UYGULAMA

Öğrenci grubu ile çalışmalar aşağıda Çizelge 3.7' de verilen bilgiler doğrultusunda yürütülmüştür.

Çizelge 3.7. Ders planları içeriği.

Ders planı

numarası Plan kazanımları kullanılan Planda

bağlam sayısı 1 Kütleye etki eden çekim kuvvetini ağırlık

olarak adlandırır.

Kütle ve ağırlık kavramlarını karşılaştırır. Yer çekimini kütle çekimi olarak gök

cisimleri temelinde açıklar.

1

2 Fiziksel anlamda yapılan işin uygulanan kuvvet ve alınan yolla ilişkili olduğunu

açıklar.

1

3

Enerjiyi iş kavramı ile ilişkilendirerek kinetik ve potansiyel enerji olarak

sınıflandırır.

Kinetik ve potansiyel enerji türlerinin birbirine dönüşümünden enerji korunumu

sonucuna ulaşır

3

4 Sürtünme kuvvetinin kinetik enerji üzerindeki etkisini örnekle açıklar. Hava veya su direncinin etkisini azaltmaya

yönelik araç tasarlar.

2

Araştırmanın birinci ders planında ‘kütle ve ağırlık’ konusu ele alınmıştır. REACT stratejisine göre yürütülen derslerde öğrencilerin bağlam ile konu arasında ilişkilendirme yapabilmesi için bağlam olarak Düzce ilinde yer alan turizm açısından büyük önem taşıyan Samandere Şelalesi hakkında genel bilgi içeren ‘Samandere Şelalesi’ (Bkz. sayfa 149, Ek 5) isimli okuma parçası kullanılmıştır. Parça okunup ilgili sorular cevaplandırıldıktan sonra kütle ve ağırlık konusu öğretmen tarafından anlatılmıştır. Öğrencilerin edindikleri bilgileri tecrübe etmeleri ve iş birliği yapmaları için laboratuar ortamında ‘Eşit kollu terazi ve dinamometre’ (Bkz. sayfa 152, Ek 6) isimli deney sürecini yürütmeleri sağlanmıştır. Bu süreçte öğrenciler sürece aktif olarak

46

katılım göstermiş, gerektiğinde öğretmen yol göstermiş, değerlendirme bölümündeki sorular önce grup içinde cevaplandırılmış sonra gönüllü öğrencilerin paylaşımları ile sınıf içi değerlendirme yapılmıştır. Uygulama sürecinde araştırmacı tarafından hazırlanan çalışma kâğıdında (Bkz. sayfa 166, Ek 10) yer alan sorular öğrenciler tarafından cevaplandırılırken, öğrendiklerini transfer etmeleri için öğrencilere ‘Kütle Ve Ağırlık –Gök Cisimleri Belgeseli' online bir eğitim platformundan izletilmiş, ardından araştırmacı tarafından hazırlanan konu değerlendirme etkinliği (Bkz. sayfa 166, Ek 10) yaptırılarak birinci plan tamamlanmıştır.

Çalışmanın ikinci planında ‘iş’ konusunda bağlam olarak “Kale ağları şutun şiddetinden yırtıldı.” (Bkz. sayfa 149, Ek 5) başlıklı okuma parçası haber kullanılmıştır. Öğrencilerden metini incelemeleri istenilmiş, metin sınıfta gönüllü bir öğrenci tarafından sesli olarak okunmuştur. Okuma tamamlandığında öğrencilerin metnin altında yer alan iki soruyu cevaplamaları istenilmiştir. Herkes bireysel olarak soruları cevaplandırdığında gönüllü öğrenciler cevaplarını sınıfla paylaşmış ve tartışma ortamı yaratılmıştır. Tartışma tamamlandığında iş konusu öğretmen tarafından anlatılarak ilişkilendirme basamağı tamamlanmıştır. Öğrencilerin öğrendikleri bilgiyi tecrübe etmeleri gerekli malzemelerle öğrencilerin işbirlikçi şekilde deneyler yapmaları sağlanmıştır. İkinci ders planı iş konusunda uygulama basamağı için TGA etkinliği (Bkz. sayfa 158, Ek 7) hazırlanıp uygulanmıştır. Uygulama sırasında öğrencilere TGA kâğıdı dağıtılmış ve bireysel olarak görsellerde fiziksel anlamda iş olan durumları tahmin etmeleri istenilmiştir. Öğrenciler etkinlikle ilgili tahminlerini tamamladıklarında akıllı tahtadan TGA etkinliği açılmış ve ders öğretmeni tarafından görsellerden hangilerinde fiziksel anlamda iş olduğu açıklanmıştır. Son olarak öğrenciler tahminleri ile gözlemleri arasındaki ilişkiyi incelemiş, farklılık olup olmadığını tespit etmiş ve varsa eksiklikler öğretmen önderliğinde sınıf ortamında tartışılarak giderilmeye çalışılmıştır. İş konusunda transfer etmeleri için öğrenciler önce iş değerlendirme çalışması (Bkz. sayfa 160, Ek 8) yapmış, sonra önceki derste proje ödevi olarak verilen mancınık projesi değerlendirmesi yapılmıştır. Şekil 3.3' de görülen öğrencilerin evde yaptıkları mancınık modellerini arkadaşlarına tanıtmaları ile planlanan ders süreci tamamlanmıştır.

47

Şekil 3.3. Mancınık çalışması.

Üçüncü ders planında kazanımlar üç farklı bağlam ile ilişkilendirilerek öğrencilere sunulmuştur.

