Transkripsiyonlu Metin

(altun)……dökücüden àayrı bunda işlerdi. Ve cümlesi envÀ-yı füsÿsla (71/A,1) dizilmişdür ki vÀãıflar vaãf idemez. Ve iki èamÿd var anda iki ãÿret (71/A, 2) gögsü üzerinde kazmışlar. Ol ikidür ki biñ beş yüz altuna ãatun (71/A, 3) almışlar. Ve eydürler ki: Cemèì mermer ve rÿòÀm ki bu mescidde işlenmişdür. (71/A,4) Maècÿndur anuñçün ki odda irür. Ve miórÀbuñ iki yanında iki direk var ki (71/A,5) Belúís’uñ èarşından idi. Aàırınca altun virmişler ki anı SebÀ’dan (71/A, 6) getürmişler.

Ve minÀre-i şarú-ı Dımışú ki èİsÀ PeyàÀmber gökden andan (71/A,7) inse gerek. Dibinde bir ùaş var. Ki ol ùaş pÀresidür ki MÿsÀ (71/A, 8) PeyàÀmber èaãÀyla urdı. On iki ırmaú aúardı.



(71/A, 9)

ب ا

ك

ا

ى ة! "#ا

Ve selef-i (71/A,10) ãalióínden ki èAbdülèazìz Mervezì eyitmiş ki: Úırú yıl mescidde sÀkin (71/A, 11) oldum. Ve beş vaút namÀzı bu mescidden àayrı iki yirde úılmadum. Ve her kez ki (71/A,12) namÀzdan fÀrià oldum, bir dürlü ãanèat-ı naúş gördüm bu mescidde ki (71/A,13) anı görmemişim ve şimdiki óÀlde ol ziynetde degüldür. ZìrÀ avÀéilde anda (71/A,14) bir od düşdi ve baèøı saúflarını yakdı ve issiden ve tütünden muteàayyır (71/A,15) oldı. Ve bizüm zamÀnımuzda daòı Temur ŞÀh geldükde yine od düşdi. (71/B, 1) Yine muteàayyır oldı.

Ve bu şehrüñ maàrib ùarÀfında VÀdiyüél-Beneffec’dür. On (71/B,2) iki mìldür ki cemèìsi bÀà ve bÀàçe ve çayır ve çimen ve benefşe ve çiçeklü (71/B,3) ve bir ùarÀfında àÿùe vÀúiè olmış ki uçmaklarun birisidür. Ve cemèìyi ãular ki (71/B,4) bu bÀàlarda ve şehre ve kÿylara gider. áayr fetóÀdan çıúar ki bir ùaàuñ (71/B,5) yuúarusından aşaàıya dökülür heybetlü ÀvÀzla. Pes şehre yaúın (71/B,6) gelicek baòş olur. Ve sekiz ırmaú birisi bir dar ırmaàdur ve berìd ırmaàdur. (71/B,7) Ve ÚanÀtil Murra ve Nehr-i TÀnÀs ve

Nehr-i äaúù ve Şelur ve èÁùıye açılmaz. Anuñçün ki (71/B,8) şehr üstünde açıú aúar ve cÀrekÀblar bu ırmaàa úarışur. Ve bu ırmaú (71/B,9) üzerine köpriler eylemişler. Gelür óandaúa dökülür ve óandaúdan çıúar.(71/B,10) Ve esfel-i şehrde cemèì ırmaúlar buluşur. Ve kÿylara gider. Ve bu şehre cemèì (71/B,11) yollarda ve bÀzÀrlarda ve kÀrbÀnsarÀylarda ve óammÀmlarda ve mescidlerde (71/B,12) ve medreselerde aúar. Ve bÀrÿsı ve úalèası muókemdür.

Ve Árø-ı ŞÀm beş (71/B,13) baòşdur. Evvel ki ŞÀm-ı áazze ve Remle ve Filisùìn ve èAsúalÀn ve Beytü’l-Maúdis (71/B,14) dür. Ve ulu şehr Filisùìn’dür ve ikinci ŞÀm-ı Ùaberriyye ve áor ve Termük (71/B,15) ve äafed ve BostÀn’dur. Ulu şehri Ùaberriyye’dür ve üçünci ŞÀm-ı áuùa ve Dımışk (72/A,1) ve Baèlebek ve SevÀhil-ü Beyrÿt’dur. Ulu şehr Dımışú ve dördünci ŞÀm-ı (72/A,2) Óumuã’dur ve ÓamÀ ve Ùrablÿs’dur. Ve ulu şehri budur.

