Araştırmada, veri toplama yöntemi olarak doküman inceleme metodu kullanılmıştır. Bu doğrultuda ilk aşama olarak YÖK Ulusal Tez Merkezinde tam metin ve erişime açık bulunan matematik eğitimi konulu 1276 adet lisansüstü tezin bilgisayara pdf formatında yazarların isimleriyle ve gerektiğinde yazar isimlerinin sonuna tez türü olarak yüksek lisans tezleri için YL, doktora tezleri için DR şeklinde kaydedilmiştir. Bu şekilde bilgisayar ortamında “çalışmaya dâhil edilen tezler” başlığı adı altında örneklem bölümünde de belirtilen ölçütler dikkate alınarak toplamda 1276 tez kaydedilmiştir. Sonrasında kaydedilen bu lisansüstü tezler
araştırma problemleri doğrultusunda öncelikle alanyazında yer alan tez inceleme kriterleri dikkate alınarak ardından bu kriterlerin yetersiz kaldığı noktalarda ise süreç içerinde danışman öğretim üyesinin görüş ve önerileri doğrultusunda bazı eklemeler ve çıkarımlar yapılarak EK-2 de yer alan temalar oluşturulmuştur. Bu nedenle lisansüstü tezler nitel araştırma yöntemi ile özdeşleşmiş olan betimsel analiz ile içerik analizi türlerinden kategorisel analiz ve frekans analizi teknikleri kullanılarak analiz edilmiştir. Matematik eğitimi alanında yazılmış tezlerin künyesel, metodolojik ve araştırma başlıklarına göre dağılımlarının saptanmasında elde edilen verilerin analizinde frekans analizi kullanılmıştır. Burada frekans analizinin kullanılmasının temel nedeni, öğelerin önem sırasına konulabilmesi, sıklığına dayalı olarak sınıflandırma yapılabilmesidir (Köhler & Stemmler, 1997; Lienert & Oeveste, 1985; Martinmäki & Rusko, 2008). Kategorisel analiz ise belirli bir mesajın önce birimlere bölünmesi ve ardından bu birimlerin önceden saptanmış ölçütlere göre kategoriler halinde gruplandırılmasını sağladığı için (Tavşancıl & Aslan, 2001: 90) tercih edilmiştir. Bu bağlamda Strauss ve Corbin’in (2007) belirttiği (i) verilerin kodlanması, (ii) temaların [kategoriler] oluşturulması, (iii) temaların, yöntemin ve veri çözümleme tekniklerinin düzenlenmesi ve (iv) bulguların tanımlanması ve yorumlanması aşamaları takip edilmiştir. Bir başka ifadeyle lisansüstü tezlerin incelenmesi sonucu elde edilen verilerin kategorilere ayrılması, tezlerin bu kategorilere göre kodlanması ve kodlanan bu verilerin düzenlenerek bulguların tanımlanması ve yorumlanması aşamalarından dolayı nitel araştırmalarda kullanılan analiz tekniklerinden içerik analizi kullanılmıştır. İçerik analizinde temelde yapılan işlem, birbirine benzeyen verileri belirli kavramlar ve temalar çerçevesinde bir araya getirmek ve bunları okuyucunun anlayabileceği bir biçimde düzenleyerek yorumlamaktır (Yıldırım & Şimşek, 2008).
Araştırmada öncelikle örneklem grubunda yer alan matematik eğitimi alanında yazılan tezlerin künyesel yapılarının, metodolojik yapılarının ve araştırma başlıklarının incelenmesine paralel olarak verileri toplamak için oluşturulan kriterleri içerien forma veri kodlaması yapılmıştır. İkinci olarak künye, metodolojik ve araştırma başlıkları kategorileri oluşturulmuştur. Bu kategoriler bazı araştırmalarda (Çiltaş, Güler & Sözbilir, 2012; İlhan, 2011; Kayhan & Özgün-Koca, 2004;
Kızılaslan, Sözbilir, & Yaşar, 2012; Selçuk, Palancı, Kandemir & Dündar, 2014; Ulutaş & Ubuz, 2008; Varışoğlu, Şahin & Göktaş, 2013; Yücedağ, 2010) kullanılan kategoriler temel alınarak oluşturulmuştur. Bunlar:
Üniversite. Bu tema lisansüstü tezlerin yayımlandığı özel, vakıf veya devlet üniversitelerini kapsamaktadır.
Yıl. Bu tema lisansüstü tezlerin yayımlandığı yılı kapsamaktadır.
Dil. Bu tema lisansüstü tezlerde kullanılan Türkçe ve İngilizce olmak üzere iki dili kapsamaktadır.
Tezin türü. Bu tema lisansüstü tezlerin yüksek lisans veya doktora tezinden hangisi olduğunu belirlemek için kullanılmaktadır.
