Verilerin Toplanması

Veri toplama aşaması öncesinde Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dekanlığından gerekli izinler alınmıştır. Araştırmaya katılmaya gönüllü öğretmen adaylarına bizzat araştırmacı tarafından uygulamanın amacı ve uygulama hakkında görsel açıklama yapılmış, alınan bilgilerin yalnızca araştırma amacıyla kullanılacağı anlatılmıştır. Gönüllü olarak araştırmaya katılmayı kabul eden Trakya üniversitesi Eğitim Fakültesi İlköğretim Bölümü Okul öncesi Öğretmenliği bölümü öğretmen adaylarına iki bölümden oluşan “Genel Bilgi Formu” ve “Öğretmen Adaylarının Kitap Okuma Alışkanlığına Yönelik Tutum Ölçeği” verilmiştir. Yer alan soruları dikkatli bir şekilde okumaları, durumlarına en uygun seçeneği işaretlemeleri istenmiş ve hiçbir soruyu yanıtsız bırakmamaları hatırlatılmıştır. Ölçeklerin doldurulması yaklaşık 30 dakika sürmüştür. Araştırmaya gönüllü olarak dâhil olan öğretmen adaylarına katkılarından dolayı teşekkür edilmiştir.

Araştırmanın verileri 23 Aralık 2013 – 30 Aralık 2013 tarihleri arasında toplanmıştır.

3.3.1.Veri Toplama Araçları

Araştırmada Okul Öncesi Öğretmen adaylarına ait demografik ve sosyo- ekonomik bilgiler araştırmacı tarafından “Genel Bilgi Formu” ile öğretmen adaylarının okuma alışkanlıkları ise Susar-Kırmızı (2012) tarafından geliştirilen “Öğretmen Adaylarının Kitap Okuma Alışkanlığına Yönelik Tutum Ölçeği” ile toplanmıştır.

3.3.1.1. Genel Bilgi Formu

Araştırmacılar tarafından geliştirilmiş 12 sorudan oluşmaktadır. Okul Öncesi Öğretmen adaylarına ilişkin demografik ve sosyo-ekonomik bilgilerine yönelik sorular ile öğretmen adaylarının, yıllık okudukları kitap sayısı, günde ortalama okunan saat, okuma için ayırdıkları zamanı yeterli bulup bulmadıkları, üniversite öncesi ve bugün ayırdıkları zamanı farlı bulup bulmama durumları, okuma için para ayırıp ayırmama durumlarına ve en son ne zaman kitap aldıkları durumlarına ilişkin sorular olmak üzere üç bölümden oluşmaktadır.

Genel Bilgi Formu hazırlanırken literatür taraması yapılmış, form oluşturulmuş ve Eğitim fakültesinde görev yapmakta olan üç öğretim üyesine sunulmuştur. Uzmanların görüşleri doğrultusunda düzenlenmiş ve örneklem grubuna uygulanmaya hazır hale getirilmiştir (Ek-1).

3.3.1.2. Öğretmen Adaylarının Kitap Okuma Alışkanlığına

Yönelik Tutum Ölçeği

Araştırmada Öğretmen adaylarının okuma alışkanlıklarını belirlemek için 2012’de Susar-Kırmızı tarafından geliştirilerek, geçerlik ve güvenirlik çalışması yapılan “Öğretmen Adaylarının Kitap Okuma Alışkanlığına Yönelik Tutum Ölçeği” kullanılmıştır. Ölçek 34 maddeden oluşmaktadır. Ölçekte yer alan maddelerin faktör yük değerleri .80 ile .54 arasında değişmektedir. Ölçeğin Cronbach’s Alpha güvenirlik katsayısı da 0,95 olarak belirlenmiştir. 5’li Likert tipinde hazırlanan ölçekte, katılıyorum, büyük ölçüde katılıyorum, orta düzeyde katılıyorum, pek katılmıyorum, katılmıyorum seçeneklerine yer verilerek, öğretmen adaylarının ifadeleri bu beş kategori üzerinden derecelendirmesi istenmiştir.