AmmÀ Filisùìn-i Evvel (72/A,3) ŞÀmdur. èArabdan ãuyı sil ãuyıdur ve yaàmur ãuyıdur. SÀrnıcları (72/A,4) çoúdur. Ve yimişi azdur ve aàacı ve bÀàçesi yoúdur. Meger bÀdem aàacı ola. (72/A,5) Evvelde deştìdür. AmmÀ şehr-i gökçekdür. Ve bunuñ óaddı Reyó’den Lecÿn'e (72/A,6) degindür ve BelúÀdan ve áurrÀya ve EnìnÀ.

Ve Raàarra úavm-i Lÿù şehridür. Ve bu Raàarra’ya (72/A,7) úarşu bir göl var ki Buóayre-i Mestene dirler. Suyı beàayet acıdur yarardur. (72/A,8) Ve úaèr-ı muzlìm ve hìç cÀnvar bu gölde úarÀr ùutmaz. Eydürler ki: Lÿù úavminüñ (72/A, 9) şehrleri ol vaút ki yire batdı. Ol yirden bu úara ãu çıúdı. èAõÀb(72/A,10) ãuyıdur.

Ve andan şarú ùarÀfına arø-ı NìsÀn’dur ve Ùaberiye’dür. Ve buña áor (72/A,11) dirler. Anuñçünki iki ùaà ortasında vÀúiè olmış. Ve Şam’uñ ekåer (72/A,12) ãuları bu óafra gelür.

NÀblus bu SÀmirìler şehridür. Ve bu şehrde bir úuyı (72/A,13) var ki Yaèúÿb PeyàÀmber úazdı. Ve ãoñra ol mevøiye èÌsÀ PeyàÀmber (72/A,14) irişdi. Ve bir

Ve SÀmirìler’e òaber eyledi. èÌsÀ’yı ùutdılar ve anda óaps eylediler. Ol (72/B,1) óaps yirinde şimdiki óÀlde bir muèaôôam kilise var. Ve bu şehr şimdiki (72/B,2 ) óÀlde ekåer òarÀbdur. Ve yimiş ve aàaç yoúdur ve dirligi beàÀyet ùardur.

Ve ammÀ (72/B, 3) AsúalÀn bir muèaôôam gökçek şehrdür. İki bÀrÿsı var. Muókem bÀà (72/B, 4) ve bostÀn ve bÀàçeler ve yimiş aàaçları çoúdur. Ve zeytÿn ve enÀr ve üzüm ve bÀdem (72/B, 5) şol úadar biter bu şehrde ki hìç memleketde olmaya ve àÀyet ucuz olur. (72/B, 6) Ve bal vÀfir olur. Òalúı miskìnlerdür ve dervìşlerdür.

Beytü’l-Maúdis (72/B, 7) ve bu şehre İlyÀ dirler. BeàÀyet òÿb şehrdür. BÀàı ve baàçesi çoú (72/B,8) ve yiri bereketlü ve yimişi vÀfir, nièmeti ucuz ve hevÀsı ten-dürüst (72/B, 9) ve ãuyı yaàmur ve sillerdür. Ve bir ùaà üstüne düşmiş her ùarÀfından (72/B,10) ùaàdur. Ve àarbì ùarÀfında miórÀb úapusıdur. Ve DÀvÿd Peyàamber (72/B, 11) úapusı bu úapudur. Ve şarú ùarÀfında Babü’r-Raóme’dür ve bu úapu baàludur. (72/B,12) Ve zeytÿn vaútinden zeytÿn vaútine degin açulur. Ve Bab-ı áarbì(72/B, 13) den yol gider ulu kiliseyÀ ki aña KilisÀ-yi ÚıyÀmet dirler.(72/B, 14) Ve Kenìse-i KamÀme dirler ki cemèìyi vilÀyet úavm-i şarúdan (72/B, 15)ve àarbden bu kilìsÀya gelür ziyÀrete. Ve bu kilìsÀya úarşu bir muèaôôam (73/A, 1) şehr varmış òarÀb olmış. Ve bu kilìsÀnuñ şarúında èÌsÀ (73/A, 2) PeyàÀmber’üñ õindÀnıdur ki èÌsÀ PeyàÀmber andan göge aàdı.(73/A,3) Ve bunuñ çevresinde ÚÀrÿn’uñ türbesi var.

