Çalışma oluşturulurken yazın taraması yapılmış ve buna uygun olarak araştırmanın yöntemi belirlenmiştir. Aşağıda araştırmanın yöntemi ile ilgili; evren ve örneklem, veri toplama araçları ve teknikleri, verilerin analizi kısımlarına yer verilmiştir.
3.1. Araştırma Modeli
Araştırma, turistlerin macera turizmine yönelik memnuniyetlerinin tekrar ziyaret etme niyeti ile ilişkisini ortaya koymayı amaçladığından tarama modelindedir. Tarama modelleri mevcut durumun tespit edilmesine yaramaktadır. Ayrıca araştırmaya katılan turistlerin görüşleri, demografik özellikleri açısından farklılık gösterip göstermediğini belirlemek için ilişkisel araştırma yöntemi kullanılmıştır.
Macera turizmi, macera turizm faaliyetleri, turist memnuniyeti ve tekrar ziyaret etme ile ilgili yazın taraması yapıldıktan sonra, farklı macera turizm faaliyetlerine katılan turistlerin memnuniyet algıları ile tekrar ziyaret etme niyeti arasındaki ilişkiyi, turistlerin Fethiye’de macera turizm faaliyetlerine ilişkin algılarını belirlemek amacı ile anket yöntemi seçilmiş, veriler toplanmış ve bulgular değerlendirilmiştir.
3.2. Evren ve Örneklem
Araştırma evrenini Fethiye’de macera turizm faaliyetlerine katılan turistler oluşturmaktadır. Uygulama alanı olarak Fethiye’nin seçilmesinin en önemli nedeni, macera turizm faaliyetlerinin gerçekleştirilebileceği birçok alana sahip olmasıdır. Başka bir neden ise, Türkiye’de turist çeken önemli turizm merkezlerinden biri olmasıdır. İlçe çevresinde bulanan diğer turizm merkezlerine göre doğal ve kültürel daha iyi korumuş bir bölgedir. Ayrıca Fethiye, Muğla ilinde macera turizm
82
faaliyetleri konusunda merkez konumundadır (www.geka.gov.tr, 2015). Fethiye bünyesinde farklı turizm türlerinin yapılmasına imkan sağlayacak güçlü potansiyele sahip olan bir destinasyondur. Yapılan alanyazın taraması sonucunda, Fethiye ilçesinde macera turizmine yönelik turist memnuniyeti ile ilgili çalışmaya rastlanmaması ilçenin araştırma bölgesi olarak seçilmesinin başka bir nedenidir.
Fethiye’de 2016 yılında macera turizm faaliyetlerine katılım gösteren, 765.622 kişi bulunmaktadır (Fethiye Kaymakamlığı Turizm Tanıtma Bürosu, 2016). Altunışık, vd., (2015: 137), evren büyüklüğüne karşılık örneklem büyüklüğünü gösteren tabloda, böyle bir araştırma için 384 olmasının yeterli olacağını ifade etmişlerdir. Tanımlanan evrende örneği oluşturan elemanların araştırmacının araştırma problemlerine cevap bulacağı kişilerden oluşması (Ural ve Kılıç, 2013: 43; Altunışık vd., 2015: 143) nedeni ile kasti örnekleme yöntemi kullanılmıştır.
3.3. Veri Toplama Aracı ve Teknikleri
Bu araştırma da macera turizmi, turist memnuniyeti ve tekrar ziyaret etme ile ilgili yazın taraması yapıldıktan sonra elde edilen veriler ile birincil veri toplama aşamasına geçilmiştir. Araştırmada birincil veri toplama aracı olan anket kullanılmıştır. Ankette yer alan sorular daha önceki çalışmalardan yararlanılarak oluşturulmuştur (Yaraşlı Yarkın, 2007; Garda, 2010; Yılmaz, 2011; Dalkılıç, 2012; Dündar, 2014; Timur, 2015; Pratama, 2015). Anket 7 bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde faaliyete katılma kararı ile ilgili 4 soruya yer verilmiştir. İkinci bölümde demografik özelliklere ilişkin 8 soruya yer verilmiştir.
Anketin üçüncü bölümünde, macera turizm faaliyetlerine katılan turistlerin memnuniyet algılarını değerlendirilmesinde 28 maddeden oluşan 5’li likert ölçeği türünde önermeler yer almaktadır. Buna göre ifadeler 1: Kesinlikle Katılmıyorum 2: Katılmıyorum 3: Kısmen Katılmıyorum/Kısmen Katılıyorum 4: Katılıyorum 5: Kesinlikle Katılıyorum şeklinde bir değerlendirme yapılacak şekilde düzenlenmiştir.
