5.4. YSA Çıkış Değerlerinin Karşılaştırılması
5.4.1. Verbal ağrı skalasına göre YSA çıkış değerlerinin
Tablo 5.27 ve Tablo5.28’de sağlıklı ve hasta bireylerin verilerinin her benzetim için sonuç bilgisi verilmiştir. Grup isimli sütunda bireyin sağlıklı ya da hasta bilgisini içermektedir. Verilen sıra numaraları ise sağlıklı ve hasta bireylere verilen sıra numaralarıdır. Verbal sütunu hastanın bilgisine göre gerçek sonuç olarak elde edilen bilgilerdir. Diğer sütunlardaki isimler ise yapılan benzetimleri ifade etmektedir. Her sütun içerisinde elde edilen çıkış sonuçları verilmiştir. Gri tabanlı olarak işaretlenen veriler verbal sütunu ile karşılaştırılmış ve farklı sonuç verenler işaretlenmiştir.
Tablo 5.27. Giriş ve çıkış değerlerinin LM algoritmasına göre karşılaştırılması Grup Sıra Verbal Fiz Fiz
+SSR Lab Lab +SSR Fiz +Lab Fiz+Lab +SSR Sağlıklı 26 1 1 4 5 1 1 1 Sağlıklı 27 1 1 1 1 1 1 1 Sağlıklı 28 1 1 1 1 1 1 1 Sağlıklı 19 2 1 1 2 4 1 1 Sağlıklı 23 2 5 2 5 2 2 2 Sağlıklı 25 2 5 3 5 2 2 2 Sağlıklı 29 2 2 3 5 1 2 2 Hasta 46 3 1 5 3 5 4 3 Sağlıklı 53 3 1 5 1 1 3 5 Hasta 54 3 3 5 1 2 4 4 Hasta 9 3 5 5 1 2 3 3 Hasta 47 4 4 4 5 1 4 3 Hasta 48 4 4 4 1 2 4 4 Hasta 49 4 4 5 5 2 3 4 Hasta 50 4 4 4 1 5 2 4 Hasta 51 4 5 5 4 4 4 5 Hasta 52 4 4 2 1 1 3 4 Hasta 55 4 1 4 4 1 4 4 Hasta 56 4 5 4 1 1 3 4 Hasta 57 4 5 4 1 1 5 5 Hasta 31 5 4 4 5 5 5 3 Hasta 40 5 5 2 1 2 5 5
Tablo 5.28. Giriş ve çıkış değerlerinin RP algoritmasına göre karşılaştırılması Grup Sıra Verbal Fiz Fiz
+SSR Lab Lab +SSR Fiz +Lab Fiz+Lab +SSR Sağlıklı 26 1 YOK 3 3 1 1 1 Sağlıklı 27 1 2 1 3 1 1 Sağlıklı 28 1 1 2 1 1 1 Sağlıklı 19 2 2 3 2 1 1 Sağlıklı 23 2 2 1 2 2 2 Sağlıklı 25 2 2 5 2 2 2 Sağlıklı 29 2 1 1 2 1 2 Hasta 46 3 4 3 5 3 4 Sağlıklı 53 3 4 3 1 5 3 Hasta 54 3 3 4 1 4 3 Hasta 9 3 3 1 4 3 3 Hasta 47 4 3 1 1 4 3 Hasta 48 4 4 4 4 4 4 Hasta 49 4 4 4 3 4 4 Hasta 50 4 2 4 1 4 4 Hasta 51 4 4 3 1 4 4 Hasta 52 4 3 4 1 4 4 Hasta 55 4 4 3 1 4 4 Hasta 56 4 4 4 1 4 3 Hasta 57 4 1 5 4 5 4 Hasta 31 5 3 5 3 4 3 Hasta 40 5 3 5 5 5 5
5.4.2. BDI’ya göre YSA çıkış değerlerinin karşılaştırılması
Tablo 5.29 ve Tablo 5.30’da sağlıklı ve hasta bireylerin verilerinin her benzetim için sonuç bilgisi verilmiştir. Grup isimli sütunda bireyin sağlıklı ya da hasta bilgisini içermektedir. Verilen sıra numaraları ise sağlıklı ve hasta bireylere verilen sıra numaralarıdır. Verbal sütunu hastanın bilgisine göre gerçek sonuç olarak elde edilen bilgilerdir. Diğer sütunlardaki isimler ise yapılan benzetimleri ifade etmektedir. Her sütun içerisinde elde edilen çıkış sonuçları verilmiştir. Gri tabanlı olarak işaretlenen veriler verbal sütunu ile karşılaştırılmış ve farklı sonuç verenler işaretlenmiştir.