Ve şarúda (73/A,4) mescid-i muèaôôamdur ki aña Mescid-i AúãÀ dirler. Ve hìç mescid yoúdur (73/A,5) bu muèaôôamlıàıyla illÀ Úurùubaya CÀmiè-i Endelüs’de. Eydürler ki: Úurùuba (73/A,6) CÀmièinüñ örtülüsi Mescid-i AúãÀ’dan çoúdur ve Mescid-i AúãÀ’nuñ (73/A,7) ãaónı CÀmiè-i Úurùuba’dan çoúdur. Ve Mescid-i AúãÀ’nuñ uzunı (73/A,8) iki yüz arşÿndur. Ve ini yüz seksen arşÿndur.

Ortasında(73/A,9) bir muèaôôam úubbe var ki aña äaòra Úapusı dirler. Ve dört úapusı (73/A,10) var. Anuñ ortasında ãaòra ki aña Muóammed Muãùafa andan (73/A,11) BurÀúa binmiş. Ve ol úubbede PeyàÀmber imÀmet (73/A,12) úılmış. Ve ãaòranuñ

çevresi demir pencereler ve altı daòı zìr (73/A,13) zemìndür. Ki peyàamberlerüñ èibÀdetgÀhıdur.

Ve şarúında ki aña (73/A,14) esbÀù tarÀfdarlarıdur da Kinise-i ÇismÀniyedür. Ki Meryem’üñ (73/A,15) úabri andadur.

Anda bir ùaà var ki aña Cebel-i Zeytÿn dirler. Ve bu ùa (73/B, 1) àda áÀdir’üñ úabri var ki èÌsÀ PeyàÀmber anı diri eyledi. (73/B,2) Ve anuñ yaúınında bir kÿy var ki èÌsÀ PeyàÀmber’üñ eşkini anda(73/B,3) getürmişler.

Ve bir ùarÀfında ErìóÀ şehridür. Ve ardında Ürdün (73/B,4) şehridür, ırmaàıdur ve YÿóannÀ KilisÀsı’dur. Bu ãunuñ úırañında (73/B,5) ve bu Ürdün ırmaàı Ùaberiyye deñizinden gelür ve Sedÿm deñizine úaruşur. (73/B,6) Ki Kavm-i Lÿù deñizidür. Ve bu deñizüñ iki ùarÀfında Seddÿm ve èÁmÿrÀ’ (73/B,7) dur. Kavm-i Lÿù’uñ şehrleri şimdiki óÀlde òarÀbdur.

Ve Beytü’l- (73/B,8) Maúdis’üñ cenÿbunda äahmÿn KilisÀsı’dur. Ol maúÀm (73/B,9) oldur ki èÌsÀ PeyàÀmber duèÀ eyledi ve gökden mÀèide geldi. (73/B,10) Ve anda òÿnlar ki yidi. Ol òÿnuñ ve mÀèidenüñ eåeri henüz (73/B,11) vardur.

Ve bu kilisÀnuñ òandaú ùarÀfında KilisÀ-i(73/B,12) Buùrus’dur. Ve bu òandaúda èAyn-ı SilvÀndur. Ve bu ol çeşmedür (73/B,13) ki ÌsÀ gözsüze ve cüdÀyì ve ebraãı bunda yürüdi. Pes duèÀ (73/B,14) kılurdı ãıóóat bulurlardı.

Ve anuñ yaúınuñda Haúla dirler ki (73/B,15) GÿristÀndur ki àarìbler mezÀrıdur. Ve anda ùaşdan maàaralar (74/A,1) ve evler yonmuşlardur. CemÀèat-i mücÀvirler anda sÀkin olurlar.(74/A,2) Her vaúde ki èimÀret iderler, ùaşra çıúmazlar.

Ve ammÀ Beytü’l-Laóim(74/A,3) bir kilisadur. BeàÀyet muókem ve õìynetlü ve gökçek (74/A,4) yapılmış. Ve bu kilisÀdur ki èÌsÀ PeyàÀmber anda ùoàdı. (74/A,5) Ve Beytü’l-Maúdis’den bu kilisÀya altı mìl yoldur. Ve yolunda (74/A,6) RÀóil’üñ èaleyhi’s-selÀm Yÿsuf èaleyhim enìsidür.

