Yıkama İşleminden Elde Edilen Süzüklere Ait Analiz Sonuçları 32

Tuzluluk problem için yıkama işlemine tabi tutulan atık mantar kompostlarından yıkamalar sonunda elde edilen süzüklere ait analiz sonuçları Çizelge 4.3.’de verilmiştir.

4.3.1. Elektriki iletkenlik (EC)

Kompost kolon yıkama sayısının EC değeri üzerine etkisi normal ve zeolitli kolonlarda istatistiksel olarak önemli (p<0.000) çıkmıştır. Normal yıkanan kompostta 1. yıkamada süzüğün EC değeri 13.14 dS/m iken, 2. yıkamada 8.71’e, 3. yıkamada 5.65’e, 4. yıkamada 4.36’ya ve 5. yıkamada 3.17 dS/m’ye düşmüştür. 5. yıkama sonunda kompostun tuzluluğu 4 dS/m’nin altına düşmüştür. Benzer durum zeolitli kolon yıkamasında da görülmüştür. İlk iki yıkamada zeolitli kolonlardan elde edilen süzüklerin EC değerleri daha düşük çıkmıştır. Bu durum zeolitin kompostta tuzluluk oluşturan iyonlardan bir kısmını tuttuğu anlamına gelmektedir. Bu durum çeşitli literatürlerle desteklenmekte (Köksaldı, 1999) ve zeolitin iyon tutucu özelliğinin bir sonucu olarak ortaya çıkmaktadır (EK-2, Çizelge 4.3).

4.3.2. Amonyum azotu

Kompost kolon yıkama sayısının NH4-N değeri üzerine etkisi normal ve zeolitli

kolonlarda istatistiksel olarak önemli (p<0.000) çıkmıştır. Normal yıkanan kompostta 1. yıkamada süzüğün NH4-N değeri 83.24 mg/l iken, 2. yıkamada 45.30, 3. yıkamada

17.48 mg/l’ye düşmüştür. 4. yıkamada bu değer 26.21’e çıkarken, 5. yıkamada tekrar 12.19 mg/l’ye düşmüştür. Benzer durum zeolitli kolon yıkamasında da görülmüştür. 4. yıkamada artan değer, diğer yıkamalarda düşmüştür. Fakat genel olarak normal yıkamaya göre, zeolitli kolon yıkamasında elde edilen değerler daha düşük çıkmıştır. Bu durum zeolitin yüksek bir amonyum absorpsiyon kapasitesine sahip olduğunu göstermektedir (Altan ve ark., 1998b), (EK-2, Çizelge 4.3).

4.3.3. Nitrat azotu

Kompost kolon yıkama sayısının NO3-N değeri üzerine etkisi normal ve zeolitli

Örnek no Yıkama sayısı (dS/m) EC NH4-N (mg/l) NO3-N (mg/l) Toplam Mineral N (mg/l) Ca (mg/L) (mg/L) Mg (mg/L) Na (mg/L) K (mg/L) P (mg/L) Fe   Cu (mg/L)   Mn (mg/L)   Zn (mg/L)  

K1 1 13.14a 83.24a 83.47a 166.71a 1290.0b 712.2a 503.7a 3440.4a 3.179a 0.328ab 0.217a 0.372ab 0.321a

Z1 1 11.37b 38.86c 50.82b 89.68b 1597.5a 762.9a 475.0a 1555.6c 2.407b 0.296cd 0.190b 0.381a 0.315a

K1 2 8.71c 45.30b 54.04b 99.34b 945.0c 470.6b 279.4b 1971.6b 1.591c 0.339a 0.163c 0.354abc 0.294b

Z1 2 7.82d 31.50d 50.59b 82.09bc 894.7c 469.3b 258.5b 881.5d 1.131d 0.276de 0.158d 0.353abc 0.298b

K1 3 5.65e 17.48e 22.54d 40.01de 704.0d 303.9cd 124.1cd 847.1d 1.041de 0.312abc 0.139f 0.367ab 0.297b

Z1 3 5.19e 12.65ef 15.64e 28.28de 696.2d 328.1d 141.7c 689.5de 0.863def 0.272de 0.141e 0.385a 0.298b

