Yaşlı Bireylerin Özelliklerine Göre Geriatrik Ağrı Ölçeği’nin Türkçe Versiyonundan Aldıkları Puanlar

Araştırma kapsamına alınan yaşlı bireylerin Geriatrik Ağrı Ölçeği’nin Türkçe versiyonundan aldıkları ortalama puanların, yaşlıların tanıtıcı bilgilerine göre karşılaştırması Tablo 4.15.’de görülmektedir.

Tablo 4.15. Yaşlı Bireylerin Tanıtıcı Bilgilerine Göre Geriatrik Ağrı Ölçeği’nin Türkçe Versiyonundan Aldıkları Ortalama Puanların Dağılımı

Yaşlı Bireylerin Tanıtıcı

Bilgileri _{± SS} Yaş 60- 64 (n= 40) 1.4801±1.03628 65- 69 n= 109) 1.2337±0.89120 70- 74 (n= 58) 1.3165±1.02483 75 ve üzeri (n= 37) 1.6340 ±1.01300 F 1.984 p 0.117 Cinsiyet Kadın (n= 85) 1.7628±0.94319 Erkek (n= 159) 1.1538±0.92922 t 4.852 P 0.000 Medeni durumu Evli (n= 230) 1.3538±0.96871 Bekar (n= 14) 1.5180±1.14750 t 0.589 P 0.557 Eğitim durumu

Okur yazar değil (n= 11) 1.6948±0.94334

Okur yazar (n= 12) 1.7767±0.74385 İlkokul (n= 81) 1.6934±1.06140 Ortaokul (n= 40) 1.2916±0.88170 Lise (n= 43) 1.0747±0.92672 Üniversite ve üzeri (n= 57 ) 1.0038±0.82034 F 5.249 P 0.000 Mesleği Ev hanımı (n= 65) 1.7697±0.95024 Emekli (n= 156) 1.1439±0.92374 Serbest meslek (n= 7) 1.8558±1.22223 Memur (n= 10) 1.7850±0.96032 İşçi (n= 6) 1.2561±0.63549 F 6.205 P 0.000

Gelir- gider durumu

Gelir gideri dengeler (n= 172) 1.276± 0.074

Gelir az (n= 66) 1.560± 0.119

Gelir giderden yüksek (n= 6) 1.603±0.396

F 2.228

73

Tablo 4.15. devamı Yaşlı Bireylerin Tanıtıcı Bilgilerine Göre Geriatrik Ağrı Ölçeği’nin Türkçe Versiyonundan Aldıkları Ortalama Puanların Dağılımı

*Puanlar 0-42 üzerinden yapılmıştır.

Tablo 4.15.’de yaşlı bireylerin yaşlarına göre Geriatrik Ağrı Ölçeği’nin Türkçe versiyonundan aldıkları ortalama puanlarının dağılımı incelendiğinde; 75 yaş ve üzeri yaş grubunun aldıkları ortalama puanları yüksek bulunmuştur. Yapılan istatistiksel analiz sonucunda yaşın ölçek puanları üzerinde etkisiz olduğu bulunmuştur (p>0.05).

Araştırma kapsamına alınan bireylerin cinsiyetlerine göre Geriatrik Ağrı Ölçeği’nin Türkçe versiyonundan aldıkları ortalama puanların dağılımı Tablo 4.15.’de verilmiştir. Yaşlı bireylerin cinsiyete göre Geriatrik Ağrı Ölçeği’nin Türkçe versiyonundan aldıkları ortalama puanlarının dağılımı incelendiğinde; kadın hastaların aldıkları ortalama puanların, erkek hastalara göre daha yüksek olduğu bulunmuştur. Cinsiyetin alınan ortalama puanlar üzerinde etkili bir faktör olduğu saptanmıştır (p<0.05).

Tablo 4.15.’de yaşlıların medeni durumlarına göre Geriatrik Ağrı Ölçeği’nin Türkçe versiyonundan aldıkları ortalama puanlarının dağılımı incelendiğinde; bekar bireylerin aldıkları ortalama puanlar yüksek bulunmuş, ancak medeni durumun alınan ortalama puanlar üzerinde etkisiz olduğu saptanmıştır (p>0.05).

Tablo 4.15.’de yaşlı bireylerin eğitim durumlarına göre Geriatrik Ağrı Ölçeği’nin Türkçe versiyonundan aldıkları ortalama puanlarının dağılımı verilmiştir. Tabloda, yaşlı bireylerin Geriatrik Ağrı Ölçeği’nin Türkçe versiyonundan aldıkları ortalama puanlar incelendiğinde; okur-yazar olanların aldıkları ortalama puanların yüksek olduğu, üniversite ve üzeri mezun olanların aldıkları ortalama puanların

Yaşlı Bireylerin Tanıtıcı

Bilgileri _{± SS}

Kronik hastalık durumu

Var ( n= 217) 1.0679 ±0.87775 Yok (n= 7) 1.4048±0.98448 t -1.666 P 0.097 Aktivite Durumu Bağımsız (n= 193) 1.2160±0.93471 Yarı Bağımlı (n= 49) 1.9307 ±0.88838 Tamamen Bağımlı (n= 2) 2.8758±0.14024 F 14.228 P 0.000 Sağlık Durumu İyi ( n= 85) 1.0353±0.85505 Orta n= 137) 1.4875±0.99526 Kötü( n= 22) 1.911±20.94037 F 9.948 P 0.000

74

düşük olduğu bulunmuştur. Bireylerin eğitim durumlarına göre ortalama puanları arasındaki fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur (p<0.05).