Bu kilisÀdan (74/A,7) aãra İbrÀhìm PeyàÀmber mescididür. Ve ol bir büyük kÿydur ki (74/A,8) İbrÀhìm ve İsóaú ve Yaèúÿb ve Yÿsuf-ı äıddıú anda yatur. Ve her (74/A,9) birinüñ úabrine úarşu òÀtÿnınuñ úabridür. Ve dÀéim günde iki nevbet İbrÀhìm-i (74/A,10) Òalìl’üñ òÿn çıúar. Ve cemèìyi ol kÿy òalúı ve àurabÀ ol ùaèÀmdan yirler. (74/A,11) Ve kÿyuñ eùrÀfı bÀà ve bostÀn ve yimiş aàacıdur. Ve bu kÿyda envÀèi (74/A,12) dürlü serce dizerler ki hìç memleketde olmaz. Ve aña Òalìl dirler.

Ve ammÀ (74/A,13) Ùaberiyye bir şehrdür. Muèaôôam bir ùaàda düşmiş ve altında Ùaberiyye deñizi (74/A,14) dür. äuyı ùatlu ve gemileri çoú. Ve bu şehrüñ bÀrÿsı beàÀyet muókem. (74/A,15) Tañrıdan óammÀmları var. Bu şehrde Ùaberiye denizinüñ úırañında bir büyük (74/B,1) óammÀm var ki aña ÓammÀm-ı Daltam dirler. Ve ãuyı çıúduàı (74/B,2) yirde tavuú ve úuzı òaşlar yumurdalar bişirür. AmmÀ óavuøa(74/B,3) gelicek adam aøÀd girür nesne olmaz. Ve bunuñ ãuyı ùuzludur. (74/B,4) Ve bir óammÀm daòı var ki ÓammÀm-ı Lüélüé dirler. Kiçirek óammÀmdur. (74/B,5) Amma beàÀyet muètedil ve ãuyı ùatlu ve müzeyyen. Ve bu şehrde (74/B,6) od yanar óammÀm yoúdur. Meger ki cenÿbında SüleymÀn Peyàamber’üñ (74/B,7) vardur ki bunca çeşmelerdür ki bir yirde cemè olur. EtrÀf-ı (74/B,8) èÀlemüñ mübtelÀları ve ãayruları anda gelürler ve girüp (74/B,9) ãıóóÀt bulurlar.

Amma Óumus bu bir gökçek şehrdür. Düz yirde bÀrÿsı (74/B, 10) muókem ve yol uàraàı. Ve cemèìyi vilÀyetden bu şehre gelürlermiş.(74/B,11) Ve bì-óadd bÀàı ve bÀàçesi çoú ve òÀtÿnları beàÀyet ãÀóib-i (74/B,12) cemÀl. Ve ol vilÀyet-i ŞÀm’da bunuñ gibi büyük şehr yoàmış. (74/B,13) Ve úaçan kim èaúreb ve yılan ve õiyÀnkÀr cÀnvarlar bu şehre (74/B,14) girse ölürdi. Ve her kez kimesne bu şehrde õiyÀnkÀr cÀnavÀr (74/B15) görmemişdür. Ve ùopraàından bu şehrün ölürler. Iraú memleketine (75/A,1) ildürler. Bir kişiyi yılan èaúreb ursa ol õaòm üzerine úorlar, (75/A,2) ãıóóat bulur. Ve bu şehrüñ ortasında bir muèaôôam úubbe var ki (75/A,3) DÀrü’l-EmÀne dirler. Ol úubbe üzerinde bir ãanem dizmişler (75/A,4) bir atlu ãÿretinde. Ata binmiş yil her ùarÀfından esebile (75/A,5) dür. Bu úubbenüñ óayÀtında bir ùaş var ki anda bir adam

ãÿreti ve bir èaúreb (75/A,6) ãÿreti var. Úaçan ki bir pÀre balçıú getürseler bu èaúreb ãÿretinde (75/A,7) mühründe baãsalar ve saúlasalar. Her kimi èaúreb ve yılan ursa, (75/A,8) ol õaòm üzerine úosalar, hergiz ùuymaz ve ãıóóat bulur. Ve şehrüñ (75/A,9) evleri ve óayÀtları ve bÀzÀrları ve yolları úarra ùaş döşenmiş (75/A,10) ferşdür. Ve ortasında bir ulu cÀmiè var ki diger yirde anuñ (75/A,11) gibi cÀmiè yoúdur. Ve bu şehrde destÀrca ve úumaş ùoúurlar.