K1 4 4.36f 26.21d 30.81c 57.03cd 634.5d 255.4def 94.5def 746.6de 0.655ef 0.301bc 0.133f 0.349bc 0.295b

Z1 4 4.29f 15.87e 13.80ef 29.66de 647.7d 275.4cde 115.2cde 526.1def 0.819def 0.276de 0.134f 0.383a 0.290b

K1 5 3.17g 12.19ef 10.12ef 22.31e 551.1d 211.2f 58.4f 400.8ef 0.626ef 0.292cd 0.129g 0.328c 0.280b

Z1 5 3.18g 8.51f 7.82f 16.33e 569.0d 229.0ef 75.6ef 305.5f 0.477f 0.268e 0.129g 0.366ab 0.268c

LSD değeri 0.6916 5.556 6.035 31.55 167.4 59.00 46.03 384 0.4218 0.02399 0.006670 0.03537 0.01291

yıkamada süzüğün NO3-N değeri 83.47 mg/l iken, 2. yıkamada 54.04’e , 3. yıkamada

22.53’e düşmüştür. 4. yıkamada 30.81’e çıkan değer, 5. yıkamada tekrar 10.12 mg/l’ye düşmüştür. Zeolitli kolon yıkamasında ise ilk iki yıkamada yakın olan değerler 5. yıkamada 7.82 mg/l’ ye kadar düşmüştür. Bu durum zeolitin nitrat azotunu da absorbe ettiğinin bir sonucudur (EK-2, Çizelge 4.3).

4.3.4. Toplam mineral azot

Kompost kolon yıkama sayısının toplam mineral azot değeri üzerine etkisi normal ve zeolitli kolonlarda istatistiksel olarak önemli (p<0.000) çıkmıştır. Normal yıkanan kompostta 1. yıkamada süzüğün toplam mineral azot değeri 166.71 mg/l iken, 2. yıkamada 99.34’e, 3. yıkamada 40.01’e düşmüştür. 4. yıkamada bu değer 57.03’e çıkarken, 5. yıkamada tekrar 22.31 mg/l’ye düşmüştür. Benzer durum zeolitli kolon yıkamasında da görüşmüştür. 4. yıkamada artan değer, diğer yıkamalarda düşmüştür. Fakat genel olarak normal yıkamaya göre, zeolitli kolon yıkamasında elde edilen değerler daha düşük çıkmıştır. Bu durum zeolitin iyon tutucu özelliğini desteklemektedir (EK-2, Çizelge 4.3).

4.3.5. Suda serbest katyonlar (Ca, Mg, Na, K, P, Cu, Fe, Mn, Zn)

Kompost kolon yıkama sayısının suda serbest kalsiyum değeri üzerine etkisi normal ve zeolitli kolonlarda istatistiksel olarak önemli (p<0.000) çıkmıştır. Normal yıkanan kompostta 1. yıkamada süzüğün suda serbest kalsiyum değeri 1290 mg/L iken, 2. yıkamada 945’e, 3. yıkamada 704’e, 4. yıkamada 634.5’e ve 5. yıkamada 551.1 mg/L’ye düşmüştür. Son iki yıkamada zeolitli kolon yıkamasında elde edilen süzüklerdeki kalsiyum değeri daha yüksek çıkmıştır. 3. , 4. ve 5. yıkamalarda normal yıkanan kompostlardan elde edilen süzüklerle, zeolitli kolon yıkamalarından elde edilen süzükler arasındaki fark önemsiz çıkmıştır (EK-2, Çizelge 4.3).

Suda serbest magnezyum değeri üzerine etkisi normal ve zeolitli kolonlarda istatistiksel olarak önemli (p<0.000) çıkmıştır. Normal yıkanan kompostta 1. yıkamada süzüğün suda serbest magnezyum değeri 712.2 mg/L iken, 2. yıkamada 470.6’ya, 3. yıkamada 303.2’ye, 4. yıkamada 255.4 ‘e ve 5. yıkamada 211.2 mg/L’ye düşmüştür. 2.

yıkamada normal kolondan elde edilen süzüğün suda serbest magnezyum değeri daha yüksek çıkmıştır (EK-2, Çizelge 4.3).