Tablo 5.29. Giriş ve çıkış değerlerinin LM algoritmasına göre karşılaştırılması Grup Sıra BDI Fiz Fiz
+SSR Lab Lab +SSR Fiz +Lab Fiz+Lab +SSR Sağlıklı 26 1 1 1 2 1 1 1 Sağlıklı 27 1 1 2 1 1 1 1 Sağlıklı 28 1 1 1 2 1 1 1 Sağlıklı 19 1 1 2 1 1 1 2 Sağlıklı 23 1 1 1 1 1 2 1 Sağlıklı 29 1 1 1 1 1 1 1 Sağlıklı 25 1 1 1 1 2 1 1 Hasta 46 1 2 1 1 1 1 1 Sağlıklı 9 1 2 1 1 1 1 2 Hasta 55 2 2 2 1 1 2 2 Hasta 54 2 2 2 2 2 1 2 Hasta 53 2 2 2 2 2 2 2 Hasta 50 2 2 2 2 1 2 2 Hasta 56 2 2 2 2 2 2 2 Hasta 47 2 1 2 1 1 1 2 Hasta 48 2 1 2 1 2 2 2 Hasta 57 2 2 2 2 2 2 2 Hasta 52 2 2 1 1 1 2 2 Hasta 49 2 2 2 2 2 2 2 Hasta 31 2 1 1 2 2 2 2 Hasta 51 2 2 2 2 2 1 2 Hasta 40 2 2 2 2 2 2 2
Tablo 5.30. Giriş ve çıkış değerlerinin RP algoritmasına göre karşılaştırılması Grup Sıra BDI Fiz Fiz
+SSR Lab Lab +SSR Fiz +Lab Fiz+Lab +SSR Sağlıklı 26 1 1 1 1 1 1 1 Sağlıklı 27 1 1 2 1 1 1 2 Sağlıklı 28 1 1 1 1 2 1 1 Sağlıklı 19 1 1 2 1 1 1 1 Sağlıklı 23 1 1 1 1 1 1 1 Sağlıklı 29 1 1 1 1 1 1 1 Sağlıklı 25 1 1 2 2 1 2 2 Hasta 46 1 1 1 1 1 1 1 Sağlıklı 9 1 2 1 1 1 1 1 Hasta 55 2 2 2 1 1 2 2 Hasta 54 2 2 2 1 2 1 2 Hasta 53 2 1 2 2 2 2 2 Hasta 50 2 2 2 2 2 2 2 Hasta 56 2 2 2 2 2 2 2 Hasta 47 2 1 2 1 1 1 2 Hasta 48 2 1 1 2 2 2 2 Hasta 57 2 2 2 2 2 2 2 Hasta 52 2 2 2 2 2 2 2 Hasta 49 2 2 2 2 1 2 1 Hasta 31 2 1 1 2 2 2 2 Hasta 51 2 2 2 1 1 2 2 Hasta 40 2 2 2 2 2 2 2
FMS hastalığının teşhisinde kullanılan psikolojik test skorlarından Verbal ağrı skalası ile fizyolojik testlerin aralarında ilişki bulunabileceği düşüncesiyle YSA ile LM algoritmasına göre analiz edilerek araştırılmış ve aşağıdaki sonuçlara ulaşılmıştır:
a) Eğitim verileri için doğruluk yüzdeleri %100 olup sadece fizyolojik test doğruluk oranı %50 olarak tespit edilmiştir. Buradan hareketle fizyolojik testleri ile verbal ağrı skalası arasındaki ilişki bulunabileceği kanısına varılmıştır. (Bkz. Tablo 5.1)
b) Fizyolojik verilere SSR parametreleri ilave edilerek yapılan YSA analizinde doğruluk yüzdesi düşmüştür. SSR’nin verbal skala üzerinde olumsuz etki yapabileceği kanısına varılmıştır. (Bkz. Tablo 5.2)
c) Sadece laboratuvar testleri ile verbal ağrı skalası arasındaki ilişki incelendiğinde doğruluk oranı %31,81 olarak tespit edildi. (Bkz. Tablo 5.3)
d) Laboratuvar test verilerine SSR parametreleri ilave edilerek yapılan benzetimde ise doğruluk oranı değişmemiş %31,81 olarak kalmıştır. Buradan hareketle SSR’nin verbal ile laboratuvar testleri arasındaki ilişkisini etkilemeyebileceği kanısına varılmıştır. (Bkz. Tablo 5.4)
