Bu bölümde, araĢtırmanın modeli, evren ve örneklemi, araĢtırmada kullanılan verileri toplamak için kullanılan araçlar ve araçların geliĢtirilmesi, verilerin toplanması, toplanan verilerin analizinde kullanılan yöntem ve teknikler açıklanmıĢtır.
2.1. ARAġTIRMANIN MODELĠ
Bu araĢtırma; çizgi film müziklerinin yapısal olarak incelenmesi ve değerlendirilmesi yoluyla, çizgi film müziklerinin izler kitle üzerinde yaratmaya çalıĢtığı etkileri incelemek ve çizgi film müziklerine ait yapısal özelliklerin bu anlamdaki sosyo-kültürel ve psiko-sosyal iĢlevlerini anlamlandırabilmek amacıyla hazırlanmıĢtır. Bu nedenle, araĢtırma problemi hakkında var olan kütüphane, arĢiv veya Internet kaynaklarından derlenen verilere (yazı, resim vs) dayalı kaynak taraması ve kütüphane incelemesinde arĢiv tarama sistemine dayalı olan “Belgesel AraĢtırma Yöntemi” kullanılmıĢtır (Büyüköztürk, 2001; s.1).
Uzman görüĢlerinin alınması, çizgi film müziği öneklerine ait video ve ses kayıtlarının incelenmesi aĢamasında ise verilerin inceleme yolu ile toplanmasını gerektiren “Görgül AraĢtırma Yöntemi” kullanılmıĢtır (Büyüköztürk, 2001; s.2).
Derecelendirme ölçeklerinden elde edilen verilerin değerlendirilmesi aĢamasına gelindiğinde ise; güvenilirliğinin arttırılması, yanlılığın azaltılması ve araĢtırma sonucundaki verilerin karĢılaĢtırılabilir olmasını sağlamak amacıyla verilerin sayısallaĢtırılması gerekli görülmüĢtür. Sayısal verilerden elde edilen bulguların tanımlanması ve yorumlanmasında ise verilerin araĢtırma sorularının
ortaya koyduğu temalara göre düzenlendiği betimsel analiz yöntemi kullanılmıĢtır (Yıldırım; ġimĢek, 2006; 224).
2.2. EVREN VE ÖRNEKLEM
Bu araĢtırmanın evrenini, 1990-2010 yılları arasında Türkiye‟de yayın yapan devlet ve özel sektöre ait televizyon kanallarında kısa bölümler halinde yayınlanmıĢ olan çizgi filmler, örneklemini ise izleyici beğenisine göre anket yoluyla seçilen 50 adet çizgi film oluĢturmaktadır. AraĢtırmanın bu alanda ülkemizdeki mevcut durumu ortaya koyması ve diğer ülkelerde gerçekleĢtirilen çizgi film müzikleri ile kıyaslanabilmesi amacıyla %10 luk kesimini teĢkil eden 5 adet çizgi film müziğinin yapımı ülkemizde gerçekleĢtirilmiĢ olan çizgi filmlerden seçilmesine karar verilmiĢtir.
2.3. SINIRLILIKLAR
AraĢtırma, edinilen bilgiyi denetleyebilmek amacıyla, 1990-2010 yılları arasında Türkiye‟de yayın yapan devlet ve özel sektöre ait televizyon kanallarında kısa bölümler halinde yayınlanmıĢ olan çizgi filmlere ait müzikler ile sınırlı tutulmuĢtur.
AraĢtırmanın 1990-2010 yılları arasındaki dönemi kapsamasının nedeni; bu tarihler arasında Türkiye‟de çizgi film gösterimi yapan devlet ya da özel sektöre ait televizyon kanallarının sayılarında hızlı bir artıĢ görülmesi ve evlerde televizyon kullanımının yaygınlaĢmasıdır.
2.4. VERĠLERĠN TOPLANMASI
AraĢtırmada kullanılan veriler, anket tekniği ve doküman (yazılı, görsel ve iĢitsel) incelemesi yöntemi ile elde edilmiĢtir.
Anket, geniĢ bir örneklem grubundan hızlı bir biçimde veri toplama ve analiz
etme konusunda oldukça etkili bir araçtır. (Yıldırım, ġimĢek, 2006: 40). Anket verileri üzerinde tahmine dayalı, genelleme amaçlı sayısal hesaplamalar yapmak mümkün değildir. Bu tür veriler üzerinde betimsel istatistikler kullanılır ve veriler araĢtırma soruları çerçevesinde tanımlanır (Yıldırım, ġimĢek, 2006: 302) Bu araĢtırmada incelenecek olan çizgi filmlerin seçiminde anket tekniği kullanılmıĢtır.
