Bölge’ye daha fazla turist çekilebilmesi için “GAP Bölgesi Turizm Master Planı”nın çerçevesinde kamu tarafından bazı yatırımların yapılması gerekmektedir.
VII.2 Yatırım Tabloları
Tablo VII.1: Turizm Sektörü Yatırımları
(1998 Fiyatlarıyla, Milyar TL)
İl 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Toplam (2002-2010)
Adıyaman 32 92 66 66 66 6 10 15 17 370
Batman 7 33 33 67 65 65 69 14 16 369
Diyarbakır 41 41 41 41 41 41 41 41 42 370
Gaziantep 8 8 34 34 67 69 69 69 11 369
Kilis 24 24 24 24 21 24 26 26 29 222
Mardin 26 53 87 121 120 121 61 1 1 591
Şanlıurfa 8 8 8 34 35 69 69 69 70 370
Siirt 64 36 34 6 10 33 39 222
Şırnak 65 35 33 7 10 32 40 222
Toplam 275 330 360 400 415 395 365 300 265 3 105
VII.3 Proje Profilleri
VII.3.1. Turizm ve Rekreasyon Amaçlı Yönetim Planları Paketi
Proje’nin Gerekçesi;
Turizm sektörünün sağlıklı biçimde gelişmesi ve kullanılacak kaynağın korunması için entegre ve çok boyutlu planlama yaklaşımına gerek duyulmaktadır. Mekansal ve teknik boyutların yanı sıra, planlanacak olgunun, kurumsal ve mali boyutlarını da içeren yeni bir planlama anlayışına geçmek, başarılı bir uygulama için zorunlu olmaktadır. Yönetim planları, mekansal koruma ve geliştirme öngörülerini; kaynak, uygulayıcı birimlerin tanımları, yıllık programlar ve izleme-değerlendirme yöntemleri ile bütünleştirecektir.
Yönetim planlarının, 6 farklı kesimi kapsaması öngörülmüştür. Bunların yerleri ve ele alınma nedenleri aşağıda gösterilmiştir;
i) Nemrut ve Yakın Çevresi (Adıyaman): Bölge’nin en önemli ve en yaygın bilinen cazibe noktasıdır. Nemrut ve yakın çevresi, Atatürk Baraj Gölü ile birlikte ele alınmalı, turizmin ve özellikle rekreasyon olanaklarının çeşitlenmesi sağlanmalıdır.
ii) Midyat ve Yakın Çevresi (Mardin): Tarihi kent dokusuna ve korunması gereken geleneksel yapı stoğuna sahiptir. Zengin folklorik değerler turizm açısından bir diğer olanaktır. Bu potansiyelden turizm amaçlı olarak yararlanılması ve bunun sürdürülebilmesi tarihi kent dokusunun ve geleneksel yapı stoğunun korunmasına bağlı bulunmaktadır.
iii) Mardin Kent Merkezi (Mardin): geleneksel mimari ve kent dokusu açısından müze kent
turizmi açısında da değerlendirilebileceğini göstermektedir. Kültürel varlıkların korunarak turizme kazandırılması gerekmektedir.
iv) Hasankeyf ve Yakın Çevresi (Batman): Tarihi ve kültürel değerler açısından zengin ve uluslararası üne sahiptir. Ilısu Baraj Gölü altında kalacak olması nedeni ile bir tartışmaya neden olmuş, yörenin bir plan kapsamında ele alınması ve olabildiğince korunması zorunlu hale gelmiştir. Yönetim planı, ayrıca Ilusu Baraj Gölü’nden rekreasyon amaçlı yararlanma olanaklarını ve görece geri kalmış bu kesimin turizm sektöründen olası kazançlarını araştıracaktır.
v) Birecik Barajı-Zeugma ve Yakın Çevresi (Gaziantep ve Şanlıurfa): Gerek arkeolojik ve tarihi değerler ve gerekse Birecik Barajı Gölü’nün yarattığı rekreasyon olanakları bu kesimin de yönetim planı kapsamında ele alınmasını zorunlu kılmaktadır. Baraj aynasının Gaziantep ve Şanlıurfa gibi iki büyük kente yakın olması alanın önemini daha da artırmaktadır.
vi) Şanlıurfa ve Yakın Çevresi (Şanlıurfa): Tarihi kent dokusu, tek yapılarda sergilenen geleneksel mimari tarz ve zengin halk kültürü turizm açısından büyük potansiyel taşımaktadır. Şanlıurfa’nın iş turizmi açısından da önemi dikkate alındığında bu potansiyelin korunarak harekete geçirilmesi zorunlu olmaktadır. Bu plan kapsamında ayrıca, Harran’ın da etüt edilmesi öngörülmektedir.
