Şirketler üçer aylık mali karları üzerinden %20 oranında geçici vergi hesaplar ve o dönemi izleyen ikinci ayın 14’üncü gününe kadar beyan edip 17’nci günü akşamına kadar öderler. Yıl içinde ödenen geçici vergi o yıla ait olup izleyen yıl verilecek kurumlar vergisi beyannamesi üzerinden hesaplanacak kurumlar vergisinden mahsup edilir. Mahsuba rağmen ödenmiş geçici vergi tutarı kalmış ise bu tutar nakden iade alınabileceği gibi devlete karşı olan herhangi bir başka mali borca da mahsup edilebilir.
30 Aralık 2003 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanan, 5024 sayılı Vergi Usul Kanunu, Gelir Vergisi Kanunu ve Kurumlar Vergisi Kanunu’nda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun (“5024 sayılı Kanun”), kazançlarını bilanço esasına göre tespit eden gelir veya kurumlar vergisi mükelleflerin finansal tablolarını 1 Ocak 2004 tarihinden başlayarak enflasyon düzeltmesine tabi tutmasını öngörmektedir.
Anılan yasa hükmüne göre enflasyon düzeltmesi yapılabilmesi son 36 aylık kümülatif enflasyon oranının (ÜFE artış oranının) %100’ü ve son 12 aylık enflasyon oranının (ÜFE artış oranının) %10’u aşması gerekmektedir. 1 Ocak 2005 tarihinden sonra söz konusu şartlar sağlanmadığı için enflasyon düzeltmesi yapılmamıştır.
Türkiye’de ödenecek vergiler konusunda vergi otoritesi ile mutabakat sağlamak gibi bir uygulama bulunmamaktadır. Kurumlar vergisi beyannameleri hesap döneminin kapandığı ayı takip eden dördüncü ayın 25’ inci günü akşamına kadar bağlı bulunulan vergi dairesine verilir.
Vergi incelemesine yetkili makamlar beş yıl zarfında muhasebe kayıtlarını inceleyebilir ve hatalı işlem tespit edilirse ödenecek vergi miktarı yapılacak vergi tarhiyatı nedeniyle değişebilir.
Türk vergi mevzuatına göre beyanname üzerinde gösterilen mali zararlar 5 yılı aşmamak kaydıyla dönem kurum kazancından indirilebilirler. Ancak, mali zararlar, geçmiş yıl karlarından mahsup edilemez.
Şirket 19 Nisan 2011 tarihinde kamuya duyurulduğu üzere, 6111 Sayılı “Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ve Diğer Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun”un matrah artırımı” hükümlerinden yararlanmaya karar verdiğinden, bu haktan yararlanmasına bağlı olarak matrah artırımında bulunduğu yıllara ait zararların % 50’sini, 2010 ve izleyen yıllar karlarından mahsup edemeyecektir.
Şirket 31 Aralık 2015 tarihi itibarıyla indirilebilir mali zararlardan ertelenen vergi varlığı tutarının hesaplanması sırasında veya cari dönem vergi karşılığı hesaplamasında kullanılabilir mali zararlarını yukarıdaki esaslara uygun olarak indirim konusu yapmıştır.
Kurumlar Vergisi Kanunu’nda kurumlara yönelik birçok istisna bulunmaktadır. Bu istisnalardan Şirket’e ilişkin olanları aşağıda açıklanmıştır
Gayrimenkul ve İştirak Payı Satış Kazancı İstisnası
Kurumların, en az iki tam yıl süreyle aktiflerinde yer alan iştirak paylarının, gayrimenkullerinin, rüçhan hakkı, kurucu senedi ve intifa senetleri satışından doğan kazançlarının %75’i kurumlar vergisinden istisnadır. İstisnadan yararlanmak için söz konusu kazancın pasifte bir fon hesabında tutulması ve 5 yıl süre ile işletmeden çekilmemesi gerekmektedir. Satış bedelinin satışın yapıldığı yılı izleyen ikinci takvim yılı sonuna kadar tahsil edilmesi gerekir.
Ertelenen vergiler
Şirket, ertelenen gelir vergisi varlık ve yükümlülüklerini, bilanço kalemlerinin Türkiye Muhasebe Standartları ve vergi finansal tabloları arasındaki farklı değerlendirmelerin sonucunda ortaya çıkan geçici farkların etkilerini dikkate alarak hesaplamaktadır. Söz konusu geçici farklar genellikle gelir ve giderlerin, TMS ve vergi kanunlarına göre değişik raporlama dönemlerinde muhasebeleşmesinden ve devreden mali zarardan kaynaklanmaktadır.
Gelecek dönemlerde gerçekleşecek uzun vadeli geçici farklar üzerinden yükümlülük metoduna göre hesaplanan ertelenen vergi varlıkları ve yükümlülükleri için oran %20’dir (31 Aralık 2014: %20).
Ayrı birer vergi mükellefi olan bağlı ortaklıkların finansal tablolarında yer alan ertelenen vergi varlıklarını ve yükümlülüklerini net göstermiş olmalarından dolayı Şirket’in bilançosuna söz konusu net sunum şeklinin etkileri yansımıştır. Aşağıdaki tabloda yer alan geçici farklar ile ertelenen vergi varlıkları ve yükümlülükleri ise brüt değerler esas alınarak hazırlanmaktadır.