Ölçekte yer alan maddelerin 5’i olumsuz, 29’u olumludur. Öğretmen adaylarının kitap okuma alışkanlığına yönelik tutum ölçeğine uygulanan faktör

analizi sonuçlarına göre ölçek üç alt boyuttan oluşmaktadır. Üç faktörün ölçeğe ilişkin açıkladıkları varyans 57,92’dir. Maddelerle ilgili olarak tanımlanan üç faktörün ortak varyanslarının ise 0,42 ile 0,69 arasında değiştiği belirlenmiştir. Birinci alt boyutta 22 madde, ikinci alt boyutta 8 madde, üçüncü alt boyutta ise 4 madde yer almaktadır. Buna göre analizde önemli alt boyut olarak ortaya çıkan üç faktörün, maddelerdeki toplam varyansın ve ölçeğe ilişkin varyansın çoğunluğunu açıkladığı söylenebilir. Birinci alt boyut olan “öğrenme gereksiniminin karşılanması ve eğlenmeye ilişkin tutumlar” boyutu 22 maddeden (1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 10, 11, 14, 15, 16, 18, 19, 22, 23, 24, 25, 26, 29, 31, 34.) oluşmaktadır. Bu alt boyuttan elde edilebilecek en düşük puan 22, en yüksek puan ise 110’dur. “Kitap okuma alışkanlığının anlamı ve vazgeçilmezliğine ilişkin tutumlar” boyutu 8 maddeden (8, 9, 13, 17, 28, 30, 32, 33.) oluşmaktadır. Bu alt boyuttan alınabilecek en düşük puan 8, en yüksek puan ise 40’tır. “Kitap okuma alışkanlığının geliştirilmesine ilişkin tutumlar” alt boyutu ise 4 maddeden (12, 20, 21, 27.) oluşmaktadır. Bu boyuttan alınabilecek en düşük puan 4, en yüksek puan ise 20’dir. Hepsinin toplamı kitap okumaya ilişkin tutumları değerlerini vermektedir. 12, 14, 20, 21, 27. sorular tersine puanlanan maddelerdir.

Ölçeğin, alt ölçeklerinin belirlenmesi sonrasında, güvenirlik çözümlemesi kapsamında Spearman-Brown korelasyon katsayısı ve Guttman Split-half güvenirlik katsayısı hesaplanmıştır. Splitt-halff modeline göre yapılan güvenirlik analizinde ölçek 17 ve 17 madde olmak üzere iki gruba ayrılmıştır. Birinci grubun Cronbach’s Alpha güvenirlik katsayısı 0,91, ikinci grubun Cronbach’s Alpha güvenirlik katsayısı ise 0,92 olarak bulunmuştur. Yapılan analiz sonucunda ise iki grup arasındaki korelasyon katsayısı 0,89 olarak bulunmuştur. Yani iki grup arasında pozitif yönde doğrusal bir ilişki bulunmaktadır (Equal-lenth Spearman-Brown=0,94, Guttman Splitt-half=0,94, Unequal-lenth Spearman-Brown=0,94). Elde edilen değerler ışığında bu ölçeğin okuma alışkanlığına yönelik tutumu ölçme konusunda güvenilir bir ölçme aracı olduğu söylenebilir.

Deneme sonrasında yapılan analizlerde ölçeğin Cronbach’s Alpha güvenirlik katsayıları birinci boyuta ilişkin olarak 0,78; ikinci boyuta ilişkin olarak 0,88; üçüncü boyuta ilişkin olarak 0,72 şeklinde tespit edilmiştir. Ölçekte yer alan alt boyutlara ilişkin katsayıların yüksek olması alt boyutlarda yer alan maddelerin birbiri ile tutarlı

olduğunu göstermektedir. Ölçeğin geneline yönelik olarak ise belirlenen Alpha değeri ise 0,95’tir. Güvenirlik analizleri sonucunda elde edilen değerler bu ölçeğin okuma alışkanlığına yönelik tutumu ölçme konusunda güvenilir bir ölçme aracı olduğu göstermektedir (Tavşancıl, 2010; Büyüköztürk, 2006). Öte yandan ölçeğin geneline yönelik Cronbach’s Alpha güvenirlik katsayısının alt boyutlara ilişkin katsayılardan yüksek olması, ölçeğin hem çok boyutlu hem de tek boyutlu kullanılabileceği yönünde değerlendirilmiştir (Bozanoğlu, 2004). Ölçekte faktör yük değeri 0,45’ten yüksek maddeler yer almaktadır.

Ölçeğin uygulanmasında her bir katılımcının ölçekten alabileceği ağırlıklı ham puan en az 34, en çok ise 170’tir. Puanın yüksek olmasının, öğrencilerin okumaya yönelik tutumlarının olumlu olduğunun, düşük olması da tutumlarının olumsuz olduğunun göstergesi olarak yorumlanmaktadır. (Ek-2).