AmmÀ (75/A,12) Baèlebek bir gökçek şehrdür. Ve nièmetlü ve bÀàçelü ve Àb-ı revÀnlu (75/A,13) şehrdür. Ve ãular ortasında aúar. Ve şol úadar yimiş var ki bunda ki (75/A,14) ekåer Dımışú’a gider. BÀ-vücÿd ki Dımışú’da yimişine nihÀyet yoúdur. (75/A,15) Ve envÀèi úubbeler düzerler ki renk renk aàaçdan. Tepsiler ve taòta (75/B,1) lar düzerler müttefiú ki hìç memleketde olmaz. Ve bunuñ tuófesini maàribe (75/B,2) ve maşrıúa ildürler. Ve ortasında degirmenler çoú. Her neviè ùaèam bu şehrde (75/B,3) ucuz olur. Eyitmişler ki: ÓavÀyic-i ÒÀne ŞÀm ve Mıãır’dur.

AmmÀ Òaleb ùopraú (75/B,4) şehrdür ki aña Medìnetü’ş-ŞehÀr dirler. AvÀéilde cemèì şehrlerden muèaôôaam (75/B,5) ve gökçek imiş. Şimdiki óÀlde daòı muèaôôam ve òÿb şehrdür. Ve ortasında (75/B,6) bir úalèası var. BeàÀyet muókem ve òandaúı derin. Ve bir ırmaú gelür. Cemèì bÀzÀrlarına (75/B,7) uàrar ve evlerine ve mescidlerine baòş olur. Ve yimişi bì-óadd ve bunuñ úarpuzı (75/B,8) meşhÿrdur ve eùrÀfında vilÀyet vÀúıè olmış. Her bir kÿy bir şehr gibi (75/B,9) dür. Ve ùaàı ve ùaşı bostÀn ve zeytÿn ve incir ve yimiş aàacıdur. AmmÀ cemèìsi (75/B,10) deştìdür. Ve et ve yaà ve sÀèir óavÀyic bu şehrde ucuz olur. Ve òalú eyü (75/B,11) òulúludur.

Ve bunuñ yaúınuñda bir kÿy var ki aña bir Aú dirler. Ve anda bir maàara (75/B,12) var. Her kimse ki bir maraøi ya zaómeti ya óÀceti olsa anda varur çoú (75/B,13) èibÀdet ider ve yatur. Uyúusında bir kişi gelür anı eliyle mesó ider (75/B,14) ãıóóat bulur. Ya óÀcetini ùaríúla biter. Òaber virür.

şehrmiş. Ve úaçan ki Ebÿ èUbeyde-i CerrÀó bu şehri fetó eyledi, ulu (76/A,2) kilisÀsını cÀmiè mescidi úıldı. Aña sÿú-ı AèlÀ dirler. ÒilÀfet-i Mehdìde (76/A,3) tecdìd úıldılar. Ve bu şehrüñ ortasında Áãí ırmaàı aúar. Ve üzerine bir köpri (76/A,4) baàlamışlar. Ve ãunuñ iki ùarÀfında nÀèÿreler úılmışlar. Ve bir muèaôôam nÀèure var ki (76/A,5) aña nÀèÿre —i Muóammedì dirler. Andan büyük nÀèÿre hìç yirde yoúdur. Ve yimişi bol, (76/A,6) ve teferrücgÀh çoú, hevÀsı ten-dürüst ve óammÀmları çoú ve bÀzÀrları ÀrÀste(76/A,7) ve yol üzerine muèÀmelesi çoúdur. Ve bir ùaşda cÀmiè úapusında yazmışlar (76/A,8) ki bu şehr Òumuã’uñ òaricinde yapıldı. Ve evvelde bu şehr Óaleb’e taèalluúdı. (76/A,9) Şimdiki óÀlde padişÀh-ı melik-i umerÀ var.

Ve Óumuã bu memleketüñ taòtıdur. (76/A,10) Ve ammÀ arø-ı èAvÀãım Harÿnü’ür- Reşìd baèøı vilÀyet-i úÀzim ve cezìreden (76/A,11) kesdi ve baèøı vilÀyet-i ÓamÀ ve Óaleb’den úatdı ve bir memleket eyledi. Ve arø-ı èAvÀãım (76/A,12) ad úoydı. Cemèìsi bÀà ve bÀàçe ve zeytÿn ve incir.