Yönetim planları ile Bölge’nin önemli tarihi ve arkeolojik değerleri ile üç büyük barajının göl aynalarının sağladığı rekreasyon olanakları sürdürülebilirlik ilkesi doğrultunda planlanmış ve uluslararası topluma kazandırılmış olacaktır.
Proje’nin Amacı;
Bölge’nin turizm potansiyelini oluşturan doğal ve kültürel kaynakların korunarak turizm sektörünün kullanımına verilmesi ve sürdürülebilir bir gelişmenin sağlanması amaçlanmaktadır.
Proje Faaliyetleri;
Yönetim planları; mekansal koruma ve geliştirme öngörülerini, kaynak, uygulayıcı birim, yıllık programlar ve izleme-değerlendirme yöntemleri ile bütünleştirecektir.
Bu bağlamda ilk aşamada; bilimsel bir kaynak araştırması ile potansiyel tespit edilecek, karşılaşılan darboğazlar ve nedenleri belirlenecektir.
Sürdürülebilirlik ilkesi çerçevesinde potansiyeli koruma ve kullanım ilkeleri ile bunun taşıma kapasitesinin tespiti, kaynakları harekete geçirebilmek için alınması gerekli önlemler, farklı ölçeklerde planlama ve projelendirme önerileri, yatırım konularının saptanması ve akçalandırılması bu çalışmaların ikinci aşamasını oluşturacaktır.
Yönetim planlarının nihai ürünleri arasında; yatırımların öncelik sıralaması, yıllık yatırım programları ve bunların izlenmesi ve değerlendirilmesi için izlenecek yöntem önerisi de yer alacaktır.
Yönetim planları doğrultunda, öncelikli konularda pilot uygulamaların yapılması öngörülmektedir. Bu bağlamda, bazı yerlerin turizm alanı veya merkezi olarak ilan edilmesi, yeni altyapı yapımı veya mevcutların iyileştirilmesi ve tanıtım programları yapılması gerekebilecektir.
Proje Uygulamasından Sorumlu Kuruluşlar ve Organizasyon;
Yönetim Planlarının yapımı Turizm Bakanlığı’nın sorumluluğunda olacaktır. GAP-BKİ'nin, özellikle yönetim planları’nın iş tanımlarının hazırlanmasında, bir protokol çerçevesinde, Turizm Bakanlığı ile işbirliği yapması öngörülmektedir. Mevcut tarihi ve kültürel değerler açısından işbirliği yapılacak diğer kuruluş Kültür Bakanlığı’dır.
Yönetim planlarının elde edilme sürecinde “Danışma-Yönlendirme Komitesi” oluşturulması ve yerel yönetimlerin, akademik kuruluşların ve sivil toplum kuruluşlarının bu komitenin üyeleri olmaları öngörülmektedir.
Başlama ve Bitiş Tarihi;
i) Nemrut ve Yakın Çevresi Turizm ve Rekreasyon Amaçlı Yönetim Planı: 2002-2003, ii) Midyat ve Yakın Çevresi Turizm ve Rekreasyon Amaçlı Yönetim Planı: 2002-2003, iii) Mardin Kent Merkezi Turizm ve Rekreasyon Amaçlı Yönetim Planı: 2003-2004, iv) Hasankeyf ve Yakın Çevresi Turizm ve Rekreasyon Amaçlı Yönetim Planı:
2003-2004,
v) Birecik Barajı-Zeugma ve Yakın Çevresi Turizm ve Rekreasyon Amaçlı Yönetim Planı:
2004-2005,
vi) Şanlıurfa ve Yakın Çevresi Turizm ve Rekreasyon Amaçlı Yönetim Planı: 2005-2006, vii) Nemrut ve Yakın Çevresi Turizm ve Rekreasyon Amaçlı Düzenlemesi: 2003-2006, viii) Midyat ve Yakın Çevresi Turizm ve Rekreasyon Amaçlı Düzenlemesi: 2003-2006, ix) Mardin Kent Merkezi Turizm ve Rekreasyon Amaçlı Düzenlemesi: 2005-2008, x) Hasankeyf ve Yakın Çevresi Turizm ve Rekreasyon Amaçlı Düzenlemesi: 2005-2008, xi) Birecik Barajı-Zeugma ve Yakın Çevresi Turizm ve Rekreasyon Amaçlı Düzenlemesi:
2006-2009,
xii) Şanlıurfa ve Yakın Çevresi Turizm ve Rekreasyon Amaçlı Düzenlemesi: 2007-2010.
