Risk yönetimi yaklaşımı ve risk ağırlıklı tutarlar (devamı) Banka’nın risk yönetimi yaklaşımı (devamı)

d) Risk ölçüm sistemlerinin ana unsurları ve kapsamı (devamı):

Banka tarafından yeni ürün ve hizmetler sunulmadan önce maruz kalınan tüm riskler göz önünde bulundurularak ilgili tüm birimlerle birlikte Risk Yönetimi Birimi’nin koordinasyonunda risk değerlendirmesi yapılmaktadır. Buna ek olarak Bankaların Destek Hizmeti Almalarına İlişkin Yönetmelik ve Takasbank Destek Hizmeti Alım Prosedürü uyarınca da Banka tarafından destek hizmeti alımına ilişkin sözleşme imzalanmadan önce veya destek hizmeti alınan kuruluş ile hizmet sözleşmesi yenilenmeden önce Risk Analizi Raporu ve Teknik Yeterlilik Raporu hazırlanmakta ve Denetim Komitesi Değerlendirme Raporu ekinde Yönetim Kurulu’na sunulmaktadır. Bununla birlikte, hizmetin SPK ve BDDK mevzuatı uyarınca dış hizmet kapsamında değerlendirilmesi halinde, hizmete ilişkin Teknik Yeterlilik Raporu ile risk değerlendirmeleri, çıkış stratejileri vb. diğer hususları içeren bilgi notları hazırlanmaktadır.

e) Yönetim kuruluna ve üst yönetime sağlanan risk raporlama süreçleri hakkında açıklamalar, özellikle raporlamanın kapsamı ve ana içeriği:

Banka, maruz kaldığı risklerin yönetimi, stratejilerin belirlenmesi ve kararların alınması süreçlerinde kullanmak üzere kapsamlı raporlama sistemleri tesis etmekte ve raporlar hazırlamaktadır. Hazırlanan raporlar ilgisine göre asgari olarak;

- Risk analizi sonuçları ve gelişimi,

- İlgili risk türüne ve Banka’nın bütününe yönelik stres testi ve senaryo analizi sonuçları, - Risk limitlerinde ve sinyal değerlerinde bir aşım meydana gelip gelmediği,

- Risk değerlendirme sürecinin temelini oluşturan varsayımlar ve parametreler ile kullanılan modellere ilişkin kısıtlar ve bunlardaki değişiklikler,

- Risk azaltım teknikleri ve risk transfer stratejileri gibi bilgileri içermektedir.

Banka, risk yönetimine ilişkin olarak faaliyetlerinin yapısı ve karmaşıklığı ile uyumlu ölçme, değerlendirme, izleme, limitleme, stres testi ve senaryo analizi çalışmalarının yürütülmesini temin etmekte ve bunlara ilişkin sonuçların düzenli olarak raporlanmasını sağlamaktadır. Raporların, Yönetim Kurulu’na ve Üst Düzey Yönetim aracılığıyla da riskin oluşmasından ve izlenmesinden sorumlu birimlere düzenli aralıklarla sunulması sağlanmaktadır.

f) Stres testi hakkında açıklamalar (örneğin stres testine konu varlıklar, uyarlanan senaryolar ve kullanılan metodolojiler ve risk yönetiminde stres testinin kullanımı):

Banka tarafından Bankaya özgü olumsuz gelişmelerden kaynaklanabilecek veya stres altında ekonomik ve finansal ortamda ortaya çıkabilecek risklerin ve kırılganlıkların ölçülmesi amacıyla bir stres testi programı oluşturulmuş olup, sürece ilişkin usul ve esaslara Takasbank Stres Testi Programı Politika ve Uygulama Usulleri Prosedüründe yer verilmiştir. Stres testleri Bankanın risk iştahıyla ve stratejisiyle tutarlı olarak ve ileriye yönelik bir bakış açısıyla tasarlanmakta ve risk azaltıcı yönetim aksiyonlarını içermektedir.

