Bu bölümde araştırma modeli, evren, örneklem, veri toplama ve veri çözümleme yöntemleri hakkında açıklamalara ve bilgilere yer verilmiştir.
3.1 Araştırmanın Modeli
Bu araştırma, var olan bir durumu tespit etmeye yönelik, nicel araştırma modellerinden betimsel survey/tarama modelinde bir çalışmadır.
Araştırmada nicel araştırma yöntemlerinden, veri toplama amaçlı, anket yöntemi kullanılmıştır. “Thomas (1998) anketi (questionnaire) insanların yaşam koşullarını, davranışlarını, inançlarını veya tutumlarını betimlemeye yönelik bir dizi sorudan oluşan bir araştırma materyali olarak tanımlamaktadır”…(Büyüköztürk, 2010: 125).
3.2 Araştırma Grubu
Bu araştırmanın çalışma grubunu, 2012-2013 Eğitim-Öğretim Yılı Bahar Dönemi, Gazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi Müzik Eğitimi Ana Bilim Dalı lisans 3 düzeyinde öğrenim gören 37 öğrenci oluşturmuştur. Araştırma kapsamına dâhil edilen sınıfın belirlenmesinde aşağıdaki etkenler rol oynamıştır;
Lisan 3 öğrencilerinin, “önerilen taslak dersi”, destekleyici nitelikte olan; 4 dönemlik Müziksel İşitme Okuma Yazma, 2 dönemlik Armoni-Kontrpuan-Eşlik, bir dönemlik Müzik Kültürü, 1 dönemlik Genel Müzik Tarihi, 1 dönemlik
Geleneksel Türk Müzik Tarihi, 1 dönemlik Geleneksel Türk Halk Müziği ve Türk Halk Müziği Uygulaması, 4 Bireysel Çalgı ve Piyano, 3 dönemlik Koro gibi alan
dersleri ve genel kültür derslerinden gerekli bilgileri almış olmaları,
Öğrencilerin okul sistemi, ders işlenişi sürecine alışkın olmaları ve bu doğrultuda ders seçebilme becerilerinin kazandırılmış olması,
Yine almış ders dağarlarının, öğrenciler tarafından ilişkilendirilebileceği bir dönem olmasının uygun görülmesi sebebiyle Lisan 3 sınıfı öğrencileri örneklem için uygun görülmüştür.
Tüm bu bilgilere göre, araştırmanın örneklemini Ankara İli, Gazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi Müzik Eğitimi Ana Bilim Dalı 37 lisans 3. sınıf öğrencisi, evrenini ise Türkiye Cumhuriyeti eğitim fakültelerindeki, müzik eğitimi ana bilim dalı lisans 3. sınıf öğrencileri oluşturmaktadır.
3.3 Veri Toplama Araçlarının Hazırlanması
Araştırmanın problemi ve alt problemlerini çözümleyebilmek amacıyla ihtiyaç duyulan aşağıda yer alan ölçme araçları yardımıyla toplanmıştır.
Bu ölçme araçlarına ve yürütülmüş olan çalışmalara ilişkin ayrıntılı bilgiler alt başlıklar halinde aşağıda sunulmuştur.
3.3.1. Müzik Eğitimi Lisans Programı İçin Önerilen “Müzik Dinleme ve Kültürü Ders” Öğretim Programı Taslağına İlişkin Uzman Görüş Formu
Müzik eğitimi lisans programı için önerilen Müzik Dinleme ve Kültürü Dersi Öğretim Programı Taslağına İlişkin Uzman Görüş Formu, ders taslak önerisinin oluşturulabilmesinde dersin ihtiyacına yönelik öğrenci ihtiyaç ve görüşlerini desteklemek amaçlı, ünite ve konuların içeriği, sıralanışı, gerekliliği, süresi, eksikleri ve fazlalıklarına ilişkin görüşleri alınmış, gerekli olup olmadığı konusunda uzman görüşleri istenmiştir. Bu formda yer alan üniteler rakamlarla, konu başlıkları büyük harflerle, konu alt başlıkları büyük harf ve rakamlarla belirtilmiştir.
