Uluslararası Muhasebeciler Federasyonu – ( IFAC )

Dünyadaki muhasebeciler arasında birliği sağlamak ve ülkeler arasında harmonizasyonu gerçekleĢtirmek için kurulmuĢ olan ve Türkiye'nin de üyesi bulunduğu „Uluslar Arası Muhasebeciler Federasyonu‟ meslek ahlakı ile ilgili çalıĢmalara 1990 yılında baĢlamıĢtır. 1992 yılında IFAC'ın bünyesinde oluĢturulan eğitim komitesi öncülüğünde „Muhasebeciler Ġçin Meslek Ahlakı: Eğitimsel Mücadele ve Uygulanabilir Uygulama‟ adlı yönetmeliği yayınlanmıĢtır. Bu yönetmelik içerik ve temel baĢlıklar olarak Amerika'daki çeĢitli muhasebe enstitüsü ve birliklerinin yayınlanmıĢ oldukları standartları, yönetmelikleri, ilke ve kuralları temel almıĢtır (Soylu, 2010: 53).

IFAC, muhasebecilik mesleğinde faaliyet gösteren dünya çapında bir organizasyondur. 130 ülkede 175 meslek kuruluĢuna bağlı 2,5 milyonu aĢmıĢ meslek mensubunu temsil etmektedir. IFAC‟ın temel amacı; kamu çıkarlarına hizmet etmek,

31

dünya genelinde muhasebe mesleğini güçlendirmek ve güçlü uluslararası ekonomilerin geliĢmesine katkıda bulunmaktır. IFAC, uluslararası mesleğin birincil sözcüsüdür ve geniĢ bir yelpazede kamu çıkarları sorunları hakkında söz söyleme sahibidir. Bu güce, uluslararası muhasebe mesleği üzerinde çıkarları olan ya da dayanan birtakım örgütlerle kurulan iliĢkilerle ulaĢılmıĢtır (SubaĢı ve Erol Fidan, 2015a: 47).

IFAC bünyesinde standart yapıcı kurullar ve komiteler yer almaktadır. Bunlar Ģöyle sıralanabilir (TÜRMOB, 2014: 1):

1) Standart Yapıcı Kurullar

a) Uluslararası Denetim ve Güvence Standartları Kurulu (IAASB) b) Uluslararası Etik Standartları Kurulu (IESBA)

c) Uluslararası Muhasebe Eğitim Standartları Kurulu (IAESB)

d) Uluslararası Kamu Sektörü Muhasebe Standartları Kurulu (IPSASB)

2) Komiteler:

a) Uyum DanıĢma Paneli (CAP)

b) Muhasebe Meslek KuruluĢu GeliĢim Komitesi (PAODC) c) Atama Komitesi

d) Bağımlı ÇalıĢan Muhasebe Meslek Mensupları (PAIB) Komitesi e) Küçük ve Orta Büyüklükteki Muhasebe Büroları (SMP) Komitesi f) Sınır-Ötesi Denetçiler Komitesi (TAC)

IFAC, yine 2002 yılında etik eğitimi verilirken dikkat edilmesi gereken hususlarla ilgili olarak bir rehber yayımlamıĢtır. Buna göre öğrenciler, mesleğin ve eğitimcilerin verdiği önem kadar eğitimci ve denetçiler tarafından etiğe verilen ağırlığı algılayıp değerlendireceklerdir. Gelecekteki profesyonel muhasebeciler açısından önem taĢıdığından, mesleki etik konusuna ayrı bir konu olarak bakılması gerekir. Etiği öğretecek her programın yaklaĢımı, kendi ilgi ve amaçlarını yansıtırken ilk andaki kapsamın Ģu Ģekilde olabileceği öne sürülmektedir (Altuk, 2006: 39).

 Etiğin tabiatı, felsefi ve mesleki yaklaĢım arasındaki fark,  Dürüstlük, görev, bağımsızlık, kamu beklentileri,

32  Etik ve hukuk,

 Etik olmayan davranıĢın birey, meslek ve toplum açısından sonuçları,  ĠĢletmedeki etik,

 Etik ve muhasebeci, etik ikilemler ve çözümleri.