e) Fizyolojik ve laboratuvar testlerinin bir arada kullanıldığı benzetimde ise verbal ile ilişkisi olabileceği düşünülmüştür. Doğruluk oranı %63,63 olarak belirlenmiştir. (Bkz. Tablo 5.5)
f) Fizyolojik testleri yalnız iken %50 ve laboratuvar testleri yalnız iken %31,81 üzerine SSR parametreleri ilave edildiğinde doğruluk oranı %68,18 olarak belirlenmiştir. Bu sayısal veriler ile her üç test grubunun kullanılması ile verbal ağrı skalasının ilişkilendirilmesi daha da kuvvetlenmiştir. (Bkz. Tablo 5.6)
Verbal ağrı skalasının RP algoritmasına göre FMS teşhisinde kullanılan testlerle ilişkisi YSA ile analiz edilerek aşağıdaki sonuçlara varılmıştır:
a) İlk olarak yapılan testlerde fizyolojik testler ile arasındaki ilişki incelenmiştir. Ancak eğitim test oranın %100 olmaması yüzünden test sonuçları çalışmadan çıkartılmıştır. (Bkz. Tablo 5.7)
b) Fizyolojik test verilerine SSR parametreleri eklenerek verbal ağrı skalası arasındaki ilişki incelendiğinde %50’lik bir doğruluk oranı tespit edilmiştir. Bu veriler ışığında fizyolojik test verileri yalnız başına ilişkilendirilmez iken SSR parametreleri eklediğinde anlamlı bir hal almaktadır. (Bkz. Tablo 5.7, Tablo 5.8)
c) Laboratuvar test verileri ile ilişki incelendiğinde %45,45’lik bir doğruluk oranına ulaşılmıştır. (Bkz. Tablo 5.9)
d) Laboratuvar test verilerine SSR parametreleri eklendiğinde ise doğruluk oranı düşerek %40,90 olmaktadır. Buradan hareketle SSR’nin laboratuvar verileri ile verbal ağrı skalası arasındaki ilişkiyi zayıflattığı kanısına varılabilir. (Bkz. Tablo 5.10)
e) Sadece fizyolojik test verileri bir anlam ifade etmezken laboratuvar verileri ile birleştirildiğinde verbal ağrı skalası arasındaki ilişki sadece laboratuvar verileri arasındaki ilişkiden de daha kuvvetli olmakta ve doğruluk oranı %72,72 olmaktadır. (Bkz. Tablo 5.11)
f) Fizyolojik ve laboratuvar test verilerinin üzerine SSR parametreleri eklendiğinde doğruluk oranı %77,72 olmaktadır. Buradan SSR’nin
fizyolojik ve laboratuvar test verileri ile kullanıldığında verbal ağrı skalası arasındaki ilişkiyi arttırdığı düşünülebilir. (Bkz. Tablo 5.11, Tablo 5.12) Verbal ağrı skalasının fizyolojik test verileri, laboratuvar test verileri ve SSR parametreleri ile arasındaki ilişkisini tespiti için yapılan YSA analizinde kullanılan iki farklı eğitim algoritmasının karşılaştırılması sonucunda aşağıdaki sonuçlara varılmıştır:
a) RP ve LM karşılaştırıldığında RP algoritmasının genel olarak verdiği doğruluk yüzdelerinin daha yüksek olduğu görülmektedir. (Bkz. Tablo 5.13)
b) RP’nin tüm iyi sonuçlarına rağmen fizyolojik test verilerin tam olarak analiz edememesi çalışmanın en büyük eksikliğidir.
