Yabancı Dil Eğitimi

Dil, insanlar arası iletişimi sağlayan bir sistemdir. Akpolat (2012:12) bunu sesler

sistemi olarak tanımlamaktadır. Başta İngilizce olmak üzere, Almanca, Fransızca gibi

günümüzde ön plana çıkan dillerin yanı sıra, daha yüzlerce dil mevcuttur. Kültürler arası iletişim ve etkileşimi kolaylaştırmak için, bireyler ne kadar fazla dil öğrenirse o derece faydalı olmaktadır. Dolayısıyla yabancı dil becerisine sahip olmanın öncelikli olarak öneminin öğrencilere aktarılması gerekmektedir (Aydoğanlı, 2006:69). Bilim, sanat, siyaset, eğitim, turizm, kültür, ticaret ve iletişim alanlarında kusursuz bir iletişim dil becerisiyle mümkündür, dolayısıyla öğrencilere ana dilden başka, uluslar arası ortak olan dillerin öğrenilmesinin kaçınılmazlığı aktarılmalıdır. Ayrıca Barın’ın da (2004:20)

aktardığı gibi, dil öğrenmek yeni bir insan olmak demektir. Genç, yabancı dil becerisine sahip olmayı farklı şekilde değerlendirmiştir:

Günümüz koşullarında hoşgörünün, barışın sağlanması, yaşatılması ve sürdürülmesi amacı ile insanlar ve ülkeler arasındaki iletişimin güçlenmesi, "yabancı" olanın aşılması yönünde çaba sarf edilmekte ve bu durum evrensel boyutta yabancı dil öğrenmeye ilgi ve isteğin artmasına sebep olmaktadır (Genç, 2002:74).

Genç’in ifadesi, yabancı dil becerisinin sosyal hayattaki yansımalarına yöneliktir. Kültürler arası iletişimde hoşgörüyü, saygı ve sevgiyi ön plana çıkarmanın temel koşulu olarak dil becerisine sahip olmak olduğu aktarılmıştır. Çünkü yabancı dil öğrenirken sadece sesler sistemi değil, ayrıca o dilin konuşulduğu ülkenin kültürü de öğrenilmektedir. Yabancı dil öğrenmek farklı kültürleri tanımak, farklı ve geniş bakış açılarına sahip olmak olarak görülmektedir.

Yabancı dil becerisine sahip olmanın kültürel avantajlarının yanı sıra bilimsel avantajları da vardır. Yabancı dil becerisi sayesinde insanlar bilimsel ve teknolojik gelişmeleri de yakından takip etme olanağı elde etmektedirler.

Yabancı dil eğitiminin çeşitli evreleri vardır. Genel anlamda, yabancı dil eğitimi

bir dili kullanmak için gerekli olan becerileri kazanma süreci olarak tanımlanabilir

(Aydoğanlı, 2006:69). Bu beceriler okuma, dinleme, konuşma ve yazma olmak üzere dörde ayrılmaktadır. Dil eğitiminin amacı da okuduğunu ve dinlediğini anlayabilen, düşündüklerini yazılı olarak, sözlü olarak anlatabilen bireyler yetiştirmektir.

Dil öğretiminde sınıf ortamı, derste kullanılan materyaller, araç-gereçler ve yöntemler dil öğrenimini doğrudan etkilemektedir. Örneğin, dil eğitiminde kullanılan çeşitli yöntemler vadır, bunlar;

 Dil Bilgisi - Çeviri Yöntemi  Doğrudan Yöntem

 Okuma Yöntemi

 Kulak - Dil Alışkanlığı Yöntemi  Görme ve İşitmeye Dayalı Yöntem  Bilişsel Yöntem

 İletişimsel Yaklaşım  Seçmeli Yöntem

Bu yöntem ve yaklaşımların bazıları doğal yollarla ortaya çıkmış, bazıları ise bilimsel aktivite ve çalışmalar sonucunda ortaya konmuştur. Bu yöntemler sayesinde öğrencilere dil becerisi edinme imkanı sunulmakta, öğrenciler de edindikleri dil becerisi sayesinde farklı kurum ve kuruluşlarda rahatlıkla çalışma imkanı bulmaktadırlar.