Örneklem büyüklüğü. Bu tema lisansüstü tezlerde kullanılan örneklemlerin ne kadar olduğunu belirlemek için kullanılmıştır. Bu tema 1-10, 11-50, 51- 100, 101-150, …, 1001 ve üzeri, belirtilmemiş-doküman inceleme şeklinde 15 başlık altında incelenmiştir.
Hedef kitle. Bu tema lisansüstü tezlerde konu olan hedef kitleyi tespit etmek için kullanılmıştır. Buna göre bu tema öğrenciler (okul öncesi, ilkokul, ortaokul, lise, üniversiteye hazırlanan, üniversite, lisansüstü öğrencileri), öğretmen adayları, öğretmenler, veliler, müfettişler, idareciler akademisyenler ve dokümanlar şeklinde başlıklar altında incelenmiştir. Yöntem. Bu tema lisansüstü tezlerde kullanılan araştırma yöntemini tespit
etmek için kullanılmıştır. Bu tema nicel yöntem, nitel yöntem, karma yöntem, alanyazın ve belirtilmemiş şeklinde 5 başlık altında incelenmiştir. Desen. Bu tema lisansüstü tezlerde kullanılan araştırma desenlerini
kapsamaktadır. Örneğin nicel yöntemlerde tam deneysel, yarı deneysel, zayıf deneysel, tek denekli, betimsel, nedensel karşılaştırma, karşılaştırmalı, korelasyonel, ölçek geliştirme, tarama desenleri göz önüne alınmıştır. Nitel yöntemde ise doküman incelemesi, eleştirel çalışma, fenomenografik çalışma, kuram oluşturma, kültür analizi, olgubilim çalışması, durum çalışması, tarihsel analiz desenleri göz önüne alınmıştır. Karma yöntemde ise açıklayıcı, keşfedici, çeşitleme ve gömülü desenler ele alınırken, alanyazın derleme başlığı altında alanyazın, metaanaliz, metasentez
desenleri kullanılmıştır. Birden fazla desenin kullanıldığı çalışmalar da ayrı olarak ele alınmıştır.
Veri toplama araçları. Bu tema lisansüstü tezlerde kullanılan çeşitli veri toplama araçlarını kapsamaktadır. Bu temada gözlem, görüşme, başarı testleri, alternatif testler, anket, ölçek, doküman, alternatif araçlar gibi veri toplama araçları göz önüne alınmıştır.
Veri analiz teknikleri. Bu tema lisansüstü tezlerde kullanılan nicel ve nitel veri analizi tekniklerini kapsamaktadır. Nicel veri analizi teknikleri içerisinde betimsel (frekans, yüzde, ortalama, standart sapma, grafik vb.) ve kestirimsel (korelasyon, t-testi, anova, ancova, manova, mancova, faktör analizi, regresyon, yapısal eşitlik, non-parametrik testler vb.) olarak ele alınırken, nitel veri analizi teknikleri içerisinde betimsel analiz, içerik analizi, sürekli karşılaştırmalı analiz, doküman analizi, söylem analizi gibi teknikler bulunmaktadır.
Bilişsel boyut. Bu temada anlama, düşünme, düşünce, beceri, kavramlar, öğrenme, stratejiler, süreçler, taksonomiler, bilişsel öğrenmeler, bilgiyi tanıma, hatırlama, bilgi ile işlem yapma gibi zihinsel etkinliklerin ağırlıkta olduğu davranışları kapsamaktadır. Bu nedenle anlama, tanımlama, akıl yürütme, biliş-üstbiliş, yaratıcılık, pproblem çözme ve problem kurma, kavramsal yapı, kavram yanılgıları, kavramsal öğrenme, ispat, bilgi, imaj gibi konuları ele alan araştırmalar bu kategoride değerlendirilmiştir.
Duyuşsal boyut. Bu tema bireyin bir nesne, durum veya konuya karşı duygu, tutum, kaygı, motivasyon ve tavır gibi davranış eğilimlerini ya da kendisine yönelik olan öz-yeterlik, akademik benlik, öğrenilmiş çaresizlik, öz-kavram, matmatiksel güç gibi algılarını içermektedir.
Öğretim, strateji yöntem ve teknikleri. Bu tema öğrenmeyi sağlamak ve yönetmek için yararlanılan öğretim, strateji, yöntem ve tekniklerden herhangi birisini konu edinmiş olan araştırmaları kapsamaktadır. Örneğin bilgisayar destekli öğretim, çoklu zekâ, tartışma, kavram haritası, problem çözme yöntemi, altı şapkalı düşünme tekniği bu tema içerisinde yer almaktadır.
