TOPLANAN VERİLERİN ANALİZİ

Öğrencilerin söz varlığını tespit etmek ve okullar arası söz varlıklarını

karşılaştırılmak için “Microsoft Excel” programı kullanılmıştır. Toplanan metinler

öncelikle Google Dokümanlar aracılığıyla bilgisayar ortamına aktarılmış ardından

“Microsoft Excel” programı vasıtasıyla analiz işlemi yapılmıştır. Daha sonra elde

edilen bulgular yorumlanmıştır.

20

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

3.1. 14-18 YAŞ GRUBU GENÇLERİN ANA DİL KULLANIMLARINA DAİR

BULGULAR VE YORUM

3.1.1. Söz Varlığı Araştırılan Öğrenciler

Bu çalışmada bir ortaöğretim okulunda okuyan 14-18 yaş grubu öğrencilerin

yazılı anlatım çalışmalarında kullandıkları söz varlığı tespit edilmeye çalışıldı. Bu

kapsamda Ankara ili Haymana ilçesinde Milli Eğitim Bakanlığına bağlı Haymana

Nuri Bektaş Anadolu Lisesi, Haymana Endüstri Meslek Lisesi, Haymana Lisesi ve

Haymana İmam Hatip Lisesi olmak üzere dört farklı ortaöğretim kurumundaki

öğrenciler ile çalışıldı. Bu okullardaki öğrenciler belirlenirken tesadüfî ( rastgele)

örneklem yolu tercih edildi. Her bir okuldan 25 adet öğrenci seçildi ve böylece 100

kişilik bir örneklem grup oluşturuldu. Araştırmada dört okuldan toplam 100

öğrenciye farklı zamanlarda ders öğretmenleri gözetiminde bir ders saati içerisinde

yazılı anlatım çalışması yaptırıldı. Her hangi bir konu sınırlamasına gidilmeyen

çalışmada öğrencilerden deneme, eleştiri veya anı türlerinde bir düşünce veya olay

yazısı yazması istendi.

3.1.2. Söz Varlığı Araştırılan Öğrencilere İlişkin Genel Bulgular

Bu bölümde araştırmamızın örneklemini oluşturan farklı türdeki dört

ortaöğretim okulunun öğrencilerine ait temel söz varlığı, ikileme, deyim ve

atasözlerine ait değerlendirmeler yer alacaktır.

Çalışmamızda, Haymana Nuri Bektaş Anadolu Lisesinden 25, Haymana

Endüstri Meslek Lisesinden 25, Haymana Lisesinden 25 ve Haymana İmam Hatip

Lisesinden 25 olmak üzere toplam 100 öğrenci üzerinde yazılı anlatım yoluyla söz

varlığı araştırılması yapıldı. Öğrencilerin temel sözcük hazinelerine ilişkin bulgular

aşağıdaki tabloda verilmiştir:

21

Tablo-3.1. Öğrencilerin Sözcük Hazinelerine Dair Genel Bulgular

Okullar Öğrenci Sayısı ^Toplam Sözcük Farklı Sözcük Top.Söz./ Fark. Söz.Oranı Toplam Sözcük Ortalaması Farklı Sözcük Ortalaması AL _{25 4227 914 4,62 169,08 36,56} ML _{25 3343 851 3,93 133,72 34,04} İHL _{25 3697 946 3,91 147,88 37,84} GL _{25 4266 918 4,65 170,64 36,72} TOPLAM 100 15533 2004 7,75 155,33 20,04

Yukarıdaki tabloda ilk sütun ortaöğretim kurumunu, ikinci sütun öğrenci

sayısını, üçüncü sütun kullanılan toplam sözcük sayısını, dördüncü sütun kullanılan

farklı sözcük sayısını, beşinci sütun toplam sözcüğün farklı sözcüğe oranını, altıncı

sütun öğrenci başına düşen ortalama toplam sözcük sayısını, yedinci sütun öğrenci

başına düşen ortalama farklı sözcük sayısını göstermektedir.

Tabloda görüldüğü üzere, dört farklı türdeki ortaöğretim kurumundan dâhil

edilen 100 öğrencinin yazdıkları metinlerde kullandıkları toplam sözcük sayısı

15533’tür. Bu sözcüklerin 2004 tanesi farklı sözcük iken geriye kalan sözcükler aynı

sözcüklerdir. Bir öğrenci yazılı metnini oluştururken yaklaşık 155 sözcük

kullanmıştır. Bir metindeki farklı sözcük sayısı ise yaklaşık 20’dir.