Banka’yı etkileyen belirli portföy ve/veya önemli risk türleri için tikel stres testi uygulanarak farklı alanlarda mevcut olan risk yoğunlaşmaları ortaya çıkarılmaktadır. Risk Yönetimi Birimi’nin koordinasyonunda Banka’nın ilgili tüm birimlerinin katılımıyla İSEDES kapsamında Banka’nın bütününe yönelik olarak yapılan ve sermaye ile likidite planlamasında kullanılan tümel stres testleri yılda en az bir kez gerçekleştirilmekte ve sonuçlarına ilişkin olarak Stres Testi Raporu hazırlanarak, İSEDES Raporu ile birlikte Yönetim Kurulu tarafından onaylandıktan sonra BDDK’ya gönderilmektedir. Banka İSEDES kapsamında gerçekleştirilen stres testi ve senaryo analizleri ile sonuçlarını, bütçe, stratejik plan, fon yönetimi stratejisi ve politikaların oluşturulmasında göz önünde bulundurmaktadır. Uygulanan stres testlerinde temel olarak faiz oranlarındaki artış ve ülke kredi derecelendirme notundaki düşüş gibi senaryolar ele alınmaktadır.

MKT uygulaması kapsamında yapılan stres testlerinde, MKT hizmeti verilen piyasalarda Banka tarafından temerrüt halinde kullanılabilecek teminatlar, garanti fonu ve sermayeden tahsis ve taahhüt edilen kısımlardan oluşan kaynakların, en fazla riske sahip iki üyenin uç piyasa koşulları altında temerrüdü sonucu oluşacak fon ihtiyacını karşılayabilecek büyüklükte olup olmadığı değerlendirilmektedir. Bununla birlikte, MKT hizmeti verilen piyasalarda başlangıç teminatı hesaplamasında kullanılan modeller ve güven düzeylerinin yeterliliği Banka tarafından geriye dönük testlerle analiz edilmektedir. Stres testleri ile geriye dönük test sonuçları ve varsa alınması önerilen tedbirler üç aylık periyotta iç sistem birimleri aracılığıyla Yönetim Kurulu’na, MKT Bölümü tarafından da SPK’ya raporlanmaktadır.

MALİ BÜNYE VE RİSK YÖNETİMİNE İLİŞKİN BİLGİLER (Devamı) IX. Risk Yönetimi Hedef ve Politikaları (Devamı)

1. Risk yönetimi yaklaşımı ve risk ağırlıklı tutarlar (Devamı) 1.1. Banka’nın risk yönetimi yaklaşımı (Devamı)

f) Stres testi hakkında açıklamalar (örneğin stres testine konu varlıklar, uyarlanan senaryolar ve kullanılan metodolojiler ve risk yönetiminde stres testinin kullanımı) (devamı):

MKT Bölümü tarafından üç aylık bazda yapılan ters stres testlerinde de aşırı piyasa koşulları altında temerrüt etmemiş MKT üyelerinin ilave katkı payı yükümlülüklerini yerine getirmediği ya da getiremediği durumda toplam temerrüt kaynaklarının kaç adet MKT üyesinin temerrüdünü karşılayabileceği analiz edilmektedir. Ters stres testleri toplam temerrüt yönetimi kaynaklarının, stres testlerinde tanımlanan aşırı piyasa koşulları altında kaç adet MKT üyesinin temerrüdünü karşılayabileceğinin tespiti ile toplam temerrüt kaynaklarını, en büyük riske sahip iki üyenin temerrüdü sonucu ortaya çıkabilecek kaynak ihtiyacına eşitleyen piyasa koşullarının analizi amacıyla yapılmaktadır.

g) Banka’nın iş modelinden kaynaklanan risk yönetimi, koruması ve azaltılması stratejileri ve süreçleri ve korumaların ve azaltıcıların devam eden etkililiğini izleme süreçleri:

