Okul Yönetimi ve İnovasyon

Okul yönetimi, okulun etkililiği ve verimliliği açısından çok önemli olup, okulun amaç ve politikalarının gerçekleştirilmesini hedefler. Ayrıca yönetim, okulun geleceğini de planlayarak, hedeflediği amaç ve politikalara ulaşmak için çabalar. Okulun amaç ve politikalarını gerçekleştirmek üzere de mevcut olan madde ve insan kaynaklarını örgütler ve yönlendirir (Ağaoğlu ve diğerleri, 2012: 161; Demirtaş, Üstüner ve Özer, 2007: 422).

37 Okul yönetimini, eğitim ve öğretim hizmetleri, öğrenci kişilik hizmetleri, destek hizmetleri gibi hizmetlerden oluşur ve başta okul müdürü olmak üzere okulun yönetim ekibi tarafından uygulanır. Okul yönetimi, milli eğitimle ilgili mevzuat hükümlerini, programlar ve üst yönetimin emirlerinin sınırları içinde, okulun bütün işlerini yürütmeye, düzenlemeye ve denetlemeye yetkili olup okulun amaçlarına uygun olarak yönetilmesinden, değerlendirilmesinden ve geliştirilmesinden sorumludur (Demirtaş ve diğerleri, 2007: 422). Okul yönetimi, kendisinden beklenen görev ve sorumlulukları yerine getirebilmesi için, yönetim ekibinde bulunan kişilerin sahip oldukları görev ve sorumluklar hakkında bilinçli ve etkili olmaları gerekmektedir (Balkar, 2009: 155).

Okul yöneticisi, okul yönetiminin işleyişine yön vermektedir ve görevi, okuldaki tüm insan ve madde kaynaklarını en verimli biçimde kullanarak, okulu amaçlarına uygun olarak yaşatmaktır. Okul yöneticisi çalışanlar arasında iletişim kuran, çalışanları eş güdümleyen ve sonuçta bütün yapılan çalışmaları değerlendirerek okul örgütünü etkili ve başarılı düzeye ulaştırmaya çalışan kişidir. Okulun amaçlarının gerçekleştirecek, yapısını yaşatacak ve havasını koruyacak iç öğelerin lideri, okulun yöneticisi olmalıdır (Aydoğan, 2008: 36).

Okul yöneticisi inovasyon çalışmalarının başarılı olması için etkin rol oynamaktadır. Özellikle okul yöneticisinin liderlik özellikleri inovasyon için önemlidir. Bruining ve Vegt’in belirttiği üzere (Aktaran: Akdeniz, 2009: 56); okul yöneticilerinin inovasyon çalışmalarında başarı göstermeleri için, iyi okulun ve iyi öğretimin ne olduğu hakkında kesin ve açık bir düşünceye sahip olması, yapılması düşünülen değişimin doğasını, etkilerini ve amaçlarını yeterince anlamalıdır. Aynı zamanda yapılan değişim sırasında çalışanlarında katılımını, desteğini, işbirliğini, motivasyonunu sağlayıcı bilgi ve beceriler sağlamalı, değişimi benimsemiş olması gerekmektedir.

38 2.5. İLGİLİ ARAŞTIRMALAR

Dewitt’in (1993) değişim uygulamalarında öğretmenleri etkileyen faktörleri belirlemek amacıyla yaptığı çalışma sonuçlarına göre; öğretmenler arasındaki iletişim ve etkileşimin, değişim uygulamalarında değişimi etkileyen faktörler arasında yer aldığı ve zorlama ve baskının değişimi kabullenmeyi zorlaştırdığı ortaya konmuştur.