Öğrencilerin yazılı anlatımlarında kullandıkları toplam sözcük sayısı AL’de

4227, ML’de 3343, İHL’de 3697 GL’de 4266’dır. Öğrencilerinin yazılı

anlatımlarında kullandıkları farklı sözcük sayısı AL’de 914, ML’de 851, İHL’de 946

GL’de 918’dir. Toplam sözcüğün farklı sözcüğe oranı, AL’de 4,62, ML’de 3,93,

İHL’de 3,91 GL’de 4,65’tir. Yani her bir sözcük AL öğrencilerinde yaklaşık 5, ML

öğrencilerinde yaklaşık 4, İHL öğrencilerinde yaklaşık 4, GL öğrencilerinde ise

yaklaşık 5 defa tekrar edilmiştir.

Her bir ortaöğretim kurumundan dâhil edilen 100 öğrenciden, AL’den yer

alan 25’i, yazılı metinlerini meydana getirebilmek için ortalama 169,08 sözcük

kullanmıştır. Toplam sözcük ortalaması her ayrı okuldan 25 öğrenci olmak üzere ML

öğrencilerinde 133,72; İHL öğrencilerinde 147,88; GL öğrencilerinde ise 170,64’tür.

22

Her bir ortaöğretim kurumundan dâhil edilen 100 öğrenciden, AL’den yer

alan 25’i yazılı metinlerini meydana getirebilmek için ortalama 36,56 farklı sözcük

kullanmıştır. Farklı sözcük ortalaması her ayrı okuldan 25 öğrenci olmak üzere ML

öğrencilerinde 34,04; İHL öğrencilerinde 37,84; GL öğrencilerinde ise 36,72’dir.

Tablo-3.2. Öğrencilerin Yazılı Anlatımlarında Kullanılan Atasözlerine Dair

Veriler

Okullar ^Toplam Sözcük Toplam Atasözü Farklı Atasözü Atasözünün Toplam Sözcük İçindeki Oranı AL _{4227 0 0 %0} ML _{3343 0 0 %0} İHL _{3697 3 2 %0,08} GL _{4266 0 0 %0} TOPLAM 15533 3 2 %0,02

AL’de, ML’de ve GL’de öğrenciler yazdıkları metinlerde hiç atasözü

kullanmamışken İHL’de 2 farklı atasözü olmak üzere toplamda 3 atasözü

kullanılmıştır. Kullanılan atasözünün toplam sözcük içindeki oranı İHL’de

%0,08’dir. Dört farklı okul türündeki toplam 100 öğrencinin yazdığı metinlerin

taranması elde edilen 15533 kelimden oluşan söz varlığında kullanılan atasözlerinin

oranı ise %0,02’dir.

Tablo-3.3. Öğrencilerin Yazılı Anlatımlarında Kullanılan Deyimlere Dair

Veriler

Okullar ^Toplam Sözcük ^Toplam Deyim

Farklı Deyim Deyimin Toplam Sözcük İçindeki Oranı AL _{4227 49 44 %1,15} ML _{3343 59 47 %1,76} İHL _{3697 68 43 %1,83} GL _{4266 45 34 %1,05} TOPLAM 15533 221 144 %1,42

23

AL’de 49 toplam, 44 farklı; ML’de 59 toplam, 47 farklı; İHL’de 68 toplam

43 farklı ve GL’de ise 45 toplam, 34 farklı deyim kullanılmıştır. Kullanılan her bir

deyimin toplam sözcük içindeki oranı AL’de %1,15; ML’de %1,76; İHL’de %1,83;

GL’de ise %1,05’tir. Dört farklı okul türündeki toplam 100 öğrencinin yazdığı

metinlerin taranması elde edilen 15533 kelimden oluşan söz varlığında kullanılan

deyimlerin oranı %1,42’dir.

Tablo-3.4. Öğrencilerin Yazılı Anlatımlarında Kullanılan İkilemelere Dair

Veriler

Okullar ^Toplam Sözcük ^Toplam İkileme

Farklı İkileme İkilemenin Toplam Sözcük İçindeki Oranı AL _{4227 18 17 %0,42} ML _{3343 14 9 %0,41} İHL _{3697 11 11 %0,29} GL _{4266 20 15 %0,46} TOPLAM 15533 63 45 %0,40

AL’de 18 toplam, 17 farklı; ML’de 14 toplam, 9 farklı; İHL’de 11 toplam 11

farklı ve GL’de ise 20 toplam, 15 farklı ikileme kullanılmıştır. Kullanılan her bir

ikilemenin toplam sözcük içindeki oranı AL’de %0,42; ML’de %0,41; İHL’de

%0,29; GL’de ise %0,46’dir. Dört farklı okul türündeki toplam 100 öğrencinin

yazdığı metinlerin taranması elde edilen 15533 kelimden oluşan söz varlığında

kullanılan ikilemelerin oranı %0,40’tır.

3.2. Anadolu Lisesi Öğrencilerinin Söz Varlığına İlişkin Bulgular

Belgede 14-18 yaş grubu gençlerin ana dil kullanımları (sayfa 33-37)