Veri Toplama Araçları

3.3.1. Veri Toplama Araçları

3.3.1.1. Tüketicilerin Karar Verme Tarzları Ölçeği

Spoles ve Kendall (1986) tarafından tüketicilerin karara verme tarzlarını belirlemek amacıyla geliştirilen “Tüketicilerin Karar Verme Tarzları Ölçeği” 9 alt boyut ve 22 maddeden oluşmaktadır. Dereceleme olarak 5’li likert (1= Hiç Katılmıyorum, 5= Kesinlikle Katılıyorum) kullanılmıştır. Ölçeğin Türkçe uyarlaması Dursun, Alnıaçık ve Tümer-Kabadayı (2013) tarafından yapılmıştır. Alt boyutların açıklamaları ise aşağıdaki gibidir.

55

1.Mükemmeliyetçilik/Yüksek Kalite Odaklılık: 4 maddeden oluşan faktörün madde içerikleri incelendiğinde, tüketicilerin satın alma sırasında ürün kalitesine ne kadar odaklandıklarını ölçen maddeleri içermektedir.

2.Marka Odaklılık: 4 maddeden oluşan faktörün madde içerikleri incelendiğinde, ürün kalitesinin markanın fiyatı ve prestiji sayesinde öngörülmesi nedeniyle tüketicilerin bilindik ve pahalı markaları satın alma eğilimlerini ölçen maddeleri içermektedir.

3.Moda Odaklılık: 2 maddeden oluşan faktörün madde içerikleri incelendiğinde, tüketicilerin karar verirken modayı takip etmeye ne kadar odaklandıklarını ölçen maddeleri içermektedir.

4.Fiyat Odaklılık: 2 maddeden oluşan faktörün madde içerikleri incelendiğinde, satın alma kararlarında ürün fiyatlarının düşük olmasına ve harcanacak para miktarına ne kadar dikkat edildiğini ölçen maddeleri içermektedir.

5.Düşünmeden Alışveriş: 2 maddeden oluşan faktörün madde içerikleri incelendiğinde, tüketicilerin alışverişlerinde özensiz davranma, hızlı düşünme ve düşünmeden karar verme eğilimlerini ölçen maddeleri içerdiği görülmektedir.

6.Alışkanlık/Marka Bağlılığı: 2 maddeden oluşan faktörün madde içerikleri incelendiğinde, tüketicilerin belirli favori markaları tekrar ve düzenli olarak satın alma eğilimlerini ölçemeye yönelik maddeleri içerdiği görülmektedir.

7.Bilgi Karmaşası Yaşama: 2 maddeden oluşan faktörün madde içerikleri incelendiğinde, ürünler ile ilgili bilgi fazlalığından dolayı tüketicilerin zihin karışıklığı yaşama durumları ölçmeye yönelik maddeleri içerdiği görülmektedir.

8.Alışverişten Kaçma: 2 maddeden oluşan faktörün madde içerikleri incelendiğinde, tüketicilerin alışverişten hoşlanmama ve bunu zaman kaybı olarak görme özelliklerini ölçen ters faktörleri ifade eden maddeleri içermektedir.

56

9.Kararsızlık: 2 maddeden oluşan faktörün madde içerikleri incelendiğinde, karar vermede ve seçim yapmada tüketicilerin yaşadığı zorluğu ölçen maddeleri içerdiği görülmektedir.

Tablo 3-1. TKVTÖ Güvenilirlik Katsayıları (Cronbach’s Alfa)

Orijinal Çalışma Cronbach’s Alfa (α) (Dursun, Alnıaçık ve Tümer-Kabadayı, 2013) Mevcut Araştırma Cronbach’s Alfa (α) Mükemmeliyetçilik/Yüksek Kalite Odaklılık - 0,87 Marka Odaklılık _{- 0,79} Moda Odaklılık - 0,82 Fiyat Odaklılık _{- 0,50} Düşünmeden Alışveriş - 0,64 Alışkanlık/Marka Bağlılığı - 0,64

Bilgi Karmaşası Yaşama _{- 0,77}

Alışverişten Kaçma _{- 0,73}

Kararsızlık - 0,80

Tablo 3-1 incelendiğinde, tüm alt boyutlar için elde edilen güvenilirli katsayılarının yeterli sınırlar içinde bulunduğu tespit edilmiştir.

3.3.1.2. Güdülenmiş Tüketici Yenilikçiliği Ölçeği

Vandecasteele ve Guenes (2010) tarafından tüketicilerin güdülenmiş tüketici yenilikçiliği algılarını belirlemek amacıyla geliştirilen “Güdülenmiş Tüketici Yenilikçiliği Ölçeği” 4 alt boyut ve 20 madden oluşmaktadır. Dereceleme olarak 7’li likert (1= Hiç Katılmıyorum, 7= Tamamen Katılıyorum) kullanılmıştır. Ölçeğin Türkçeye uyarlaması Özoğlu ve Bülbül (2013) tarafından yapılmıştır. Alt boyutların açıklamaları ise aşağıdaki gibidir.

1.Sosyal Yenilikçilik: 5 maddeden oluşan faktörün madde içerikleri incelendiğinde, tüketicilerin kendilerini sosyal çevrelerinde saygın hissetmeleri ve bu nedenle yeni ürünlere sahip olma düşüncelerinin oluştuğunu ifade eden maddeler yer almaktadır.