Ölçme ve değerlendirme. Bu temada alternatif değerlendirmeleri, biçimlendirici değerlendirmeleri, geleneksel değerlendirmeleri, karşılaştırmalı değerlendirmeleri, ulusal ve uluslarası değerlendirmeleri, öğretim programı ve kitap değerlendirmelerini ve değerlendirme amaçlı geliştirilen ve uygulanan ölçekleri konu edinen araştırmalar kodlanmıştır. Matematik konuları. Bu temada matematik konuları ilkokul, ortaokul ve lise
seviyesinde yer alan öğrenme alanları baz alınarak cebir, sayılar, geometri, istatistik-olasılık, veri işleme, ölçme ile sayılar ile ilişkili konular lise seviyesinde ayrıca yer alan sayılar ve cebir öğrenme alanı içerisinde yer alan konular göz önüne alınmıştır. Ayrıca lisans düzeyde ele alınan konular ise analiz, genel matematik, soyut matematik, diferansiyel denklemler, lineer cebir gibi dersler içerisinde yer alan konular göz önüne alınmıştır. Kodlamalar ise ilkokul, ortaokul ve lise seviyesinde öğrenme alanları olacak şekilde lisans seviyesinde ise derslerin ismi olacak şekilde gerçekleştirilmiştir.
Teknoloji ve materyal kullanımı. Kitap, hesap makinesi, akıllı tahta, grafiksel hesap makinesi, materyal, model kullanımı ile yazılımlar ve teknoloji entegrasyonunu konu edinen araştırmalar bu tema altında değerlendirilmiştir.
Başarı (performans). Başarı ve performans gibi değişkenlerin ele alındığı araştırmalar bu tema altında değerlendirilmiştir.
Öğretmen ve öğretmen yetiştirme. Bu tema öğretmen özelliklerini, alan bilgisini, pedagojik bilgisini, pedagojik alan bilgisini, teknolojik pedagojik alan bilgisini, öğretmen aktivitelerini, mesleki gelişimi, öğretmen yeterliklerini, öğretmen veya öğretmen adayı eğitimlerini, öğretmenlerin tecrübe ve deneyimlerini konu edinen araştırmaları kapsamaktadır.
Öğrenme ortamı. Sınıf kültürü ve özelliklerini, sınıf içi etkileşimi-iletişimi, sınıf yönetimini, zaman yönetimini, teknoloji destekli ortamları, öğrenme ürünlerini, öğretim tasarımlarını, öğretmenlerin veya öğretmen adaylarının sınıf içindeki çalışmalarını, sınıf içi uygulamaları gibi öğrenme süreçlerini konu edinen lisansüstü tezler bu temada kodlanmıştır.
Matematiksel kültür. Bu temada değerler, disiplinlerarası matematik, matematiğin doğası, matematiğin tarihi ve gelişimi, matematiksel dil, matematiksel epistemoloji, matematiksel iletişim, matematiksel okur- yazarlık, sosyomatematiksel normlar ile ilişkili konuları içeren lisansüstü tezler kodlanmıştır.
Öğrenci ve öğrenci özellikleri. Başarısı düşük ve yüksek olan öğrencileri, öğrencilerin bireysel farklılıklarını, çalışma alışkanlıklarını, hazırbulunuşluklarını, özel eğitime gereksinim duyan öğrencileri, karne notunu öğrenci gelişimini konu edinen lisansüstü tezler bu tema altında değerlendirilmiştir.
Sosyo-kültürel etkiler. Bu tema ile yaş, cinsiyet, dil, kültür, etnik köken, çevresel faktörler, kentte veya kırsal eğitim, sınıf düzeyi, sosyal roller, sosyal şartlar, sosyo-ekonomik düzey ile ilişkili araştırmalar yapan lisansüstü tezler kodlanmıştır.
Diğer. Bu tema ile yukarıdaki herhangi bir temaya girmeyen ancak matematik eğitimi araştırmalarını ve bireylerin görüşlerini konu edinen araştırmalar kodlanmıştır.
Yukarıdaki tema içerikleri göz önüne alınarak kodlamaları yapılan lisansüstü tezler daha sonra danışman ve araştırmacı tarafından farklı zaman dilimlerinde tekrar tekrar kodlanmıştır. Bu sayede hem araştırmacının hem de danışmanının yaptıkları veri analizleri hem kendi içinde hem de çapraz olarak karşılaştırılmış ve var olan tutarsızlıklar bir araya gelinerek giderilmeye çalışılmıştır. Buna rağmen hangi temada kodlanacağına karar verilemeyen tezler, matematik eğitimi alanında doktoralı bir araştırmacı ve eğitim bilimlerinde doktoralı bir başka araştırmacı ile tekrar incelenmiş ve kodlamalara son hali verilmiştir. Bu aşamadan sonra incelenen tezlerden elde edilen veriler bilgisayar ortamında kayıt altına alınmıştır. Sonuçlar grafik, frekans ve yüzde tablolarına dönüştürülerek betimsel bir biçimde sunulmuştur.