Turizm Restoran Yatırımcıları ve İşletmecileri Der- Der-neği (TURYİD)

Türkiye’de perakende ticaret sektörünün üçte birini or-ganize perakende sektörü oluşturmaktadır. Gelişmiş

ülkelerde bu oran %60-70 oranındadır. Fabrikaların ta-şınabilirliği düşünüldüğünde, Avrupa ekonomisini de ayakta tutan perakende ticaret sektörü ve turizmdir. Ör-neğin, Endüstri 4.0 ile üretimine devam eden fabrikalar-dan Adidas fabrikası taşınma kararı almış, Almanya’ya geri dönmüştür.

Büyüme oranlarına bakıldığında da ülkenin büyüme-si %2,9 iken perakende ticaret sektörünün büyümebüyüme-si

%7,5’tur. Bu sebeple, perakende sektörü GSMH (Gayri Safi Milli Hâsıla)’yi yukarı taşıyacak bir dinamik olarak karşımıza çıkmaktadır.

54

Bursa Perakende Ticaret Sektörü Zirvesi Çalıştay Raporu

Perakende sektörünün kurumsallaşması gerekmek-tedir. Kayıt dışı %22’ye gerilemiş durumdadır ve bu oran 5 yıllık bir üretime karşılık gelmektedir. Kayıt dışının büyüklüğü düşünüldüğünde sektörün kurum-sallaşması, benzin istasyonların kayıt alınması gibi, kayıt dışının önüne geçilmesi için faydalı olacaktır.

Türkiye’nin dünya çapında tanınan markaları ve önemli ihracatları bulunmaktadır. Türkiye’nin önemli markaları, dış ülkelerde, kendi mağazalarında satış yapmaktadır. Markalı yapılan ihracatların etkisi büyük iken, markasız olarak KOBİ’ler tarafından yapılan ihra-catlarda sorunlar yaşanabilmektedir. Marka olmayın-ca yeterince ihraolmayın-cat yapılamamaktadır.

Perakende sektörü büyüdükçe, sektörün ihtiyacı olan tedarikçi de kendi sektöründe büyümektedir.

Alibaba, Amazon gibi perakende sektörüne yıkıcı et-kisi olan satış kanal ve türlerine karşı, ancak ortaklık kurularak, sermayenin büyütülmesi ve kurumların ku-rulması gerekmektedir.

Bursa ilinde de perakende sektörü irili ufaklı, parçalı işletmelerden oluşmaktadır. Perakende sektörün-de İşletmelerin büyümesi gerekmektedir. Sektörsektörün-de büyüme için strateji geliştirilmeli, ekosistem büyü-tülmelidir. Halen %30’u geleneksel olan Avrupa’nın perakende sektörü bir bütün olarak devam etmekte-dir. Türkiye’de tüm sektör bir bütün olarak yukarıya çıkartılmalıdır.

Perakende tarihinde Türkiye’de küçük işletmeler, Koç Grubu’nun başlangıcında olduğu gibi, küçük işletme iken ortaklık bilinci ile gelişip büyümüşlerdir. Ortaklık bilinci ile sektörde işletmelerin büyümesi

sağlana-mazsa, insansız pazarlamanın yıkıcı etkisinden koru-nulamaz.

Sektörde, esnaflıktan gelen özelliklerimiz pragmatik ve hızlı olmamız. Bu özelliklerin kullanılması ile ortak akıl oluşturulması ve bir sistem oluşturulması çok önemli. Stratejik bir bakış açısının ortaya konulması ve liderlik ile perakende sektörü ileriye gidecektir.

7.2. Doç. Dr. Çağatan TAŞKIN- Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Müdür Yardımcısı

Sektörde anahtar ‘geleceği görebilmek’tir. 1800’lü yılların başında İrlanda da elektriğin olmadığı bu dö-nemde iki akraba mum yapıp satmaktadır. Bu akra-baların torunları Amerika’ya göç ederler, elektriğin olduğu bu dönemde mum ve sabun satarak işletme-lerinin ayakta kalmayacağını farkederler ve kimyasal-ları üreten ve satan bir firma olarak ayakta kalmayı başarırlar. Günümüzde bu firma, ‘Procter&Gamble’

olarak bilinmektedir. Ülkemize baktığımızda, örne-ğin, geçmişte Sungurlu Tahta Sanayi ürettiği ürüne ismini vermiş, bu ürün ‘sunta’ olarak günümüze ulaş-mıştır.

