Vücut (Organ) Adlarıyla İlgili Kelimeler

Cemal Süreya denince akla ilk gelen, cinsellik ve erotizm dolu bir şiir anlayışıdır. Bu konu şairin ilk dönem şiirlerinde bütün açıklığıyla ortadadır. Bunun sebebi olarak da şairin şiirlerinde, kadının, başta cinsel bir varlık olarak görülmesinin yanı sıra her yönüyle işlenmesidir. Şair için şiirlerinde kadın uzuvları önemlidir. Bu uzuvlar kişiyi cinsellik ve erotizme çağırır. Kadına ait el, bacak, ayak, vücut, ağız, göğüs, dudak… gibi uzuvlar değerlidir.

“Kadın bedeni bir bütün olarak anlatılmaz. Organlar tek başlarına yer alırlar. Cinsel eylemlere daha çok karanlık yerler mekân olur” (Güler 2004: 28)

Vücut organ adları”, şairin şiirlerinde sadece cinselliği çağrıştıran yönleriyle bulunmazlar. Bu kelimeler bazen cinsellik, erotik ve temel anlamlarıyla şiirlerde yer alırken bazen de belli bir tarihsel döneme dokundurma yapmak, tarizde bulunmak adına kullanılır. Şairin hayatında dönem dönem yaşadığı acıyı ve üzüntüyü dillendirmek için de bu tür kelimeler onun şiirlerine konuk olur:

Tablo: 5 Nu Kelime Frekans 1 göz 102 2 el 88 3 yüz 43 4 ağız 38 5 saç, baş 27 6 dil 26 7 ayak 24 8 parmak 22 9 boyun 15 10 yürek 14 11 beden 11 12 bacak, omuz 10

13 avuç, kol, alın 9

14 damar, burun 8

16 kaş 6

17 bıyık, meme, kemik, göğüs 5

18 tırnak 4

19 ense, vücut, dirsek, damak, diş 3

20 Kucak, kelle, şakak, barsak, topuk 2

21 ensekökü, beyin, omurilik, bilek, kirpik, gözbebeği,

kasık, kursak, bel, çene, iskelet, yanak 1

Süreya’nın şiirlerinde “vücut organları”yla ilgili kelimelerin toplam frekansı 581 ve toplam kelime sayısı içinde % 2,81’dir. Farklı kelime sayısı ise 49’dur.

Cinsellikle ilgili kelimeler bölümünde de değindiğimiz gibi imajist bir şair olan Cemal Süreya’da kadın ve uzuvları önemlidir. Şairde her bir uzuv (organ) farklı manalar içerir. Bu uzuvların, cinsel ve erotizmi çağrıştırması yanı sıra, bazen bir annenin koruyucu özelliği olarak da verilir.

Şiirlerde frekansı en yüksek kelime olan “göz” ün 102 kez kullanıldığını görüyoruz. Bu kelime hem görme organı olarak hem de sevgiliye ait etkili bir uzuv olarak kullanılır.

“Aşk” adlı şiirde şair teşhis sanatını da kullanarak şöyle der:

“Şimdi sen kalkıp gidiyorsun.Git.

Gözlerin durur mu onlarda gidiyorlar.Gitsinler.”

“Bun” adlı şiirde;

“Gözleri göz değil gözistan Bir odadan bir odaya geçiyor”

“Kanto” adlı şiirde;

“Ben nerde bir çift göz gördümse Tuttum onu güzelce sana tamamladım”

“Yazmam Daha Aşk Şiiri” adlı şiirde;

“Ah şimdi benim gözlerim

“Öğle Üstü” adlı şiirde;

“Gökte bir süre kayar gözleri Öpüşü hançerlenmiş bir kadının”

Frekansı yüksek diğer kelime “el” dir ve 88 kez kullanılmıştır. Bu sözcük şairin çoğu şiirlerinde öpmek ve dokunmak için bir araç olarak kullanılırken teşbihlerle birlikte kadına benzetilen bir nesne olarak da kullanılır:

“Gül” adlı şiirde;

“Ellerini alıyorum sabaha kadar seviyorum Ellerin beyaz tekrar beyaz tekrar beyaz”

“Aslan Heykelleri” adlı şiirde;