Dördüncü bölümde turistlerin Fethiye’de macera turizm faaliyetlerine katılımları ve bu faaliyetleri değerlendirmelerine yönelik ifadelere yer verilmiştir.
83
Turistlerin katıldıkları faaliyet veya faaliyetlerden memnuniyetini ölçmek amacıyla ifadelere katılım dereceleri, 5’li likert ölçeği doğrultusunda ankette verilen 1: Hiç Memnun değilim 2: Memnun Değilim 3: Ne Memnunum/Ne Memnun Değilim 4: Memnunum 5: Çok Memnunum şeklinde işaretlemeleri istenmiştir.
Beşinci bölümde, turistlerin macera turizmi faaliyetlerden tatmin olmalarını engelleyen nedenleri belirlemek için toplam 7 önerme ve 1 açık uçlu soru yer almaktadır. İfadelere katılım dereceleri 5’li likert ölçeği doğrultusunda 1: Çok düşük 2: Düşük 3: Orta 4: Yüksek 5: Çok Yüksek şeklinde işaretlemeleri istenmiştir.
Altıncı bölümde turistlerin Fethiye’de macera turizm faaliyetlerinin yeterliliğine yönelik düşüncülerini belirlemek amacıyla 1=en çok, 2=çok, 3=en az şeklinde macera turizm faaliyetlerini sıralamaları istenmiştir.
Son bölümde ise, Fethiye’yi tekrar ziyaret etme niyetlerini belirleyebilmek amacı ile 2 maddeden oluşan 5’li likert ölçeği türünde önermeler yer almaktadır. Buna göre ifadeler 1: Kesinlikle Katılmıyorum 2: Katılmıyorum 3: Kısmen Katılmıyorum/Kısmen Katılıyorum 4: Katılıyorum 5: Kesinlikle Katılıyorum şeklinde bir değerlendirme yapılacak şekilde düzenlenmiştir.
3.4. Veri Toplama Süreci
Hazırlanan anketin güvenirlik analizinin yapılması amacı ile macera turizm faaliyetlerine katılan 100 turiste 2016 Haziran ayında ön test uygulanmıştır. Araştırmada kullanılan macera turizm faaliyetine katılan turistlerin memnuniyet algılarına yönelik ölçeğin Cronbach Alpha değeri 0,815 ve tekrar ziyaret niyeti ölçeğinin Cronbach Alpha değeri 0,749’dur. Bu sonuç ölçeklerin güvenilir olduğunun bir göstergesidir. Bundan dolayı ankette değişiklik yapılmadan devam edilmesine karar verilmiştir. 500 macera turizm faaliyeti katılımcısına Temmuz- Eylül 2016 tarihleri arasında anket uygulanmıştır. Toplam anketten 100 tanesi boş bırakma, yanıtlamak istememe gibi nedenlerden dolayı değerlendirme dışı tutulmuştur.
84 3.5. Verilerin Analizi
Araştırma sonucunda elde edilen verilerin değerlendirilmesinde ve hesaplanmış değerlerin bulunmasında SPSS (Statistical Package for the Social Science) paket programı kullanılmıştır. Öncelikle anketlerden elde edilen veriler bilgisayar ortamında istatistik programına kaydedilmiş veriler analiz edilmiştir. Araştırmaya katılan turistlerin demografik özelliklerine ilişkin bilgiler sayı ve yüzde değerleri ile analiz edilmiştir. Araştırmaya katılan turistlerin seyahat kararlarına ilişkin bilgiler sayı ve yüzde dağılımı ile analiz edilmiştir. Araştırmaya katılan turistlerin macera turizm faaliyet(ler)ine katılımları ve katıldıkları faaliyetlere ilişkin bulgular sayı ve yüzde dağılımı ile analiz edilmiştir. Araştırmaya katılan turistlerin memnuniyet algıları, tekrar ziyaret niyetleri ve tatmin olmalarını engelleyen nedenler standart sapmaları ve aritmetik ortalamaları kullanılarak açıklanmaya çalışılmıştır.
Araştırma verilerinin normal dağılıp dağılmadığı incelemek için Kolmogorov Smirnov testi yapılmıştır. Yapılan test sonucunda Sig. 0,00<0,05 olduğu için verilerin normal dağılmadığı belirlenmiştir. Veriler normal dağılım göstermediği için non-parametrik testler uygulanmıştır. İki örneklem arasında farklılıkların olup olmadığını tespit etmede Mann Whitney U testi uygulanmıştır. İkiden fazla örneklem arasında farklılıkları tespit etmek için Kruskal Wallıs testi uygulanmıştır. Ayrıca araştırma değişkenleri arasındaki ilişkiyi ölçmek için Korelasyon analizi yapılmıştır. Analizlerdeki anlamlılık düzeyi ‘‘p<0,05’’ olarak kabul edilmiştir.
85