4. ARAŞTIRMA SONUÇLARI VE TARTIŞMA
4.2. Toprak Örnekleri pH ve EC Sonuçları
Çizelge 4.3’de toprak örneklerinin pH ve EC değerleri verilmiştir.
Çizelge 4.3. Toprak örnekleri pH ve EC değerleri
No Toprak Örnekleri pH (µS/cm) EC
1 Referans toprak, 0-25 m 8.96 116.4
2 Referans toprak, 25-50 m 8.98 111.3
3 Referans toprak, 50-75 m 9.06 107
4 1 no’lu pompa, kanal yanı, 0-25 cm 9.21 222
5 1 no’lu pompa, kanal yanı, 25-50 cm 9.32 276
6 1 no’lu pompa, kanal yanı, 50-75 cm 9.31 299
7 1 no’lu pompa, 100 m içeri, 0-25 cm 9.05 176.3
8 1 no’lu pompa, 100 m içeri, 25-50 cm 9.34 263
9 1 no’lu pompa, 100 m içeri, 50-75 cm 9.40 331
10 1 no’lu pompa, 500 m içeri, 0-25 cm 8.61 865
11 1 no’lu pompa, 500 m içeri, 25-50 cm 8.86 942
12 1 no’lu pompa, 500 m içeri, 50-75 cm 8.89 1016
13 2 no’lu pompa, kanal yanı, 0-25 cm 8.90 159.7
14 2 no’lu pompa, kanal yanı, 25-50 cm 9.13 426
15 2 no’lu pompa, kanal yanı, 50-75 cm 8.99 429
16 2 no’lu pompa, 100 m içeri, 0-25 cm 8.67 222
17 2 no’lu pompa, 100 m içeri, 25-50 cm 8.55 815
18 2 no’lu pompa, 100 m içeri, 50-75 cm 8.59 1983
19 2 no’lu pompa, 500 m içeri, 0-25 cm 9.07 342
20 2 no’lu pompa, 500 m içeri, 25-50 cm 9.15 312
21 2 no’lu pompa, 500 m içeri, 50-75 cm 9.03 412
22 3 no’lu pompa, kanal yanı, 0-25 cm 9.07 172.3
23 3 no’lu pompa, kanal yanı, 25-50 cm 9.40 191.9
24 3 no’lu pompa, kanal yanı, 50-75 cm 9.48 230
25 3 no’lu pompa, 100 m içeri, 0-25 cm 9.02 130.9
26 3 no’lu pompa, 100 m içeri, 25-50 cm 9.22 125.7
27 3 no’lu pompa, 100 m içeri, 50-75 cm 9.24 145.2
28 3 no’lu pompa, 500 m içeri, 0-25 cm 8.96 133.4
29 3 no’lu pompa, 500 m içeri, 25-50 cm 9.17 134.5
30 3 no’lu pompa, 500 m içeri, 50-75 cm 9.17 137.4
Toprak örneklerinin analiz sonuçlarında en düşük pH 8.55 ile 2 no’lu pompa 100 m içeri 0-25 cm derinlikten alınan toprak örneklerinde, en yüksek pH 9.48 3 no’lu pompa kanal yanı 50-75 cm derinlikten alınan toprak örneklerinde tespit edilmiştir. pH değerleri toprağın alt katmanlarına doğru artış göstermiştir.
1 no’lu pompa kanal yanı ve 100 m içeriden alınan toprak örneklerinin pH değerleri referans değerlerinden yüksek, 1 no’lu pompa 500 m içeriden alınan toprak örneklerinde pH değeri referans değerlerden düşük tespit edilmiştir. 1 no’lu pompa kanal yanı 0-25 cm derinlikten alınan toprak örneklerinde pH 9.21 iken, 100 m içeri 0- 25 cm derinlikten alınan toprak örneklerinde 9.05, 500 m içeri 0-25 cm derinlikten
alınan toprak örneklerinde 8.61 olarak ölçülmüştür. 1 no’lu pompa 0-25 cm derinlikten alınan toprak örneklerinde pH değeri 100 m ve 500 m içeride azalma göstermiştir.
1 no’lu pompa kanal yanı 25-50 cm derinlikten alınan toprak örneklerinde pH 9.32 iken, 100 m içeri 25-50 cm derinlikten alınan toprak örneklerinde 9.34, 500 m içeri 25-50 cm derinlikten alınan toprak örneklerinde 8.86 olarak ölçülmüştür.1 no’lu pompa 25-50 cm derinlikten alınan toprak örneklerinde pH değeri, kanaldan 500 m içeride azalma göstermiştir.
1 no’lu pompa kanal yanı 50-75 cm derinlikten alınan toprak örneklerinde pH 9.31 iken, 100 m içeri 50-75 cm derinlikten alınan toprak örneklerinde 9.40, 500 m içeri 50-75 cm derinlikten alınan toprak örneklerinde 8.89 olarak ölçülmüştür.1 no’lu pompa 50-75 cm derinlikten alınan toprak örneklerinde pH değeri, kanaldan 500 m içeride azalma göstermiştir.