FMS hastalığının teşhisinde kullanılan psikolojik test skorlarından Beck depresyon envanteri (BDI) ile fizyolojik testlerin aralarında ilişki bulunabileceği düşüncesiyle YSA ile LM algoritmasına göre analiz edilerek araştırılmış ve aşağıdaki sonuçlara ulaşılmıştır:
a) Tüm eğitim veri setlerinin doğruluk yüzdeleri %100 olacak şekilde eğitimler tamamlanmıştır. Test veri setlerinde ise fizyolojik testler ile BDI arasında doğruluk yüzdesi %77,27 olarak tespit edilmiştir. (Bkz. Tablo 5.14)
b) Fizyolojik test verilerine ek olarak SSR parametreleri eklediğinde BDI ile aralarındaki ilişki için doğruluk yüzdesi %81,81 olarak belirlenmiştir. SSR parametrelerinin BDI ile fizyolojik testler arasındaki ilişkiyi attırıcı yönde etki yaptığı düşünülmektedir. (Bkz. Tablo 5.15)
c) Laboratuvar test verileri ile BDI arasındaki ilişkinin doğruluk yüzdesi %72,72 iken SSR parametreleri katıldığında bu oran %77,27 olarak tespit edilmiştir. Bu doğruluk yüzdelikleri dikkate alındığında SSR’nin BDI ve
laboratuvar test verileri arasındaki ilişkiyi arttıracak yönde etki yaptığı düşünülmektedir. (Bkz. Tablo 5.16, Tablo 5.17)
d) Laboratuvar test verileri ve fizyolojik test verilerinin birlikte kullanılarak BDI ile aralarındaki ilişinin belirlenmesi için yapılan benzetimde doğruluk yüzdesi %81,81 iken SSR parametreleri ilave edildiğinde bu oran %90,90 olarak tespit edilmiştir. Buradan hareketle SSR parametreleri BDI ile fizyolojik ve laboratuvar test verileri arasındaki ilişkiyi arttıracak yönde etki yaptığı düşünülebilir. (Bkz. Tablo 5.18, Tablo 5.19)
e) Bu eğitim algoritmasında SSR ve diğer parametrelerin uyumu oldukça iyidir. SSR parametresinin BDI ile ilişkilendirmesinde her zaman doğruluk yüzdesini arttıracak bir şekilde etki etmesi BDI ile SSR arasında bir ilişki olduğunu bize düşündürmektedir.
BDI’nın RP algoritmasına göre FMS teşhisinde kullanılan testlerle ilişkisi YSA ile analiz edilerek aşağıdaki sonuçlara varılmıştır:
a) Bu eğitim algoritmasında yapılan benzetimlerde eğitim veri testlerinin doğruluk oranı %100 olarak tespit edilmiştir.
b) Fizyolojik test verilerinin BDI ile ilişkilendirilmesi için yapılan benzetimde doğruluk oranı %77,27 olarak tespit edilmiştir. Bu oran BDI ile fizyolojik test verileri ile aralarında ilişki olabileceğini düşündürmektedir. (Bkz. Tablo 5.20)
c) Fizyolojik test verilerine SSR parametrelerinin eklenmesiyle BDI ile ilişki tespiti için yapılan benzetimde doğruluk oranı %77,27 olarak belirlenmiştir. SSR parametresinin eklenmesiyle oran değişmemiştir. (Bkz. Tablo 5.20, Tablo 5.21)
d) BDI’nın laboratuvar test verileri ile ilişkisini incelendiğinde doğruluk oranı %77,27’dir. SSR parametreleri eklendiğinde ise bu oran değişmeyip
yine %77,27 olarak belirlenmiştir. Bu oranlar SSR’nin bu ilişkiye etkisi olmadığını göstermektedir. (Bkz. Tablo 5.22, Tablo 5.23)
e) BDI’nın fizyolojik ve laboratuvar test verileri ile doğruluk oranı %86,36 olarak tespit edilmiştir. SSR’nin eklenmesiyle bu doğruluk oranı yine %86,36 olarak tespit edilmiştir. Bu oran ile fizyolojik ve laboratuvar verilerinin BDI ile ilişkilendirilmesinde SSR’nin etkisi olmadığını göstermektedir. (Bkz. Tablo 5.24, Tablo 5.25)
f) Çalışmanın bu kısmında LM eğitim algoritmasıyla SSR’nin BDI üzerindeki etkisi incelenmiştir. İnceleme sonucunda SSR’nin BDI’yı herhangi bir yönde etkilemediği belirlenmiştir. (Bkz. Tablo 5.20, Tablo 5.21, Tablo 5.22, Tablo 5.23, Tablo 5.24, Tablo 5.25)
BDI’nın fizyolojik test verileri, laboratuvar test verileri ve SSR parametreleri ile arasındaki ilişkisini tespiti için yapılan YSA analizinde kullanılan iki farklı eğitim algoritmasının karşılaştırılması sonucunda aşağıdaki sonuçlara varılmıştır:
a) RP ve LM karşılaştırıldığında LM algoritmasının genel olarak verdiği doğruluk yüzdelerinin daha yüksek olduğu görünmektedir. (Bkz. Tablo 5.26) b) LM algoritmasında SSR parametresinin etkisi arttırıcı yönde olduğu
gözükmektedir. RP algoritmasında ise SSR’nin etkisi olmadığı görünmemektedir. (Bkz. Tablo 5.26)
SSR’nin fibromiyalji teşhisi için kullanılan psikolojik test verilerinden Verbal ve BDI’nın yerini alıp alamayacağı konusunda yapılan araştırma çalışmasında elde sonuçlar anlamlı olarak ifade edilebilir.