“Çoğaltan ellerini seviyorum kaç kişi Dokundukça dokundukça aslanlara”

“Süveyş” adlı şiirde;

“Biz seviştik Süveyş kanalı kapanmıştı Ellerimizin balıkları bütün kanallarda

“Göçebe” adlı şiirde üzüntüyü anlatmak için şair yine bu kelimeyi kullanır:

“Amcalarınsa avdan boş dönüyor elleri Teyzelerse elleriyle yargılıyor gök güzelliğini”

“Balzamin” adlı şiirde kadın ele benzetilir:

“Sen el kadar bir kadınsındır Sabahlara kadar beyaz ve kirpikli”

“Oteller Hanlar Hamamlar İçin Sürekli Şiir I” de kelimenin telmihler ve tarizler yapılarak kullanımı şöyledir:

“Evliya Çelebi’ye kenti gezdiren rehberin de Sesi yeraltından geliyordu ve kemiktendi elleri”

“Kuveyt’te

Sağ eliyle duaya dururken Sol eliyle kıçını kaşımaktadır”

“Mola” adlı şiirde;

“-Çavuş pırpırların ne mavi -Görünce kamaştı da ellerim Şap İsmail’in üç sevgilisini Gülizar, Gülperi, Arap Üzengi”

Frekansı yüksek ve cinselliği çağrıştırıcı “yüz, ağız ve saç” cesaret isteyen bir üslupla şöyledir:

“Aşk” adlı şiirde;

“Yüzünün bitip vücudunun başladığı yerde Memelerin vardı memelerin kahramandı sonra Sonrası iyilik güzellik”

“Yağmurun Yağması İyidir” adlı şiirde;

“…

Bir gece Aksaray’da hiç unutmam Yüzümü ellemişti galiba

Denize doğru gittikçe artan”

“Bir Park Konuşkanı Üstüme” adlı şiirde;

“Bir kelebek konsa ağzıma Ürküsü taşıran damla Şeyin taşıranı her şeyin Olunç duvarı odada”

“Yazmam Daha Aşk Şiiri” adlı şiirde;

“En çok neresi mu ağzıyla elbet Bütün duyarlıklara ayarlı Öpüşlerin türlüsünden elhamra

Sınırsız denizimde çarşafların Bir gider bir gelirdi işlek ağzı”

“Üvercinka” adlı şiirde;

“Boşunaymış gibi bunca uzaması saçlarının Ben böyle canlı saç görmedim ömrümde Her telinin içinde ayrı bir kalp çarpıyor Bütün kara parçaları için

Afrika dahil”

“Güzelleme” adlı şiirde;

“Bak bunlar ellerin senin bunlar ayakların Bunlar o kadar güzel ki artık o kadar olur Bunlar da saçların işte akşamdan çözülü”

“Hür Hamamlar Denizi” adlı şiirde, ’’bacak’’ ve ’’kucak’’ kelimeleri şöyle geçer:

“Kadınlar hamamında Güzin Bacağının birini suya attı Erkek hamamında Süleyman Uzandı bu bacağı bir güzel öptü Öpsün bakalım”

“Aslan Heykelleri” adlı şiirde;

“…

Bir geyik kendini çiziyor karanlığa sonra kayboluyor Karanlık maranlık ama iyi seçiliyor

Bir uçtan bir uca bacaklarının aslan heykelleri”

“San” adlı şiirde;

“Kırmızı bir kuştur soluğum Kumral göklerinde saçlarının Seni kucağıma alıyorum Tarifsiz uzuyor bacakların”

Diğer organ isimlerine örnekler: “Sayım” adıl şiirde;

“Ayışığında oturuyoruk Bileğinden öptüm seni

Sonra ayakta öptüm Dudağından öptüm seni”

“Öğle Üstü” adlı şiirde;

“Babası ip yerine yılana çekilmiş Bir çocuğun çifte korkusu öyledir Boynundan yavaşça çözülerek Atkısı bir tambur sesine uzanır”

“Sıcak Nal II” adlı şiirde;

“Ağzı ağzına dolu telefonlardan Gözleri bozuk paralardan”

“İki Şey” adlı şiirde;

“…

silmeye çalışma yavrum bir bildiridir leke günden ve bedenden yüreğe ve kansere”