2 no’lu pompa kanal yanı ve 500 m içeriden alınan toprak örneklerinin pH’ı referans değerlerden yüksek, 100 m içeriden alınan toprak örneklerinde ise referans değerlerden düşük tespit edilmiştir. 2 no’lu pompa kanal yanı 0-25 cm derinlikten alınan toprak örneklerinde pH 8.90 iken, 100 m içeri 0-25 cm derinlikten alınan toprak örneklerinde 8.67, 500 m içeri 0-25 cm derinlikten alınan toprak örneklerinde 9.07 olarak ölçülmüştür. 2 no’lu pompa 0-25 cm derinlikten alınan toprak örneklerinde pH değeri 100 m içeride azalırken, 500 m içeride artma göstermiştir.
2 no’lu pompa kanal yanı 25-50 cm derinlikten alınan toprak örneklerinde pH 9.13 iken, 100 m içeri 25-50 cm derinlikten alınan toprak örneklerinde 8.55, 500 m içeri 25-50 cm derinlikten alınan toprak örneklerinde 9.15 olarak ölçülmüştür.1 no’lu pompa 25-50 cm derinlikten alınan toprak örneklerinde pH değeri, kanaldan 100 m içeride azalmış, 500 m içeride artmıştır.
2 no’lu pompa kanal yanı 50-75 cm derinlikten alınan toprak örneklerinde pH 8.99 iken, 100 m içeri 50-75 cm derinlikten alınan toprak örneklerinde 8.59, 500 m içeri 50-75 cm derinlikten alınan toprak örneklerinde 9.03 olarak ölçülmüştür.2 no’lu pompa 50-75 cm derinlikten alınan toprak örneklerinde pH değeri, kanaldan 100 m içeride azalmış, 500 m içeride artmıştır.
3 no’lu pompa kanal yanı, 100 m içeri ve 500 m içeriden alınan toprak örneklerinin hepsinde pH değerleri referans değerlerden yüksek bulunmuştur. 3 no’lu pompa kanal yanı 0-25 cm derinlikten alınan toprak örneklerinde pH 9.07 iken, 100 m içeri 0-25 cm derinlikten alınan toprak örneklerinde 9.02, 500 m içeri 0-25 cm derinlikten alınan toprak örneklerinde 8.96 olarak ölçülmüştür.3 no’lu pompa 0-25 cm
derinlikten alınan toprak örneklerinde pH değeri, kanaldan 100 m ve 500 m içeride azalma göstermiştir.
3 no’lu pompa kanal yanı 25-50 cm derinlikten alınan toprak örneklerinde pH 9.40 iken, 100 m içeri 25-50 cm derinlikten alınan toprak örneklerinde 9.22, 500 m içeri 25-50 cm derinlikten alınan toprak örneklerinde 9.17 olarak ölçülmüştür.3 no’lu pompa 0-25 cm derinlikten alınan toprak örneklerinde pH değeri, kanaldan 100 m ve 500 m içeride azalma göstermiştir.
3 no’lu pompa kanal yanı 50-75 cm derinlikten alınan toprak örneklerinde pH 9.48 iken, 100 m içeri 50-75 cm derinlikten alınan toprak örneklerinde 9.24, 500 m içeri 50-75 cm derinlikten alınan toprak örneklerinde 9.17 olarak ölçülmüştür.3 no’lu pompa 50-75 cm derinlikten alınan toprak örneklerinde pH değeri, kanaldan 100 m ve 500 m içeride azalma göstermiştir.
Toprak örneklerinin EC değerleri en düşük 125.7 µS/cm ile 3 no’lu pompa 100 m içeri 25-50 cm derinlikten alınan toprak örneğinde, en yüksek 1,983 µS/cm ile 2 no’lu pompa 100 m içeri 50-75 cm derinlikten alınan toprak örneğinde tespit edilmiştir. EC değerlerinin derinlikle arttığı ve referans değerlerlerden yüksek olduğu görülmüştür. Bölge topraklarının pH’ı 7.5-8.5 arasında değişmektedir (Yılmaz, 1993). Yılmaz (1993), yaptığı çalışmada Ana Tahliye Kanalı boyunca atıksularla sulanan toprakların pH değerini 7.02-8.40 arasında ölçmüştür. EC değerlerini 850-19,280 µS/cm olarak tespit etmiştir. Uyanöz (1998), ise atıksu ile sulanmayan tarım alanlarında pH değerini 7.09-8.43, EC değerlerini 1,025-6,332 µS/cm, 20 yıl atıksu ile sulanan tarım alanlarında pH değerlerini 7.52-8.50, EC değerlerini 1,845-5,759 µS/cm olarak ölçmüştür. Aşağıdaki sonuçlar ile karşılaştırıldığında toprağın pH değerinin arttığı ve elektiriksel iletkenlik değerinin azaldığı görülmektedir. Toprağın pH değerinin yükselmesine atıksu ile sulamanın neden olduğu düşünülmektedir.