SSR’nin Verbal ile ilişkisi göz önüne alındığında sadece fizyolojik testlere ve sadece laboratuvar testleri üzerindeki etki olumlu değildir. Fakat fizyolojik ve laboratuvar testlerinin birlikte kullanılmasında SSR’nin etkisinin arttırıcı olması SSR’nin Verbal ile ilişki kurulduğunda göz önünde bulundurulması gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.
Her iki eğitim algoritmasında da aynı sonuca ulaşılması sonuçların güvenirliliğini arttırmaktadır.
SSR’nin BDI ile ilişkisi göz önüne alındığında ise SSR’nin tüm parametreler ile yapılan benzetimlerde arttırıcı etki yaptığı görülmektedir. Elde edilen bu sonuçlar SSR’nin fizyolojik ve laboratuvar verileri ile birlikte kullanıldığında BDI’nın yerini alabileceğini göstermiştir.
KAYNAKLAR
[1] YAZGAN, E., KORÜREK, M., Tıp Elektroniği, İstanbul Teknik Üniversitesi Elektrik-Elektronik Fakültesi Ofset Baskı Atölyesi, 1996. [2] BOZKURT, MR., EMG İşaretlerinin Modern Yöntemlerle Önişlemesi ve
Sınıflandırılması, Sakarya Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, Sakarya, 2007.
[3] HUDSON, DL., COHEN ME., Neural Networks and Artifıcial Intelligence for Biomedical Engineering, IEEE Pres, 2000.
[4] ÖZKAN, O., İnsan Vücudunda SSR İşaretlerinin İncelenmesi ve İşaretlerin Analizi ile Hastalıklarda Teşhis Amaçlı Kullanılması, Sakarya Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, Sakarya, 2012.
[5] ATASOY, HT., ATASOY, N., UNAL, AE., SUMER, M., Sympathetic skin response in migraineurs and patients with medication overuse
headache, Headache, 44(4): 305-310, 2004.
[6] TOYOKURA, M., TAKEDA, H., Waveform of sympathetic skin response in diabetic patients, Clinical Neurophysiology, 112(7): 1229-1236, 2001. [7] OZKAN, O., YILDIZ, M., BILGIN, S., KOKLUKAYA, E., Measuring the
sympathetic skin response on body and using as diagnosis-purposed for lung cancer patients by artificial neural networks, Journal of Medical Systems, 34(3): 407-412, June 2010.
[8] AHUJA, ND., AGARWAL, AK., MAHAJAN, NM., MEHTA, NH., KAPADIA, HN., “GSR and HRV: Its application in clinical diagnosis”, Proceedings of the 16th IEEE Symposium on Computer-Based Medical Systems (CBMS’03), 2003.
[9] BİLGİN, S., ÇOLAK, ÖH., BİLGİN, G., ÖZKAN, Ö., YILDIZ, S., KÖKLÜKAYA, E., Fibromiyalji sendromunda, yapay sinir ağları ve dalgacık paket dönüşümü kullanılarak kalp hızı değişkenliği ile bazı psikolojik test skorlarının ilişkilendirilmesi, 15. Biyomedikal Mühendisliği Ulusal Toplantısı, Nisan 2010.
[10] ULAS, UH., UNLU, E., HAMAMCIOGLU, K., ODABASI, Z., CAKCI, A., VURAL, O., Dysautonomia in fibromyalgia syndrome: Sympathetic skin responses and RR interval analysis, Rheumatol. Int., 26(5): 383-387, 2006.
[11] OZGOÇMEN, S., YOLDAS, T., YIGITER, R., KAYA, A.,
ARDICOĞLU, O., R-R interval variation and sympathetic skin response in fibromyalgia, Archives of Medical Research, 37(5): 630-634, 2006.
[12] DÖNMEZ, A., ERDOĞAN, N., “Fibromiyalji Sendromu”, Klinik Gelişim 60-64.
[13] GENÇOSMANOĞLU EB., ERYAVUZ M. Fibromiyalji Sendromu. Sendrom Dergisi 1999: 4: 98-106.
[14] WOLFE, F., SMYTHE, HA., YUNUS, MB., The American College of Rheumatology 1990 criteria for the classification of fibromyalgia, Report of the Multicenter Criteria Committee, Arthritis Rheum, 33(2): 160-72, Feb. 2009.
[15] ÖZKAN Ö, YILDIZ M, KÖKLÜKAYA E, “Fibromiyalji sendromunun teşhisinde kullanılan laboratuvar testlerinin sempatik deri cevabı parametreleriyle desteklenerek teşhis doğruluğunun arttırılması”, SAÜ. Fen Bilimleri Dergisi, 15. Cilt, 1. Sayı, s.1-7, 2011.
