VIDEO OVER IP ĐLE GÖRÜNTÜ HĐZMETLERĐ

En temel IP üzerinden görüntü servisleri, multicast yayınlar ile sağlanan IPTV ve unicast dağıtılan Video On-demand (VoD) hizmetleridir. Multicast dağıtım ile sağlanan IPTV servislerine artan ağ kaynakları ile alternatif olabilecek diğer bir çözüm ise Unicast IPTV hizmetleridir. Ancak bu yöntem, mevcut çözümlerde tek başına kullanılmamakta multicast çözümleri desteklemek amacı ile sunulmaktadır. VoD servisleri otellerde bulunan öde ve izle sistemlerine benzerler ancak potansiyel kullanıcı sayısındaki büyük fark, içeriğin ve eş zamanlı olarak izlenen video akışının çok daha yüksek oranlı olmasını sağlar (Hellberg, Greene and Boyes 2007, p.40).

Bunlara ek olarak, servis sağlayıcılar, kullanıcının istediği bir içeriği şebeke üzerinde daha sonra izlemek amacıyla kaydetmesini sağlayabilen Network PVR (NPVR) gibi katma değerli hizmetler de verebilirler (Hellberg, Greene and Boyes 2007, p.40).

2.3.1. IPTV hizmetleri

IPTV, genel bir tanım olarak, geniş bant erişim üzerinden dijital televizyon servisi olarak adlandırılabilir. Ortaya çıkışında, telekom opretörleri ile kablo TV operatörleri arasındaki rekabetinde rol oynadığı düşünülmektedir. IPTV, pasif kablo TV yaklaşımına alternatif olarak interaktif oyun ve elektronik ticaret gibi bir çok uygulamayı da desteklemektedir (Goleniewski and Jarrett 2006)

IPTV servislerinin, uydu platformu üzerinden sunulan servislerden farklı olarak kanal sayısındaki artış ağ trafiğinde doğrusal bir artışa neden olmamaktadır. Bu durum işletmeciler için önemli bir avantaj sağlamaktadır. IPTV servislerindeki multicast grup listelerinde ne kadar çok niş kanal varsa o kadar çok fayda sağlanır. Çünkü bu sayede, hitap edilen kitle dolayısıyla da kullanıcı sayısı artmaktadır. Yeni bir kanal sadece bir kullanıcının yayını talep etmesi üzerine multicast ağacına eklendiği için ağ üzerindeki kaynakları etkilememektedir. Halbuki, uydu servis sağlayıcılar göndericisi üzerinde her bir eklenen kanal için çok değerli bant genişliğini harcamaktadırlar. Bundan dolayı verimlilik ancak, birçok hanenin verici kapasitesini kullanan aynı popüler kanalları izlediği durumlarda sağlanabilir. IPTV servislerinde ise, doğru pazar dinamiklerinin pozitif etkisi vardır. Etnik olarak çok çeşitli izleyici kitlesi, eşit miktarda çeşitli içeriği gerektirir (Hellberg, Greene and Boyes 2007, p.55).

2.3.2. Ismarlama Video (VoD) Hizmeti

Ismarlama video göreceli olarak daha çok bilinen bir kavramdır. Günümüzde modern otellerin pek çoğunda televizyon üzerinden erişilebilen VoD servisleri bulunmaktadır. Benzer bir şekilde, yeni nesil ağlar üzerinde sunulan VoD servislerinde iki temel model bulunur. Đlkinde, popüler filmler belli bir süreye yayılmış dönen bir planda ard arda yayınlanır. Filmi rotasyonunda karşılaştıkça izlemeniz mümkündür. Herhangi bir anda bir filmi izlemeye başlamak istiyorsanız, bu yöntem çok esnek değildir. Ayrıca, medya akışının sunucuya geri besleme sağlamasının mümkün olmadığı bu modelde, durdurma ve hızlı ileri sarma gibi video kontrollerini sunmak çok zordur. Bu model Near Video on Demand (NvoD) olarak adlandırılır. Kullanıcı açısından en çok tercih edilecek yaklaşım ise, tam istenen anda video akışına ulaşılabilmesidir. Artık kullanıcılar bir tuşa basarak daha önceden bulundukları bölgedeki bir satıcıdan aldıkları filmlerin yüzlercesine, evlerinin komforu içerisinde erişebilmektedirler. Đnsanların alışkanlıklarını değiştiren bu yöntemin geleneksel medyalara göre ön izleme, büyük içeriğe sahip arşiv, daha uzun kiralama süresi ve ilgi çekici fiyatlar gibi birçok avantajı vardır (Hellberg, Greene and Boyes 2007, p.45).

dükkanlarına göre servis sağlayıcıların binlerce film ve programı sadece ek depolama dizileri oluşturarak saklaması ve bunları talep eden kullanıcı sayısından bağımsız olarak sunabilmesi mümkündür. Artık, fiziksel alan için kaygılanılmasına gerek yoktur (Hellberg, Greene and Boyes 2007, p.45).