Ve äaú. Bu úaãırlar ve (76/A,13) óammÀmlar ve çardaúlardur ki HişşÀm Bin èAbdülmelik yapdı. Çevresinde (76/A,14) úaãabalar ve kÿylar yapdı. Buña RuãÀfe-i Hişşam dirler.

SezÀye. Bu yirdür ki (76/A,15) Şubek’de maàrib ùarÀfına Óumeymiye varur. Ve cenÿbdan Şubek ve ReãÀãa (76/B,1) irişür. Cemèìsi bÀà ve bÀàçe ve kÿy ve zeytÿn ve incirdür. Ve bir ùarÀfında (76/B,2) VÀdi-yi Eymen’dür ki MÿsÀ’nuñ münÀcÀt-gÀhıdur. Arøüél-Ermen bu bir muèaôôam (76/B,3) vÀsiè iúlìmdür. Òayrlu ve ucuzluk ve envÀèyi yimişler ãu üzerine ve dere üzerine (76/B,4) ve lezzetlü anuñ gibi hìç yirde olmaz. Ve bu vilÀyetde yigirmi altı pÀre úalèa var ki (76/B,5) cemèìsi muókemdür. Hìç ifrìde ôafer bulmaz.

Ve bu vilÀyetde meşhÿr ve şehrlerden (76/B,6) birisi Ermeniyye. Bu iki vilÀyetdür ki ErmenistÀn òarice ve daòile dirler. (76/B, 7) Ve muèaôôam şehr olmış. Ve envÀè-i fevÀkih bu şehrde bì-óadd ve ucuzdur tÀ óatta ki Óavúalı (76/B,8) eydür ki: Sekiz yüz

almayı bir aúçeye aldum ki altısını şehrde bir aúçeye virmezler. Ve bunuñ (76/B,9) yaúınında bir göl var ki aña KeyÿdÀn göli dirler. EnvÀè úuşlar ve balıúlar bu gölde (76/B,10) óÀsıl olur. Úoyun gibi lezzetlü hìç memleketde olmaz. Ve bu göl ùarÀfında bir balçıú (76/B,11) var ki Ermenì balçıàı dirler. Cemèì èÀleme ildürler, menfaèatlüdür. AòlÀù, (76/B,12) gökçek muèaôôam şehrdür. Ve memleket-i Ersenk taòtıdur. Úaçan ki Rÿm, Ermen üzerine (76/B,13) àalebe úıldı. Taòt, Sis şehrini úıldı. BÀàı ve bÀàçesi ve yimişi bì-nihÀyet olur. (76/B,14) Ve òalúı miskìn ve ãÀlió. Bu şehrde ve eùrÀfında kÀnlar var. Zırníò aómer ve aãfÀr ki cemèì (76/B,15) èÀleme gider.

Sìs, beàÀyet muèaôôam şehrdür. Şimdiki óÀlde (77/A,1) taòt-ı memleket-i Ermeni’dür. Ve envÀèyi ãuflar ve murabbaèalar doúunur ki hìç vilÀyetde (77/A,2) olmaz. Meger Úıbrus’da ola. Ve bÀàı ve bÀàçesi ve yimişleri bì-óadd ve beàÀyet (77/A,3) ucuz olur. Ve bunuñ úalèası var. BeàÀyet muókem ve óaãíndur.

Mulaùan, (77/A,4) ol bir muèaôôam şehrdür ki ol memleketde andan büyük şehr yoúdur. Ve envÀèi (77/A,5) fevÀkih ve baàlarında çoúdur ve beàÀyet ucuzluú ve nièmet vÀfirdür. Ve bu şehrde (77/A,6) on iki biñ ãadef destgÀh vardur. Ve her ùaèam ucuz olur. Ve bu (77/A,7) şehrden çoú èulemÀ úopmışdur.

FÀriúın bu daòı beàÀyet gökçek şehrdür. (77/A,8) Ve avÀéilde muèaôôam şehrmiş. Şimdiki óÀlde mütevassıùü’l-óÀl olmış. Ve bu (77/A,9) Ermeniyye ve cezìre ortasında vÀúıè olmış. Ve fevÀkih çoúdur, nièmeti boldur. Ve ziyÀn (77/A,10) kÀr cÀnvarlar bu şehrde çoúdur.