Birinci bağlam kinetik enerji konusu için kullanılan “Düzce’de 2. Halk koşusu” isimli Düzce ilinde yapılan bir belediye koşusu ile ilgili videodur. Video izlendikten sonra öğretmen tarafından sınıfa bazı sorular sorularak sınıfta tartışma ortamı oluşturulmuştur. Öğretmen öğrencilere video bağlamı ile kinetik enerji konusunda ilişki kurmalarını sağlamak amacıyla aşağıdaki soruları sormuştur.

Soru 1: Enerji nedir?

Soru 2: Sizce koşucuların enerjileri var mıdır? Cevabınızı gerekçelerinizle detaylandırınız.

Soru 3: Koşuya siz de katılacak olsaydınız koşudan önce ne gibi hazırlıklar yapardınız? Neden?

Gönüllü öğrencilerin cevapları ile sınıfta tartışma ortamı oluşturulmuş ve öğretmenin kinetik enerji konusunu anlatmasıyla ilişkilendirme basamağı tamamlanmıştır.

İkinci bağlam çekim potansiyel enerji konusu için kullanılan “Ya Bal Kabağı Olsaydı” okuma parçasıdır (Bkz. sayfa 149, Ek 5). Okuma metni öğrencilere verilmiş ve okumaları istenmiştir. Herkes okumasını yaptığında metnin altında yer alan soruları öğrencilerin bireysel olarak cevaplamaları istenmiştir. Herkes sorulara cevaplandırdığında gönüllü öğrencilerce cevaplar sınıfta paylaşılmış ve tartışma ortamı

48

yaratılmıştır. Devamında öğretmen konuyu anlatarak ilişkilendirme sürecini yürütmüştür.

Üçüncü bağlam ise esneklik potansiyel enerjisine ve enerji dönüşümünü konu alan “trambolin” isimli videodur. Üçüncü bağlam olan ‘trambolin’ isimli video esneklik potansiyel enerjisi temelinde enerji dönüşümünü de konu almaktadır. Video süresi yaklaşık 10 dk’dır. Video izlendikten sonra öğretmen sınıfa videodaki olayları kapsayan aşağıdaki soruları sormuştur.

Soru 1: Trambolin yapısında neler bulunur? Soru 2: Esnek maddelere örnek verebilir misin?

Soru 3: İzlediğiniz videoda kişilerin kinetik enerji ve çekim potansiyel enerjiye sahip oldukları durumlar hangileridir?’

Gönüllü öğrencilerden cevaplar alınmış ve verilen cevaplar sınıf ortamında tartışılmıştır. Tartışmadan sonra öğretmen konuyu anlatmıştır.

Üçüncü ders planında transfer etme ve uygulama basamağı birlikte yürütülmüştür. Süreç ‘Kinetik enerji nelere bağlıdır?’, ‘Çekim potansiyel enerjisini keşfet’, ‘Esneklik potansiyel enerjisi’ (Bkz. sayfa 152, Ek 6) isimli deneylerin laboratuar ortamında öğrenciler tarafından gruplar halinde iş birliği içinde yapılması ile yürütülmüştür. Öğretmen uygulama sürecine gerektiğinde müdahalelerde bulunmuş, öğrencilere yol göstermiştir. Yapılan deneylerin değerlendirme kısımlarındaki soruların önce grupların kendi içlerinde sonra sınıf ortamında gönüllü öğrencilerle cevaplanmaları sağlanmıştır. Ders planının transfer etme basamağında enerji konusu ile ilgili araştırmacının hazırladığı değerlendirme çalışması (Bkz. sayfa 160, Ek 8) uygulanarak süreç tamamlanmıştır

Dördüncü plandaki kazanımlar doğrultusunda bağlam olarak sürtünme kuvveti ile ilişki kurmak adına “tekerleğin icadı” (Bkz. sayfa 149, Ek 5) başlıklı okuma parçası kullanılmıştır. Okuma metninin öğrenciler tarafından okuması sağlandıktan sonra, öğretmen metni sınıfa okumuş ve öğrencilerinden metnin altında yer alan soruları bireysel olarak cevaplamalarını istemiştir. Bu süreçte öğretmen öğrencilere müdahale etmemiştir. Herkes sorulara cevaplandırdığında gönüllü öğrencilerce cevaplar sınıfta paylaşılmış ve tartışma ortamı yaratılmıştır. Tartışma bitiminde öğretmen ilgili kazanım doğrultusunda konuyu anlatarak derse devam etmiştir. Planın tecrübe etme ve uygulama basamakları deney çalışmaları ile birlikte yürütülmüştür. Öğrenciler öğretmen rehberliğinde ‘sürtünme yüzey ilişkisi’, ‘su ve hava direncini keşfet’ (Bkz. sayfa 152,

49

Ek 6) isimli deneyleri laboratuarda işbirlikçi şekilde gruplar halinde yapmışlardır. Öğretmen tarafından yürütülen değerlendirme tartışma etkinliği ile öğrencilerin öğrendiklerini transfer etmeleri sağlanmaya çalışılmıştır. Son olarak plan doğrultusunda verilen ‘Hava ve su direncinin etkisini azaltmaya yönelik araç tasarlar’ proje çalışması değerlendirmesi yapılmıştır. Ancak merkezi sınav haftası olması nedeniyle öğrencilerden yeterli ilgi görmemiş, istenilen düzeyde katılım sağlanmadığı görülmüştür.