Tablo 4.15.’de yaşlı bireylerin mesleki durumlarına göre Geriatrik Ağrı Ölçeği’nin Türkçe versiyonundan aldıkları ortalama puanlarının dağılımı incelendiğinde; serbest meslek grubunun Geriatrik Ağrı Ölçeği’nin Türkçe versiyonundan aldıkları ortalama puanların yüksek olduğu, emekli grubunun aldığı ortalama puanların düşük olduğu bulunmuştur. Yaşlı bireylerin mesleki durumlarına göre, Geriatrik Ağrı Ölçeği’ nin Türkçe versiyonunundan aldıkları ortalama puanların istatistiksel olarak farklılık gösterdiği sonucuna varılmıştır (p<0.05).

Tablo 4.15.’de yaşlıların gelir-gider durumlarına göre Geriatrik Ağrı Ölçeği’nin Türkçe versiyonundan aldıkları ortalama puanlarının dağılımı incelendiğinde; kendi ifadesine göre gelir durumu, gider durumundan yüksek olan yaşlıların Geriatrik Ağrı Ölçeği’ nin Türkçe versiyonundan aldıkları ortalama puanların yüksek olduğu bulunmuştur. Yaşlı bireylerin gelir-gider durumlarına göre, Geriatrik Ağrı Ölçeği’nin Türkçe versiyonundan aldıkları ortalama puanların istatistiksel olarak farklılık göstermediği sonucuna varılmıştır (p>0.05).

Tablo 4.15.’e göre; yaşlıların kronik hastalık durumlarına göre Geriatrik Ağrı Ölçeği’nin Türkçe versiyonundan aldıkları ortalama puanlarının dağılımı incelendiğinde; kronik hastalığı olmayan yaşlı bireylerin Geriatrik Ağrı Ölçeği’ nin Türkçe versiyonundan aldıkları ortalama puanların yüksek olduğu bulunmuş, ancak kronik hastalık varlığının alınan ortalama puanlar üzerinde etkisiz olduğu saptanmıştır (p>0.05).

Aynı tabloda; yaşlıların aktivite durumlarına göre Geriatrik Ağrı Ölçeği’nin Türkçe versiyonundan aldıkları ortalama puanlarının dağılımı incelendiğinde; günlük yaşam aktivitelerinde tamamen bağımlı yaşlıların Geriatrik Ağrı Ölçeği’ nin Türkçe versiyonundan aldıkları ortalama puanların yüksek olduğu bulunmuştur. Yaşlı bireylerin aktivite durumlarına göre, Geriatrik Ağrı Ölçeği’nin Türkçe versiyonundan aldıkları ortalama puanlarının istatistiksel olarak farklılık gösterdiği sonucuna varılmıştır (p<0.05).

Tablo 4.15.’de yaşlıların sağlık durumlarına göre Geriatrik Ağrı Ölçeği’nin Türkçe versiyonundan aldıkları ortalama puanlarının dağılımı incelendiğinde; sağlık durumunu kendi ifadesine göre “kötü” şeklinde tanımlayan yaşlı bireylerin Geriatrik Ağrı Ölçeği’nin Türkçe versiyonundan aldıkları ortalama puanların yüksek olduğu, “iyi” şeklinde tanımlayan yaşlıların ortalama puanlarının düşük olduğu bulunmuştur. Yaşlı bireylerin sağlık durumlarına göre, Geriatrik Ağrı Ölçeği’ nin Türkçe versiyonundan aldıkları ortalama puanların istatistiksel olarak farklılık gösterdiği sonucuna varılmıştır (p<0.05).

75 TARTIŞMA

Ülkemizde son yıllarda hemşirelik araştırmalarında giderek artan oranda, bakım verilen birey, aile ve toplumun sağlıkla ilgili tutum ve davranışlarını değerlendirmek amacıyla geliştirilen ölçekler kullanılmaktadır. Kullanılan bu ölçeklerin büyük çoğunluğu farklı kültürlerde geliştirilmiş olup, ülkemize uyarlanmış ölçeklerdir (128). Ölçek uyarlamasının ortaya çıkarabileceği problemler nedeniyle çalışmalarda kullanılacak ölçüm araçlarının toplumların kültürel ve sosyal yapılarına uygun olarak geliştirilmesi gereklidir (144). Ölçek uyarlamasının tercih edilmesinin bazı nedenleri vardır. Bunlar uluslararası yayınlarda yeterince tanınan ve üzerinde bilgi birikimi bulunan bir ölçeği Türkçe’ye kazandırarak kullanmanın, araştırmacının yeni bir ölçek hazırlamak için geçireceği süreyi kısaltmasıdır. Ölçek uyarlamanın bireysel kazançları yanında ülke açısından da sağladığı yararlar vardır. Teknik bilgilerin istatistiksel analizi, bilgisayar paket programlarının kullanımı, uluslararası ortak araştırma ilişkilerinin kurulması, diğer kültürlerle yazışmalar yoluyla bilgi alışverişinin sağlanması ve elde edilen sonuçları karşılaştırma olanağı sağlaması bu kazançlar arasında sayılabilir (145). Bu nedenle, bu çalışmada yaşlı bireylerde ağrının niteliğini, şiddetini, fiziksel, emosyonel, psikososyal ve davranışsal boyutlarını belirlemek üzere geliştirilmiş ve yaygın olarak kullanılan Geriatrik Ağrı Ölçeği’nin Türkçe’ye uyarlanması planlanmıştır.