Nuãaybìn bu gökçek şehrdür düz yirde (77/A,11) ve ortasında ãular aúar. Evlerine ve çardaúlarına girer. Ve óammÀmları çoúdur. (77/A,12) Ve bu şehrde bir dürlü göl olur ki aña Verd-i Naãubinì dirler. Ve bu şehrde (77/A,13) úattal èaúrebler olur. Ve bu vilÀyetde arasında iki ırmaú var muèaôôaam (77/A,14) ki aña Ürs ü Ger ırmaàı dirler. Ve bu dört ırmaú üzerine her ùarÀfdan (77/A,15) şehrler ve kÿylar vÀúiè olmış. Ve bu

ırmaú vilÀyetde bir göl (77/B,1) var ki anda çoú balıú var. Ve úuş bì-óadd olur. Ve bu göl yidi (77/B,2) yıl durur ve ger úurur yıl iken ekerler. Pes yine yıl ãu olur.(77/B,3) Ve bu vilÀyetde bir ùaà var ki aña Firèÿn dirler. Anda bir úuyı(77/B,4) vardı ıraú. Úaçan ki bir ùaş bıraúsalar bu úuyuya bir avÀz ider. ZamÀndan (77/B,5) ãoñra raèd var gibi pes sÀkin olur. Ve bu ùaàda aàulu (77/B,6) demir kapı var. Ve andan bilmişler ki her kimesne ki eline alsa (77/B,7) ya ol kÀne yaúın gelse fìèl-óÀl ölür. Ve hìç cÀnvar buña yaúın (77/B,8) uàramazlar.

Arøu’l-Cezìre, èAbdullah Bin èÖmer’in cezìresidür. Ve bu Rebìèa-i (77/B,9) Mıãır’uñ memleketidür. Ki aña DiyÀrbekir dirler. Ve Dicle FırÀù ortasında (77/B,10) vÀúıè olmışdur. Ki ve bu artda úaãabalar kÿylar ve ekåer ehl-i naãÀrinì (77/B,11) dür ve òavÀricdür.

Ve şehrleründen birisi Mÿãul’dur. Ve bu cezìre memleketinüñ (77/B,12) taòtıdur. EnvÀ-yi bÀàlar ve bÀàçelerdür. Ve EnvÀ-yimişi ve hevÀsı ten-dürüstdür. (77/B,13) Ve ırmaúlar içinde aúar. Kÿyları ve vilÀyetleri beàÀyet çoúdur.

TürÀb-ı (77/B,14) Muãallā meşhÿrdur ve bu ol şehrdür ki Allah TeèÀlÀ Yÿnus PeyàÀmberi bu şehre (77/B,15) viribidi. Ve AãóÀb-ı Sebt bu şehrde iderler ve balı bì-óadd olur. Ve bu şehrde (78/A,1) BaàdÀd’a süci ve bal ve yaà ve yimiş ve úoyun ve ãıàır bu şehrden gelür. (78/A,2)

Dicle’yle RahÀ muèaôôam gökçek şehrdür. EùrÀfı büyük kÿyları (78/A,3) ve vilÀyetleri çoú bÀàları bol ve bÀàçeleri bol. Ve bir ùarÀfında Berriye-i (78/A,4) èArab vÀúıè olmışdur. Ve anuñ üzerine naãÀra àalebdür. Ve bu şehrde (78/A,5) iki yüz kilisÀdan artuúdur. Ve naãÀrì memleketinde bundan büyük ve óürmetlü (78/A,6) şehr yoúdur. Ve bir kilisÀdan èÌsÀ PeyàÀmber’üñ mendili aãılmışdur. Eydürler ki: (78/A,7) Mesìó elin yüzün anuñla sildi pes ãÿret ol mendile düşdi. Ve şimdiki (78/A,8) óÀlde maòiyle bereket miãlü ve èÌsÀ’nuñ ãÿreti üzerine ùoúunmış gibi. Pes (78/A,9) mülk-i Rÿm òalìfe-i Àdem vòalìfe-iròalìfe-ibòalìfe-idòalìfe-i. Ve anı dòalìfe-iledòalìfe-i ve eyòalìfe-itdòalìfe-i: İkòalìfe-i bòalìfe-iñ (78/A,10) yesìr vòalìfe-ir yüz müslümÀndan anı

vir halìfe rÀøı olmadı. Ve çeriyi (78/A,11) çekdi virdi esìrleri. CebberÀn ve úahharÀn oldı. Mendil virmedi. (78/A,12)

