2. TR52 DÜZEY 2 BÖLGESİ MEVCUT DURUM ANALİZİ
2.5 ULAŞTIRMA ALTYAPISI
Güçlü bir ekonomi için yüksek kalitede altyapı ve hizmet sunumu hayati öneme sahiptir. Bir yörenin erişilebilirliğinin artırılması daha geniş bir işgücü pazarına erişim imkanı vermekte, tedarikçilere ve müşterilere daha hızlı ve ucuza ulaşılmasını sağlamakta, pazar alanını genişletmekte, arazi kullanımıyla ilgili kısıtları ortadan kaldırmaktadır. Bu durum işletmelerin ve
13 Dr. Abdullah CEYLAN, Serap AKGÜNDÜZ, Zerrin DEMİRÖRS, Ayhan ERKAN, Sebahattin ÇINAR, Erdoğan ÖZEVREN, I.
Ulusal Kuraklık ve Çölleşme Sempozyumu, Konya
19 hane halkının yer seçim kararlarını etkileyerek, istihdam ve yatırım açısından olumlu etkiler doğurabilmektedir.14
Aşağıdaki haritalarda görüleceği üzere altyapı ve erişilebilirlik açısından TR52 Düzey 2 Bölgesi’nin, durumu zayıf düzeydedir.15
Harita 4. Altyapı ve Erişilebilirlik Açısından Düzey 2 Bölgelerin Karşılaştırılması
Kaynak: Bölgesel Rekabet Edebilirlik Kavramı ve Bölgesel Kalkınma Politikalarına Yansımaları, DPT, 2008
Harita 5. Altyapı ve Erişilebilirlik Açısından İllerin Karşılaştırılması
Kaynak: Bölgesel Rekabet Edebilirlik Kavramı ve Bölgesel Kalkınma Politikalarına Yansımaları, DPT, 2008
14 Bölgesel Rekabet Edebilirlik Kavramı ve Bölgesel Kalkınma Politikalarına Yansımaları, DPT, 2008
15 a.g.e.
20 2.5.1 Karayolu
Harita 6. TR2 Düzey 2 Bölgesi Karayolu Ulaşım Haritası
Kaynak: Karayolları Genel Müdürlüğü, 2009
Konya’da 1.431 km devlet yolu, 1.533 km il yolu ve 6.79616 km köy yolu olmak üzere toplam 9.760 km yol ağı bulunmaktadır. Konya, iller bazında Karayolları Genel Müdürlüğü Devlet ve İl Yolları Ağı içerisinde 2.964 km ile en büyük paya sahip il durumundadır. Karaman, İç Anadolu Bölgesi’ni, Akdeniz Bölgesi’ne bağlayan transit geçiş yeri konumundadır. Ayrıca Karaman KGM İl ve Devlet Yolları Ağı içerisinde 653 Km ile yol ağı sıralamasında 41. il durumundadır. Türkiye genelinde 2.153 km otoyol bulunurken17, TR52 Düzey 2 Bölgesi’nde otoyol bulunmamaktadır.
Ancak Ankara-Pozantı Otoyolu bölgeden geçmemesine rağmen bitirildiğinde bölgenin İstanbul, Ankara, Şanlıurfa ve Diyarbakır gibi büyük şehirlere hızlı ve güvenli erişimi konusunda katkı sağlayacaktır.
2.5.2 Demiryolu
Türkiye’deki mevcut demiryolu ağı, 8.699 km’si anahat olmak üzere toplam 11.005 km’dir18. Bu hatların 2.282 km’si elektrikli olup, toplam ağın %21’ini oluşturmaktadır. Aşağıdaki haritada görüldüğü gibi TR52 Düzey 2 Bölgesi T.C. Devlet Demiryolları Kuruluşu’nun 6. ve 7. Bölge
16 T.C. Konya Valiliği, 2010
17 Karayolları Genel Müdürlüğü, 2009
18 TCDD, 2008
21 Müdürlüklerinin sorumluluğuna girmektedir. Toplam demiryolu ağının 1.726 km’si 6.Bölge Müdürlüğü, 1.407 km’si ise 7. Bölge Müdürlüğü sınırları içinde kalmakta olup toplam demiryolu ağı 3.133 km’dir.
Mevcut durumda Konya’dan Toros Ekspresi, İç Anadolu Mavi Treni ve Meram Ekspresi ile demiryolu ulaşımı sağlanmaktadır.
Karaman’dan demiryolu ile, Konya yönünden İzmir ve İstanbul, Adana yönünden Kurtalan’a kadar ulaşım sağlanmaktadır. İlden, İç Anadolu Mavi Treni, Toros Ekspresi ve Posta Ekspresi ile demiryolu ulaşımı sağlanmaktadır. Konya-Karaman arasında günlük raybüs seferleri yapılmaktadır.
Harita 7. Türkiye Demiryolu Ağı Haritası
Kaynak: TCDD, 2010
Ankara-Eskişehir-Afyonkarahisar koridorundan Ankara-Konya mevcut demiryolu 687 km’dir. Ancak mevcut demiryolu ile yapılan yolcu ve yük taşımacılığı uzun süre aldığından, Konya’nın Türkiye’nin üç büyük kenti olan İstanbul, Ankara ve İzmir’e daha kısa zamanda ulaşımını sağlayacak hızlı demiryolu ile bağlantısını gerçekleştirmek amacı ile Ankara-Konya hızlı tren demiryolu yapılmaktadır. Aynı hattın Mersin’e kadar uzatılması düşünülmektedir. Bu hattın tamamlanması ile bölgedeki dış ticaretin gelişmesi beklenmektedir.