İkisi Piyano-Piyano Pedagojisi, üçü Bireysel Çalgı Eğitimi, biri Türk Halk
Eğitimi, ikisi Müzik Teorisi alanında toplam sekiz uzmandan, ünite ve konuların içeriği,
sıralanışı, gerekliliği, süresi, eksikleri ve fazlalıklarına ilişkin görüşleri alınmış,
Bu form aracılığıyla uzmanların;
Lisans eğitimi sırasında müzik dinleme ve bilinçli müzik dinleme davranışlarını geliştirecek çalışmaların gerekliliği konusunda hem fikir oldukları görüşler,
Örnek bir müzik dinleme ve kültürü dersi taslağında olması gereken ünite ve konuların gerekliliği; bu ünite ve konulara eklenmesi gereken başlıklar hakkında önerileri,
Farklı uzmanlıkta olan öğretim elemanlarının, örnek bir müzik dinleme ve kültürü ders taslağı konusundaki görüşleri alınmaya ve belirlenmeye çalışılmıştır.
3.3.2. Müzik Eğitimi Lisans Programı İçin Önerilen “Müzik Dinleme ve Kültürü Ders” Öğretim Programı Taslağına İlişkin Öğrenci Görüş Formu
Müzik eğitimi lisans programı için önerilen Müzik Dinleme ve Kültürü Dersi Öğretim Programı Taslağına İlişkin Öğrenci Görüş Formu, ders taslak önerisinin oluşturulabilmesi ve bu doğrultuda uzman görüşlerinin de değerlendirilebilmesi amacıyla öğrencilere uygulanmıştır.
Formun birinci bölümünde öğrencilerin kişisel bilgileri ve demografik bilgilerine ulaşmak amacıyla sorular sorulmuş, birinci bölümdeki 7. (8 dereceli yanıt gerektiren) ve 10. sorularda (4 dereceli yanıt gerektiren) “öncelik durumuna göre” yanıt verilmesi beklenmiştir. 7. soruda, 8 farklı önceliğin sunulmasının sebebi müzik dinleme zevkinin oluşması ve öğrencilerin çalgı çalmalarında etkili olabilecek yanıtların ön görülmüş olmasıdır.
İkinci bölümünde, müzik dinleme ve müzik dinleme etkinliklerine katılım düzeyleri, alan dersleri içinde müzik dinleme çalışmalarına yer verilip
verilmediği, bilinçli müzik dinleme hakkındaki görüşlerini almak üzere 5’li likert ölçeğine göre 24 sorudan oluşan anket uygulanmıştır.
3.4. Verilerin Analizi
Uygulamada, müzik eğitimi lisans programı için önerilen müzik dinleme ve kültürü ders öğretim programı taslağına ilişkin uzman görüş formunda yer alan anketin güvenirlik testinde Cronbach’s Alpha katsayısına göre genel değerlendirme sonucu 0,978 olarak hesaplanmış; bu doğrultuda 0,80 1, 00‘e göre değerlendirildiğinde ölçeğin, “yüksek derecede güvenilir” olduğu belirlenmiştir. Ayrıca anket sorularına verilen yanıtlar sonucunda elde edilen veriler, birey gözlem sayısı (N) ve yüzde (%) dağılım tablosuyla sayısal verilere dönüştürülmüştür. Öğrenci anketinde veriler yanıtlar arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farkın olup olmadığına dair Chi-Square testi uygulanmış. Ayrıca çalışma kapsamındaki bireylerin/uzmanların, unvanlarına göre meslek yılı arasında farklılık olup olmadığının incelenmesi için ANOVA Testi uygulanmıştır.
Ankette, ünite ve konular hakkında uzmanlar tarafından sunulan görüşler de yazılı ortama aktarılmış ve diğer uzman yanıtlarıyla karşılaştırılıp, ilişkilendirilerek yorumlanmıştır.
Müzik eğitimi lisans programı için önerilen müzik dinleme ve kültürü dersi öğretim programı taslağına ilişkin öğrenci görüş formunda yer alan anketin güvenirlik testinde Cronbach’s Alpha katsayısına göre ders ihtiyaç durumuna ilişkin değerlendirme sonucu 0,684 olarak hesaplanmış; 0,60 0,80‘e göre “oldukça güvenilir” bir ölçek olduğu sonucu çıkmıştır. Öğrenci ve uzman anketi güvenirlik testi Tablo. 24’te gösterilmiştir.
Tablo 24. Öğrenci ve Uzman Anketi Güvenilirlik Testi
ÖĞRENCİ ANKETİ N Cronbach’ s Alpha
Ders İhtiyaç durumuna ilişkin
değerlendirme 24 0,684
UZMAN ANKETİ N Cronbach’ s Alpha
Genel Değerlendirme 68 0,978 Ünite 1 7 0,817 Ünite 2 16 0,929 Ünite 3 6 0,901 Ünite 4 20 0,937 Ünite 5 19 0,980