• Sektör temsilcileri ile yapılan görüşmede ithal makine alınması durumunda yatırım maliyetinin 6-7 milyon Avro tutarında olacağı bilgisi iletilmiştir. Buna istinaden, tahmini Sabit Yatırım Maliyeti 55.800.000 TL olarak öngörülmüştür.
• Sabit Yatırım Euro değerinden TL’ye dönüşünde Merkez Bankası’nın 30/11/2020 tarihli Euro kuru (9,3) ve Dolar kuru (7,7) baz alınmıştır.
• Söz konusu çalışmanın hazırlanmasında örnek alınan fizibilitedeki değerler T.C.
Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığınca hazırlanan 2020-2022 Dönemi Yatırım Programı Hazırlama Rehberi’nde yer alan 2016 yılı imalat sanayi için deflatör 0,52 katsayısı esas alınarak günümüz değerlerine uyarlanmıştır. 2021 yılı imalat sanayi için deflatörü 1,08 kullanılarak hesaplamalar yapılmıştır.
• Gelirlerin %50'si satış maliyeti, gelirlerin %30'u faaliyet giderleri olarak öngörülmüştür.
• Sabit Yatırım Maliyetinde en büyük kalem çoğunlukla ithal makine ve ekipman olup, Sabit Yatırım Maliyetinin %70’inin makine ve ekipman olacağı varsayılmıştır.
• Gelirlerin %6’sı İşletme Sermayesi ve toplam sabit yatırımın %10'u Amortisman bedeli olarak öngörülmüştür.
• 2019 yılı Uşakta yapılan araştırmaya göre tekstil geri dönüşüm sektöründe faaliyet gösteren firmaların ortalama kapasite kullanım oranı %80 olarak saptanmıştır. Çalışma bulguları esas alınarak kapasite hesaplamaları yapılmıştır. Sektör temsilcileri ile yapılan görüşmede tesisin günlük 10 ton üretim kapasitesinin makul olacağı bilgisi iletilmiştir.
• Bursa Entegre Katı Atık Yönetim Planı (2015) kapsamındaki atık karakterizasyonunda toplam atık miktarı içinde tekstil atıklarının oranı 2020 yılı için %5,07 olarak projeksiyon yapılmış olup, girdi hesaplamaları bu oran üzerinden yapılmıştır.
• Uşak’ta 2019 yılında yapılan anket çalışması sonuçlarına göre çalışan sayılarındaki ortalama büyüklük olan 50 kişi istihdam sayısı olarak kabul edilmiştir. Personelin %23'ünün mühendis olduğu bulgusuna göre personel dağılımı şekillendirilmiştir.
• Uludağ OSB yakınında Kestel veya DOSAB yakınında Osmangazi ilçesindeki sanayi parseli fiyatları ortalaması alınarak arsa bedeli 2000 TL/m2 olarak hesaplanmış olup, örnek tesisler incelenerek yatırma konu tesis için toplam 5000 m2 alan ihtiyacı öngörülmüştür.
KAYNAKLAR
Association of the Nonwovens Fabrics Industry (INDA) www.inda.org
Balkan Tekstil Makinaları Sanayi Ve Ticaret Anonim Şirketi http://www.balkan.com.tr/tekstil/page/dt30-mega-sifonez/
Bursa Büyükşehir Belediyesi, Bursa Entegre Kati Atik Yönetim Planı 2015
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, ÇED Alanında Kapasitesinin Güçlendirilmesi için Teknik Yardım Projesi, Tekstil Sektörü (2017)
Demirtaş Organize Sanayi Bölgesi (DOSAB) Kurumsal Web Sayfası https://www.dosab.org.tr/
European Disposables and Nonwovens Association (EDANA) www.edana.org
İş Dünyası ve Sürdürülebilir Kalkınma Derneği (SKD Türkiye), http://www.skdturkiye.org/surdurulebilir-sanayi-ve-dongusel-ekonomi
Kestel OSB Kurumsal Web Sayfası http://www.kosab.org.tr/FIRMALAR/
Kızılay Kurumsal Web Sayfası https://www.kizilay.org.tr/
KOSGEB, https://www.kosgeb.gov.tr/
Millî Eğitim Bakanlığı, Tekstil Teknolojisi Open End İplik Makinesi http://megep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf/Open%20-end%20%C4%B0plik%20Makinesi.pdf
İstanbul Tekstil ve Konfeksiyon İhracatçı Birlikleri (İTKİB), Avrupa Birliği Hazırgiyim Ve Tekstil Pazarında Türkiye’nin Yeri (2020)
İ.T.Ü. Tekstil Mühendisliği Bölümü, Nonwoven Tekstil Malzemeleri https://web.itu.edu.tr/~berkalpo/NONWOVENS.pdf
Pamukkale Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 25(7), 805-809, (2019), Tekstil Endüstrisi İçin Geri Dönüşüm ve Önemi
Resmî Gazete (2019) Organize Sanayi Bölgeleri Uygulama Yönetmeliği
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Türkiye Tekstil, Hazırgiyim ve Deri Ürünleri Sektörleri Strateji Belgesi ve Eylem Planı (2015-2018)
Tekstil Katı Atıklarının Geri Dönüşümü ve Yalıtım Malzemesi Olarak Değerlendirilmesi (2015) https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/796425
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) (2019) Sanayi Kapasite Raporu İstatistikleri Uludağ OSB Kurumsal Web Sayfası https://uludagosb.org.tr/firmalar/
Uşak Ticaret ve Sanayi Odası (2016) Tekstil Üretim ve Kullanım Atıklarının Geri Kazanımı, Çevresel ve Ekonomik Etkileri
Zafer Kalkınma Ajansı, Uşak İli Tekstil Geri Dönüşüm Sektör Raporu (2019)
Ek-1:
Fizibilite Çalışması için Gerekli Olabilecek Analizler (Tüm Ön Fizibilite Çalışmalarında bu bölüme yer verilecektir.)Yatırımcı tarafından hazırlanacak detaylı fizibilitede, aşağıda yer alan analizlerin asgari düzeyde yapılması ve makine-teçhizat listesinin hazırlanması önerilmektedir.