[16] ULAS, UH., UNLU, E., HAMAMCIOGLU, K., ODABASI, Z., CAKCI, A., VURAL, O., Dysautonomia in fibromyalgia syndrome: Sympathetic skin responses and RR interval analysis, Rheumatol. Int., 26(5): 383-387, 2006.
[17] OZGOÇMEN, S., YOLDAS, T., YIGITER, R., KAYA, A.,
ARDICOĞLU, O., R-R interval variation and sympathetic skin response in fibromyalgia, Archives of Medical Research, 37(5): 630-634, 2006.
[18] TARVAINEN, MP., KOISTINEN, AS., VALKONEN-KORHONEN, M., PARTANEN, J., KARJALAINEN, PA., Analysis of galvanic skin responses with principal components and clustering techniques, IEEE Trans Biomed Eng, 48(10): 1071-1079, 2001.
[19] GÜLHAN H., Deri direnci değerlerinin Hastalıklarda ön tanı aracı olarak kullanılması. Yüksek Lisans Tezi – 2009.
[20] ÇETİNYALÇİN, I., Cilt Rezistansina Tesir Eden Muhtelif Faktörler, Periferik Sinir Hastaliklarinda Cilt Rezistansi ve Ehemmiyeti, Uzmanlik Tezi, I.Ü. Cerrahpasa Tip Fakültesi Kütüp hanesi, No: 538.
[21] KUCERA P., GOLDENBERG Z., KURCA E., Sympathetic skin response: review of the method and its clinical use. Bratisl Lek Listy 2004; 105 (3): 108-116.
[22] VERGHESE A,. Some observations on psychogalvanic reflex. Brij J Psychiat 1968; 114: 639-642.
[23] CHRİSTİE MJ., Elekctrodermal activity in the 1980s: a review. J Roy Soc Med 1981; 74; 616-622.
[24] GUIDA A., A new method of simultaneous recording of two effects of the psychogalvanic reflex (Tarchanoff effect and Fere effect) Riv Patol Clin. 1957 Jun;12(6):303-1
[25] ERTEKİN C., Santral ve periferik EMG Otonom sinir sistemi. 2006:884-909
[26] KNEZEVIC W, BAJADA S. Peripheral autonomic surface potential: a quantitative technique for recording sympathetic conduction in man. J Neurol Sci 1985; 67: 239-251.
[27] SHAHANİ BT., HALPERİN JJ., BOULU PH., COHEN J., Sympathetic skin response – a method of assessing unmyelinated axon dysfunction in peripheral neuropaties. J Neurol Neurosurg Psychiatry 1984; 47: 536-542. [28] LADER MH., MONTAGU JD., The psychogalvanic reflex: a
pharmacologic study of peripheral machanism. J Neurol Neurosurg Psychiatry 1962; 25: 126-133.
[29] EISENSTEIN EM., EISENSTEIN D., BONHEIM P., WELCH EA., Habituation of galvanik skin response in adult males as function of age. Physiol Bchav 1990; 48: 169-173.
[30] ARUNODAYA GR., TALY AB., Sympathetic Skin Response: A Decade Later, Journal of the Neurological Sciences, 129: 81-89, 1995
[31] CARİGA P., CATLEY M., MATHİAS CJ., SAVİC G., FRANKEL HL., ELLAWAY PH. Organisation of the Sympathetic Skin Response in Spinal Cord Injury. J. Neurol. Neurosurg. Psychiatry, 72:356-360, 2002.
[32] SELÇUK B., ATLI D., KURTARAN A., İNANIR M., AKYÜZ M., Serebrovasküler Olay Sonrası Hemipleji Gelişen Hastalarda Sempatik Deri Yanıtları. Türk Fiz. Tıp ve Rehab. Derg., 49(5):18-23, 2003
[33] ARAMAKİ S., KİRA Y., HİRASAWA Y., A Study of the Normal Values and Habituation Phenomenon of Sympathetic Skin Response. Am. J. Phys. Med. Rehabil., 76: 2-7, 1997.
[34] DENİŠLİČ M., MEH D., Sympathetic skin response in Parkinsonian patients. Electromyogr clin Neurophysiol 1996; 36: 231-235.
[35] ELİE B., GUİHENEUC P., Sympathetic skin response: normal results in different experimental conditions. Electroenceph Clin Neurophysiol 1990; 76:258-267.
[36] Braune HJ., Early detection of diabetic neuropathy: a neurophysiological study on 100 patient. Electromyogr Clin Neurophysiol 1997; 37: 399-407. [37] AYGÜL R., ULVİ H., DENİZ O., Normallerde Sempatik Deri Cevabı
Dalga Formları, İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 12(2) 77-82 (2005).