Proje Kaynağı ve Bütçe;
Proje yapım bedeli Turizm Bakanlığı’nca karşılanacaktır.
(1998 Fiyatlarıyla, Milyar TL)
Proje Nemrut ve Yakın Çevresi Turizm ve Rekreasyon Amaçlı
Yönetim Planı ve Pilot Düzenlemeler 52 240 292
Hasankeyf ve Yakın Çevresi Turizm ve Rekreasyon Amaçlı
Yönetim Planı ve Pilot Düzenlemeler 52 240 292
Midyat ve Yakın Çevresi Turizm ve Rekreasyon Amaçlı
Yönetim Planı ve Pilot Düzenlemeler 52 240 292
Mardin Kent Merkezi Turizm ve Rekreasyon Amaçlı Yönetim
Planı ve Pilot Düzenlemeler 52 240 292
Birecik Barajı-Zeugma ve Yakın Çevresi Turizm ve
Rekreasyon Amaçlı Yönetim Planı ve Pilot Düzenlemeler 52 240 292 Şanlıurfa ve Yakın Çevresi Turizm ve Rekreasyon Amaçlı
Yönetim Planı ve Pilot Düzenlemeler 52 240 292
VII.4 Proje Listeleri
Tablo VII.2: Turizm Sektörü Yatırımları
(1998 Fiyatlarıyla, Milyar TL)
Proje 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Toplam
(2002-2010 ) I. Yönetim Planları
Nemrut ve Yakın Çevresi Turizm ve Rekreasyon Amaçlı Yönetim Planı 26 26 52
Hasankeyf ve Yakın Çevresi Turizm ve Rekreasyon Amaçlı Yönetim Planı 26 26 52
Midyat ve Yakın Çevresi Turizm ve Rekreasyon Amaçlı Yönetim Planı 26 26 52
Mardin Turizm ve Rekreasyon Amaçlı Yönetim Planı 26 26 52
Birecik Barajı-Zeugma ve Yakın Çevresi Turizm ve Rekreasyon Amaçlı Yönetim Planı 26 26 52
Şanlıurfa ve Yakın Çevresi Turizm ve Rekreasyon Amaçlı Yönetim Planı 26 26 52
Ara Toplam 52 104 78 52 26 312
II. Turizm ve Rekreasyon Amaçlı Düzenlemeler
Nemrut ve Yakın Çevresi Turizm ve Rekreasyon Amaçlı Düzenlemesi 60 60 60 60 240
Hasankeyf ve Yakın Çevresi Turizm ve Rekreasyon Amaçlı Düzenlemesi 60 60 60 60 240
Midyat ve Yakın Çevresi Turizm ve Rekreasyon Amaçlı Düzenlemesi 60 60 60 60 240
Mardin Kent Merkezi Turizm ve Rekreasyon Amaçlı Düzenlemesi 60 60 60 60 240
Birecik Barajı-Zeugma ve Yakın Çevresi Turizm ve Rekreasyon Amaçlı Düzenlemesi 60 60 60 60 240
Şanlıurfa ve Yakın Çevresi Turizm ve Rekreasyon Amaçlı Düzenlemesi 60 60 60 60 240
Ara Toplam 60 120 240 300 300 240 120 60 1 440
III. Münferit Projeler
Adıyaman İli Turizm Sektörü Münferit Yatırımlar 6 6 6 6 6 6 10 15 17 78
Batman İli Turizm Sektörü Münferit Yatırımlar 7 7 7 7 5 5 9 14 16 77
Diyarbakır İli Turizm Sektörü Münferit Yatırımlar 41 41 41 41 41 41 41 41 42 370
Gaziantep İli Turizm Sektörü Münferit Yatırımlar 8 8 8 8 7 9 9 9 11 77
Kilis İli Turizm Sektörü Münferit Yatırımlar 24 24 24 24 21 24 26 26 29 222
Mardin İli Turizm Sektörü Münferit Yatırımlar 1 1 1 1 1 1 1 7
Şanlıurfa İli Turizm Sektörü Münferit Yatırımlar 8 8 8 8 9 9 9 9 10 78
Siirt İli Turizm Sektörü Münferit Yatırımlar 64 36 34 6 10 33 39 222
Şırnak İli Turizm Sektörü Münferit Yatırımlar 65 35 33 7 10 32 40 222
Ara Toplam 223 166 162 108 89 95 125 180 205 1 353
IV. Toplam 275 330 360 400 415 395 365 300 265 3 105
VIII. ULAŞTIRMA SEKTÖRÜ KAMU KESİMİ YATIRIMLARI