2.3.2.1. Basit ısmarlama video

VoD için gerekli sunucular, merkezi video head-end içerisinde bulunurlar. Bu sunucular, genel kurulumlarda bir veya daha çok sayıda Gigabit Ethernet arabirimi ile IP şebekesine bağlanmaktadır. Yüksek kapasiteli kurulumlarda ise 10 Gigabit Ethernet arabirimleri kullanılarak IP adresi sayısının düşük tutulması ve yük dağıtımının basitleştirilmesi sağlanabilir (Hellberg, Greene and Boyes 2007, p.46).

Sunucuların IP şebekesi ve set-top box’lar ile etkileşiminde bir çok model bulunmaktadır. Örnek olarak, headend içerisinde video içerik sunucularına ek olarak bir veya daha fazla akış sunucusu bulunabilir. Bir set-top box middleware platformu üzerinden bir medya dosyası talep ettiğinde bağlanabileceği sunucuların listesinin bulunduğu bir kontrol dosyası alır. Bu dosya içerisindeki sunucular arasında, üzerlerindeki yükle ters orantılı olarak seviyelendirme yapılmıştır. Bu sayede, istemci en yoğun olan sunucuya yönledirilir. Direk olarak tek bir sunucuya yönlendirilmek yerine, bir liste alınması olası sorunlarda akış sunucusuna tekrar sorulmadan otomatik olarak yedek sunuculara ulaşılabilmesi amacındandır. Sunucu, switch, yönlendirici ve bunların kombinasyonlarında oluşabilecek sorunları telafi edebilmek tüm bu bileşenlerde yüksek erişilebilirliğe sahip mimariler kullanılmaktadır (Hellberg, Greene and Boyes 2007, p.45).

2.3.3. Diğer Video Servisleri

Bu bölümde, teknik olarak tanımı yapılmış olan IPTV hizmeti içerisinde verilebilecek katma değerli servisler üzerinde durulacaktır.

2.3.3.1. Ağ tabanlı kişisel video kaydedici (NVPR)

NVPR servisi, IPTV servisi içinde akıştaki bir programın kullanıcının tercihi üzerine, ağ üzerinde kaydedilmesidir. Bu sayede, kullanıcı istediği zaman bu kayda ulaşıp programı

izleyebilir. Bu, insanların yıllarca evlerindeki video kaydedicilerle, televizyon kanallarını kaydetmeleri ile aynı şekilde çalışır. Ancak evlerde kulanılan cihazlar bir veya iki kanalı kaydedip saklayabilir. NVPR servislerinde ise, ağ üzerinde eş zamanlı olarak kaydedilebilecek ve saklanacak içeriğin, teorik olarak, bir sınırı bulunmamaktadır.

Teknik uygulamalarda, bu servis kullanıcı etkileşimi olmadan da sağlanabilir. Örneğin servis sağlayıcı popüler programların çoğunun bir kopyasını saklayarak talepte bulunan kullanıcılara bu kopyadan iletim gerçekleştirir. Bu sayede depolama kapasitesi korunduğu gibi programı kaydetmeyi unutmuş bir kullanıcılardan gelebilecek istekler de yanıtlanabilir. Bu politika dışında kalan tüm programlar için ise, kullanıcının program öncesinde kayıt isteğinde bulunması gerekir (Hellberg, Greene and Boyes 2007, p.54).

2.3.3.2. Hedefli reklam

Haneye göre özelliştirilmiş reklam gerçekleştirebilmek, pazarlamacılar için çok büyük bir potansiyeldir. Đnternet arama motorlarının kullanıcının yazdığı kelimelere göre reklamlar çıkarması gibi hedefli reklamlarda, izlenen kanalın profiline ve izlenme saatine uygun olarak ticari sunumlar gerçeleştirebilir. Multicast IPTV içerisinde ek gruplar oluşturularak yarı hedefli reklamlar gerçekleştirilebilir. Örnek olarak yaş veya cinsiyet gibi demografik ayrımlar için özel multicast grupları oluşturularak reklam aralarında set-top box’ların genel yayın akışından ayrılıp, bu özel gruplara geçmesi sağlanabilir (Hellberg, Greene and Boyes 2007, p.54).