[38] TOKOYURA M., Waveform and habituation of smypathetic skin response. Electroenceph Clin Neurophysiol 1998; 109: 178-183.
[39] VETRUGNO R., LİGUORİ R., CORTELLİ P., MONTAGNA P., Sympathetic skin response: basis mechanisms and clinical applications. Clin Auton Res. 2003; 13:256-270.
[40] DUMİTRU D., ZWARTS MJ., Special Nerve Conduction Techniques. In: Dumitru D, Amato AA, Zwarts MJ, ed, Electrodiagnostic Medicine, 2nd ed, Philadelphia, Hanley & Belfus, Inc, 2002; 225-256.
[41] ZHU GY., SHEN Y., Sympathetic skin response: a new test to diagnose erectile dysfunction. Asia J Androl 2001 Mar; 3 (1): 45-48.
[42] CHU NS., Recovery of sympathetic skin response after digit-to-digit replantation and toe-to-digit transplantation in humans. Ann Neurol 1996; 40: 67-74.
[43] ERTEKİN C., ERTEKİN N., MUTLU S., ALMİS S., AKCAM A., Skin potentials (SP) recorded from the extremities and genital regions in normal and impotent subjects. Acta Neurol Scand 1987; 76: 28-36.
[44] ELİE B., GUİHENEUC P., Sympathetic skin response: normal result in different experimental condition. Electroencephalogr Clin Neurophysiol. 1990; 76:258-267
[45] AYDEMİR K., Refleks Sempatik Distrofi Sendromlu El Olgularında İnvazi Ve Non-İnvaziv Stellar Ganglion Blokaj Uygulamlarının Tens+Egzersiz Terapisi İle Karşılaştırılmasının Sempatik Deri Yanıtları Yoluyla Ölçülmesi. Uzmanlık Tezi, Ankara 2004.
[46] AKYÜZ G., Otonom Sinir Sistemi Elektrofizyolojisi. Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon, (Eds) Beyazova M, Kutsal Y., Güneş Kitapevi Ltd. Şti. Ankara, cilt I, 560-569, 2000.
[47] TÜRKDOĞAN D., AKYÜZ G., Otonom sinir sistemi elektrofizyolojisi. In: Akyüz G., Özaras N., Gündüz H., Ofluoğlu D., Elektrodiagnoz. 1 st ed.
Ankara: Güneş kitapevi, 2003; 437-463.
[48] RESENDE LAL., MATARAZZO AT., KİMAİD PAT., SİLVA MD., Reconsideration about the clinical importance of the skin sympathetic response. Electromyogr Clin Neurophysiol 1997; 37: 463-468.
[49] DRORY VE., KORCZYN AD., Sympathetic skin response: Age effect. Neurology 1993; 43: 1818-1820.
[50] BABA M., WATAHİKİ Y., MATSUNAGA M., TABEKE K., Sympathetic skin response in healty man. Electromyogr Clin Neurophysiol 1988; 28: 277-283.
[51] BRAUNE HJ., KORCHOUNOV AM., SCHİPPER HI., Autonomic dysfunction in Parkinson’s disease assessed by sympathetic skin response: a prospective clinical and neurophysiological trial on 50 patients. Acta Neurol Scand 1997; 95: 293-297.
[52] MACLEOD AF., SMİTH SA., COWELL T., RİCHARDSON PR., SONKSEN PH., Non-cordiac autonomic test in diabetes: use of galvanic skin response. Diabetic Med 1991; 8 Symposium: S67-S70.
[53] ZAKRZEWSKA-PANİEWSKA B., KAMİNSKA A., KOSTERA-PRUSZCZYK A., Sympathetic skin response (SSR) in mutiple sclerosis. Neuro Neurochir Pol 1996; Supple 3: 121-128.
[54] HAAPANİEMİ TH., KORPELAİNEN JY., TOLONEN U., SUOMİNEN K., SOTANİEMİ KA., MYLLY VV., Suppressed smpathetic skin response in Parkinson disease. Clin Auton Res 200 Dec; 10 (6): 337-342. [55] ELİE B., LOUBOUTİN JP., Sympathetic skin response (SSR) is abnormal
in multiple sclerosis. Muscle Nerve 1995; 18: 185-189.
[56] ROSSİNİ PM., MASSA R., SANCESAİRO G., BOCCASENA P., Sudomotor skin response to brain stimulation do not depend on nerve sensory fiber functionality. Electroencephalogr Clin Neurophysiol 1993; 89: 447-451.