AraĢtırma sınırlılıkları içerisinde bulunan 81 çizgi film farklı yaĢ, cins ve sosyo-kültürel yaĢam seviyelerindeki izleyicilerin beğenisine sunulmuĢ ve konusu, karakterleri ve özellikle film müziği ile en çok beğendikleri 10 çizgi filmi belirlemeleri istenmiĢtir. En çok beğeni alan 50 adet çizgi film araĢtırma kapsamında incelemeye alınmıĢtır.
GörüĢme tekniği, insanların bakıĢ açılarını, deneyimlerini, duygularını ve algılarını ortaya koymada kullanılan, oldukça güçlü bir yöntemdir (Yıldırım, ġimĢek, 2006: 40).
AraĢtırma kapsamında belirlenen çizgi film müziklerinin incelenmesinde uzman görüĢlerine büyük önem verilmiĢ ve konu ile ilgili uzman görüĢlerin alınmasında nitel araĢtırma yöntemlerinden bir model olan görüĢme (mülakat) tekniği kullanılmıĢtır. Bu durum oluĢturulan çizgi film müziği derecelendirme ölçeğinin oluĢturulması aĢamasında da devam etmiĢ ve derecelendirme ölçeğinin hazırlanmasında uzman (müzikolog, besteci, teorisyen, ve müzisyenler) görüĢleri hâkim olmuĢtur.
AraĢtırmada kullanılan çizgi film müziklerinin video ve ses örnekleri de araĢtırma kapsamı doğrultusunda incele nmiĢtir. AraĢtırmanın daha önceki aĢamalarında hazırlanmıĢ olan derecelendirme ölçeğinde yer alan soruların cevaplandırılarak çizgi film müziklerinin çeĢitli yönleriyle derecelendirilmesi aĢaması alan uzmanlarının (müzikolog, besteci, teorisyen ve müzisyenler) video ve ses örneklerine iliĢkin bu incelemeleri doğrultusunda gerçekleĢtirilmiĢtir.
Doküman Ġncelemesi, nitel araĢtırmalarda gerek kendi baĢına gerekse
görüĢme ve gözlemle elde edilen verilere destek amacıyla kullanılan bir veri toplama yöntemidir (Yıldırım, ġimĢek, 2006: 40).
AraĢtırma kapsamındaki yazılı kaynakların, video ve ses örneklerinin araĢtırılmasında; kiĢisel ve resmi kütüphaneler, veritabanları, internet arama motorları vb. araçlar kullanılmıĢtır.
2.5. VERĠLERĠN ANALĠZĠ
Bu bölümde; derecelendirme ölçeği yolu ile elde edilen verilerin analiz edilmesinde izlenen yol ve kullanılan yöntemler açıklanmaktadır.
AraĢtırmada incelenen çizgi film müziklerinin objektif bir yaklaĢımla değerlendirilmesinde bir derecelendirme ölçeği yardımına ihtiyaç duyulmuĢtur. Bu sebeple uzman görüĢleri ve yönlendirmeleri doğrultusunda çizgi film müziği derecelendirme ölçeği oluĢturulmuĢtur. OluĢturulan derecelendirme ölçeğinin 50 adet çizgi film müziğine uygulanması aĢaması da alan uzmanlarının kontrolünde gerçekleĢmiĢtir.
Derecelendirme ölçeğinde kullanılmak üzere çizgi film müziklerinin ana tema melodileri “SĠBELĠUS 5” müzik yazılımı programı kullanılarak yazılı nota haline dönüĢtürülmüĢtür. Çizgi film müziği verilerine kolay ulaĢılabilirliğin sağlanması amacıyla her çizgi film için ayrı bir tanıtım kartı oluĢturulmuĢtur.
Elde edilen veriler “SPSS 16” istatistik inceleme programı yardımı ile frekans dağılımları ve korelasyon (ilgileĢim) hesaplarına tabi tutulmuĢtur. Elde edilen verilerin daha kolay ifade edilebilmesini sağlamak amacıyla frekans değerler
“MĠCROSOFT OFFĠCE 2007 EXCEL” programı yardımı ile grafik halinde dönüĢtürülmüĢtür.