57

2.Fonksiyonel Yenilikçilik: 5 maddeden oluşan faktörün madde içerikleri incelendiğinde, tüketicilerin mal ve hizmetlerin fonksiyonel özelliklerini göz önünde bulundurarak işlerini kolaylaştıracak ve zamandan tasarruf etmelerini sağlayacak ürünler için motive olduklarını ölçen maddeleri içerdiği görülmektedir.

3.Hedonik Yenilikçilik: 5 maddeden oluşan faktörün madde içerikleri incelendiğinde, tüketicilerin yeni bir ürün alırken haz, eğlence, macera, farklılık ve yaratıcılık gibi özellikleri içeren ürünleri satın alma eğilimlerinin nedenlerini ölçen maddeler yer almaktadır.

4.Bilişsel Yenilikçilik: 5 maddeden oluşan faktörün madde içerikleri incelendiğinde, tüketicilerin ihtiyaç duydukları mal ve hizmetleri satın alırken onlara fayda ve yarar sağlayacak ürünler için motive oldukları ölçen maddeleri içerdiği görülmektedir.

Tablo 3-2. GTYÖ Güvenilirlik Katsayıları (Cronbach’s Alfa)

Orijinal Çalışma Cronbach’s Alfa (α) (Özoğlu ve Bülbül, 2013) Mevcut Araştırma Cronbach’s Alfa (α) Sosyal Yenilikçilik 0,80 0,88 Fonksiyonel Yenilikçilik 0,84 0,83 Hedonik Yenilikçilik 0,91 0,92 Bilişsel Yenilikçilik 0,85 0,88

Tablo 3-2 incelendiğinde, tüm alt boyutlar için elde edilen güvenilirli katsayılarının yeterli sınırlar içinde bulunduğu tespit edilmiştir.

3.3.1.3. Algılanan Risk Ölçeği

Stone ve Mason (1995) tarafından tüketicilerin satın alma sırasında algıladıkları riskleri belirlemek amacıyla geliştirilen “Algılanan Risk Ölçeği” 4 alt boyut ve 15 madden oluşmaktadır. Dereceleme olarak 7’likert (1= Hiç Katılmıyorum, 7= Tamamen Katılıyorum) kullanılmıştır. Ölçeğin Türkçeye uyarlaması Özoğlu ve Bülbül (2013) tarafından yapılmıştır. Alt boyutların açıklamaları ise aşağıdaki gibidir.

58

1.Performans/Fiziksel/Psikolojik Risk: 7 maddeden oluşan faktörün madde içerikleri incelendiğinde, tüketicilerin yeni ürün alırken istediği performansı ve faydaları alamayacağı konusunda endişe duyduklarını, yeni ürün alırken sağlığına zarar vermesi ve aldığı ürünün güvenilir olmaması gibi riskler taşıdığını ve yeni ürün alma düşüncesinin tüketicileri endişelendirdiğini ve rahatsız ettiğini ifade eden maddeler içerdiği görülmektedir.

2.Finansal Risk: 3 maddeden oluşan faktörün madde içerikleri incelendiğinde, tüketicilerin yeni bir ürün alırken paralarını boşa harcayacakları, akıllı karar vermeyecekleri ve aldıkları ürünlerin paraya değmemesi gibi riskleri göz önünde bulundurdukları ifadeler yer almaktadır.

3.Sosyal Risk: 3 maddeden oluşan faktörün madde içerikleri incelendiğinde, tüketicilerin yeni ürün alırken çevrelerinden takdir göremeyecekleri ve bazı eleştirileri maruz kalacakları konusunda endişe ettiklerini ifade eden maddeler yer almaktadır.

4.Zaman Riski: 3 maddeden oluşan faktörün madde içerikleri incelendiğinde, tüketicilerin yeni ürün alırken aldığı ürünün ona zaman kaybettireceği endişelerini içiren maddeler yer aldığı görülmektedir.

Tablo 3-3. ARÖ Güvenilirlik Katsayıları (Cronbach’s Alfa)

Orijinal Çalışma Cronbach’s Alfa (α) (Özoğlu ve Bülbül, 2013) Mevcut Araştırma Cronbach’s Alfa (α) Performans/Fiziksel/Psikolojik Risk 0,92 0,69 Sosyal Risk 0,90 0,83 Zaman Riski 0,78 0,83 Finans Risk 0,81 0,76

Tablo 3-3 incelendiğinde, tüm alt boyutlar için elde edilen güvenilirli katsayılarının yeterli sınırlar içinde bulunduğu tespit edilmiştir

59 3.3.1.4. Kişisel Bilgi Formu

Kişisel bilgi formunda; Cinsiyet, Yaş, Spor Malzemeleri (ürünleri) Kullanıyor Musunuz?, Lisanslı Spor Ürünleri Satın Alıyor Musunuz?, Bir Spor Salonuna/Merkezine Üye Misiniz?, Düzenli Olarak Spor Yapıyor Musunuz?, Lisanslı Sporculuk Geçmişiniz Var Mı?, Aylık Kişisel Tüketim Miktarınız?, ve Spor Ürünleri İçin Aylık Ortalama Harcama Miktarınız? Şeklinde kişisel sorular yer almaktadır.