1.3. UMUT VE UMUTSUZLUK DÜZEYLERİ
1.3.2. Umutsuzluğun Belirtileri
İnsanların gündelik yaşamlarında gözlenen bir takım gelişmeler, umutsuzluk belirtileri arasında yer almaktadır. Örneğin bireyin canlı tavırlar sergilemesi, yüksek düzeyde duyarlılık sahibi olması, akılcı yaklaşımlarda bulunulması umut belirtisi olarak algılanır.161 Haliyle durgun davranışlar, düşük duyarlılık ve akıcılıktan uzak bir yaklaşım, umutsuzluk belirtileri arasında kendisine yer edinmektedir. Bunlar gündelik hayatın birer parçası olması sebebiyle umutsuzluk için öncelikli belirtiler arasında yer almaktadır denilebilir.
Ekonomik sorunlar ve psikolojik yapılar, umutsuzluk belirtileri kapsamında yeri olan hususlardır. Buna göre bireyin ekonomik sorunlarla uğraşması, yaşam doyumunun düşmesi, iş bulmada güçlükler yaşanması gibi gelişmeleri, umutsuzluk belirtileri arasında değerlendirmek mümkündür. Özellikle günümüz koşullarında ekonomik faktörlerin etki düzeyi düşünüldüğünde ekonomik belirtilerin önemi de anlaşılmış olacaktır.
160Tercanlı ve Vildan, a.g.e., s.29-40.
161Abdulvahit İmamoğlu ve Yavuz, A. Üniversite gençliğinde dini inanç ve umutsuzluk ilişkisi. Sakarya
35 İKİNCİ BÖLÜM YÖNTEM VE TEKNİKLERİ 2.1. ARAŞTIRMANIN AMACI
Bu çalışmada meme kanseri olan kadınlarda mastektomi olan ve mastektomi olmayanların depresyon ve umutsuzluk düzeylerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Meme kanseri ile ilgili sosyodemografik bilgiler elde edilmeye çalışılarak mastektomi ile ilişkisi belirginleştirilmeye çalışılmıştır.
2.2. ARAŞTIRMANIN ÖNEMİ
Çeşitli toplumlarda olduğu gibi ülkemizde de kadının memesi; kadınlığı, cinselliği, estetik görünümü, bebeğin beslenmesini, sevgiyi ve annelik duygularını ifade etmektedir. Bu nedenle kadınlar meme kanseri sonucunda; beden imajında bozulma duyguları, özsaygıda azalma, kadınlığı kaybetme düşüncesi, cinsel fonksiyonlarda azalma düşüncesi, anksiyete, depresyon, umutsuzluk, suçluluk ve utanç, tekrarlama korkusu, izolasyon ve ölüm korkuları gibi psikolojik ve manevi yönden şiddetli sorunlar yaşamaktadır. Bireyin fiziksel görünümünün ve doku bütünlüğünün hastalık ya da tedavi nedeniyle değişmesinin ve bozulmasının beden imajını değiştirdiği ve bu değişikliğin de benlik saygısına tehdit olarak algılanabildiği, dolayısıyla bu durumun sıklıkla kişinin zevk ve doyum duygusunda yetersizliğe ve sorunlara neden olabildiği bilinmektedir. Bireyin hayatında nasıl bir etki olacağına göre farklılık göstermektedir. Birey kendi düşünce tarzına göre bazı süreçlerden geçir. Burada yapılan çalışmanın önemiyle ilgili olarak konuyla ilgili duyarlılığın arttırılması ve başka araştırmalara kaynak sağlaması gösterilebilir.
2.3. ARAŞTIRMANIN PROBLEMİ
Meme kanseri olan kadınlarda mastektomi olanlar ile mastektomi olmayanların depresyon ve umutsuzluk düzeyleri arasında anlamlı bir ilişki olup olmadığı tezin temel problemini oluşturmaktadır. Bu temel problem ile ilgili alt araştırma problemleri aşağıda yer almaktadır.
Araştırmanın Soruları
1) Meme kanseri ile depresyon ve umutsuzluk arasında anlamlı bir ilişki var mıdır?