Johnson’un (1996) ilköğretim okulları düzeyinde yapılan değişim uygulamalarının değerlendirilmesi amacıyla yapılan çalışmada; eğitim yöneticilerinin yeterli bütçe ile değişim uygulamalarını desteklemelerinin gerekliliği, değişimi uygulama sürecinde plan ve politikaların değiştirilmesi gerektiği, kararların açık olması ve yazılı ve sözlü iletişimin kurulmasının etkili olduğu belirlenmiştir (Aktaran: Aksoy, 2005: 115). Johnson, Snyder, Anderson ve Johnson’ın (1996) örgütsel değişimin önemi ve örgütsel değişimin okullarda uygulanışını belirlemek amacıyla ilköğretim öğretmenleri ve yöneticileriyle yapmış oldukları araştırma sonucunda; yönetici ve öğretmenler arasındaki işbirliği ve iletişim, takım çalışması, amaca bağlılık gibi değişkenlerin kültürün oluşumunu beslediği ve örgütün sürekli ilerlemesini sağladığı belirlenmiştir. Ayrıca öğretmenlere, yaratıcılıklarını harekete geçirmek ve beceri kazandırıcı fırsatlar sağlandığında paylaşılan araştırma ve problem çözme kapasitelerinin genişlediği ve okulun gelişimini sağladığı saptanmıştır.

Gökçe’nin (2004) ilköğretim okulu müdürlerinin değişme yönetimi yeterlik düzeylerini belirlemek amacıyla yaptığı araştırmada; ilköğretim okulu müdürlerinin kendilerinin değişme yöneticiliğine ilişkin yeterliklerini iyi düzeyde olduğunu düşündükleri belirlenmiştir. Ayrıca müdürlerin sahip oldukları değişme yönetimi yeterlik düzeylerine ilişkin görüşleri ile değişme sürecinde gösterdikleri davranışlara ait görüşleri arasında anlamlı bir fark olduğu saptanmıştır.

Sönmez’in (2005) eğitim örgütlerinde değişim sürecinde insan unsuru ve okul yöneticilerinin rollerini belirlemek amacıyla yönetici ve öğretmenlerle gerçekleştirdiği çalışmada, örgütsel değişim sürecinde çalışanlar arasında cinsiyet ayrımı yapılmadığı, evli deneklerin olduğu kadar bekar deneklerin de ilgilerine ve beklentilerine hitap edildiği, genç ve orta yaştaki çalışanların değişim dönemlerinde duydukları endişenin daha fazla olduğu belirlenmiştir. Aynı çalışmada yöneticilerin

39 kaynak sağlamada, etkili iletişim kurmada, güdüleme unsurlarını kullanmada, güven sağlamada, işbirliği ve katılımı teşvik etmede daha gayretli davranmaları ve her düzeydeki çalışanla eşit ve adil bir yakınlık içinde olmaya özen göstermeleri ayrıca yöneticiliğin ilk yıllarında, sorunlara daha gerçekçi bakabilmenin ve daha geçerli çözümler üretebilmenin sağlanması açısından, yöneticilerin eğitim seviyesi yükseltilmeli, hizmet içi eğitimlere, seminerlere, kurslara katılım teşvik edilmesi gerektiği gibi sonuçlara varılmıştır.

Genç’in (2006) yapmış olduğu çalışmada; öğretmenlerin, eğitim düzeyleri yükseldikçe değişime gösterdikleri direncin azaldığı, yaşları arttıkça direncin arttığı, direncin en çok teknolojik değişime karşı olduğu, hizmet içi eğitim sayısının artmasının değişime direnci azalttığı ve öğretmenlerin kıdemleri arttıkça değişime daha fazla direnç gösterdikleri saptanmıştır.

Argon ve Özçelik’in (2008) ilköğretim okullarında görev yapan okul yöneticilerinin değişimi yönetme kapsamında sahip oldukları yeterlikleri, okul yöneticileri ve öğretmenlerin algılarına göre belirlenmesi amacıyla yaptıkları çalışmada; ilköğretim okulu yöneticilerinin değişimi yönetme yeterlilik düzeyine ilişkin öğretmenlerin görüşlerinin cinsiyete ve göreve göre tüm boyutlarda anlamlı farklılık olduğu belirlenmiştir.

Yıldız’ın (2012) ilköğretim okullarında görev yapan okul yöneticilerinin değişimi yönetme yeterliklerini belirlemek amacıyla gerçekleştirdiği çalışmada; okul yöneticilerinin değişimi yönetmenin tüm alt boyutların yeterli olduğu belirlenmiştir. Bu yeterlikle yaş, mesleki kıdem ve yöneticilik kıdemleri arasında bir fark olmadığı görülmüştür.

40

BÖLÜM III

YÖNTEM