Banka faaliyetleri temel olarak takas, saklama, teminat yönetimi, bankacılık, merkezi karşı taraf hizmetleri ve hazine işlemleri ile Banka tarafından işletilen piyasalar nezdinde gerçekleştirilen diğer işlemlerden oluşmaktadır. Bu faaliyetler nedeniyle maruz kalınan riskler kredi riski, piyasa riski, operasyonel risk, likidite riski ve bankacılık hesaplarından kaynaklanan faiz oranı riskidir. Bilgi teknolojilerinden kaynaklanan riskler ile iş sürekliliği riskleri operasyonel risk kapsamında değerlendirilmektedir. MKT’ye ilişkin olarak merkezi karşı taraf genel iş riski kapsamında karşılanmış risklere de Banka tarafından sermaye tahsis edilmektedir.

Banka risklerini, tabi olunan tüm yasal düzenlemelerde yer alan asgari/azami sınırların üzerinde/altında ve Yönetim Kurulu tarafından onaylanmış genel ve risk türleri bazında belirlenen risk iştahlarının altında kalmasını sağlayacak şekilde yönetmektedir. Banka, Yönetim Kurulu tarafından onaylanan genel risk iştahının ve risk türleri bazındaki risk iştahlarının dışına çıkılmaması için mevcut risk profilinin kontrol edilmesine yönelik olarak genel ve risk türü bazında risk limitleri ve erken uyarı sistemi kapsamda sinyal değerler belirlenmiş olup, söz konusu değerler Risk Yönetimi Birimi tarafından düzenli olarak takip edilmektedir.

Banka Yönetim Kurulu tarafından onaylanan Takasbank Yeniden Yapılandırma Planı ve Takasbank Faaliyetlerin Düzenli Şekilde Yavaşlatılması Planı çerçevesinde Banka’nın maruz kaldığı risk düzeylerinin azaltılması amacıyla gerekli aksiyonlar Üst Yönetim tarafından alınmakta, söz konusu planlar Risk Yönetimi Birimi koordinasyonunda Banka’nın ilgili tüm birimlerinin katılımıyla en az yılda bir kez gözden geçirilmektedir.

59

MALİ BÜNYE VE RİSK YÖNETİMİNE İLİŞKİN BİLGİLER (Devamı) IX. Risk Yönetimi Hedef ve Politikaları (Devamı)

1. Risk yönetimi yaklaşımı ve risk ağırlıklı tutarlar (Devamı) 1.1. Banka’nın risk yönetimi yaklaşımı (Devamı)

g) Banka’nın iş modelinden kaynaklanan risk yönetimi, koruması ve azaltılması stratejileri ve süreçleri ve korumaların ve azaltıcıların devam eden etkililiğini izleme süreçleri (Devamı):

Banka kredi riski düzeyinin azaltılmasında, teminatların risk azaltıcı etkisinin yanı sıra sigorta ya da riskten korunma amaçlı türev ürünler gibi risk azaltım tekniklerini de dikkate alabilmektedir. Bununla birlikte, İstanbul Takas ve Saklama Bankası A.Ş. Merkezi Karşı Taraf Yönetmeliğinin 36’ncı maddesi uyarınca MKT üyelerinin temerrüdü halinde başvurulacak teminatların, garanti fonu katkı paylarının ve Takasbank kaynaklarının kullanımında aşağıda belirtilen öncelik sırasına uygun hareket edilmektedir:

 Temerrüde düşen MKT üyesinin kendisine ait hesaplarda veya kendisine bağlı teminat açığı oluşan müşteri hesaplarında bulunan teminatlar,

 Temerrüde düşen MKT üyesinin yatırılmış garanti fonu katkı payı,

 Eğer varsa sigorta poliçelerinden yapılacak tazminler,

 Takasbank tarafından karşılanmış riskler için tahsis edilen sermaye,

 Diğer MKT üyelerinin yatırılmış garanti fonu katkı payları,

 MKT üyelerinden talep edilebilecek ilave garanti fonu katkı payları,

 Takasbank’ın kalan sermayesinden yapılan taahhüt.