• Ekonomik Kapasite Kullanım Oranı (KKO)
Sektörün mevcut durumu ile önümüzdeki dönem için sektörde beklenen gelişmeler, firmanın rekabet gücü, sektördeki deneyimi, faaliyete geçtikten sonra hedeflediği üretim-satış rakamları dikkate alınarak hesaplanan ekonomik kapasite kullanım oranları tahmini tesis işletmeye geçtikten sonraki beş yıl için yapılabilir.
Ekonomik KKO= Öngörülen Yıllık Üretim Miktarı /Teknik Kapasite
• Üretim Akım Şeması
Fizibilite konusu ürünün bir birim üretilmesi için gereken hammadde, yardımcı madde miktarları ile üretimle ilgili diğer prosesleri içeren akım şeması hazırlanacaktır.
• İş Akış Şeması
Fizibilite kapsamında kurulacak tesisin birimlerinde gerçekleştirilecek faaliyetleri tanımlayan iş akış şeması hazırlanabilir.
• Toplam Yatırım Tutarı
Yatırım tutarını oluşturan harcama kalemleri yıllara sari olarak tablo formatında hazırlanabilir.
• Tesis İşletme Gelir-Gider Hesabı
Tesis işletmeye geçtikten sonra tam kapasitede oluşturması öngörülen yıllık gelir gider hesabına yönelik tablolar hazırlanabilir.
• İşletme Sermayesi
İşletmelerin günlük işletme faaliyetlerini yürütebilmeleri bakımından gerekli olan nakit ve benzeri varlıklar ile bir yıl içinde nakde dönüşebilecek varlıklara dair tahmini tutarlar tablo formunda gösterilebilir.
• Finansman Kaynakları
Yatırım için gerekli olan finansal kaynaklar; kısa vadeli yabancı kaynaklar, uzun vadeli yabancı kaynaklar ve öz kaynakların toplamından oluşmaktadır. Söz konusu finansal kaynaklara ilişkin koşullar ve maliyetler belirtilebilir.
• Yatırımın Kârlılığı
Yatırımı değerlendirmede en önemli yöntemlerden olan yatırımın kârlılığının ölçümü aşağıdaki formül ile gerçekleştirilebilir.
Yatırımın Kârlılığı= Net Kâr / Toplam Yatırım Tutarı
• Nakit Akım Tablosu
Yıllar itibariyle yatırımda oluşması öngörülen nakit akışını gözlemlemek amacıyla tablo hazırlanabilir.
• Geri Ödeme Dönemi Yöntemi
Geri Ödeme Dönemi Yöntemi kullanılarak hangi dönem yatırımın amorti edildiği hesaplanabilir.
• Net Bugünkü Değer Analizi
Projenin uygulanabilir olması için, yıllar itibariyle nakit akışlarının belirli bir indirgeme oranı ile bugünkü değerinin bulunarak, bulunan tutardan yatırım giderinin çıkarılmasıyla oluşan rakamın sıfıra eşit veya büyük olması gerekmektedir. Analiz yapılırken kullanılacak formül aşağıda yer almaktadır.
NBD = Z (NA,/(l-k)t) t=0
NAt : t. Dönemdeki Nakit Akışı k: Faiz Oranı
n: Yatırımın Kapsadığı Dönem Sayısı
• Cari Oran
Cari Oran, yatırımın kısa vadeli borç ödeyebilme gücünü ölçer. Cari oranın 1,5-2 civarında olması yeterli kabul edilmektedir. Formülü aşağıda yer almaktadır.
Cari Oran = Dönen Varlıklar/ Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar
Likidite Oranı, yatırımın bir yıl içinde stoklarını satamaması durumunda bir yıl içinde nakde dönüşebilecek diğer varlıklarıyla kısa vadeli borçlarını karşılayabilme gücünü gösterir. Likidite Oranının 1 olması yeterli kabul edilmektedir. Formülü aşağıda yer almaktadır.
Likidite Oranı= (Dönen Varlıklar- Stoklar)/Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar
Söz konusu iki oran, yukarıdaki formüller kullanılmak suretiyle bu bölümde hesaplanabilir.
• Başabas Noktası
Başabaş noktası, bir firmanın hiçbir kar elde etmeden, zararlarını karşılayabildiği noktayı/seviyeyi belirtir. Diğer bir açıdan ise bir firmanın, giderlerini karşılayabildiği nokta da denilebilir. Başabaş noktası birim fiyat, birim değişken gider ve sabit giderler ile hesaplanır. Ayrıca sadece sabit giderler ve katkı payı ile de hesaplanabilir.
Başabaş Noktası = Sabit Giderler / (Birim Fiyat-Birim Değişken Gider)
Ek-2: Yerli/İthal Makine-Teçhizat Listesi
İthal Makine /
Teçhizat Adı Miktarı
Birimi (Adet, kg,
m3 vb.)
F.O.B.
Birim Fiyatı ($)
Birim Maliyeti (KDV Hariç,
TL)
Toplam Maliyet (KDV
Hariç, TL)
İlgili Olduğu Faaliyet Adı
Yerli Makine /
Teçhizat Adı Miktarı
Birimi (Adet, kg,
m3 vb.)
Birim Maliyeti (KDV Hariç, TL)
Toplam Maliyeti (KDV Hariç, TL)
İlgili Olduğu Faaliyet Adı