IFAC, muhasebe mesleğinin uluslararası bir üst kuruluĢu niteliğini taĢımaktadır. Bu federasyonun meslek etiğine iliĢkin çalıĢmaları, 1990‟larda baĢlamıĢtır. 1992 yılında oluĢturulan Eğitim Komitesi öncülüğünde “Muhasebeciler için Meslek Etiği: Eğitimsel Mücadele ve Uygulanabilir Uygulama” adlı yönetmelik yayınlanmıĢtır. Bu yönetmelik içerik ve temel baslıklar olarak Amerika‟daki çeĢitli muhasebe enstitüsü ve birliklerinin yayınlamıĢ oldukları standartları, yönetmelikleri, ilke ve kuralları baz almıĢtır. Ayrıca bu yönetmelikte, meslek etiğinin eğitimde yer alması gerektiği vurgulanmıĢ, meslek etiği eğitimi ile ilgili maddeleri belirlenmiĢtir. Bu yönetmelik iki kısımdan oluĢmaktadır. Bunlardan Bölüm A muhasebe mesleğini icra eden tüm muhasebecileri (serbest muhasebeciler, endüstri muhasebecileri, devlet muhasebecileri, ticaret muhasebecileri ve eğitimciler) uygulanacakken, Bölüm B ise sadece piyasada çalıĢan serbest muhasebecilere uygulanacak kuralları içermektedir. Bu kurallar Ģu Ģekilde sıralanmaktadır (Uçma, 2007: 42).

Bölüm A: Tüm Meslek Mensubu Muhasebecilere Uygulanacak Olan Kurallar

 Tarafsızlık

 Meslek Ahlakı Ġkilemlerinin Çözümü  Mesleki Yeterlilik

 Gizlilik

 Vergi Uygulamaları  Ülkelerarası Etkinlikler  Ġlan Etme

Bölüm B: Serbest Muhasebecilere Uygulanacak Olan Kurallar

 Bağımsızlık

 Ücretler ve Komisyonlar

33  Ġlan ve TeĢvik

 MüĢterinin Parası

 Faaliyetlerin ve Uygulamanın Birbirine Uymaması

Daha sonra IFAC 1998 yılında “Muhasebe Mesleği için Meslek Etiği Kuralları‟‟nı çıkarmıĢtır. Buna göre meslek etiğine yönelik kurallar on sekiz bölümden oluĢmaktadır. Bu bölümlerden ilk yedi tanesi tüm profesyonel muhasebeciler için, diğer yedi tanesi serbest çalıĢan meslek mensupları için, kalan dört tanesi ise bir iĢletmede ücret karĢılığı çalıĢan muhasebecilere uygulanmaktadır (SubaĢı ve Erol Fidan, 2015a: 50).

Bu kurallar Ģu Ģekilde sıralanmaktadır (Uçma, 2007: 43):

Bölüm A

 Etik ÇalıĢmaların Çözümlenmesi ve Etik ÇatıĢmaların Engellenmesi  Mesleki Yeterlilik  Gizlilik  Vergi Uygulamaları  Sınır Ötesi Faaliyetler  Tanıtı  Dürüstlük ve Tarafsız Olmak Bölüm B  Bağımsızlık

 Mesleki Yeterlilik ve Muhasebeci Olmayanlardan Yararlanılmasına Dair Sorumluluklar

 Ücretler ve Komisyonlar

 Bağımsız Muhasebecilikle BağdaĢmayan Uygulamalar  MüĢterinin Para vb. Varlıkları

 Diğer Bağımsız Meslek Faaliyetinde Bulunan Muhasebecilerle ĠliĢkiler  Reklam ve TeĢvik

Bölüm C

34  MeslektaĢlara Destek

 Mesleki Yeterlilik

 Bilginin Sunulusu (Raporlama)

Bu bölümlerden Bölüm A‟daki kurallar tüm profesyonel muhasebeciler tarafından uyulması gereken kurallardan oluĢurken, Bölüm B‟deki kurallar serbest çalıĢan muhasebecilerin uyması gereken kurallardan oluĢmakta, Bölüm C‟deki kurallar ise bir iĢletmede ücret karĢılığı bağımlı olarak çalıĢan muhasebecilerin uyması gereken kurallardan oluĢmaktadır (Yıldız, 2001: 29).

IFAC üye kuruluĢlarından bir takım yükümlülükleri yerine getirmelerini istemektedir. Bunlar (TÜRMOB, 2014: 6):

 Bir kalite güvencesi sistemine sahip olmalarını,

 Uluslararası Eğitim Standartları‟nın kullanımında uyumun sağlanması. Buna göre staj, mesleki beceriler, mesleki değerler, etik kurallar ve davranıĢlar, mesleki yeterlilik, sürekli mesleki geliĢim, denetçilerin yeterlilikleri gibi konularda uyumun ve süreçlerin devamlılığının sağlanmasını,

 Uluslararası Denetim ve Güvence Standartları ile uyumun sağlanmasını,  IFAC Etik Kuralları ile sürekli uyumun sağlanması süreçlerinin daha fazla geliĢtirilmesi ve korunmasını,

 Uluslararası Kamu Sektörü Muhasebe Standartları‟nın kullanımında uyumun sağlanmasını,

 SoruĢturma ve Disiplin hususlarının uygulanmasında uyum sağlanması ve bunların sürekli ilerletilmesi ve sürdürülmesini,

 Uluslararası Finansal Raporlama Standartlarının kullanılmasında uyumun sağlanmasını istemektedir.