2) Meme kanseri olan kadınlarda mastektomi olan vemastektomi olmayanların anne ve baba rahatsızlık durumuna göre depresyon ve umutsuzluk arasında anlamlı bir ilişki var mıdır?
36
3) Meme kanseri olan kadınlarda mastektomi olan ve mastektomi olmayanların rahatsızlık süresine göre depresyon ve umutsuzluk arasında anlamlı bir ilişki var mıdır?
4) Protez kullanma durumuna göre depresyon ve umutsuzluk arasında anlamlı bir ilişki var mıdır?
5) Meme kanseri olan kadınlarda mastektomi olan ve mastektomi olmayanların yaş durumuna göre depresyon ve umutsuzluk arasında anlamlı bir ilişki var mıdır?
2.4.HİPOTEZLER
H1) Meme kanseri ile depresyon ve umutsuzluk arasında anlamlı bir ilişki vardır. HO) Meme kanseri ile depresyon ve umutsuzluk arasında anlamlı bir ilişki yoktur.
H2) Meme kanseri olan kadınlarda mastektomi olan ve mastektomi olmayanların anne ve baba rahatsızlık durumuna göre depresyon ve umutsuzluk arasında anlamlı bir ilişki vardır.
H0) Meme kanseri olan kadınlarda mastektomi olan ve mastektomi olmayanların anne ve baba rahatsızlık durumuna göre depresyon ve umutsuzluk arasında anlamlı bir ilişki yoktur.
H3) Meme kanseri olan kadınlarda mastektomi olan ve mastektomi olmayanların rahatsızlık süresine göre depresyon ve umutsuzluk arasında anlamlı bir ilişki vardır.
H0) Meme kanseri olan kadınlarda mastektomi olan ve mastektomi olmayanların rahatsızlık süresine göre depresyon ve umutsuzluk arasında anlamlı bir ilişki yoktur.
H4) Protez kullanma durumuna göre depresyon ve umutsuzluk arasında anlamlı bir ilişki vardır.
H0) Protez kullanma durumuna göre depresyon ve umutsuzluk arasında anlamlı bir ilişki yoktur.
H5) Meme kanseri olan kadınlarda mastektomi olan ve mastektomi olmayanların yaş durumuna göre depresyon ve umutsuzluk arasında anlamlı bir ilişki vardır. H0) Meme kanseri olan kadınlarda mastektomi olan ve mastektomi olmayanların yaş durumuna göre depresyon ve umutsuzluk arasında anlamlı bir ilişki yoktur.
37 2.5. SAYILTILAR
Araştırmanın sayıltıları aşağıdaki gibidir:
1. Araştırmaya katılanların kendilerine yöneltilen sorulara içtenlikle cevap verdiği kabul edilmektedir.
2. Üzerinde araştırma yapılan kadınlar evreni temsil etmektedir.
3. Araştırmada kullanılan Kişisel Bilgi Formu, Beck Depresyon Ölçeği, Beck Umutsuzluk Ölçeği ile ilgili değişkenler geçerli ve güvenilir olarak ölçmektedir. 2.6. KAPSAM VE SINIRLILIKLAR
Bu araştırma;
1. İstanbul il merkezindeki bir Kamu Hastanesi Sağlık Bilimleri Üniversitesi Eğitim ve Araştırma Hastanesinin Onkoloji Bölümüne 01-11-2017 ile 15-12-2017 tarihleri arasında müracaat eden meme kanseri olan kadınlar ile sınırlıdır.
2. Elde edilen veriler Kişisel Bilgi Formu, Beck Depresyon Ölçeği, Beck Umutsuzluk Ölçeği ile sınırlıdır.
2.7. ARAŞTIRMANIN MODELİ
Bu çalışma, ilişkisel tarama modeline uygun olarak düzenlenmiştir. İki veya daha çok değişken arasında birlikte değişim varlığını ve/veya derecesini belirlemeyi amaçlayan araştırma desenlerinin tümü “ilişkisel tarama modelleri” olarak tanımlanır. 162