ÓarrÀn büyük muèaôôam şehrdür. Düz yirde ammÀ ãuyı azdur. Ve bir ùarÀfında (78/A,13) bir muèaôôam yüce ùaà ki yoúuşu iki günde çıúarlar. Ve bu şehr äabÀylar (78/A,14) şehriymiş. Ve ekåer kinìseleri butòÀneymiş ve melÀèikeye secde úılurlarmış (78/A,15) AmmÀ şimdiki óÀlde onlardan eåer úalmamış. Ve İslÀm’a dönmiş.

Medìnetü’l-Óıãn (78/B,1) ve bu şimdiki óÀlde òarÀbdur. èİmÀret azdur. Ve bunuñ ÀvÀyilde ãÀhibinüñ (78/B,2) adı ŞÀùırÿn idi. Ol cihetden ŞÀùırÿn şehri meşhÿr olmış. Pes ŞÀ (78/B,3) ùrÿn zamÀnıñda ŞÀpÿr bin Erdeşìr bin BÀbek geldi. Ve şehri óaãÀr (78/B,4) eyledi. Ve dört yıl yetdi. Bunda olmadı ve bu şehrde èÀdet böyleydi ki úaçan ki (78/B,5) òÀtÿn kişi óayø olsa úalèadan indürürlerdi. Ve ders úalèaya götürürlerdi. (78/B,6) TÀ tamam ùÀhir olınca pes ŞÀùırÿn’uñ úızı óayø oldı. Ravøa götürdiler. ŞÀpÿr (78/B,7) úalèayı ùaşradan gezerken bu ŞÀpur’ı gördi. ŞÀpur ãÀóib-i cemÀldi. ŞÀpur’a (78/B,8) èÀşıú oldı. Adam viribidi.

Eyitdi: Eger ben bu úalèayı saña musaòòar kılursam beni (78/B,9) èavrÀtlıàa úabÿl úılur mısın? ŞÀpÿr úabÿl kıldı.

Bes eyitdi: Bir gögercin ki ezraú (78/B,10) ola ùutuñ ve ayaàını bir òÀtÿn kişinüñ óayøına ki gözi gök ola batıruñ (78/B,11) ve ãalıvirüñ ve yeriñ úalèanuñ burcına otura. HemÀn sÀèat úalèanuñ burcı yıúalar. (78/B,12) Böyle úıldılar, burc yıúuldı. ŞÀpÿr çerisiyle hücÿm eyledi. Ve cemèì ol úalèa (78/B,13) òalúını úırdı. Ve ŞÀùırÿn depeledi. Pes bu úızı aldı. Ve ol gice ki daúúÀú (78/B,14) úıldı. Ve döşekde bu úızını úodı. Her ùarÀfa dönerdi ve rÀóat olmadı. ŞÀpÿr (78/B,15) Eyitdi:

-Saña noldı?

Kız eyitdi: Döşekde er nesne var rÀóat olmadum. (79/A,1) İşitdiler. Gördiler ki bir mersìn yapraàı. Eyitdi:

-Bu beni, rÀóat eylemedi. (79/A,2) Eyitdi: Bes seni anañ nice besledi?

Eyitdi: Òamruñ ãÀfisin ve etüñ iligi ve şeker (79/A,3) şerbetin içürürdi.

Eyitdi: Ol ata ki seni bile besledi neyledüñ ki baña (79/A,4) neyleyesüñ? Pes emr eyledi ki: Sacın iki yüz at úuyruàına baàlayalar ve anda (79/A,5) helÀk ola.

ÚırúışÀ ve bu BozbÀ úalèasıdur. Cezìme-i Ebrÿş depeledi. Ve zamÀn-ı (79/A,6) óikÀyet meşhÿrdur. Ve bu muókem úalèadur ve envÀèi fevÀkih bu úalèada çoúdur. (79/A,7) Cezìretü’l èArab bir cezìre-i Erde’dür. Ve bir àarìb ve bu ortaya èIrÀú-ı èArab (79/A,8) dirler. Gökçek nièmetlü yirdür. Ve arasında şehrler var. Ve kÿyları maèmÿr uzunlıàı (79/A,9) úalèasından èibÀdete degindür. Ve ini ÚÀdisiyyeden ÓulvÀn’a degindür ve