4.9.2. Yabancı Dil Ders Kitapları

Ders kitapları genel anlamda eğitim-öğretim bağlamında büyük bir önem arz ederken, yabancı dil eğitimine yönelik hazırlanan ders kitapları ise biraz daha fazla ön plana geçmektedir. Çünkü yabancı dil eğitimi öğrencinin kültürler arası iletişimini kolaylaştırıp uluslararası arenada alanıyla ilgili uzmanlaşmasını ve sektörde başarılı bir şekilde yer almasını sağlamaktadır.

Öğrencilerin ders kitaplarına yaklaşımı iki türlü olmaktadır. Birincisi öğrencinin ders kitabından beklentileri, ikincisi ise ders kitabının kendisidir, yani nasıl olduğudur. Alpan’ın da (2004:108) ifade ettiği gibi, bu iki yaklaşım yabancı dil öğrenimini ciddi bir şekilde etkilemektedir. Çünkü yabancı dil ders kitaplarındaki içerik faktörü hedeflere ulaşma açısından oldukça önemli rol oynamaktadır (Batdı, 2010:3). İçeriğin gerçek yaşamla ilişki durumu ne denli yüksek olursa, ders kitabı öğrenciyi o derece motive eder. Ayrıca öğrencilerin beklentileri de bu anlamda önemlidir.

Sıraladığımız bilgiler ışığında, yabancı dil ders kitabında bulunması gereken belli başlı özellikleri şu şekilde sıralayabiliriz (Akpolat, 2012:15):

 Öğrencinin seviyesine uygun olmalıdır: Öğrencinin seviyesi kavramından hem önceki yabancı dil becerisi, hem de önceden aldığı eğitimi, yaşı, sosyal durumu, olgunluk seviyesi ve zeki düzeyi anlaşılmaktadır.

 Güdüleyici ve ilgi çekici olmalıdır: Ders kitaplarının ilgi çekici olması öğrencinin öğrenme isteğini arttırır, olaylara daha geniş perspektiften bakmasını sağlar, yabancı dil öğrenmesi konusunda onu cesaretlendirir. Bundan dolayı metinlerin sayfaya yayılışı, yazı puntosu, düze gibi kriterler motive edici unsurlardır.

 Esneklik olmalıdır: Konu dağılımı ve görsellerin açık ve sistematik dağılışı esnekliği ortaya çıkarmaktadır. Ayrıca görsel ve konusal çeşitlilik öğrencinin beklentilerine daha uygundur.

 Gerçeğe uygun olmalıdır: Seçilen konu ve görsellerin gerçek olaylardan seçilmesi yabancı dilin doğal ve yaygın kullanımına katkı sağlar.

 Gerçekçi ve ulaşılabilir hedeflere göre yazılmış olmalıdır: Mevcut programdaki ders saati, öğretmenlerin durumu, öğrenci sayısı gibi fiziki etkenler göz önünde bulundurularak ulaşılabilir hedefler saptanmalıdır.

 Özgün olmalıdır: Dört temel beceriye yönelik hazırlanan her türlü malzeme özgün olmalıdır. Örneğin zaman çizelgeleri, menüler, kısa duyurular, reklamlar, afişler, biletler hem kolay hem de çabuk çalışılabilirler. Böylelikle öğrenci yapay hazırlanmış metinleri çalışmaktan kurtulmuş olur.

 Eğlenceli olmalıdır: Şarkı, şiir, bilmece, bulmaca, oyunlar ve benzeri etkinlikler ders kitabını ve doğal olarak dil öğrenimini eğlenceli hale getirir. Bundan dolayı bu ve benzer metinlere ders kitaplarında yer verilmelidir.