Suda serbest sodyum değeri üzerine etkisi normal ve zeolitli kolonlarda istatistiksel olarak önemli (p<0.000) çıkmıştır. Normal yıkanan kompostta 1. yıkamada süzüğün suda serbest sodyum değeri 503.7 mg/L iken, 2. yıkamada 279.4’e, 3. yıkamada 124.1’e, 4. yıkamada 94.5’e ve 5. yıkamada 58.4 mg/L’ye düşmüştür. 1. ve 2. yıkamada normal kolondan elde edilen süzüğün suda serbest sodyum değeri daha yüksek çıkmıştır (EK-2, Çizelge 4.3).

Suda serbest potasyum değeri üzerine etkisi normal ve zeolitli kolonlarda istatistiksel olarak önemli (p<0.000) çıkmıştır. Normal yıkanan kompostta 1. yıkamada süzüğün suda serbest potasyum değeri 3440.4 mg/L iken, 2. yıkamada 1971.9’a, 3. yıkamada 847.1’e, 4. yıkamada 746.6’ya ve 5. yıkamada 400.8 mg/L’ ye düşmüştür. Bütün yıkamalarda zeolitli kolonlardan elde edilen süzüklerin suda serbest potasyum değerleri daha düşük çıkmıştır. Bu durumda iyonlar zeolit tarafından absorbe edilmektedir (EK-2, Çizelge 4.3).

Suda serbest demir değeri üzerine etkisi normal ve zeolitli kolonlarda istatistiksel olarak önemli (p<0.000) çıkmıştır. Normal yıkanan kompostta 1. yıkamada süzüğün suda serbest demir değeri 0.328 mg/L iken, 2. yıkamada 0.339 yükselmiştir. 3. yıkamada 0.312’ye, 4. yıkamada 0.301’e ve 5. yıkamada 0.292 mg/L’ye düşmüştür. Zeolitli kolon yıkamasında ise 4. yıkamada bir yükselme gözlenmekle beraber, normal kolon yıkamasında elde edilen değerlere göre daha düşüktür (EK-2, Çizelge 4.3).

Suda serbest bakır değeri üzerine etkisi normal ve zeolitli kolonlarda istatistiksel olarak önemli (p<0.000) çıkmıştır. Normal yıkanan kompostta 1. yıkamada süzüğün suda serbest bakır değeri 0.217 mg/L iken, 2. yıkamada 0.163’e, 3. yıkamada 0.139’e, 4. yıkamada 0.133’e ve 5. yıkamada 0.129 mg/L’ye düşmüştür. 4. ve 5. yıkamalarda normal yıkanan kompostlardan elde edilen süzüklerle, zeolitli kolon yıkamalarından elde edilen süzükler arasındaki fark önemsiz çıkmıştır (EK-2, Çizelge 4.3).

Suda serbest mangan değeri üzerine etkisi normal ve zeolitli kolonlarda istatistiksel olarak önemli (p<0.013) çıkmıştır. Normal yıkanan kompostta 1. yıkamada süzüğün suda serbest mangan değeri 0.372 mg/L iken, 2. yıkamada 0.354’e düşmüştür. 3. yıkamada 0.367’e yükselirken, 4. yıkamada 0.349’e ve 5. yıkamada 0.328 mg/L’ye düşmüştür. 2. yıkamada zeolitli kolon yıkamasından elde edilen değer, normal kolon yıkamasına göre daha düşüktür (EK-2, Çizelge 4.3).

Suda serbest çinko değeri üzerine etkisi normal ve zeolitli kolonlarda istatistiksel olarak önemli (p<0.000) çıkmıştır. Normal yıkanan kompostta 1. yıkamada süzüğün suda serbest çinko değeri 0.321 mg/L iken, 5. yıkamada 0.280 mg/L’ye düşmüştür. 2. , 3. ve 4. yıkamalarda yıkamalarda normal yıkanan kompostlardan elde edilen süzüklerle, zeolitli kolon yıkamalarından elde edilen süzükler arasındaki fark önemsiz çıkmıştır (EK-2, Çizelge 4.3).