Zaman içinde, alışveriş merkezleri ve alışveriş mer-kezlerine gelen kitle oluşuyor. 2000’li yıllardan itiba-ren teknolojinin değişmesi ile tüketiciler de değişiyor.

Nüfusun %35’ini ‘Y kuşağı’ dediğimiz kuşak oluştu-rur ki bu kuşağın alışveriş alışkanlıkları ve özellikleri farklıdır. 2000 yılı sonrası doğanlar ‘Z kuşağı’dır ve bu kuşak tamamen online sistemin içine doğmuş bir ku-şaktır. Amazon şirketine baktığımızada en çok sattığı ürün, bir elektronik okuyucu olan ‘kindle’dır. 2010 yılı da ‘Ipad’in piyasaya çıktığı yıl olmasıyla, dönüm nok-tası olan bir yıldır. 2010 yılı sonrası kuşak ‘Ipad kuşağı’

olarak anılabilir. ‘Screenagers’ olarak da bilinen

genç-55 lerin özelliklerinden biri, en çok kullandıkları sözcüğün

‘app’ olmasıdır.

Perakendecilik konusunda gelecekteki hedef kitle ve neler olacağı konusunda, alışveriş merkezlerinin bin-de 3’lük kısmı kitap ve müzik sektörlerine ayrılacak.

Alışveriş merkezleri haftasonu vakit ge-çirilen, sosyalleşme alanları olmalarından öte ‘edutrain’ diye ad-landıracağımız eğlen-ce için eğitsel şeyler sunacak. Z kuşağı ta-mamen tüketici ola-rak devam ederken, X ve Y kuşakları aza-lacak. 2040’lı yıllarda da Z kuşağının

ardın-dan alfa kuşağı gelecek. Bu değişimlere göre, 2040’lı yıllara göre plan yapılması gerekmektedir. Alışveriş merkezleri için tehlikenin online alışveriş olduğu gö-rülmektedir.

1987 yılında İstanbul Erenköy’de açılan ilk hipermarket olan Carrefour’un ardından alışveriş merkezleri açıl-maya başladı. Günümüzde, alışveriş merkezleri birbiri-ne benzer faaliyetler yürütmektedir. Bu alanda farklı-laşmanın sağlanması adına ‘eğitsel öğeler’in alışveriş merkezlerine entegre edilmesi ve teknolojinin daha iyi kullanılması gerekmektedir.

7.3. Berna AŞIROĞLU – Bursa Ticaret ve Sanayi Odası (BTSO) Perakende Ticaret Konseyi Yöneticisi

Kırcılar Holding’in temelini atan Ali KIRCI, 1945 yılın-da Bulgaristan’yılın-dan 18 yaşınyılın-da göçüyor ve Bursa’yılın-da

terzilik ile işe başlıyor. Türkiye’de deri giysi yapan iki kişiden biri olarak iş hayatında yerini alıyor. Çiftçile-rin deri gocuk giyme ihtiyacını yeÇiftçile-rine getirmek üzere ihale alıyor. Kırcılar Holding olarak, Avrupa, ABD ve Rusya’da 2000’li yıllarda dükkân açtık ve ülkelere göre koleksiyon hazırlamaktayız. Artan nüfusa bağlı konut

ve alışveriş ihtiyaçları ve çağın ihtiyaçlarını anlamamız gerekmektedir.

Perakende ticarette, mağazaları tehdit eden online satış değildir. Önemli olan perakende ticarette genç-leri tanıyabilmektir. Şu an, Z kuşağının en genç men-subu 17 yaşındadır. Y kuşağı ise cep telefonu ile çok iyi arkadaş olan bir kuşaktır. Cep telefonu uygulamaları-na uygulamaları-nasıl girilmeli? sorularımızdan biri olmalıdır. Farklı pazarlama kanallarının tümünü kullanabilirsek, bir müşterinin 24 saatine girebiliriz.

Diğer yandan, perakende ticaret ile turizmin olduğu yerdeyiz. Müşterilerimize yenilikleri sunmanın yanın-da örneğin, tarihi çarşıyanın-da müşterinin ihtiyaç duyduğu sosyal donatıları da sunmalıyız. Alışveriş Şenliği gibi etkinliklerle de 150 bin m²’lik tarihi çarşının da canlan-dırılması için çalışmaktayız.