[57] ROSSİNİ PM., OPSOMER RJ., BOCCASENA P., Sudomotorskin response following nerve and brain stimulation. Electroencephalogr Clin Neurophysiol 1993; 89: 442-446.
[58] LİNDEN D, WENG Y, GLOCKER FX, KRETZSCHMAR A, DİEHL RR, BERLİT P. Sympathetic skin response evoked by magnetic stimulation of neck: normative data. Muscle Nerve 1996; 19: 1487-1489.
[59] NİEHAUS L., MEYER BU., RORİCHT S., Magnetic stimulation over different brain regions: no differential effects on the elicited sympathetic skin response. Electroencephalogr Clin Neurophysiol 1998; 109: 94-99.
[60] TOYOKURA M., Influence of stimulus intensity on waveform of sympathetic skin response evoked by magnetic stimulation. Clin Neurophysiol 2003 Aug; 114(8); 1423-1430.
[61] MARCELLO N, BARATTİ M, ORTAGGİO F, VESCOVİNİ E, ZANONİ P, TUGNOLİ V., DE GRANDİS D., Sympathetic skin response in patients with Duchenne muscular dystrophy. Electromyogr Clin Neurophtsiol 1995; 35: 659-664.
[62] ROSSİ P., TRUİNİ A., SERRAO M., IANNETTİ GD., PARİSİ L., POZZESSERE G., CRUCCU G.. Sympathetic skin response evoked by laser skin stimulation. Funct Neurol 2002 Jul-Sep; 17 (3): 129-132.
[63] CERVERA A., VECİANA M., VALLS-SOLE J., Sympathetic sudomotor skin responses induced by laser stimuli in normal human subjects. Neurosci Lett. 2002 Dec 13; 334 (2): 115-118.
[64] AKYÜZ G., Elektrodiagnoz Otonom sinir sistemi elektrofizyolojisi. 2003:437-463.
[65] ÇAKIR T., İnmeli hastalarda elektromiyografi ile reflekslerin ve sempatik deri cevabının incelenmesi ve fonksiyonel kapasite ile ilişkinin belirlenmesi. Uzmanlık Tezi. Afyonkarahisar 2008.
[66] YAGİZ A., COLAKOGLU Z., HEPGULER S., AKSİT R., Local heat effect on sympathetic skin response after pain of electrical stimulus. Arch Phys Med Rehabil 1997; 78: 1196-1199.
[67] DELTOMBE T., HANSON P., JAMART J., CLERİN M., The influence of skin temperature on latency and amplitude of the sympathetic skin response in normal subjects.
[68] MAULSBY RL., EDELBERG R., The interrelationship between the galvanic skin responce, basal resistance, and tempature. J Comp Physiol Psychol. 1960;53:475-9.
[69] YOKOTA T., TAKAHASHİ T., KONDO M., FUJİMORİ B., Studies on the diphasic wave form of the galvanic skin reflex. Electroencephalogr Clin Neuropysiol. 1959;11:687-696.
[70] RASZEWA M., HAUSMANOVA-PETRUSEWİCZ I., BLASZCZYK M.,
JABLONSKA S., Sympathetic skin response in scleroderma.
Electromyogr Clin Neurophysiol 1991; 131: 467-472.
[71] UNCİNİ A., PULLNAN SL., LOVELACE RE., GAMBİ D., The sympathetic skin response normal values, elucidation of afferent components and applicantion limits. J Neurol Sci 1988; 87: 299-306.
[72] GUTRECHT JA., Sympathetic skin response. J Clin Neurophysiol 1994; 11 (5): 519-524.
[73] MİSCİO G., PİSANO F., Sympathetic skin response in amyotrophic lateral sclerosis. Acta Neurol Scand 1998; 98: 276-279.
[74] LİN TK., CHEE EC., CHEN HJ., CHENG MH., Abnormal sympathetic skin response ,n patient with palmar hyperhidrosis. Muscle Nerve 1995; 18: 917-919.
[75] MİLANLIOĞLU A., TOMBUL T., SAYIN R., Sympathetic skin response in migraineurs, Journal of Clinical and Experimental Invegtigations 2011; 2 (1): 16-21.
[76] NEUMAN E., BLANTON R., The early history electrodermal research. Psychophysiology 1970; 6:453-475.
[77] KULA H., Egzersizin Sporcularda Elektrodermal Aktivite Üzerine Etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Kayseri 2006.
[78] BOUCSEİN W., Electrodermal Activity. New York, Plenum Press, 1992: 1-372.
[79] SCHMİND S., WALACH H., Electrodermal activity (EDA)- state of the art measurement and techniques for parapsychological purposes. The