde Trakya, Araştırma Projesinin 16. Yılında Genel Bir
Değerlendirme’, Anadolu Araştırmaları, Sayı 14, 1996, s. 330-331.
30 Mustafa Hamdi Sayar, ‘Trakya’da Epigrafi ve Tarihi Coğrafya Araştırmaları’, 7. Araştırma
Neolitik ve Kalkolitik yerleşim yerleri tespit edilmeye çalışılmış, Klasik Dönem yerleşimlere ait seramik buluntusu olması durumunda ise genel bilgiler verilmiştir31
.
Türkiye Arkeolojik Yerleşmeleri (TAY) Projesi, 1993 yılından beri Anadolu ve Trakya toprakları üzerinde bulunan yerleşim merkezlerinin bir yapı altında bulunması ve toplanması için yüzey araştırması çalışmalarını devam ettirmektedir.
Engin Beksaç, 2004 yılından başlayarak ‘Kuzeybatı Anadolu ve Trakya’da Erken Külistik Kaya (Kaya Oyma ve Megalit) Anıtları ve Kült Alanları Projesi’ kapsamında Edirne ve Kırklareli illerinde yüzey araştırması çalışmalarını gerçekleştirmektedir32
.
Onur Özbek, 2006 yılından itibaren ‘Gelibolu Yarımadası Prehistorik Dönem Yüzey Araştırmaları’ adlı yüzey araştırmalarını yapmaktadır33
.
Şahin Yıldırım, 2008 yılında ‘Doğu Trakya’da Mezar Tepelerinin Ortaya Çıkışı ve Gelişimi’ adlı doktora tez çalışmasıyla, bölgede bulunan tümülüs tipi ölü gömme gelenekleri gösteren mezarların tespit edilip kayıt altın alınmasını sağlayan yüzey araştırması çalışmalarını gerçekleştirmiştir34
.
Zeynep Koçel Erdem, 2008 yılından itibaren ‘Tekirdağ Ganos Dağı Araştırmaları’ adlı yüzey araştırması çalışmalarını gerçekleştirmektedir35
.
31 Burçin Erdoğu, ‘Neolithic and Chalcolithic Cultures in Eastern Thrace’, (Durham Üniversitesi
Yayınlanmamış Doktora Tezi), Durham 2001.
32
Engin Beksaç, ‘Kuzeybatı Anadolu ve Trakya’da Erken Külistik Kaya (Kaya Oyma ve Megalit) Anıtları ve Kült Alanları Projesi’, 23. Araştırma Sonuçları Toplantısı, Cilt-1, Ankara 2006, s. 283- 292.
33 Onur Özbek, ‘2007 Yılı Gelibolu Yarımadası Prehistorik Dönem Yüzey Araştırması’, 26. Araştırma
Sonuçları Toplantısı, Cilt 1, Ankara 2009, s. 367-382.
34
Şahin Yıldırım, ‘Doğu Trakya’da Mezar Tepelerinin Ortaya Çıkışı ve Gelişimi’, ( Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Arkeoloji Ana Bilim Dalı, Klasik Arkeoloji Bilim Dalı, Yayınlanmamış Doktora Tezi), Ankara 2011.
35 Zeynep Koçel Erdem, Tekirdağ Ganos Dağı 2009 Yüzey Araştırması’, 28. Araştırma Sonuçları
Ergün Karaca, 2013-2016 yılları arasında ‘Arkaik, Klasik ve Hellenistik Dönem’ de Doğu Thrakia’ adlı doktora tez çalışmasıyla M.Ö 1. binyıl başından M.Ö 2. yüzyılın son çeyreğine kadar ki süreçte bölgede yer alan buluntu merkezlerini yüzey araştırması çalışmalarıyla tespit etmeye çalışmıştır36
.
Uzunköprü İlçesi içerisinde bilimsel kazılar yapılmamıştır. Edirne Arkeoloji Müzesi tarafından 2013-2014 yılları arasında Çavuşlu Köyü Nekropol alanı kurtarma kazıları gerçekleştirilmiştir.