DİPNOT 23 - VERGİ VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ (Devamı)
31 Aralık 2015 ve 31 Aralık 2014 tarihleri itibarıyla birikmiş geçici farklar ve ertelenen vergi varlık ve yükümlülüklerinin yürürlükteki vergi oranları kullanılarak hazırlanan dökümü aşağıdaki gibidir:
Toplam geçici Ertelenen vergi farklar varlıkları/(yükümlülükleri) 31 Aralık 31 Aralık 31 Aralık 31 Aralık
2015 2014 2015 2014
Kıdem tazminatı karşılığı 10.864.823 9.977.217 2.172.965 1.995.444
Dava ve ceza karşılıkları 4.607.275 5.543.100 921.455 1.108.620
İzin hakları karşılığı 3.277.971 2.932.501 655.594 586.500
Şüpheli alacak karşılığı 3.062.196 4.209.254 612.439 841.851
Vadeli satışlardan kaynaklanan
kazanılmamış finansman geliri 229.935 307.647 45.987 61.529
Stok değer düşüklüğü karşılığı 166.567 488.720 33.313 97.744
Diğer karşılıklar 13.960 - 2.792 -
Kullanılabilir mali zararlar (1) - 10.613.492 - 2.122.638
Ertelenen vergi varlıkları 4.444.545 6.814.326
Yatırım amaçlı gayrimenkuller
gerçeğe uygun kayıtlı değer farkı (140.061.445) (127.808.983) (7.116.509) (6.418.619) Maddi ve maddi olmayan duran
kayıtlı değeri ile vergi matrahları
varlıkların arasındaki net fark (1.685.213) (822.105) (337.042) (164.421) Vadeli alımlardan kaynaklanan
finansman gideri (128.023) (129.576) (25.605) (25.915)
Ertelenen vergi yükümlülükleri (7.479.156) (6.608.955)
Ertelenen vergi (yükümlülükleri) / varlıkları, net (3.034.611) 205.371
(1) Şirketin 31 Ağustos 2015 tarihi itibarıyla bağlı ortaklığı ile birleşme işleminin tescil edilmesi ve tamamlanması neticesinde, bağlı ortaklığın mali tablosundan gelen 9.866.540 TL tutarındaki birikmiş mali zararlar 31 Aralık 2015 tarihi itibarıyla kurumlar vergisi matrahından mahsup etmiştir.
Mali zararların kullanılabilecekleri yıllar aşağıda belirtilmiştir:
31 Aralık 2015 31 Aralık 2014
2018 - 3.376.243
2019 - 7.237.249
Toplam - 10.613.492
31 Aralık tarihlerinde sona eren dönemlere ait ertelenen vergi hareket tabloları aşağıdaki gibidir:
2015 2014
1 Ocak 205.371 392.531
Ertelenmiş vergi (gideri)/ geliri (3.242.235) 183.576
Diğer kapsamlı gelir ile ilişkilendirilen
ertelenmiş vergi geliri/ (gideri) 2.253 (370.736)
31 Aralık (3.034.611) 205.371
31 Aralık 2015 ve 2014 tarihlerinde sona eren hesap dönemlerine ait kar veya zarar tablolarında yer alan vergi giderleri aşağıda özetlenmiştir:
31 Aralık 2015 31 Aralık 2014
- Cari dönem kurumlar vergisi (11.442.951) (7.230.150)
- Ertelenen vergi (gideri)/ geliri (3.242.235) 183.576
Toplam vergi gideri 14.685.186 (7.046.574)
31 Aralık 2015 ve 2014 tarihlerinde sona eren hesap dönemlerine ait kurumlar vergisi giderinin dağılımı aşağıda özetlenmiştir:
31 Aralık 2015 31 Aralık 2014
- Özkaynak altında muhasebeleşen kurumlar vergisi (707.624) -
- Kar veya zarar tablosu altında muhasebeleşen kurumlar vergisi (11.442.951) (7.230.150) Toplam cari dönem kurumlar vergisi (12.150.575) (7.230.150) 31 Aralık 2015 ve 2014 tarihlerinde sona eren hesap dönemlerine ait gelir tablolarındaki cari dönem vergi gideri ile vergi öncesi kar üzerinden cari vergi oranı kullanılarak hesaplanacak vergi giderinin mutabakatı aşağıdaki gibidir:
31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 Sürdürülen faaliyetler vergi ve ana ortaklık dışı 75.502.278 44.469.361 paylar öncesi kar
Gelir vergisi oranı %20 (2014: %20) (15.100.456) (8.893.872)
Ertelenmiş vergi varlığı hesaplanmayan mali zararların etkisi (918.652) (511.529)
Vergiye konu olmayan giderler (458.264) (892.280)
Yatırım amaçlı gayrimenkul değer artışı vergi etkisi 1.792.186 3.251.107
Toplam 14.685.186 (7.046.574)