6362 Sayılı Sermaye Piyasası Kanunu’nun 46’ncı ve 73’üncü maddelerinde takas ve saklama kuruluşlarının, yatırım kuruluşları ve yatırımcılardan yatırım hizmetleri ve faaliyetleri kapsamında teminat verilmesini isteyebileceği, takas kuruluşları nezdinde takas risklerinin önlenmesi amacıyla tutulan teminatlar ile oluşturulan garanti fonundaki varlıkların, kamu alacakları için olsa dahi haczedilemeyeceği, rehnedilemeyeceği, iflas masasına dâhil edilemeyeceği ve üzerlerine ihtiyati tedbir konulamayacağı hükmü yer almaktadır. Bu durum üyeler tarafından Banka’ya tevdi edilen teminatları hukuken iflastan ifraz etmekte ve Banka’nın maruz kalabileceği kredi riskini de azaltıcı bir etki yaratmaktadır.

Banka’nın fon yönetimi stratejisi, herhangi bir likidite sorunu yaşanmaması, risk-getiri dengesinde optimizasyonun sağlanması, makul düzeyde risk alınarak, kaynakların en yüksek verim oranları ile değerlendirilmesi amaçları doğrultusunda oluşturulmuş olup, bu strateji uyarınca, hazine işlemleri Yönetim Kurulu tarafından limit tahsis edilmiş olan bankalar ile gerçekleştirilmektedir. Banka’nın menkul değerler cüzdanına yalnızca Türkiye Cumhuriyeti Hazine ve Maliye Bakanlığı’nca ihraç edilen Devlet İç Borçlanma Senetleri (DİBS) ile Türkiye’de kurulu bankalar tarafından ihraç edilmiş borçlanma senetleri ve kira sertifikaları alınmaktadır. Bununla birlikte, korunma amaçlı ve MKT hizmetleri sonucu üstlenilen pozisyonlara ilişkin risk azaltıcı işlemler için türev ürünler kullanılabilmektedir.

Operasyonel risk iştahına eşit veya risk iştahının üzerinde kalan riskler için önerilen aksiyonlar ile anahtar risk göstergeleri İç Kontrol ve Uyum Birimi tarafından takip edilmekte, Risk Yönetimi Birimi tarafından ise Üst Yönetim’e raporlanmaktadır. Bununla birlikte, Risk Yönetimi Birimi tarafından operasyonel riske konu kayıplar, servisve alt servis bazlı riskler periyodik olarak takip edilmektedir. Banka’nın maruz kaldığı/kalabileceği operasyonel riskler, satın alınan sigorta poliçeleri ile büyük ölçüde teminat altına alınmaktadır.

Banka operasyonel risk iştahına eşit veya risk iştahının üzerinde olan, kontrolü ve azaltımı mümkün olmayan riskler için Banka tarafından risklerin kabul edilip edilmeyeceği, bahse konu iş kolundaki faaliyet düzeyinin azaltılıp azaltılmayacağı veya faaliyetin tamamen sonlandırılıp sonlandırılmayacağı hususları Üst Düzey Yönetim tarafından değerlendirilir ve Yönetim Kurulu onayına sunulur.

Banka’nın aktif ve pasif kalemlerinin belirli para birimleri ve vade/yeniden fiyatlama dönemleri bazında dağılımları, likidite açığı/fazlası, olası likidite krizi durumunda yaratılabilecek kaynaklar ve serbest özkaynak seviyesi düzenli olarak izlenmektedir.

MALİ BÜNYEYE İLİŞKİN BİLGİLER (Devamı) IX. Risk Yönetim Hedef ve Politikaları (Devamı)

1. Risk yönetimi yaklaşımı ve risk ağırlıklı tutarlar (Devamı)