22 Harita 8. Ankara-Konya Hızlı Tren Projesi
Kaynak: TCDD, 2010
2.5.3 Havayolu
Ülkemizde 2010 yılı başı itibariyle, 12 havalimanı ve 30 havaalanı bulunmaktadır. TR52 Düzey 2 Bölgesi’nde havayolu ulaşımı Konya’da bulunan 3. Ana Jet Üst Komutanlığı’na ait askeri havaalanına ilave edilen sivil tesislerle sağlanmaktadır. Konya Havaalanı 2000 yılında hizmete girmiş olup sivil-askeri kategorisindedir ve şehre uzaklığı 18 km’dir. 01R/19L ve 01L/19R pistleri 3.350x45 m boyutlarında olup, beton-asfalt kaplamalıdır. Yolcuya açık alanlar 2.650 m2, araç kapasitesi 278 ve yıllık yolcu kapasitesi 2.000.000 kişidir.19
Tablo 14. 2004-2008 Yılları Arası Sivil Havacılık Rakamları
Yıllar
İniş Kalkış Yapan Uçak Sayısı Yolcu Sayısı Yük Miktarı (ton)
Türkiye TR52 Türkiye TR52 Türkiye TR52
2004 440.238 1.688 44.789.140 94.676 1.126.107 1.668 2005 534.087 2.508 54.525.727 167.252 1.249.555 2.333 2006 594.749 2.924 58.778.131 262.561 1.279.340 3.034 2007 642.988 2.324 66.461.973 248.070 1.447.603 2.706 2008 688.189 2.646 74.968.329 266.143 1.534.619 2.973 Kaynak: TÜİK, 2008
19 Devlet Hava Meydanları İşletmesi, 2010
23 2008 yılında Türkiye’de iniş-kalkış yapan uçak sayısı 2004 yılına göre %56,3 artış gösterirken, bu oran TR52 Düzey 2 Bölgesi için %56,8 olmuştur. Taşınan yolcu sayısına bakıldığında ise Türkiye’de 2004 yılına göre 2008 yılında %67,4’lük bir artış olurken, TR52 Düzey 2 Bölgesi’nde bu oran %181,1 olmuştur. 5 yıllık dönemde Konya ilinde iniş-kalkış yapan uçak sayısındaki artış Türkiye ile yakın oranlarda seyrederken, taşınan yolcu sayısında Türkiye'nin çok üstünde olmuştur.
Tablo 15. Türkiye’de Bazı Havaalanlarında Gerçekleşen Tüm Uçak Trafiği
Havaalanları 2008 YILI ARALIK SONU 2009 YILI ARALIK SONU 2008-2009 Değişim (%) Kaynak: Devlet Hava Meydanları İşletmesi, 2009
Yukarıdaki tabloda görüldüğü gibi Konya Havaalanı’nda gerçekleşen iniş-kalkış sayısı 2009’da bir önceki yıla göre %53,1 artış göstermesine karşın tüm Türkiye’de gerçekleşen iniş kalkışların sadece ‰5,1’ini oluşturmaktadır. Tablo 10’a göre Türkiye toplam yolcu trafiğinin ‰3,5 bölgede gerçekleşmektedir.
Tablo 16. Türkiye’de Bazı Havaalanlarında Gerçekleşen Yolcu Trafiği
YOLCU TRAFİĞİ (Gelen-Giden)
Havaalanları
Kaynak: Devlet Hava Meydanları İşletmesi, 2009
24 Değerlendirme ve Sonuç
TR52 Düzey 2 Bölgesi’nin diğer bölgelere karayolu ile erişim imkanı yeterlidir. Hali hazırda yapım aşamasında olan bölünmüş yollar tamamlandığı zaman bu imkan azamiye çıkacaktır.
Özellikle Ankara-Pozantı Otoyolu’nun tamamlanması bölgenin Şanlıurfa, Diyarbakır, Ankara ve İstanbul gibi büyük şehirlere hızlı ve güvenli erişim konusunda fayda sağlayacaktır.
Bölgenin Mersin’e demiryolu bağlantısı vardır fakat tek hat ve işletme hızının düşük olması nedeniyle bu demiryolu işletmelerin ihtiyaçlarını karşılamaktan uzaktır. Dolayısıyla bölgenin dünya limanları ile bağlantısını hızlı, ucuz ve güvenli bir şekilde sağlaması mümkün olmamaktadır.
Konya’da bisiklet kullanımı azımsanamayacak boyutlardadır. Ancak önemli konut alanları ile iş yeri bölgeleri ve merkez arasındaki ana arterler üzerinde bisiklet yollarının bulunmaması önemli bir eksikliktir.
Ayrıca bölgenin sivil amaçlı bir havaalanından yoksun olması ülke içi ve uluslar arası erişilebilirliği açısından dezavantaj oluşturmaktadır.
Özet olarak daha geniş bir işgücü pazarına erişim imkanı, tedarikçiler ve müşterilere daha hızlı ve ucuza ulaşılması, pazar alanının genişlemesi ve arazi kısıtlarının ortadan kalkması anlamına gelen erişilebilirlik düzeyi TR52 Düzey 2 Bölgesi için zayıf düzeydedir.
2.6 DOĞAL KAYNAKLAR